Cú sốc mới trong giới ngoại giao châu Âu

Theo phóng viên TTXVN tại châu Âu, ngày 5/12, bà Federica Mogherini – cựu Đại diện cấp cao phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) – đã nộp đơn từ chức tại Viện Châu Âu, nơi bà giữ cương vị hiệu trưởng suốt 5 năm qua.

Bà Federica Mogherini , lúc đang là Đại diện cấp cao của EU phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại, phát biểu trong cuộc họp báo tại Brussels, Bỉ ngày 11/11/2019. Ảnh (tư liệu): THX/TTXVN

Quyết định được đưa ra chỉ ít ngày sau khi bà bị cảnh sát Bỉ bắt giữ trong khuôn khổ một cuộc điều tra gây rúng động giới ngoại giao EU .

Trong thông điệp đăng trên website của Viện châu Âu, bà Mogherini khẳng định bản thân luôn “nghiêm túc và liêm chính” khi thực hiện nhiệm vụ.

Ngày 2/12, cảnh sát Bỉ tạm giữ bà Mogherini cùng Giám đốc Viện Châu Âu Cesare Zegretti và ông Stefano Sannino – một quan chức ngoại giao hàng đầu của EU. Cả ba bị điều tra về nghi vấn gian lận trong các chương trình đào tạo dành cho các nhà ngoại giao trẻ. Trong các cuộc thẩm vấn, bà Mogherini liên tục khẳng định mình “hoàn toàn minh bạch” trong xử lý công việc tại học viện.

Một cựu quan chức giấu tên của Viện Châu Âu cho biết các khiếu nại liên quan đến đấu thầu “không phải là hiếm”, nhưng ít khi dẫn đến một cuộc điều tra quy mô lớn như hiện nay. Việc đấu thầu – vốn là trọng tâm của cuộc điều tra – cũng không gây ra các tranh cãi công khai, khiến nhiều người đặt câu hỏi liệu vụ việc có mang động cơ chính trị.

Theo Văn phòng Công tố Công cộng châu Âu (EPPO), cuộc điều tra tập trung vào chương trình đào tạo kéo dài 9 tháng cho các nhà ngoại giao trẻ, được EU tài trợ và giao cho trường College of Europe thực hiện trong giai đoạn 2021 – 2022. EPPO nghi ngờ rằng “thông tin mật đã được chia sẻ với một ứng viên” trong quá trình đấu thầu. Các cuộc khám xét đã được tiến hành tại Cơ quan ngoại giao của EU ở Brussels (Bỉ), Trường College of Europe ở Bruges (Bỉ) và nhà riêng của các nghi phạm.

Trước khi khám xét, EPPO đề nghị tước quyền miễn trừ của một số nghi phạm và yêu cầu này đã được chấp thuận.

Bà Mogherini và ông Sannino đều là những gương mặt nổi bật của ngoại giao châu Âu. Bà Mogherini từng giữ chức Đại diện cấp cao EU và Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) giai đoạn 2014 – 2019, trước khi trở thành hiệu trưởng Viện Châu Âu năm 2020. Ông Sannino từng là quan chức dân sự cao nhất của cơ quan ngoại giao EU giai đoạn 2021 – 2024 và hiện phụ trách khu vực Trung Đông, Bắc Phi và vùng Vịnh tại EC.

Việc cả hai cùng bị bắt giữ đã tạo ra cú sốc lớn trong nội bộ EU. Người phát ngôn cơ quan ngoại giao EU – bà Anitta Hipper – xác nhận cảnh sát đã tới trụ sở ngày 2/12 và hiện EU đang “hợp tác toàn diện” trong cuộc điều tra. Trường College of Europe cũng tuyên bố sẽ hỗ trợ đầy đủ và cam kết giữ vững các tiêu chuẩn cao về tính minh bạch, liêm chính.