‘Cổng địa ngục’ rực lửa bí ẩn ở Turkmenistan

“ Cổng địa ngục” rực lửa của Turkmenistan là kết quả từ một tai nạn công nghiệp hy hữu, nơi Hố khí Darvaza đã trở thành điểm đến du lịch hấp dẫn nhất Trung Á.

Ngọn lửa cháy suốt hơn 50 năm qua tạo nên khung cảnh ngoạn mục và kỳ quái.

“Cổng địa ngục” cách thủ đô Ashgabat của Turkmenistan 4 giờ lái xe về phía Bắc. Ảnh: Wiki

Rất hiếm khi một tai nạn công nghiệp lại trở thành một điểm thu hút khách du lịch lớn, nhưng đó chính xác là những gì đã xảy ra với Hố khí Darvaza ở Turkmenistan. Còn được biết đến với cái tên “Cổng địa ngục” hay “Ánh sáng Karakum”, miệng hố này đã rực cháy suốt hơn 50 năm qua, trở thành một trong những điểm đến hấp dẫn nhất của quốc gia Trung Á này.

Hố khí Darvaza được tạo ra vào những năm 1970 khi một nhóm thám hiểm Liên Xô khoan tìm khí đốt tự nhiên. Một tai nạn đã khiến mặt đất sụp đổ, tạo ra một miệng hố khổng lồ với đường kính khoảng 70 mét và sâu 30 mét. Nhằm ngăn khí methane độc hại thoát ra, các nhà khoa học đã quyết định đốt cháy khí, hy vọng ngọn lửa sẽ tắt sau vài tuần. Tuy nhiên, điều đó không bao giờ xảy ra. Hố khí Darvaza đã cháy liên tục từ đó đến nay, và trở thành một cảnh tượng kỳ vĩ và bí ẩn.

Ngọn lửa từ khí methane thoát ra từ các lỗ thông hơi dọc theo thành miệng hố tạo ra sức nóng dữ dội mà du khách có thể cảm nhận khi đứng xung quanh. Cảnh tượng càng trở nên ấn tượng hơn vào ban đêm, khi những “lưỡi lửa” bùng cháy dưới bầu trời đầy sao, tạo nên một khung cảnh kỳ quái như bước ra từ truyền thuyết.

Dù nằm giữa những cồn cát và mỏm đá của sa mạc Karakum xa xôi, “Cổng địa ngục” đã thu hút hàng nghìn du khách mỗi năm. Ban đầu, không có dịch vụ hay tiện nghi nào dành cho du khách, buộc họ phải mang theo mọi thứ cần thiết nếu muốn nghỉ qua đêm. Ngày nay, đã có ba trại cố định với các lều bạt để nghỉ ngơi qua đêm, kèm theo bữa ăn và phương tiện di chuyển dành cho những ai không muốn đi bộ.

Nguồn gốc bí ẩn

Nguồn gốc của Hố khí Darvaza vẫn là một bí ẩn. Các báo cáo từ thời Liên Xô, vừa không đầy đủ hoặc còn giữ bí mật, khiến không ai chắc chắn chính xác thời điểm miệng hố được mở ra. Giả thuyết phổ biến nhất cho rằng nó hình thành vào năm 1971 và bắt đầu cháy ngay sau đó. Tuy nhiên, một số nhà địa chất cho rằng miệng hố thực ra đã hình thành từ những năm 1960 và bắt đầu cháy vào thập niên 1980.

Cách thức ngọn lửa bắt đầu cũng là một câu chuyện đầy huyền thoại. Có người nói rằng nó được châm lửa bằng một que diêm hay thậm chí một quả lựu đạn. Những giả thuyết khác lại cho rằng ngọn lửa được châm để tránh mùi hôi và khí độc ảnh hưởng đến một ngôi làng gần đó. Dù nguồn gốc ra sao, ngọn lửa từ miệng hố đã không ngừng cháy suốt hàng chục năm.

Hố khí Darvaza trở thành điểm thu hút khách du lịch. Ảnh: AFP

Sức hút kỳ lạ và tương lai bất định

Hố khí Darvaza không chỉ thu hút du khách mà còn cả các nhà khoa học và thám hiểm. George Kourounis, nhà thám hiểm người Canada, là người duy nhất được biết đến đã xuống tận đáy hố vào năm 2013 trong một sứ mệnh khoa học. Ông đã thu thập mẫu đất để nghiên cứu các dạng sống đặc biệt có thể tồn tại trong điều kiện khắc nghiệt này, cung cấp manh mối về sự sống có thể tồn tại trên các hành tinh khác.

Dù hấp dẫn như vậy, tương lai của “Cổng địa ngục” đang đứng trước nguy cơ bị đóng lại. Chính phủ Turkmenistan đã nhiều lần bày tỏ ý định dập tắt ngọn lửa, lo ngại về tác động môi trường, sức khỏe và sự lãng phí tài nguyên. Tuy nhiên, vẫn chưa có quyết định chính thức nào được đưa ra.

Người dân địa phương, những người đã quen với dòng khách du lịch đến chiêm ngưỡng kỳ quan này, lo lắng về khả năng mất đi nguồn thu nhập.

Hiện tại, Hố khí Darvaza vẫn tiếp tục rực cháy, như một biểu tượng độc đáo của sự giao thoa giữa thiên nhiên và sự cố do con người tạo ra. Cảnh tượng này không chỉ gây ấn tượng mạnh mẽ về mặt thị giác mà còn là lời nhắc nhở đầy sức nặng về sức mạnh của thiên nhiên và sự bí ẩn chưa được giải đáp của thế giới quanh ta. Với vẻ đẹp “rùng rợn và kỳ lạ”, “Cổng địa ngục” của Turkmenistan chắc chắn sẽ tiếp tục thu hút và mê hoặc du khách từ khắp nơi trên thế giới, ít nhất là cho đến khi ngọn lửa bị lụi tàn.