Có gì bên trong thoả thuận ngừng b.ắn mới do Mỹ đề xuất được Israel chấp thuận?
Một cố vấn của Thủ tướng Benjamin Netanyahu ngày 2/6 xác nhận Israel đã chấp nhận một khung thỏa thuận giảm bớt căng thẳng chiến tranh ở Gaza trước đó được Tổng thống Mỹ Joe Biden đề xuất.
Tổng thống Mỹ Joe Biden công bố đề xuất mới của Israel về thỏa thuận ngừng b.ắn ở Gaza, tại Nhà Trắng ngày 31/5/2024. Ảnh: AFP/TTXVN
Trong một cuộc phỏng vấn với báo Sunday Times của Anh, Ophir Falk, cố vấn trưởng về chính sách đối ngoại của Thủ tướng Netanyahu, cho biết đề xuất của Tổng thống Biden là “một thỏa thuận mà chúng tôi đã nhất trí”. Tuy nhiên, ông này miêu tả đây là một thoả thuận vẫn còn những thiếu sót và cần phải thực hiện nhiều việc hơn.
“Còn rất nhiều chi tiết cần được giải quyết”, cố vấn Ophir nhấn mạnh, đồng thời cho biết thêm rằng các điều kiện của Israel, bao gồm cả việc “trả tự do cho các con tin và t.iêu d.iệt Hamas như một tổ chức k.hủng b.ố diệt chủng” vẫn không thay đổi.
Trước đó, trong ngày 31/5, Tổng thống Biden đã công bố một kế hoạch ba giai đoạn nhằm chấm dứt chiến tranh tại Gaza.
Giai đoạn đầu tiên sẽ kéo dài trong 6 tuần và bao gồm lệnh ngừng b.ắn “đầy đủ và hoàn chỉnh”, như Israel rút lực lượng khỏi tất cả các khu vực đông dân cư ở Gaza và thả một số con tin bao gồm cả phụ nữ, người già, người bị thương để đổi lấy việc thả hàng trăm tù nhân Palestine.
Trong giai đoạn này, thường dân Palestine sẽ trở về nhà và khu vực lân cận của họ ở tất cả các khu vực của Gaza, trong khi hỗ trợ nhân đạo sẽ tăng lên 600 xe tải chở hàng viện trợ vào Gaza mỗi ngày. Giai đoạn đầu tiên cũng sẽ bao gồm các cuộc đàm phán giữa Israel và Hamas để đi đến giai đoạn tiếp theo của đề xuất.
Giai đoạn thứ hai được Tổng thống Biden miêu tả là “giai đoạn chấm dứt vĩnh viễn tình trạng thù địch”. Tuy nhiên, nhà lãnh đạo nói thêm các cuộc đàm phán để đi đến giai đoạn thứ hai có thể mất hơn 6 tuần vì sẽ có những khác biệt giữa hai bên. Mỹ, Qatar và Ai Cập sẽ đảm bảo rằng các cuộc đàm phán sẽ tiếp tục trong thời gian này cho đến khi “đạt được tất cả các thỏa thuận” để bắt đầu giai đoạn thứ 3. Theo ông Biden, trong giai đoạn thứ hai, tất cả các con tin còn sống sẽ được thả, bao gồm cả binh sĩ nam.
Video đang HOT
Trong giai đoạn thứ ba, Tổng thống Biden cho biết sẽ bắt đầu triển khai một kế hoạch tái thiết lớn cho Gaza và h.ài c.ốt của các con tin t.hiệt m.ạng sẽ được trao trả cho gia đình.
Trong thỏa thuận tái thiết Gaza, các quốc gia Arab và cộng đồng quốc tế cũng sẽ tham gia đảm bảo Hamas không tái vũ trang. Tổng thống Biden nói thêm Washington sẽ hợp tác với các đối tác để xây dựng lại nhà cửa, trường học và bệnh viện ở Gaza, nơi chiến tranh đã khiến gần 2,3 triệu dân phải di dời và gây ra nạn đói trên diện rộng.
Trong nhiều tháng qua, Tổng thống Biden đã nhiều lần đề xuất các kế hoạch ngừng b.ắn tương tự như kế hoạch ngày 31/5 song tất cả đều thất bại. Hồi tháng 2, ông cho biết Israel đã đồng ý ngừng giao tranh vào dịp Ramadan, tháng lễ thiêng liêng của người Hồi giáo bắt đầu vào ngày 10/3. Tuy nhiên, không có thỏa thuận ngừng b.ắn nào như vậy được thực hiện.
Vấn đề mấu chốt chính là việc Israel kiên quyết cho rằng họ sẽ chỉ thảo luận về việc tạm dừng chiến đấu tạm thời cho đến khi Hamas bị t.iêu d.iệt. Về phần mình, Hamas cũng không có dấu hiệu bước đầu hàng và tin rằng giải thoát con tin là phương án duy nhất kết thúc vĩnh viễn chiến tranh.
Cố vấn Ophir nhấn mạnh lại quan điểm của Thủ tướng Netanyahu rằng “sẽ không có lệnh ngừng b.ắn vĩnh viễn cho đến khi tất cả các mục tiêu của chúng tôi được đáp ứng”.
Hiện Thủ tướng Netanyahu cũng đang chịu áp lực phải duy trì chính phủ liên minh. Hai đối tác cực hữu đã đe dọa sẽ phản đối bất kỳ thỏa thuận nào mà họ cho là có lợi cho Hamas. Một đối tác trung hoà, cựu tướng Benny Gantz, muốn thỏa thuận này được xem xét.
Phong trào Hồi giáo Hamas tạm thời hoan nghênh sáng kiến của Tổng thống Biden. Ngày 2/6, một quan chức của Hamas, Osama Hamdan, nói với Al Jazeera: “Bài phát biểu của Tổng thóng Biden bao gồm những ý tưởng tích cực, nhưng chúng tôi muốn điều này thành hiện thực trong khuôn khổ một thỏa thuận toàn diện đáp ứng nhu cầu của chúng tôi”.
Hamas muốn đảm bảo chấm dứt cuộc tấn công ở Gaza, Israel rút toàn bộ lực lượng, người Palestine tự do di chuyển và các bên viện trợ tái thiết.
Hamas và Ai Cập hoan nghênh nghị quyết yêu cầu ngừng b.ắn ở Gaza
Ngày 25/3, Phong trào Hồi giáo Hamas đã bày tỏ hoan nghênh nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) kêu gọi ngừng b.ắn tại Gaza, đồng thời cho biết sẵn sàng đàm phán về việc trao trả con tin để đổi lấy tù nhân Palestine.
Toàn cảnh phiên họp Hội đồng Bảo an LHQ thông qua Nghị quyết. Ảnh: Quang Huy/Pv TTXVN tại Mỹ
Tuyên bố của Hamas nêu rõ: "Hamas hoan nghênh lời kêu gọi của HĐBA LHQ về việc ngừng b.ắn ngay lập tức ở Dải Gaza... Chúng tôi cũng khẳng định sẵn sàng tham gia quá trình trao đổi tù nhân ngay lập tức".
Theo phóng viên TTXVN tại Trung Đông, Hamas khẳng định với các nhà hòa giải rằng nhóm này sẽ giữ nguyên đề xuất ban đầu nhằm đạt được thỏa thuận ngừng b.ắn toàn diện, bao gồm việc Israel rút quân khỏi Dải Gaza, hồi hương những người Palestine phải di tản và trao đổi tù nhân "một cách thực sự".
Hamas đã chuyển đề xuất ngừng b.ắn ở Gaza cho các nhà hòa giải và Mỹ vào giữa tháng này, bao gồm điều kiện thả con tin Israel để đổi lấy tự do cho các tù nhân Palestine, trong đó có 100 người Palestine đang thụ án chung thân.
Theo đề xuất này, ban đầu Hamas sẽ thả các con tin người Israel bao gồm phụ nữ, t.rẻ e.m, người già và người bị bệnh để đổi lấy tự do cho 700 - 1.000 người Palestine bị giam giữ trong các nhà tù của Israel. Hamas cũng cam kết thả các nữ tân binh của Israel.
Hamas nói rằng phong trào này muốn việc trao đổi tù nhân Palestine và con tin Israel là một phần của thỏa thuận ngừng b.ắn toàn diện nhằm chấm dứt xung đột. Tuy nhiên, Văn phòng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã phản đối đề xuất của Hamas, lập luận rằng đề xuất này vẫn dựa trên "những yêu cầu phi thực tế", đồng thời tuyên bố sẽ tiếp tục tấn công trên bộ cho đến khi t.iêu d.iệt hoàn toàn Hamas.
Hiện Ai Cập và Qatar đang cố gắng thu hẹp bất đồng giữa Israel và Hamas liên quan tới thỏa thuận ngừng b.ắn ở Gaza, trong bối cảnh cuộc khủng hoảng nhân đạo ngày càng nghiêm trọng khiến người dân Gaza đối mặt với nạn đói.
Cũng trong ngày 25/3, Bộ Ngoại giao Ai Cập ra tuyên bố hoan nghênh HĐBA LHQ đã lần đầu tiên kể từ khi cuộc xung đột nổ ra thông qua được nghị quyết kêu gọi ngừng b.ắn ở Dải Gaza.
Tuyên bố nêu rõ CH Arab Ai Cập hoan nghênh việc HĐBA thông qua nghị quyết yêu cầu ngừng b.ắn ở Dải Gaza trong tháng lễ Ramadan. Đây là lần đầu tiên kể từ khi cuộc xung đột bùng nổ và vượt qua nhiều bất đồng, HĐBA đã tìm được tiếng nói chung trong một nghị quyết yêu cầu lệnh ngừng b.ắn lâu dài.
Tuyên bố nói thêm Ai Cập kêu gọi thực hiện ngay lệnh ngừng b.ắn theo hướng mở đường cho việc giải quyết tất cả các yếu tố của cuộc khủng hoảng. Cairo đ.ánh giá việc thông qua quyết định này là "một bước tiến quan trọng" và bước đầu tiên cần thiết để chấm dứt đổ m.áu, ngăn chặn thêm thương vong cho dân thường Palestine, cũng như tạo cơ hội cho viện trợ nhân đạo vào dải đất này sau hơn 5 tháng xung đột gây tổn hại nghiêm trọng cho thường dân ở Dải Gaza.
Ai Cập sẽ tiếp tục nỗ lực cùng với các bên quốc tế và khu vực để ngăn chặn cuộc khủng hoảng ở Dải Gaza càng nhanh càng tốt.
Trước đó cùng ngày 25/3, lần đầu tiên HĐBA đã thông qua một nghị quyết yêu cầu ngừng b.ắn ngay lập tức ở Gaza trong tháng lễ Ramadan linh thiêng của tín đồ Hồi giáo, sau khi Mỹ bỏ phiếu trắng trong khi tất cả 14 ủy viên còn lại ủng hộ nghị quyết.
Nghị quyết kêu gọi ngừng b.ắn tạo cơ sở cho một lệnh ngừng b.ắn "bền vững và lâu dài", đồng thời yêu cầu Hamas và các nhóm Palestine khác trả tự do cho những người Israel bị bắt giữ vào ngày 7/10.
Nghị quyết này do Algeria - ủy viên không thường trực của HĐBA thuộc khối Arab và nhiều quốc gia khác gồm Slovenia và Thụy Sĩ - soạn thảo.
Ngoại trưởng Mỹ thảo luận với giới chức Israel về đề xuất ngừng b.ắn Ngày 2/6, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã có các cuộc điện đàm riêng rẽ với Bộ trưởng Nội các chiến tranh Benny Gantz và Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant của Israel để thảo luận về đề xuất ngừng b.ắn tại Dải Gaza do Tổng thống Mỹ Joe Biden thúc đẩy. Quân đội Israel phóng đạn pháo về khu vực giáp giới...
