Công thức bí mật của TikTok

Châu An06:54 08/09/2020

Trí tuệ nhân tạo và kho dữ liệu khổng lồ giúp thuật toán TikTok gợi ý nội dung hiệu quả, từ đó giữ người dùng ở lại lâu hơn trên nền tảng.

Khi ByteDance mua lại Musical .ly và sáp nhập chương trình hát karaoke này vào TikTok năm 2018, nó đơn giản chỉ là một ứng dụng video ngắn giữa hàng nghìn ứng dụng dành cho giới trẻ.

Tuy nhiên, sau hai năm, TikTok nằm trong số những ứng dụng được tải về nhiều nhất thế giới . Nó phổ biến đến mức trở thành đích ngắm mới trong cuộc chiến công nghệ giữa Mỹ và Trung Quốc – vốn trước đó chỉ tập trung vào chip và 5G.

TikTok đang trong quá trình đàm phán với các công ty Mỹ. Ảnh: Reuters.

Theo SCMP , việc thâu tóm Musical.ly đưa ByteDace đặt chân tới thị trường Mỹ. Còn nguyên nhân đầu tiên thúc đẩy sự bùng nổ của TikTok nằm ở thuật toán For You với khả năng hiển thị nội dung cá nhân hóa thông minh dựa trên AI.

Thuật toán TikTok hoạt động cụ thể thế nào vẫn còn là điều bí ẩn. Tuy nhiên, hồi tháng 6, TikTok tiết lộ công cụ gợi ý nội dung của họ được phát triển dựa trên ba yếu tố: sự tương tác của người dùng trên ứng dụng (như họ like một đoạn phim hay theo dõi một tài khoản nào đó), các yếu tố trong video mà người dùng xem (như âm thanh, hashtag) và bối cảnh liên quan tới người dùng (như họ có xu hướng chọn ngôn ngữ gì, ở nước nào, loại thiết bị đang sử dụng).

“Trên những ứng dụng khác, nhiều người có thể xem một số video nổi bật giống nhau, nhưng dữ liệu do For You đề xuất với mỗi người là duy nhất và phù hợp với riêng cá nhân đó”, TikTok giải thích trên blog.

Nhờ cơ chế hiển thị video cá nhân hóa, người dùng TikTok trên thiết bị Android dành tới hơn 68 tỷ giờ cho nền tảng này năm 2019, gấp ba lần so với một năm trước đó, theo thống kê của hãng nghiên cứu thị trường App Annie. Nó cũng thu hút gần 90 triệu người dùng hàng tháng tại Mỹ tính đến tháng 6, tăng gần tám lần so với tháng 1/2018, theo số liệu nêu trong đơn kiện chính phủ Mỹ của TikTok.

Giới phân tích nhận định, thuật toán của TikTok về cơ bản cũng tương tự thuật toán được tìm thấy trên các ứng dụng của nhiều công ty công nghệ khác. Giáo sư Wong Kam-fai, chuyên gia tại Hiệp hội AI Trung Quốc, cho hay sự khác biệt trong giải pháp của mỗi công ty nằm ở engine trí tuệ nhân tạo. Tuy nhiên, AI của TikTok có thể ưu việt, nhưng không thực sự “độc nhất vô nhị”.

Phó giáo sư Julian McAuley tại Đại học San Diego, cũng cho biết, hệ thống đề xuất nội dung đã xuất hiện từ gần hai thập kỷ qua trên các trang thương mại điện tử như Amazon, hay công nghệ gợi ý phim tiếp theo có mặt trên Netflix từ cách đây cả chục năm.

Video đang HOT

Do đó, bí kíp thứ hai làm nên thành công của TikTok chính là thông tin cá nhân về người dùng.

“Thuật toán sẽ chẳng là gì nếu không có dữ liệu”, Jim DuBois, cựu Giám đốc thông tin của Microsoft, nhận định.

“Công nghệ vận hành hiệu quả khi thuật toán và dữ liệu người dùng đều ổn. Một phần lý do các ứng dụng của ByteDance có lợi thế cạnh tranh so với đối thủ nằm ở dữ liệu người dùng của họ”, Hao Peiqiang, blogger về phần mềm, chia sẻ quan điểm.

“Các quy định về quyền riêng tư ở Trung Quốc quá lỏng lẻo và nhận thức về bảo vệ sự riêng tư cũng tương đối thấp”, Hao nói, ngầm nhắc tới “mỏ vàng” về dữ liệu cá nhân mà ByteDance đã thu thập thông qua ứng dụng. TikTok nhiều lần khẳng định họ lưu trữ dữ liệu về người dùng Mỹ trên các máy chủ đặt bên ngoài Trung Quốc và không cung cấp cho chính quyền Bắc Kinh.

Với lý do lo ngại về dữ liệu cá nhân và an ninh quốc gia, Mỹ ra lệnh cấm TikTok hoạt động tại nước này, trừ khi được một công ty Mỹ mua lại. Hàng loạt tên tuổi lớn đã bày tỏ mối quan tâm tới thương vụ như Microsoft, Twitter, Walmart…

Tuy nhiên, theo chính sách kiểm soát xuất khẩu mới của Trung Quốc, các công nghệ liên quan đến “đề xuất nội dung cá nhân hóa dựa trên phân tích dữ liệu” và “giao diện tương tác trí tuệ nhân tạo” phải được chính phủ Trung Quốc thông qua trước khi thực hiện giao dịch trao đổi, mua bán. Do đó, ByteDance có thể phải bán TikTok mà không kèm thuật toán cho Mỹ.

Giới chuyên gia nhận định, thuật toán đề xuất nội dung và AI engine là thứ giúp TikTok giữ chân người dùng, tạo nên sự tăng trưởng đột phá. Nếu TikTok được bán mà không kèm thuật toán, nó có thể không còn hấp dẫn nữa và các công ty Mỹ sẽ không dám mạo hiểm mua lại.

Bên cạnh đó, trong kỷ nguyên smartphone, công nghệ gợi ý nội dung cũng bị chỉ trích vì tạo ra “bong bóng lọc thông tin”, tức người dùng gần như chỉ tiếp cận các nội dung dựa trên thói quen cũ, khiến góc nhìn về thế giới của họ có thể bị ảnh hưởng.

Giá trị của TikTok ở đâu

TikTok đang sở hữu thuật toán đề xuất nội dung đáng giá cùng cộng đồng sáng tạo đông đảo, nhưng Microsoft có thể không tiếp quản được toàn bộ.

"Có một triệu câu hỏi xung quanh thỏa thuận TikTok - Microsoft nếu thương vụ xảy ra, nhưng điều chưa ai giải đáp thỏa đáng và chính xác là việc mua TikTok có ý nghĩa gì với Microsoft", cây bút Kevin Roose của New York Times thắc mắc.

Roose đã gửi câu hỏi này đến cả TikTok và Microsoft. Ashley Nash-Hahn, phát ngôn viên của TikTok cho biết họ không bình luận về tin đồn. Microsoft từ chối đưa ra ý kiến.

Điểm mạnh của TikTok là thuật toán đề xuất nội dung mạnh mẽ và cộng đồng sáng tạo lớn.

Thông thường, việc mua bán của các công ty khá đơn giản. Giả sử một nhà hàng lớn muốn mua lại một tiệm ăn nhỏ hơn, phía mua sẽ được hưởng mọi thứ, bao gồm tài sản hiện có như bếp núc, công thức nấu ăn bí mật, bất động sản đang sở hữu... và cả các khoản nợ của tiệm ăn. Luật sư và ngân hàng sẽ thẩm định giá trị khối tài sản, ước tính số tiền sinh ra trong tương lai. Cuối cùng, thỏa thuận được soạn ra và cả hai sẽ ký vào cam kết nếu đồng ý mua bán.

Nhưng việc Microsoft mua lại TikTok phức tạp hơn thế nhiều.

TikTok đã mất thời gian dài để tách mình ra khỏi ByteDance nhưng lại vẫn liên quan mật thiết tới các hoạt động do công ty mẹ điều hành tại Trung Quốc. Các nguồn tin gần đây cho thấy hầu hết tính năng cốt lõi của TikTok được phát triển bởi kỹ sư Trung Quốc thông qua bộ phần mềm "Zhongtai" hoặc "Central Platform" mà ByteDance dùng chung cho hơn 20 sản phẩm của mình. Bên cạnh đó, hầu hết quyết định quan trọng về hoạt động và chiến lược của TikTok đều do các giám đốc điều hành tại Trung Quốc đưa ra. Điều này khiến việc tách biệt TikTok và ByteDance không thể diễn ra một sớm một chiều.

Về nguyên tắc, sau khi bị một công ty Mỹ thâu tóm, TikTok sẽ "cắt đứt" liên quan với ByteDance và những gì "dính dáng" đến Trung Quốc. Một số giám đốc cấp cao người Mỹ của TikTok, bao gồm CEO Kevin Mayer, cũng như đội kỹ sư làm việc ngoài Trung Quốc có thể sẽ thích ứng nhanh với thay đổi này. Nhưng phía mua sẽ mất đội ngũ đang làm việc cho TikTok tại trụ sở ở Bắc Kinh - vốn là những người giỏi nhất, có kiến thức uyên thâm nhất.

Tuy nhiên, các chuyên gia đánh giá thuật toán mới là điểm "ăn tiền", là tài sản quý giá nhất mà TikTok đang sở hữu. Trên nền tảng này, các video ngắn được đề xuất từ nguồn cấp dữ liệu theo cách rất riêng và hấp dẫn, gọi là "for you page" (FYP). Không ít ứng dụng video ngắn tương tự đã cố tìm cách bắt chước, nhưng không thành công.

Eugene Wei, một blogger và là chuyên gia công nghệ lâu năm, ví thuật toán FYP của TikTok là "chiếc mũ phân loại phù thủy" trong loạt phim Harry Potter. "Thuật toán của TikTok như một 'nhà mai mối' nội dung nhanh chóng và hiệu quả. Nó có thể phân tích hành vi của người dùng rất nhanh, sau đó đưa họ đến các ngõ ngách được cá nhân hóa dựa trên sở thích", Wei nhận xét. Còn với Roose, thuật toán FYP của TikTok thực sự là "món nước sốt bí mật" - thành phần cực kỳ quan trọng giúp tăng khả năng tiếp cận video đến chính xác từng thị hiếu.

Mỗi phút, hàng tỷ cử chỉ vuốt, chạm và xem được thực hiện trên TikTok. Hệ thống sẽ ghi nhận hàng tỷ dữ liệu mỗi ngày và đưa vào cơ sở dữ liệu khổng lồ, sau đó sử dụng AI để dự đoán video nào được người dùng chú ý và gợi ý nội dung cho họ. Những video này sẽ tiếp tục giúp AI của họ học và ngày càng hoàn thiện khả năng đề xuất của mình.

Tuy nhiên, có những lúc việc đề xuất nội dung của TikTok không thực sự hoàn hảo. Roose cho biết đã có lần anh nhận các video được đề xuất từ Ấn Độ và Trung Quốc dù đang ở Mỹ. Thậm chí, anh còn nhận được video từ Douyin - "anh em sinh đôi" với TikTok, được ByteDance dành riêng cho thị trường Trung Quốc.

Trụ sở ByteDance tại Trung Quốc. Ảnh: Shutterstock .

ByteDance tự coi mình là một công ty AI. Bản chất của việc xây dựng AI là cho nó học càng nhiều dữ liệu càng tốt. Điều này đồng nghĩa rằng thuật toán càng tối ưu, việc học càng nhanh và AI càng thông minh.

"Liệu khi thuật toán của TikTok áp dụng ở Mỹ, chỉ được đào tạo dựa trên dữ liệu của người dùng Mỹ, nó có ít gây nghiện hơn không?" - "Điều đó hoàn toàn có thể", Roose hỏi và tự trả lời nói. Anh cũng nhấn mạnh, ngay cả khi ByteDance sẵn sàng "chia tay" với các thuật toán của TikTok và mô hình máy học đang sở hữu, công ty mua lại ứng dụng này cũng khó duy trì những điểm hấp dẫn hiện có của nó.

Karl Higley, một kỹ sư hệ thống từng làm việc cho Spotify, cho rằng TikTok có thể phải làm lại từ đầu khi về tay công ty Mỹ. "Để cá nhân hóa ứng dụng như hiện tại, TikTok phải có dữ liệu lịch sử của người dùng Mỹ. Nếu dữ liệu cũ bị xóa, trải nghiệm mới sẽ hết sức tồi tệ", Higley nhấn mạnh.

Tất nhiên, các công ty công nghệ Mỹ hiện nay không hề thua kém Trung Quốc nếu nói đến việc xây dựng các thuật toán gây nghiện. Điều này có nghĩa là TikTok sau khi về tay người Mỹ có thể xây dựng lại những công nghệ cốt lõi, đủ sức khiến người dùng không nhận ra sự khác biệt so với hiện tại. Dù vậy, đây không phải là việc làm dễ dàng, thậm chí có thể mất từ vài tháng đến vài năm - thời gian đủ để Facebook hay Snapchat vượt qua.

Ngoài việc đảm bảo sự hấp dẫn của TikTok, Microsoft hay bất kỳ công ty nào mua lại ứng dụng này cũng cần nhanh chóng bảo tồn một "tài sản" quý giá khác: văn hóa của những người sáng tạo nội dung.

"TikTok là 'nhà' của một cộng đồng lớn, là 'vùng đất' sôi động của các tài năng sáng tạo và là 'trụ sở' của các KOL - những người xem nó như công cụ kiếm tiền toàn thời gian", ký giả Taylor Lorenz nhận xét.

Môi trường này đã khiến nhiều hãng phải "ganh tị". Facebook đang săn lùng những nhà sáng tạo như trên TikTok bằng nâng cấp mới Instagram Reels. Tính năng đăng clip vui nhộn từ 5 đến 60 giây của mạng xã hội lớn nhất thế giới đang được ví như "bản sao" của TikTok.

Một số ý kiến cho rằng nếu bị thâu tóm, TikTok sẽ giảm rủi ro bằng cách thực hiện các giao dịch độc quyền trong nhiều năm với những nhà sáng tạo tại Mỹ, như YouTube và Twitch từng làm. Bên cạnh đó, công ty có thể tăng sức cạnh tranh bằng cách đưa vào tính năng kiếm tiền.

Dù vậy, nhiều nguy cơ vẫn hiện hữu.

Hank Green, CEO công ty giáo dục Complexly, một ngôi sao YouTube và là một "Tiktoker" với hơn 600.000 người theo dõi, nói rằng thương vụ mua lại ứng dụng này của Microsoft khiến những người sáng tạo nội dung hoài nghi. "Một trong những điểm tích cực về TikTok là đội kỹ thuật đứng sau ứng dụng có thể thực hiện nhiều thay đổi theo cách nhanh nhất và mọi người cũng cởi mở tiếp nhận", Green nói. "Nhưng nếu bạn nhận ra rằng sự thay đổi đó đến từ bên ngoài hệ sinh thái, bạn sẽ cảm thấy đó là sự 'ngoại lai' khó thể chấp nhận".

Mặc cho còn nhiều khó khăn, việc mua lại TikTok vẫn là "thương vụ thập kỷ" của người Mỹ. "Nếu tôi có cơ hội mua TikTok, tôi cũng sẽ mua", Green nói. "Có rất nhiều giá trị trên nền tảng này hoàn toàn chưa được khai thác".

Diễn biến mới đầy bất ngờ trong thương vụ TikTok 'bán mình' ở Mỹ Với thay đổi chính sách từ chính phủ Trung Quốc, không dễ để TikTok bán mảng vận hành ở Mỹ. Thương vụ bán mảng vận hành tại Mỹ của TikTok đang vấp phải những chướng ngại mới trong bối cảnh thời hạn mà Mỹ đưa ra gần kề. Điều này đồng nghĩa với việc nó có thể sẽ bịc cấm trên phạm vi...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Hiện trường vụ 3 người trong một nhà bị sát hại ở Đắk Lắk01:14

Ca sĩ Việt đỗ 3 trường Đại học, du học Mỹ nghề bác sĩ thì bỏ ngang bị mẹ "từ mặt" cả thập kỷ04:30

Thương hiệu kinh dị 'trăm tỷ' của Thái Lan - 'Tee Yod: Quỷ ăn tạng' trở lại với phần 3, hứa hẹn kinh dị gấp 3!01:42

Người gốc Việt nổ súng ngăn vụ cướp tiệm vàng ở California01:48

Chủ 'Nha khoa Tuyết Chinh' bị bắt khẩn cấp, đình chỉ lập tức cơ sở hoạt động02:32

45 giây Phương Mỹ Chi hát chay ca khúc hot nhất 2/9, khán giả nghe xong buồn 3 ngày 3 đêm04:43

Hoa hậu Nepal bị tẩy chay vì lối sống xa hoa, hé lộ lý do sốc02:45

Thuý Kiều, Thuý Vân trở thành tân bác sĩ nội trú00:18

Sao nam đắt show nhất nhì dịp Đại lễ 2/9 là ai?08:42

Yêu cô gái 1m2, chàng trai Thanh Hóa vượt 1.300km về ở rể và cái kết00:51

Chân dung nghi phạm 22 tuổi ám sát đồng minh của Tổng thống Mỹ Donald Trump03:08

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Samsung ra mắt trợ lý Vision AI tại IFA 2025

16:36:33 11/09/2025

Điểm khác biệt của trợ lý Vision AI chính là khả năng trả lời câu hỏi và yêu cầu bằng các phản hồi trực quan, thông minh từ nhiều AI agent, chỉ với thao tác nhấn nút AI trên điều khiển từ xa.

Ngân hàng và dịch vụ tài chính dẫn đầu về ứng dụng AI và GenAI

16:33:01 11/09/2025

Bất chấp thách thức, doanh nghiệp xem GenAI là một sự đầu tư xứng đáng và là động lực thúc đẩy việc vận hành hiệu quả hơn, tạo ra các mô hình kinh doanh mới.

OpenAI ký thỏa thuận điện toán đám mây lịch sử trị giá 300 tỷ USD với Oracle

16:29:00 11/09/2025

Động thái này trùng thời điểm OpenAI tham gia dự án Stargate, trong đó OpenAI, SoftBank và Oracle cam kết đầu tư 500 tỷ USD xây dựng trung tâm dữ liệu tại Mỹ trong 4 năm tới.

"Xanh hóa" AI: Nhiệm vụ cấp bách cho Đông Nam Á

10:21:58 11/09/2025

Một giải pháp là thiết kế AI thông minh hơn, tinh gọn hơn, bằng cách xây dựng các ứng dụng mang lại kết quả tương tự nhưng với khối lượng xử lý tính toán ít hơn, qua đó giảm nhu cầu về cả hạ tầng và năng lượng.

Nền tảng du lịch trực tuyến chạy đua ứng phó sự trỗi dậy của tác nhân AI

10:18:27 11/09/2025

Đối thủ Expedia cũmh tích hợp các mô hình của OpenAI trong cùng năm và đang triển khai hệ thống tác nhân Operator của công ty này. Operator có khả năng tự động thực hiện các tác vụ trên trình duyệt web theo yêu cầu của người dùng.

NVIDIA và ADI bắt tay thúc đẩy kỷ nguyên robot thông minh

16:12:05 10/09/2025

Song song đó, xu hướng chuyển dịch sang sản xuất thông minh và tự động hóa trong các ngành điện tử, ô tô, logistics sẽ tạo điều kiện để robot hình người tham gia sâu hơn, hỗ trợ thao tác tinh vi và các khâu lặp đi lặp lại với độ chính x...

Cần Thơ sẽ có Trung tâm UAV - Robot phục vụ nông nghiệp thông minh

16:08:46 10/09/2025

Ông Trần Kim Chung, Chủ tịch Tập đoàn CT Group khẳng định, doanh nghiệp sẵn sàng đồng hành trong phát triển công nghệ UAV - Robot, từng bước đưa Việt Nam trở thành trung tâm nông nghiệp thông minh của thế giới.

Doanh nghiệp thương mại điện tử, bán lẻ trở thành mục tiêu ưu tiên của hacker

15:56:18 10/09/2025

Đáng chú ý, các thành phần lõi trong hệ thống CNTT của ngành Bán lẻ - Thương mại điện tử như Website, OMS, API, hệ thống thanh toán, CRM và các cổng tích hợp với bên thứ ba, chính là những điểm nóng thường xuyên bị khai thác.

Ra mắt ứng dụng hỗ trợ ra quyết định lâm sàng cho hệ thống y tế tích hợp AI

15:52:34 10/09/2025

Với sự hỗ trợ của AI, công nghệ này sẽ mang đến trải nghiệm vượt trội so với các công cụ hỗ trợ truyền thống, giúp tối ưu quy trình làm việc, rút ngắn thời gian tra cứu, từ đó thúc đẩy tương tác với bệnh nhân và nâng cao chất lượng dịch...

"Gã khổng lồ" Alibaba phát hành mô hình AI cạnh tranh với OpenAI và Google

09:05:15 10/09/2025

Mặc dù Alibaba chưa công bố báo cáo kỹ thuật chính thức, nhưng kết quả điểm chuẩn nội bộ cho thấy mô hình mới này có khả năng vượt trội trong nhiều bài kiểm tra quan trọng.

Vì sao các tập đoàn công nghệ trả hàng triệu USD để thu hút nhân tài AI?

18:54:58 09/09/2025

Ông Voica cho biết các chuyên gia AI sẽ phải lựa chọn: hoặc nhận mức lương cao nhưng vướng bộ máy cồng kềnh tại tập đoàn công nghệ lớn, hoặc tham gia công ty khởi nghiệp với mức lương thấp hơn nhưng có nhiều quyền sở hữu và tác động hơn...

Tạo đột phá thể chế, thúc đẩy khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo

16:45:27 09/09/2025

Bên cạnh đó, các công cụ tài chính hỗ trợ đổi mới sáng tạo chưa phát huy hiệu quả như kỳ vọng. Quỹ phát triển khoa học và công nghệ của doanh nghiệp được thành lập theo quy định pháp luật, nhưng việc sử dụng còn nhiều vướng mắc.