Tại sao cuộc bỏ phiếu bầu tổng thống Romania có thể làm rung chuyển NATO

Ngày 4/12, tình hình chính trị Romania trở nên tâm điểm của sự chú ý quốc tế khi cuộc bầu cử tổng thống tại quốc gia này được dự đoán sẽ tạo ra những hệ lụy lớn đối với NATO.

Hình ông Călin Georgescu. Ảnh: politico.eu

Việc ứng cử viên hoài nghi NATO và thân Nga – ông Călin Georgescu, tham gia tranh cử khiến các nước thành viên liên minh quân sự này không khỏi lo ngại về sự thay đổi trong chính sách đối ngoại của Romania.

Romania với vai trò là một trong những thành viên chủ chốt của NATO, đóng vai trò chiến lược trong khu vực. Quốc gia này không chỉ giáp Ukraine mà còn nằm gần Crimea do Nga kiểm soát. Cùng với các căn cứ quân sự quan trọng và hệ thống phòng thủ tên lửa Aegis Ashore tại Deveselu, Romania là trung tâm của các hoạt động quân sự NATO ở khu vực Đông Âu. Tuy nhiên, những phát biểu của ông Georgescu như việc gọi căn cứ Deveselu là “nỗi ô nhục quốc gia” và kêu gọi chấm dứt viện trợ cho Ukraine, đã dấy lên mối quan ngại về định hướng chính trị của Romania nếu ông đắc cử.

Dù ông Georgescu khẳng định ông không muốn rút khỏi NATO hay Liên minh châu Âu, cách tiếp cận của ông trong chính sách đối ngoại và quân sự có thể làm suy yếu vai trò của Romania trong liên minh. Ông từng nhấn mạnh rằng đất nước cần hành động vì “lợi ích quốc gia”, ám chỉ khả năng theo đuổi một lập trường riêng biệt và có phần độc lập hơn với NATO. Điều này khiến giới phân tích lo ngại rằng ông có thể trở thành một Viktor Orbán thứ hai trong NATO, đóng vai trò như một ‘nhân tố cản trở’ các chiến lược của liên minh.

Vai trò chiến lược của Romania trong NATO đã được nâng cao trong những năm gần đây, đặc biệt từ khi Nga xung đột Ukraine vào năm 2022. Quốc gia này không chỉ là trung tâm tiếp vận vũ khí và viện trợ quốc tế cho Ukraine, mà còn đóng vai trò phòng thủ tuyến đầu của NATO tại Biển Đen. Các căn cứ quân sự của Romania như Mihail Kogălniceanu đang được mở rộng để trở thành một trong những cơ sở lớn nhất của NATO tại châu Âu. Đồng thời, quốc gia này cũng đóng góp tích cực trong các nhiệm vụ quốc tế, triển khai quân tới Iraq và Afghanistan.

Tuy nhiên, cuộc bầu cử tổng thống lần này có thể làm thay đổi cục diện. Với quyền lực lớn của tổng thống trong hệ thống chính trị Romania, đặc biệt trong lĩnh vực quốc phòng và đối ngoại, một nhà lãnh đạo có quan điểm hoài nghi NATO có thể làm gián đoạn tiến trình hiện đại hóa quân đội, đồng thời khiến các cam kết quốc tế của Romania trở nên không chắc chắn. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến năng lực phòng thủ của NATO tại khu vực, mà còn đặt ra thách thức cho sự đoàn kết của liên minh.

Romania hiện chi 2,25% GDP cho quốc phòng, cao hơn mức mục tiêu 2% của NATO, và có kế hoạch tăng con số này lên 3% vào năm 2026. Quốc gia này đang tích cực hiện đại hóa quân đội, với các hợp đồng mua sắm vũ khí lớn từ Mỹ, bao gồm: máy bay chiến đấu F-35, hệ thống HIMARS và tên lửa phòng không Patriot. Tuy nhiên, những chậm trễ trong việc giao vũ khí từ Mỹ và châu Âu do xung đột Ukraine đã buộc Romania phải tìm đến các nhà cung cấp ngoài NATO, như Hàn Quốc và Đức.

Việc ông Călin Georgescu tham gia tranh cử không chỉ là một sự kiện nội bộ của Romania, mà còn là bài toán đối với NATO và Liên minh châu Âu. Trong bối cảnh Đức và Pháp đang đối mặt với các vấn đề kinh tế và chính trị nội bộ, sự bất ổn tại Romania có thể làm suy yếu thêm sức mạnh của châu Âu trong việc ứng phó với Nga. Đồng thời, sự trở lại của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump có thể làm gia tăng tính bất ổn trong các mối quan hệ quốc tế.

Cuộc bầu cử tại Romania không chỉ định hình tương lai chính trị của quốc gia này, mà còn tác động lớn đến an ninh khu vực và chiến lược dài hạn của NATO. Trong khi các nhà quan sát tiếp tục theo dõi sát sao, kết quả cuộc bầu cử sẽ là dấu mốc quan trọng trong việc định hình vai trò của Romania trên bản đồ địa chính trị thế giới.