‘Công dân trẻ’ của thành phố nghĩa tình – Kỳ cuối: Hữu Ân hiếu nghĩa vẹn tròn
Khi tuyên dương ‘Công dân trẻ tiêu biểu TP.HCM’ lần đầu tiên năm 2006, câu chuyện về chàng trai hiếu nghĩa Nguyễn Hữu Ân khiến nhiều người xúc động và tin rằng vẫn còn những câu chuyện cổ tích giữa đời thường.
Nguyễn Hữu Ân trong ngày khai trương tuyến xe buýt du lịch mui trần của TP.HCM – Ảnh: Q.NG.
Các cá nhân được tuyên dương ở nhiều lĩnh vực, thời điểm khác nhau, điểm chung là các bạn luôn ý thức trách nhiệm khi nhận danh hiệu, luôn không ngừng rèn luyện bản thân, hăng say cống hiến trí tuệ, tâm huyết trong công việc, xung kích vì cộng đồng.
Chị PHAN THỊ THANH PHƯƠNG (phó bí thư thường trực Thành đoàn TP.HCM)
14 năm đi qua, chàng trai ngày đó nay đã có gia đình với cô con gái đầu lòng 6 tuổi và sẽ đón thành viên thứ tư chào đời cuối năm nay. Anh hiện là phó trưởng phòng quản lý lữ hành (Sở Du lịch TP.HCM).
Cổ tích của Ân
Nhận tin mẹ ruột phát bệnh ung thư giai đoạn cuối, Hữu Ân được thầy trụ trì cho về Vũng Tàu để tiện chăm mẹ. Là vì từ hồi 12 tuổi, nhà nghèo quá, mẹ lại hay bệnh nên cha gửi Ân vào một ngôi chùa ở Lâm Đồng, được thầy nuôi ăn học.
Nhưng mẹ cũng chỉ trụ được sáu tháng thì đi. Trước lúc mất, người mẹ ruột trối lại, kêu Ân nhận bà Nguyễn Thị Phẳng làm mẹ nuôi. Má Phẳng – cách mà Ân vẫn quen gọi người phụ nữ ấy – là người đã đỡ đần mẹ ruột Ân những ngày cuối đời tại Bệnh viện Ung bướu TP.HCM.
Hai người đàn bà cùng cảnh đau bệnh, gặp nhau như một cái duyên, người này “tặng” người kia cậu con trai út, cho nhận làm con nuôi.
Mẹ ruột đã yên bình về với đất, Ân mới bắt đầu chuỗi ngày sống trong bệnh viện cùng má Phẳng. Hơn chục năm má Phẳng xem bệnh viện như nhà mình, quãng thời gian cuối đời lại có được cậu con trai. Người ngoài nếu chỉ thoáng gặp, nhìn cách Ân chăm má mỗi ngày, chẳng mấy ai tin ấy là hai con người chẳng thân thích ruột rà.
Lúc đó Ân đang học đại học. Thời gian đầu còn chạy ra chạy vô nhưng sau đó chuyển vào ở hẳn trong bệnh viện để tiện chăm sóc vì những cơn đau không thôi dày vò má. Tranh thủ lúc nào má ngủ được, chàng trai lôi bài ra học ngay dưới gầm giường má nằm.
“Kiểu như có sức mạnh tinh thần vậy, gần hai năm sau ngày mẹ tôi mất, sức khỏe má Phẳng khá hơn nhiều. Hồi đó tôi làm thêm tại một nhà hàng, vì má khỏe nên nhiều hôm đi làm, tôi chở má theo cho má được ra đường khuây khỏa. Má ở chơi công viên đợi tôi làm xong lại chở về bệnh viện” – Ân kể.
Cứ vậy, Ân chăm má gần trọn quãng đường đại học. Còn chừng gần tháng nhận bằng tốt nghiệp nhưng má không kịp chờ. Má Phẳng cứ yếu dần rồi đi. Đó là những ngày cuối tháng 11-2008.
Ân làm đám tang đơn sơ đúng lời căn dặn của má Phẳng khi còn sống. Má được hỏa táng, Ân đưa tro cốt về quê nhà ở Đắk Lắk, an táng bên phần mộ những người thân yêu của má.
Cái tâm thiện giữa đời
Việc làm của Ân chạm đến trái tim cô bạn lớp phó hồi đại học Nguyễn Thanh Nguyên và giờ là mẹ cô con gái 6 tuổi của Ân. Nhiều lần Ân đưa vợ và con gái, cả mẹ vợ về Đắk Lắk thăm mộ má Phẳng cùng vài người bà con của má.
Anh bảo việc mình làm là điều mà có lẽ ai rơi vào hoàn cảnh ấy cũng sẽ làm vậy, không có gì quá đặc biệt. Là người trong cuộc nói vậy, thấy mọi thứ với mình bình thường chứ việc làm của Ân một thời được kể như cổ tích giữa đời thường, được nhiều người khâm phục.
Video đang HOT
Hồi đó, khi tham gia chương trình Người đương thời của VTV, nhà báo Tạ Bích Loan hỏi nếu xem một ngày như chiếc bánh, Ân dành cho má Phẳng bao nhiêu phần?
Chẳng chút do dự, anh chàng trả lời: “Em dành cả chiếc bánh cho má” rồi cười. Nụ cười của Ân nhẹ tênh mà khiến nhiều người xem đến đoạn đó tự nhiên thấy sống mũi mình cay cay, mắt như nhòe đi vì thương, vì phục.
Nhưng danh hiệu “Công dân trẻ tiêu biểu TP.HCM” với anh là một dấu ấn đẹp. Anh bảo mình không làm cố để được tuyên dương nhưng sự vinh danh ấy đã ghi khắc để sau này anh dạy con, cũng là nhắc anh luôn sống thiện, yêu thương nhiều hơn.
Chủ nhiệm Câu lạc bộ Công dân trẻ
TP.HCM từng có những đợt bình chọn gương mặt trẻ TP dịp 10, 20, 30 năm kỷ niệm ngày thống nhất đất nước 30-4, còn danh hiệu “Công dân trẻ tiêu biểu TP.HCM” đã là cuộc bình chọn thông lệ hằng năm.
14 năm với 99 gương mặt từ 35 tuổi trở xuống được trao danh hiệu này là thành quả của hành trình tìm kiếm, bao nỗ lực của hệ thống cơ sở Đoàn các cấp tại TP.HCM.
Là lứa “Công dân trẻ tiêu biểu” đầu tiên được tuyên dương, Nguyễn Hữu Ân cũng là thành viên tích cực của ban liên lạc từ những ngày đầu tiên và nay là Câu lạc bộ Công dân trẻ.
Trong vai trò chủ nhiệm câu lạc bộ, anh giữ liên lạc, kết nối các bạn thường xuyên trong nhiều hoạt động.
Câu lạc bộ đã có những chuyến công tác xã hội, đến với người dân nghèo ở nhiều vùng miền khác nhau.
Mỗi chuyến đi do chính các bạn cùng góp kinh phí, vận động thêm bên ngoài để san sẻ vất vả với những mảnh đời còn khó khăn. Mới đây, các bạn đã góp được hơn trăm phần quà, đi tìm và trao tận tay những người bán vé số bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19.
'Công dân trẻ' của thành phố nghĩa tình - Kỳ 1: Tiến sĩ chân đất của bà con nuôi tôm
Từ sáng kiến của Thành đoàn TP.HCM, danh hiệu 'Công dân trẻ tiêu biểu TP.HCM' được bình chọn và tuyên dương mỗi năm.
TS Trần Hữu Lộc (thứ hai từ phải qua) cùng nhà khoa học các nước dự hội thảo quốc tế về nông nghiệp - Ảnh: T.HỮU
Sau 14 năm kiên trì tìm kiếm, đã có 99 điển hình trẻ trên các lĩnh vực được vinh danh, giới thiệu diện mạo một lớp trẻ mới của TP mang tên Bác tự tin, tài giỏi và sống nghĩa tình...
Được bình chọn là "Công dân trẻ tiêu biểu TP.HCM" năm 2014, TS Trần Hữu Lộc hiện đang giảng dạy tại khoa thủy sản Trường ĐH Nông lâm TP.HCM, đồng thời là giám đốc Trung tâm nghiên cứu bệnh tôm tư nhân ShrimpVet-Dr.Tôm, Công ty Minh Phú AquaMekong.
Ở đó không chỉ đơn thuần để khởi nghiệp, mà là nơi để anh cùng cộng sự thực hiện tham vọng lớn hơn - cung cấp con tôm giống sạch cùng phương pháp nuôi tôm an toàn, giúp bà con nuôi tôm yên tâm làm ăn. TS Lộc chia sẻ:
- Đến từng vùng nuôi tôm, cùng làm với bà con, tôi có thêm nhiều bài học mới từ chính họ. Với bà con, lưu ý hay khuyến cáo gì cũng vậy, đừng quá bảy "gạch đầu dòng", tốt nhất là năm cái thôi.
Mọi thứ đều phải rất cụ thể, xuất phát từ thực tiễn, kinh nghiệm nuôi thực tế mà nói, chứ khoa học hay sách vở quá đều... "không ăn"!
"Tôi đang nỗ lực để tạo cuộc chơi công bằng khi làm việc với các đối tác nước ngoài. Thay vì "làm cho", tại sao không phải là "làm với, làm cùng" họ một cách bình đẳng, minh bạch."
TS TRẦN HỮU LỘC
Xuống ruộng với nông dân
* Đó là lý do người ta hay thấy anh với bộ dạng không khác gì nông dân và sẵn sàng xắn quần lội ruộng?
- Mình làm gì cũng phải đi từ thực tế. Với nhà khoa học, đôi khi phải tự biến mình thành "chuột bạch" để biết nông dân đang làm gì, hiểu được cảm giác thất bại trong làm ăn của họ.
Có lần báo cáo chuyên đề cho nông dân ở miền Tây, một lão nông hỏi: "Chớ chú có nuôi đâu mà biết tụi tui thất bại sao?".
Nhưng thực tế là tôi đã thiệt hại tính bằng tỉ đồng đúng với chứng bệnh mà nhiều hộ nuôi tôm ở đó đang gặp, nên nói ra bà con hiểu ngay.
Đứng nói trước hội thảo cả trăm nhà khoa học quốc tế thiệt sự là không khó bằng nói sao để bà con mình hiểu, rồi nuôi cho đạt năng suất cao, chất lượng tốt. Hiệu quả cuối cùng nằm chỗ đó.
* Còn vai trò cố vấn cho một số tổ chức quốc tế về nuôi trồng thủy sản thế nào rồi, thưa anh?
- Tôi vẫn có tên trong danh sách nhà khoa học cố vấn cho một vài tổ chức quốc tế liên quan đến nông nghiệp, thủy sản, vẫn dự các hội thảo quốc tế khi sắp xếp được thời gian.
So với trước, tôi giữ liên hệ thường xuyên với các liên minh, tổ chức tư nhân nghiên cứu về bệnh động vật, đặc biệt là con tôm.
Tôi thấy các đơn vị này thường có mục tiêu kinh doanh rõ ràng, hướng đến phục vụ người dân tốt hơn vì người sáng lập thường là "dân trong nghề" với nhau nên hiểu rõ.
Ở Việt Nam cũng vậy, tôi thấy việc phối hợp công - tư trong lĩnh vực nông nghiệp hiện nay làm khá tốt. Nhiều tổ chức tư nhân về nông nghiệp hoạt động hiệu quả song song với các tổ chức của Nhà nước và chính sách quản lý về nông nghiệp. Điều này rất quan trọng vì có lợi cho nông dân.
Trung tâm nghiên cứu của tôi vẫn trung thành với sứ mệnh đặt ra từ trước, đã tìm ra nhiều chứng bệnh trên con tôm và giải pháp phòng tránh.
Điều chúng tôi mong muốn là đưa ra những cảnh báo quan trọng, kịp thời, giúp bà con đủ thông tin, bình tĩnh xử lý các tình huống gặp phải trong quá trình nuôi.
Hành trình tạo con tôm bố mẹ
* Con tôm giống mà anh và cộng sự đang cung cấp cho bà con hiện đang ở tiêu chuẩn nào?
- Mỗi năm trung tâm chúng tôi đưa ra thị trường khoảng vài trăm triệu con tôm giống. Nếu tính tỉ lệ chắc mới đạt chừng 1% nhu cầu nguồn tôm giống mỗi năm.
Tôi tự tin khẳng định rằng chúng tôi đưa ra thị trường con giống hầu như sạch bệnh hoàn toàn và quy trình sản xuất sạch, không kháng sinh cũng như chọn lọc nguồn gen phù hợp với các điều kiện nuôi ở Việt Nam.
Chúng tôi mong có nhiều người, nhiều công ty cùng cải tiến quy trình sản xuất để nâng cao chất lượng tôm giống, giúp người nuôi có nhiều sự lựa chọn.
Cùng với nhiệm vụ tạo ra con giống sạch, đội ngũ nhà khoa học trẻ tại trung tâm luôn đề cao nghiên cứu để không chỉ xét nghiệm, phân tích các loại bệnh mà còn tìm ra giải pháp phòng tránh, hoặc nếu tôm có bệnh trong quá trình nuôi sẽ cần làm gì để xử lý hiệu quả các tình huống ấy, phù hợp điều kiện nuôi thực tế trong nước.
Trung tâm có dịch vụ nghiên cứu làm với nước ngoài, nhiều hợp đồng chúng tôi nhận được đến từ nhiều nước có tỉ trọng nuôi tôm lớn của thế giới.
Đến thời điểm hiện tại, khoảng 70% công ty thủy sản của nhiều nước trên thế giới đã biết và từng làm việc với phòng nghiên cứu của chúng tôi.
* Anh từng chia sẻ về ước mơ tạo ra con tôm giống bố mẹ. Hành trình đó đã đến đâu rồi?
- Tôi và cộng sự vẫn đang theo đuổi ước mơ đó bên cạnh các việc vẫn làm hằng ngày. Nhưng đây là hành trình dài, đòi hỏi nhiều công sức lẫn vốn đầu tư.
Hiện tôi vẫn làm việc với nhiều đối tác nước ngoài việc nhân giống nguồn gen đang có, để chọn lọc được nguồn gen con tôm giống bố mẹ phù hợp với điều kiện nuôi của Việt Nam.
Nhu cầu nuôi tôm trong nước mỗi năm cần khoảng 500.000 con tôm giống bố mẹ. Và nếu muốn có con giống tốt, chúng ta hoàn toàn có thể thực hiện việc nhân giống tôm bố mẹ ở Việt Nam với các đặc điểm di truyền và phẩm chất phù hợp với điều kiện nuôi trong nước.
Thực sự chúng tôi rất cần sự tiếp sức cả về nguồn đầu tư, chính sách quản lý về mặt nhà nước để có thể "chạy" nhanh hơn, vì nếu chỉ mình chúng tôi tự làm chắc chắn tốn nhiều thời gian hơn.
Cần tạo thị trường cạnh tranh
Nhiều năm gắn bó với ngành thủy sản, đặc biệt là con tôm, TS Trần Hữu Lộc nói giá trị của ngành này không nhỏ nhưng cần tạo ra thị trường cạnh tranh tự do.
Theo anh, vì còn phụ thuộc thế độc quyền của nhiều công ty nước ngoài nên ngành chăn nuôi nói chung, thủy sản nói riêng tại Việt Nam còn chịu thiệt thòi.
Trong đó, chuyện người nuôi bị ép giá, còn người mua phải chịu giá vật tư đầu vào rất cao là một trong những điều khiến anh thao thức. Ngành thủy sản có một thị trường trong nước rộng lớn, tiềm năng xuất khẩu cũng không nhỏ.
Vấn đề mấu chốt là phải ứng dụng khoa học kỹ thuật và phương pháp nuôi để làm giảm giá thành sản phẩm, tăng tính cạnh tranh và tăng lợi nhuận cho người nuôi.
"Chúng ta có lợi thế quốc gia khi điều kiện nuôi trồng đều tốt hơn nhiều nước khác. Điều cần lúc này là nắm được chuỗi giá trị trong nông nghiệp, tạo ra sản phẩm, thương hiệu nông nghiệp riêng, phá thế độc quyền.
Khi đó nông dân có nhiều lựa chọn hơn, giá cả cũng cạnh tranh hơn chứ không bị ép như hiện nay" - anh Lộc phân tích.
QUỐC LINH thực hiện
'Công dân trẻ' của thành phố nghĩa tình - Kỳ 2: 'Giấc mơ' của Thống 'giang hồ' 13 tuổi, Hồ Quốc Thống theo cậu rời quê Quảng Ngãi vào Sài Gòn bán vé số. Anh chưa một lần nghĩ có ngày mình lại thành thợ chụp ảnh, rồi trở thành điển hình trẻ của TP này. Hồ Quốc Thống cùng gia đình nhỏ của mình tại tiệm ảnh Dreams - Ảnh: Q.L. "Tôi có được nhiều thứ, nếu không muốn...