COVID-19: Tăng số trẻ nhiễm toan ceton, biến chứng của bệnh tiểu đường

Nghiên cứu từ Bệnh viên Nhi Los Angeles – Mỹ cho thấy, trong đại dịch COVID-19 có sự gia tăng số trẻ bị nhiễm toan ceton, một biến chứng nghiêm trọng của bệnh tiểu đường.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC), trẻ em thường ít bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi COVID-19 hơn so với người lớn. Nhưng một nghiên cứu mới từ Bệnh viện Nhi Los Angeles cho thấy đại dịch này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của trẻ em theo những cách không mong muốn.

Nhiễm toan ceton – biến chứng nguy hiểm

Nghiên cứu cho thấy số bệnh nhân nhi bị nhiễm toan ceton do tiểu đường (DKA), một biến chứng nặng của bệnh đái tháo đường týp 2 có xu hướng gia tăng. Được công bố trên tạp chí Diabetes Care, những dữ liệu này cung cấp thêm thông tin về cách mà đại dịch có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe trẻ em tại Mỹ.

Nhiễm toan ceton là một biến chứng nghiêm trọng của bệnh tiểu đường, xảy ra khi cơ thể bệnh nhân sản sinh quá nhiều axit trong máu (được gọi là ceton). Tình trạng này xuất hiện khi cơ thể người bệnh không sản xuất đủ insulin, gây ra những rối loạn nặng trong chuyển hoá protid, lipid và carbohydrate.

Nhiễm toan ceton do tiểu đường bao gồm 2 rối loạn sinh hóa nguy hiểm là: Tăng glucose máu, nhiễm ceton, nhiễm toan kèm theo các rối loạn điện giải. Đây là một cấp cứu nội khoa cần được theo dõi tại khoa điều trị tích cực vì có nguy cơ biến chứng nguy hiểm như hôn mê, phù não và thậm chí là tử vong.

Nhiễm toan ceton xảy ra khi cơ thể thiếu hụt insulin.

Ts. Lily Chao, tác giả chính của nghiên cứu cho biết: “Trẻ em nhiễm toan ceton rất nguy hiểm nhưng có thể ngăn ngừa và phục hồi được nếu chúng ta điều trị sớm và thích hợp”.

Tiến sĩ Chao và các đồng nghiệp nhận thấy, từ tháng 3 năm 2020, ngày càng có nhiều bệnh nhân nhi mắc DKA và tiểu đường typ 2 đến khám. Trước đây chỉ có một vài trường hợp tăng DKA ở bệnh tiểu đường typ 2 mỗi năm, nhưng khi đại dịch xảy ra, bệnh nhân này tăng đột biến.

Phát hiện sớm giảm nguy cơ

Một năm sau đại dịch COVID-19, nhiều trẻ em đã quen với việc đeo khẩu trang và tham gia các lớp học trực tuyến. Nhưng những thay đổi khác cũng ảnh hưởng không ít đến chúng. Số lượng trẻ được đến cơ sở y tế để khám sức khỏe định kỳ giảm đi, có thể do gia đình lo sợ về việc tiếp xúc với SARS-CoV-2, virus gây ra COVID-19.

Trẻ nhiễm toan ceton rất nguy hiểm nhưng có thể ngăn ngừa.

Ngoài việc bỏ lỡ các cuộc hẹn kiểm tra sức khỏe định kỳ, các yếu tố khác cũng bị hạn chế ở trẻ, như ít hoạt động thể chất hơn. Trong thời gian giãn cách việc tiếp cận với thực phẩm tươi, lành mạnh cũng bị hạn chế hơn. Nhưng cũng có thể có một mối quan hệ sinh học giữa việc tiếp xúc với virus và bệnh tiểu đường.

“Chắc chắn có mối liên hệ giữa COVID-19 và bệnh tiểu đường”, Ts. Senta Georgia, Bệnh viện Nhi đồng Los Angeles và là đồng tác giả của nghiên cứu, cho biết. Tiến sĩ Georgia điều hành một chương trình nghiên cứu tìm hiểu sinh học tế bào của bệnh tiểu đường và phát triển các phương pháp điều trị mới. Bà cho biết: “Chúng tôi không biết liệu SARS-CoV-2 có lây nhiễm các tế bào tiết insulin trong tuyến tụy hay không. Có một số báo cáo về mối liên hệ giữa COVID-19 và bệnh tiểu đường ở người lớn, nhưng không có nghiên cứu nhi khoa nào được công bố cho đến nay”.

Các nghiên cứu lâm sàng trong tương lai có thể xác định liệu việc tăng DKA ở bệnh nhân nhi có thể do nhiễm SARS-CoV-2 hay không. Nhưng hiện tại, dữ liệu rõ ràng chỉ ra xu hướng này đang gia tăng.

Bác sĩ Chao nhấn mạnh rằng: “Điều quan trọng là các bác sĩ nhi khoa phải nhận ra khi một đứa trẻ có các triệu chứng của bệnh tiểu đường, đứa trẻ đó cần được đánh giá ngay lập tức. Càng sớm, chúng ta càng có cơ hội tốt để ngăn chặn DKA”.