Công nghệ 3D giúp tái hiện những thời khắc cuối cùng của thành cổ Pompeii

Phương Oanh14:43 02/07/2020

Cách đây hơn 2.000 năm, thành phố Pompeii phồn hoa quay mặt ra vịnh Naples sóng yên biển lặng của Italy bỗng chốc đã bị phá hủy khi phải hứng chịu ‘cơn cuồng nộ’ của núi lửa Vesuvius phun trào.

Một góc Cung điện Lớn (Grand Palais) ở thủ đô Paris của Pháp. Ảnh: TTXVN

Những thời khắc kinh hoàng cuối cùng của thành phố cổ xinh đẹp này giờ đây được tái hiện trong cuộc triển lãm 3D khai mạc tại Cung điện Lớn (Grand Palais) ở thủ đô Paris của Pháp, hứa hẹn mang lại những cảm xúc chân thực nhất cho khách tham quan.

Triển lãm “Pompeii” tái hiện cuộc sống thường nhật của người dân thành phố cùng tên vào năm 79 sau Công nguyên trong những giờ phút trước khi ngọn núi lửa Vesuvius phun trào nham thạch “nuốt chửng” thành phố cùng 40.000 cư dân chỉ trong một thời gian ngắn.

Một con phố và một số biệt thự xa hoa cùng các đền thờ của một trong những thành phố giàu có nhất trong nền văn minh La Mã cũng đã được tái hiện tại cuộc triển lãm, được các nhà tổ chức mô tả như một “cỗ máy thời gian”.

Cứ mỗi 15 phút, núi lửa Vesuvius lại bắt đầu “gầm gừ”, trước khi phun nham thạch cùng tro bụi và đất đá. Các nhà khảo cổ đã sử dụng máy bay không người lái để quay phim địa điểm này, cũng như bản đồ được vẽ bằng máy quét laser, máy ảnh hồng ngoại và phép quang trắc, cho phép tái hiện quang cảnh thành phố Pompeii một cách chính xác và chân thực nhất.

Triển lãm cũng trưng bày một số cổ vật quý hiếm như bức tượng Hoàng hậu Livia – vợ của Hoàng đế La Mã đầu tiên Augustus – vẫn còn một số tàn tích của bộ tóc vàng và bộ váy đỏ tía, và một bức bích họa của nữ thần tình yêu Venus.

Một trong những cổ vật triển lãm đặc sắc là một chiếc rương chứa 100 chiếc bùa nhỏ làm bằng thủy tinh, ngà voi và thạch anh tím, vốn được phù thủy sử dụng để bảo vệ con người trước những thế lực thù địch. Dự kiến, triển lãm sẽ kéo dài tới hết ngày 27/9.

Nằm dưới chân núi Vesuvius, Pompeii là một trong những bằng chứng quan trong nhất của nền văn minh La Mã, cung cấp tư liệu sống về nghệ thuật, phong tục, cuộc sống hằng ngày của người La Mã cổ đại. Vào thời điểm trước khi thảm họa xảy ra, người dân Pompeii vẫn yên tâm sống cuộc sống hạnh phúc khi tin vào lời khẳng định của nhà địa lý học nổi tiếng Strabo thời bấy giờ rằng ngọn núi lửa đã ngừng hoạt động.

Họ không ngờ rằng núi lửa Vesuvius tưởng như đã “chết” vẫn âm thầm hoạt động để rồi một ngày bừng tỉnh, giáng đòn khủng khiếp xuống Pompeii, khiến thành phố phồn thịnh này bị vùi lấp và lãng quên dưới lớp tro bụi và dung nham. Mãi đến tận thế kỷ XVIII, những tàn tích của Pompeii mới được khai quật.

Ngày nay, Pompeii là một di tích nổi tiếng ở gần thành phố Napoli của Italy, thu hút khoảng 3 triệu lượt khách tham quan mỗi năm. Năm 1997, Pompeii đã được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO) công nhận là Di sản Thế giới./.

Xuất hiện bằng chứng cho thấy khí hậu nóng lên, tầng ozone tiêu biến cũng khiến sự kiện đại tuyệt chủng diễn ra

Không cần tới thiên thạch hay núi lửa phun trào, sự sống trên mặt đất cũng có thể đi đến bờ diệt vong.

Vào cuối kỷ Devon, khoảng 359 triệu năm trước, Trái Đất diễn ra nhiều biến động: Cá bắt đầu bò lên khỏi mặt nước, rừng thực vật giống dương xỉ xâm lấn nhiều lục địa. Thế giới lúc này đang hồi phục sau sự kiện tuyệt chủng diễn ra trước đó 12 triệu năm, nhưng khí hậu vẫn còn khắc nghiệt lắm, thậm chí sông băng xuất hiện tại những vùng khí hậu nhiệt đới.

Thời gian thấm thoắt trôi, Trái Đất ấm dần lên, sự sống bắt đầu đâm chồi thì lại một sự kiện tuyệt chủng nữa diễn ra mà không rõ nguyên do. Nhưng trong nghiên cứu mới, khi phân tích bào tử của thực vật thời kỳ Devon được bảo quản trong lớp trầm tích dưới đáy một hồ nước cổ đại phía Đông Greenland, các nhà khoa học lần ra manh mối cho thấy lớp ozone bảo vệ Trái Đất đột nhiên biến mất, khiến sự sống trên bề mặt Hành tinh Xanh trực tiếp hứng chịu bức xạ từ tia cực tím.

Hình minh họa thảm thực vật trên mặt đất thời Devon, cây cối phát triển thịnh vượng khi chưa có thú ăn cỏ dạo bước.

Trong báo cáo khoa học mới xuất hiện trên Science Advances, nhà nghiên cứu John Marshall và cộng sự viết rằng: cùng thời điểm sự kiện tuyệt chủng bắt đầu diễn ra, các bào tử biến dạng và đen lại, chứng tỏ ADN của chúng đã bị tổn thương. Theo lời ông Marshall, đó chính là bằng chứng cho thấy " lớp ozone bảo vệ Trái Đất đã biến mất".

Đã từ lâu, các nhà khoa học tin rằng - ít nhất vào trước thời điểm con người trở thành một trong những thế lực có khả năng gây ra sự tuyệt chủng - có hai khả năng khiến sự sống trên Trái Đất bị xóa sổ: một sự kiện va chạm với thiên thạch hoặc một vụ phun trào núi lửa khổng lồ. Nhưng hai năm trước, khi các nhà nghiên cứu phát hiện ra bằng chứng về sự kiện tuyệt chủng tồi tệ nhất lịch sử Trái Đất - vào cuối kỷ Permi, khoảng 252 triệu năm trước - các núi lửa tại vùng Siberia ném muối lên tầng bình lưu, nhiều khả năng chính nó đã khiến tầng ozone biến mất và triệt sản phần lớn thực vật trên bề mặt.

Bào tử bị biến dạng, với cấu trúc ADN thay đổi, dường như chúng đã bị ảnh hưởng nặng nề từ tia cực tím.

Trong nghiên cứu mới, bào tử có niên đại từ cuối kỷ Devon cho ta thêm bằng chứng về việc không cần núi lửa phun trào, khí hậu đủ nóng cũng có thể khiến tầng ozone tiêu biến. Nhà cổ sinh vật học Lauren Sallan nhận định: " Bởi bằng chứng rất rõ ràng, nó sẽ khiến người ta nghĩ lại về những sự kiện tuyệt chủng khác".

Kỷ Devon chứng kiến hai sự kiện tuyệt chủng: một ở thời điểm Hậu Devon và một diễn ra trước khi kỷ Devon kết thúc, hai sự kiện cách nhau 12 triệu năm. Sự kiện diễn ra trước nhiều khả năng là do núi lửa phun trào, bằng chứng trong các lớp trầm tích cho thấy hầu hết san hô và động vật biển có vỏ cứng chết do nhiệt độ thay đổi đột ngột. Nhưng khoảng 10 năm về trước, nghiên cứu được dẫn dắt bởi cô Sallan và cộng sự cho thấy sự kiện tuyệt chủng cuối kỷ Devon cũng khủng khiếp không kém, hầu hết thực vật và những con cá bốn chi đầu tiên (đã bắt đầu tiến hóa thêm ngón) biến mất.

Thời điểm đó, nhóm của cô Sallan chưa rõ điều gì gây ra sự kiện tuyệt chủng này. Không hoạt động núi lửa, không va chạm thiên thạch, nhưng nhiều bằng bằng chứng cho thấy các vỉa đá có liên hệ với sông băng đột ngột hình thành và biến mất; ấy là dấu hiệu cho thấy khí hậu Trái Đất cuối kỷ Devon có biến động mạnh.

Cá có chi là một trong số nhiều sinh vật bị tuyệt chủng trong kỷ Devon.

Suốt 3 thập kỷ qua, ông John Marshall để tâm tìm hiểu những vỉa đá nằm phía Đông Greenland có niên đại từ kỷ Devon. Ở thời điểm vài trăm triệu năm trước, Greenland nằm gần hơn về phía xích đạo, giữa khu vực có tên Lục địa Đá cát đỏ Cổ. Khi khí hậu nóng dần lên, hồ nước ngọt hình thành và các lớp trầm tích dần biến thành đá bùn, ghi lại điều kiện khí hậu trước và trong thời điểm diễn ra sự kiện tuyệt chủng. Năm 2017, ông Marshall đào lên được một mẫu đá bùn được cho là hoàn hảo - một cuốn sách lịch sử nhiều trang ghi lại những gì đã diễn ra.

Trong viên đá cổ là bào tử biến dạng - bào tử cũng nhạy cảm trước tia cực tím từ Mặt Trời y như con người vậy, và vỏ ngoài của chúng sẽ đen lại khi tiếp xúc tia UV.

Theo nhận định của nhà nghiên cứu Marshall, khí hậu nóng lên khiến bão mạnh hơn, rất có thể chúng đã đưa nước và muối lên tầng bình lưu và làm hư hại tầng ozone. Khi mà tia cực tím giết chết thảm thực vật, chất dinh dưỡng tràn xuống biển có thể đã khiến tảo và phù du phát triển cực thịnh, muối có khả năng ăn mòn ozone lại càng nhiều. Vòng luẩn quẩn này đã khiến bề mặt Trái Đất hứng chịu trực tiếp bức xạ Mặt Trời.

Bão lớn có thể đẩy nước lên tầng bình lưu, khi kết hợp với những yếu tố khác, hỗn hợp này có thể ăn mòn tầng ozone.

Những gì ông Marshall mô tả không chỉ lý giải được sự kiện tuyệt chủng cuối kỷ Devon, mà còn giải thích được sự xuất hiện của nhiều mỏ khí tự nhiên trong thời kỳ này lẫn sự phát triển vượt trội của phù du. Đây cũng có thể là chuỗi sự kiện sẽ diễn ra ở thời điểm hiện tại, hỗn hợp của không khí ẩm đưa lên không nhờ gió bão, phân tử chlorine và các hạt dung dịch trong không khí có thể ăn mòn tầng ozone.

Tuy nhiên, các nhà khoa học khí quyển chưa thể đưa ra khẳng định về việc tầng ozone đang bị ăn mòn, và cũng không dám chắc đó là sự kiện đã diễn ra ở cuối kỷ Devon. Khí hậu Trái Đất đang có thiên hướng xấu đi, nhưng chưa thể khẳng định hậu quả gây ra cho tầng ozone. Theo các chuyên gia đầu ngành, cần thử nghiệm kỹ hơn bằng các mô hình giả lập để có thể khẳng định tia cực tím đã gây ra hiện tượng tuyệt chủng cuối kỷ Devon, và đồng thời cảnh báo về những gì có thể xảy ra ở thời điểm hiện tại.

Chùm ảnh những địa danh nổi tiếng thế giới bị 'bủa vây' bởi sét Sét hay tia sét là hiện tượng phóng điện trong khí quyển giữa các đám mây và đất hay giữa các đám mây mang các điện tích khác dấu, đôi khi còn xuất hiện trong các trận phun trào núi lửa hay bão cát. Mặc dù các nhà khoa học từ lâu đã chứng minh rằng những tia sét và sấm sét là...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Doãn Hải My cứ hát là hút triệu view, xuất sắc thế nào mà dân mạng tấm tắc "Đoàn Văn Hậu chọn vợ quá đỉnh"01:01

5 thanh niên nằm ngủ giữa nhà và sự xuất hiện của người đàn ông lúc rạng sáng khiến tất cả vùng dậy01:08

"Hoàng tử" SOOBIN làm một điều khiến khán giả há hốc05:47

Soi cận căn hộ sang chảnh, "đậm mùi tiền" của Hoa hậu Đỗ Hà tại Hà Nội01:22

1 sao nam bị Lê Dương Bảo Lâm đuổi khéo khỏi thảm đỏ, lý do chuẩn đến mức không ai cãi nổi00:47

Tình báo Israel cài thuốc nổ trong máy ly tâm hạt nhân Iran09:17

Negav lộ diện ở Bộ Tứ Báo Thủ, Trấn Thành khẳng định: "Những điều đã xảy ra thì không thể thay đổi"02:09

Chuyện lạ có thật: Chó mẹ mang con đến phòng khám để cầu cứu01:24

Clip Luna Đào vừa đến Trấn Thành liền rời thảm đỏ, cái liếc mắt chưa đến 2 giây bị camera bắt gọn00:23

Cực phẩm nhạc lụy mới của Vpop: Cắt đoạn nào viral đoạn đó, câu từ "suy đét" khiến netizen thấm vô cùng03:58

Song Hye Kyo dạo này: Khoe giọng hát "rót mật", visual vừa xinh vừa ngầu chuẩn idol "chị đại"03:31

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Người đàn ông đào được cục đá lớn sau nhà, tưởng đồ vứt đi nào ngờ là 'trầm tích vũ trụ' trị giá 115 tỷ đồng

09:37:15 20/01/2025

Sau khi kiểm tra kỹ lưỡng, khối thiên thạch được xác định có kích thước 27,94 cm x 24,8 cm x 20.06 cm và nặng khoảng 29,9 kg, là khối thiên thạch lớn nhất được tìm thấy ở Đức.

Phát hiện hệ sinh thái chưa từng thấy bên dưới hồ nước bí mật ở Nam Cực

09:36:20 20/01/2025

Các nhà khoa học đang nghiên cứu Hồ Enigma đóng băng ở Nam Cực đã phát hiện ra một hệ sinh thái chứa đầy các quần thể vi khuẩn kỳ lạ bên dưới.

Việt Nam sở hữu loài động vật cực kỳ quý hiếm có ngoại hình độc nhất vô nhị, là 'hậu duệ' của ma cà rồng

21:24:50 19/01/2025

Ngoại hình tương tự ma cà rồng khiến loài động vật này được đặt tên gắn với ác quỷ trong truyền thuyết. Mới đây nó được phát hiện ở Việt Nam và nhanh chóng gây sự chú ý.

Phát hiện quái vật Mesosaur lớn nhất từng được biết đến

21:00:41 19/01/2025

Theo Sci-News, các nhà cổ sinh vật học đã phát hiện ra những hộp sọ lớn và một số xương của của một loài mới thuộc dòng họ quái vật Mesosaur.

Khám phá lịch sử bí ẩn của thiên hà Tiên Nữ láng giềng

20:10:20 19/01/2025

Bức ảnh toàn cảnh lớn nhất về thiên hà Tiên Nữ hiển thị khoảng 200 triệu ngôi sao và trải dài trên độ phân giải 2,5 tỉ pixel, theo trang science.nasa.gov.

600 vật lạ tiết lộ hiện tượng 'Mặt Trời đen' đe dọa địa cầu

08:06:54 19/01/2025

Các nhà khoa học vừa khai quật được hơn 600 hiện vật kỳ lạ được chôn trên đảo Bornholm - Đan Mạch, một hòn đảo nhỏ giữa biển Baltic. Chúng đã giúp họ viết lại câu chuyện thú vị về Mặt Trời đen từng ngự trị trên bầu trời Trái Đất.

Kinh ngạc khi phát hiện hài cốt động vật 40.000 năm tuổi trong lớp băng vĩnh cửu

07:54:33 19/01/2025

Viêc phát hiện ra xác của động vật 40.000 năm tuổi trong lớp băng vĩnh cửu đã giúp các nhà khảo cổ học có thêm hiểu biết về thế giới động vật cổ xưa.

Loài động vật quý hiếm cả thế giới chỉ Việt Nam có, giới khoa học nỗ lực tìm mọi cách để bảo tồn

07:53:47 19/01/2025

Đây là loài đặc hữu của Việt Nam, hiện đang đối diện nguy cơ biến mất hoàn toàn. Giới khoa học trong nước đang nỗ lực tìm cách để bảo tồn chúng.

Cá ở Nhật Bản chán ăn vì thủy cung vắng khách

20:59:25 18/01/2025

Một chú cá thái dương chán ăn, buồn bã vì không được tương tác với khách tham quan, sau khi thủy cung Shimonoseki tạm đóng cửa để cải tạo.

Nhìn xuống sông, người dân sốc nặng khi chứng kiến cảnh tượng lạ

20:44:26 18/01/2025

Trong đoạn video được đăng tải, lực lượng chức năng đã lái một chiếc xuồng máy vượt qua lớp băng lạnh giá để tiếp cận con hươu, khi nó đang trượt và quằn quại trên bề mặt băng.