Có ai còn nhớ bánh khúc Hà thành?
Đêm muộn, tiếng rao: “Khúc ơ…ơ…ơ…” loang dài trên phố vắng. Tiếng rao thật đặc biệt khiến những ai còn chưa ngủ chẳng ngại ngần, đẩy cửa bước ra mua vài cái bánh khúc nóng hôi hổi để thưởng thức.
Nhìn theo vòng bánh xe của người bán bánh khúc nhẫn nại lăn chầm chậm tiếp tục với công việc mưu sinh. Thốt nhiên, ta tự hỏi lòng: “Có ai còn nhớ hương vị bánh khúc Hà thành?”.
Bánh khúc vốn là thứ quà dân dã của người Hà Nội. Dường như, ăn bánh khúc vào thời điểm nào trong ngày cũng thích hợp. Bánh khúc cho bữa sáng thật tiện. Quá trưa sang chiều, khi bữa trưa đã ngót mà bữa chiều chưa tới, thật chẳng có gì hợp lý hơn khi lót dạ bằng một cái bánh khúc. Những đêm có việc phải thức muộn, bánh khúc đồng hành giúp ta đủ sức để hoàn thành nốt công việc.
Quãng cuối đông, khi các cánh đồng ngoại thành Hà Nội đã qua mùa gặt, rau khúc bắt đầu đua nhau mọc lên tua tủa. Lá khúc có hai loại, khúc ông và khúc bà, cũng có người gọi là khúc nếp và khúc tẻ. Những người sành ăn ở đất Hà thành cho rằng, lá khúc tẻ tuy to hơn nhưng làm bánh không thơm ngon bằng khúc nếp.
Theo kinh nghiệm, rau khúc ngon nhất khi được thu hái vào sáng sớm. Khi những hạt sương vẫn còn đọng lung linh trên phiến lá ánh lên màu bàng bạc, người làm bánh đã ra đồng, mải miết hái về. Lá khúc được nhặt kỹ, rửa sạch, luộc chín. Sau khi lá khúc chín, người làm bánh vớt lá ra, giã thật nhuyễn. Cuống rau già, nhiều xơ còn sót lại sẽ được nhặt bỏ vào lúc này. Đổ bột nếp ra mâm, cho nước luộc lá khúc và phần rau đã giã vào, “nhồi” thật kỹ cùng chút muối, dầu ăn. Khi nào bột mịn, không dính tay là được.
Nhân bánh khúc được chế biến khá cầu kỳ. Đậu xanh ngon được đồ chín, cho vào cối giã nhuyễn. Thịt sấn vai thái miếng “con chì”, ướp với chút gia vị, nước mắm ngon, hạt tiêu cho ngấm. Bắc chảo lên bếp, phi thơm hành khô rồi đổ thịt vào xào. Khi thịt đã săn lại và ra mỡ, ta cho đậu xanh đã giã nhuyễn vào xào cùng. Lúc này, nhớ đảo đều tay để đậu xanh quyện với thịt rồi viên phần nhân vừa xào thành các viên nhỏ.
Khâu nặn bánh khúc đòi hỏi người nội trợ phải thật khéo. Phần bột nếp đã nhồi với lá khúc được dàn thật mỏng, đặt nhân đậu xanh, thịt vào trong, miết kín lại. Sau khi nặn xong viên bánh, lăn qua gạo nếp đã được ngâm. Bắc chõ lên bếp, xếp bánh vào và hấp chín. Cũng có những người thích ăn kiểu “xôi khúc” nên sẽ đổ một lớp gạo vào chõ xôi, đặt một lượt bánh rồi lại phủ gạo lên trên. Sau đó đồ chín là được. Nhưng bạn nên lưu ý ngâm gạo nếp trước đó khoảng vài tiếng để xôi được mềm.
Video đang HOT
Chõ bánh khúc chín tới, tỏa hương nếp thơm thơm trong gió. Giở nắp chõ, những chiếc bánh xanh sẫm được hạt nếp trắng nõn, căng mọng bao quanh bốc hơi nghi ngút nằm nghiêm ngắn trong lồng hấp. Khẽ lấy một chiếc bánh ra bát, cắn nhẹ miếng bánh nóng hổi, ta từ từ cảm nhận phần vỏ bánh mềm, thơm nức mùi lá khúc và gạo nếp ngon. Thêm miếng nữa, đã tới nhân bánh. Ôi chao, đậu xanh bùi bùi quyện cùng cái béo ngậy của thịt, xen thoáng chút cay nồng hạt tiêu sao mà hợp vị đến thế. Đặc biệt, người Hà Nội thường chấm bánh khúc với muối vừng chứ không bao giờ ăn kèm với ruốc hay bất cứ món nào khác.
Năm tháng trôi, dẫu đã đi nhiều nơi, thưởng thức nhiều loại bánh, nhưng sao ta chẳng thể quên tiếng rao “Khúc ơ…ơ…ơ…” cùng hương vị đặc biệt của bánh khúc Hà thành.
Theo Phapluatxahoi
"Fast food" Hà thành...
Đêm tháng Chạp phương Bắc. Lạnh căm căm. Ấy vậy nhưng phố phường Hà thành vẫn cứ đông đúc, chật nêm. Từ Thủy Tạ Hoàn Kiếm qua phố Hàng Đào rồi vào chợ Đồng Xuân, vị lão huynh đi cùng kẹp chặt tay tôi mà dắt như dắt trẻ... lên ba.
Trẻ dắt già thì đã chuyện thường. Nhưng cái sự già dắt trẻ đi qua đường xem ra có cái gì... ngộ ngộ; chưa thấy sách vở nào ghi. Thế nhưng, sau một lần cái thằng lớ ngớ nhà quê (là tôi) suýt bị xe "hun" thì cái cảm giác phi lý trên kia bỗng nhiên trở nên thập phần có lý! Thế mới biết, sự đúng sai của cảm giác nhiều khi cũng rất đỗi "vô cùng"...
Vào chợ mà ăn quà vặt; lão huynh bảo thế. Gì chứ cái sự ăn thì thằng tôi bao giờ cũng rất chi hào hứng. Chẳng hiểu giữa kinh đô nghìn năm văn vật, lão huynh sắp cho ta "ngự thiện" món gì?
Nào, ngồi xuống đây; ấy là lệnh lão huynh; ta bắt đầu bằng một "fast food" Hà Thành; rẻ và ấn tượng.... Mà đúng; ấn tượng thật. Một loại bánh; có cái tên gọi cũng khá kỳ khôi: Bánh khúc!
Thế nào là bánh khúc? Thoạt nhìn qua, nó chẳng khác chi một... gói xôi được bà hàng đơm ra từ cái chõ lớn, gói bằng lá dong. Ừ, thì bên ngoài quả đúng là xôi; nhưng cái đặc biệt là bên trong; hết lớp "áo xôi" ta sẽ đụng tới phần sọ bánh.
Cái sọ ấy mới đúng là giống bánh (và cũng là phần độc đáo của bánh khúc). Sọ bánh được làm từ bột nếp và rau khúc (một loại rau đồng mùi thơm, mọc hoang nhiều nơi các vùng quê ngoại thành. Thân rau khúc nhỏ, mềm, trăng trắng như được phủ một lượt phấn. Giống rau ấy có cái đặc biệt là chỉ ưa nơi đất sạch. Thế nên chúng thường mọc nơi rìa các chân ruộng mạ và trên các vồng đỗ, vồng khoai).
Rau khúc hái về được vặt bỏ rễ và đoạn thân già (không còn thơm). Rửa sạch, để ráo nước xong, rau được giã (hoặc xay) nát, lược bỏ phần xác to. Nước và "bột" rau được mang đem nhào cùng bột nếp (chính xác hơn, đó là hỗn hợp gồm 2 phần bột gạo nếp, 1 phần bột gạo tẻ) thành một khối bột dẻo. Xong, người ta chuẩn bị phần nhân.
Nhân bánh khúc được làm từ đậu xanh đãi vỏ, hầm chín, giã nhuyễn, trộn cùng mỡ lợn và các gia vị như muối, hành, tiêu (khá giống nhân bánh chưng!).
Vốc khối bột dẻo vừa nhào thành từng nắm nhỏ, ấn bẹt, cho nhân vào giữa. Sau đó túm các mép bột, vê tròn cho bột ôm kín phần nhân (kiểu như cái bánh ít trần của phương Nam). Phần "áo nếp" chuẩn bị đơn giản như kiểu nấu xôi; nghĩa là gạo nếp thơm đem vo, ngâm, vớt để ráo nước...
Nấu bánh khúc, người ta nấu theo kiểu đồ xôi (thế nên còn gọi là xôi bánh khúc!). Cho gạo nếp và sọ bánh vào chõ (cứ một lớp gạo nếp tới một lớp sọ bánh). Đậy vung kín; mặt vung phủ thêm lớp vải dày thấm nước để giữ nhiệt.
Bắc chõ lên một chiếc nồi đáy. Kích thước chõ và nồi đáy phải tương xứng để chõ và nồi khít chặt nhau. Cho nước vào nồi, đun đến khi nào nghe mùi thơm bốc lên qua lần vải phủ bên trên là bánh đã chín...
Sau này, tỉ mẩn hỏi thăm, tôi mới biết bánh khúc (còn có tên - một cái tên khác không kém kỳ khôi - bánh hú!) thuộc hàng ngũ "dân nhập cư"; nghĩa là nó gốc gác từ quê, lạc chân lên phố; và vì được nhiệt tình chào đón nên sẵn đà... ở lại luôn! Ngày xưa, bánh khúc là thứ bánh của mùa lễ hội đầu năm.
Nó là thứ "fast food" cho người đi xem hội bởi rẻ, ngon và cái chính là tiện lợi: Giúp giải quyết nhanh gọn, hiệu quả cái nhu cầu ẩm thực cho khách bộ hành du xuân lỡ buổi, lỡ đường! Tính cách fast food ấy thì - về đến Hà Thành - bánh khúc vẫn cứ giữ nguyên; nếu không muốn nói là phát triển thêm lên.
Đừng tưởng bánh khúc chỉ là món dành cho giới bình dân; cái hôm lần đầu nếm bánh khúc nơi chợ Đồng Xuân, tôi đã tận mắt chứng kiến vài quý bà, quý ông nghiêm túc cà vạt, com lê rề xe bên gánh hàng bánh khúc, chìa tiền nhận gói bánh; rồi - cứ vắt vẻo yên xe - khoan khoái mà ngoạm, mà nhai từng miếng bánh thơm lừng, nóng hổi.
Cung cách ăn uống chóng vánh, tự do kia quả có cái gì "bụi bụi"; mà cũng hay hay, hệt kiểu Tây ăn fast food! Từng miếng, từng miếng nóng hổi gần như bỏng lưỡi cứ tan nhanh, trôi nhanh qua cổ họng giữa cái lạnh mười lăm độ của trời Hà Nội tháng Chạp về đêm... Ừ, vị của bánh khúc nóng đành rằng hơi giống bánh chưng; nhưng độc nhất vô nhị chính là ở cái hương.
Một thứ hương tổng hòa của trời đất, của đồng quê lặn vào trong một loại rau chỉ ưng nơi đất sạch, chỉ mọc lên giữa tiết mưa phùn, gió bấc mùa đông! Mà cũng ngon bởi cái hương nên bánh khúc đúng nghĩa phải được ăn khi còn nóng. Mùi hương ấy chỉ dậy lên khi bánh nóng.
Bánh khúc để nguội thì... đúng chán: Không thơm thì chớ; phần sọ bánh (do có bột gạo tẻ) cũng sẽ hóa cứng quèo! Đặc điểm ăn nóng ấy đương nhiên càng làm tăng thêm cái ngon của bánh khúc khi món quà quê được thưởng thức giữa mùa đông, bên bếp lò than của một cô hàng bán bánh - tay thoăn thoắt vừa đơm vừa gói bánh, nụ cười nhoẻn tươi trên khuôn mặt có đôi má rực hồng lên sau ánh lửa...
...Để khi tôi xa Hà thành, còn bị ám mãi bởi lời rao: Ai bánh khúc nóng đây...
Theo Thoidai
Bánh khúc - nét tinh túy riêng trong ẩm thực Hà Nội Lớp gạo nếp phía ngoài trắng và dẻo; mỡ từ thịt ba chỉ ngấm ra thấm vào đỗ, hạt tiêu ấm nóng mang lại có vị riêng, không lẫn vào đâu được. Món bánh khúc thường được ăn kèm với chả và muối vừng. (Ảnh: Khánh Long/Báo Ảnh Việt Nam) Cùng với phở, bún chả, bún thang... bánh khúc cũng là món ăn...











Tiêu điểm
Tin đang nóng
Tin mới nhất

Món canh từ loại nguyên liệu gây bất ngờ: 99% mọi người chưa từng nấu mà không biết rằng siêu ngon

Cách làm bánh bao nguyên cám nhân thịt gà thập cẩm siêu ngon, cả nhà tha hồ ăn sáng

Độc đáo măng xào lá nghệ: Hương quê dân dã, ăn một lần nhớ mãi

Làm món thịt băm theo công thức này vừa nhanh lại phòng trừ cảm cúm, ngon tới mức "thổi bay" cả nồi cơm

Cách nấu bún bò ngon chuẩn vị tại nhà

Cách làm món cá hồi áp chảo thơm ngon tại nhà

Cách làm món vịt kho gừng thơm ngon đơn giản

Cách làm thịt viên nướng thơm ngon tại nhà

Cách chọn mực khô ngon, không tẩm hóa chất

5 món ngon dễ làm cho ngày 8/3 thêm đặc biệt

5 công thức làm khoai tây xào thịt bò siêu ngon

5 cách nấu thịt kho cùi dừa ngon bất bại
Có thể bạn quan tâm

Bốn trụ cột của quốc phòng của châu Âu và cuộc đua với thời gian
Thế giới
07:49:50 11/03/2025
Celine Dion đưa ra cảnh báo khẩn cấp cho người hâm mộ
Nhạc quốc tế
07:49:45 11/03/2025
Vừa ra mắt trên Steam, tựa game này đã nhận 100% review tích cực, lấy cảm hứng lớn từ Harry Potter
Mọt game
07:49:10 11/03/2025
Phim 18+ cổ trang đến từ nước Ý gây choáng ngợp
Phim âu mỹ
07:46:19 11/03/2025
Phim "Phá địa ngục" thay đổi 2 điều trong phiên bản ra mắt tháng 4
Phim châu á
07:43:16 11/03/2025
Chuyện gì đã xảy ra với 218 đứa trẻ được sinh ra từ "ngân hàng tinh trùng của các thiên tài Nobel"?
Lạ vui
07:12:13 11/03/2025
Món quà được người mẹ đặt giữa nhà và phủ chăn kín mít khiến dân tình hoài nghi, vài giây sau lại mỉm cười hạnh phúc
Netizen
07:08:54 11/03/2025
Cha tôi, người ở lại - Tập 10: Nguyên tự nguyện cam kết 2 việc khó, để An được chơi với Thảo
Phim việt
07:06:45 11/03/2025
Nữ chính 'Cha tôi, người ở lại' gần 30 tuổi gây sốt với vai nữ sinh lớp 10 trong veo
Hậu trường phim
07:03:59 11/03/2025
Simone Inzaghi của Inter Milan đã biến hình
Sao thể thao
06:58:46 11/03/2025