Con đường sinh tử dẫn đến sân bay Kabul: Mỹ siết trong, Taliban chặn ngoài
Với nhiều người Afghanistan, vào được sân bay Kabul lúc này đồng nghĩa có cơ hội có một cuộc sống mới, nhưng điều đó không dễ dàng khi Taliban chặn tất cả các lối vào.
Taliban chặn những người Afghanistan tìm cách di tản (Ảnh minh họa: WSJ).
Taliban kiểm soát bên ngoài
Khi hàng nghìn người dân Afghanistan và công dân nước ngoài đang tìm cách rời Afghanistan, cảnh tượng bên ngoài sân bay thủ đô Kabul ngày càng trở nên hỗn loạn và tuyệt vọng.
Kể từ khi Taliban giành quyền kiểm soát đất nước vào cuối tuần trước, đóng tất cả biên giới trên bộ, sân bay ở thủ đô Kabul được coi là con đường duy nhất rời khỏi quốc gia Trung Nam Á này.
Tuy nhiên, Taliban tuyên bố, họ không muốn người Afghanistan rời khỏi đất nước. Do vậy, lực lượng này đã lập ra các chốt kiểm soát trên tuyến đường dẫn vào sân bay Hamid Karzai, chặn tất cả các lối vào sân bay.
Đồ họa: BBC
Video đang HOT
Các tay súng Taliban sẵn sàng nổ súng, đánh đập những người Afghanistan tìm cách tiếp cận sân bay để sơ tán. Kể từ hôm 15/8 đến nay, ít nhất 12 người đã thiệt mạng trong các vụ nổ súng hoặc giẫm đạp ở khu vực sân bay Hamid Karzai.
Hầu hết các vụ bạo lực xảy ra bên ngoài cổng chính của sân bay, nơi các đám đông hỗn loạn tìm cách vào bên trong nhưng bị lực lượng của Taliban đánh đập bằng báng súng, gậy gộc. Rất ít người có thể lọt vào bên trong kể từ khi Taliban kiểm soát các lối vào.
Trên các con đường xung quanh sân bay, nhiều người vạ vật trên các vỉa hè chờ cơ hội tiếp cận sân bay và lên chuyến bay sơ tán. Trong lúc đó, các tay súng Taliban đi tuần và sẽ bắn chỉ thiên, đánh đập để những người này quay về.
Tại cổng chính của máy bay, các tay súng nói với đám đông rằng: “Cổng đã đóng. Chỉ người nước ngoài và người có giấy tờ hợp lệ mới được vào”. Nhiều người cố trèo tường chăng dây thép gai nhưng bị chặn lại hoặc bị bắn.
Mỹ siết an ninh bên trong
Binh sĩ Mỹ phải làm nhiệm vụ đảm bảo an ninh tại sân bay (Ảnh: Reuters).
Bên trong những bước tường bao của sân bay Hamid Karzai, khoảng 6.000 binh sĩ Mỹ đang tạm nắm quyền kiểm soát để đảm bảo an ninh cho các chuyến bay sơ tán. Kể từ cuối tuần trước đến ngày 19/8, Mỹ đã sơ tán được khoảng 7.000 người.
Hoạt động sơ tán gặp không ít khó khăn do hàng nghìn người tuyệt vọng đổ về đây, tìm cách chen lên các chuyến bay sơ tán khỏi Afghanistan. Liên tiếp những ngày qua, các hình ảnh, video chia sẻ trên truyền thông cho thấy những đám đông tràn vào đường băng, đuổi theo hoặc thậm chí đu lên máy bay đang lăn bánh. Ít nhất 3 người đã thiệt mạng do bám vào càng máy bay vận tải của Mỹ.
Binh sĩ Mỹ đã phải bắn chỉ thiên để giải tán đám đông, trong khi điều trực thăng bay là là, xe quân sự di chuyển dọc đường băng để dọn đường cho máy bay cất cánh.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin hôm 18/8 cho biết, quân đội Mỹ hiện không có khả năng để tiếp cận và sơ tán người dân Afghanistan đến sân bay Kabul. “Chúng tôi sẽ làm tất cả những gì có thể để tiếp tục cố gắng tháo gỡ và tạo lối đi cho người dân Afghanistan đến sân bay Kabul. Tuy nhiên hiện tại Mỹ không có khả năng ra ngoài và mở rộng các hoạt động hiện tại của mình”, Bộ trưởng Austin nói.
Một quan chức Mỹ cho hay chính quyền Washington hy vọng Taliban sẽ cho phép những người dân Afghanistan muốn rời khỏi đất nước được khởi hành một cách an toàn.
Cảnh hỗn loạn ở sân bay Kabul qua ảnh vệ tinh (Ảnh: BBC).
Gia đình sốc khi nhận xác thiếu niên Afghanistan rơi từ máy bay
Người thân bàng hoàng khi nhận ra người rơi từ vận tải cơ C-17 Mỹ cất cánh từ sân bay Kabul là Reza, thành viên 17 tuổi trong gia đình.
"Thi thể thằng bé không còn nguyên vẹn. Tôi tự đưa thằng bé về nhà", một người thân trong gia đình Reza, 17 tuổi, nhớ lại khoảnh khắc phát hiện xác thiếu niên này trên mặt đất, gần sân bay Hamid Karzai ở thủ đô Kabul của Afghanistan.
Truyền thông địa phương không tiết lộ tên họ đầy đủ của Reza do nạn nhân chưa đủ tuổi thành niên và để bảo vệ sự riêng tư của gia đình. Cậu bé là một trong những người bám càng vận tải cơ C-17 của Mỹ cất cánh từ sân bay Hamid Karzai hôm 16/8 và rơi xuống đất khi phi cơ lấy độ cao.
Các quan chức không quân Mỹ cho hay vận tải cơ C-17 hô hiệu "Reach 885" đáp xuống sân bay sáng hôm đó để chuyển trang thiết bị và đồ tiếp tế cho lính Mỹ đang làm nhiệm vụ đảm bảo an ninh sân bay. Tuy nhiên, trong khi dỡ hàng, phi công phát hiện hàng trăm người Afghanistan ào tới tìm cách lên máy bay, nên quyết định cất cánh ngay.
"Reach 885" tăng tốc cất cánh khỏi sân bay Kabul khi nhiều người vẫn bám vào khu vực càng đáp. Đây là những người tuyệt vọng tìm cách rời khỏi đất nước sau khi Taliban tiến vào tiếp quản Kabul. Phi công sau đó phát hiện nhiều mảnh thi thể bị kẹt trong khoang chứa càng đáp máy bay.
Đám đông chạy theo bám vào vận tải cơ C-17 của Không quân Mỹ tại sân bay Kabul, Afghanistan hôm 16/8. Ảnh: AP .
Reza và em trai Kabeer, 16 tuổi, rời nhà đến sân bay sau khi nghe tin đồn 20.000 người sẽ được phép tị nạn ở Canada hoặc Mỹ. "Hai đứa không nói với bất cứ ai trong nhà, lấy giấy tờ tùy thân rồi đến sân bay", gia đình cho biết.
Hai anh em được cho là trong số hàng nghìn người Afghanistan điên cuồng đuổi theo và bám vào chiếc máy bay quân sự khi nó lăn bánh trên đường băng. Video do những người đứng dưới đường băng quay cho thấy hai nạn nhân rơi khỏi máy bay từ độ cao khoảng 600 m và tử vong tại chỗ.
Giới chức Mỹ cho biết ít nhất 7 người thiệt mạng trong vụ hỗn loạn đó, gồm hai người bị lính Mỹ bắn chết khi đám đông tràn ra đường băng.
Người thân nói rằng Kabeer vẫn mất tích, nhưng họ hy vọng sẽ tìm thấy cậu, dù còn sống hay đã chết.
"Chúng tôi thực sự rất buồn vì đã mất đi hai người thân. Thi thể một người đã được tìm thấy, người còn lại vẫn mất tích. Chúng tôi đã đi khắp các bệnh viện nhưng không có thông tin nào. Mẹ hai đứa trẻ hoàn toàn suy sụp, thi thoảng lại ngất", thành viên gia đình cho hay.
Reza và Kabeer là hai con đầu trong gia đình có 8 anh em, thuộc thế hệ trẻ Afghanistan không trải qua thời kỳ Taliban cai trị đất nước vào thập niên 1990. Họ được cho là thuộc nhóm công dân sợ mất các quyền tự do, như đi học và nghe nhạc, sau khi chính phủ Afghanistan sụp đổ.
WHO quan ngại lây lan COVID-19 khi dân Afghanistan ùn ùn sơ tán Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khẳng định hoàn cảnh hỗn loạn ở sân bay thủ đô Kabul của Afghanistan đã làm chậm quá trình cung cấp vật tư y tế. Chiến sự cũng làm gián đoạn việc tiêm phòng COVID-19 tại quốc gia Trung Đông này. Khung cảnh tại ngã tư gần sân bay Hamid Karzai của Afghanistan ngày 16-8 -...