Chuyện chưa kể về người tạo ra đồi mâm xôi Mù Cang Chải

Để tạo nên đồi mâm xôi nức tiếng gần xa như hiện nay, gia đình bà Lù Thị Lỳ (thôn Tà Chí Lừ, xã La Pán Tẩn, huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái) không chỉ khai hoang vất vả mà còn ngày đêm túc trực bảo vệ, sửa chữa nhằm gìn giữ vẻ đẹp nơi đây.

Chiêm ngưỡng vẻ đẹp từ trên cao của đồi Mâm Xôi – Mù Cang Chải.

Ít ai biết rằng, đồi mâm xôi Mù Cang Chải được tạo và gìn giữ như thế nào

Nằm giữa bạt ngàn ruộng bậc thang, đồi mâm xôi có thể nói là địa điểm đẹp nhất của quần thể Di tích Quốc gia đặc biệt danh lam thắng cảnh ruộng bậc thang Mù Cang Chải. Nơi đây thu hút lớn lượng du khách trong nước và khách quốc tế đến tham quan, chiêm ngưỡng vẻ đẹp mỗi mùa nước đổ cũng như mùa vàng. Vậy nhưng ít ai biết đến đồi mâm xôi Mù Cang Chải được tạo ra và gìn giữ như thế nào.

Đồi mâm xôi Mù Cang Chải mùa nước đổ. Ảnh: Tuấn Vũ.

Cách đây hơn 30 năm, đồi mâm xôi chỉ là một ngọn núi như bao ngọn núi khác. Thế rồi, khi vợ chồng bà Lù Thị Lỳ (trú tại thôn Tà Chí Lừ, xã La Pán Tẩn, huyện Mù Cang Chải) lấy nhau mới xuống đây khai hoang, đào đất, làm ruộng.

Ngày ấy, cũng như bao đời người H’Mông nơi đây, gia đình bà Lỳ tạo ra đồi mâm xôi chỉ nhằm đáp ứng nhu cầu lương thực của gia đình, chẳng nghĩ sau này nó sẽ trở thành địa điểm du lịch nổi tiếng khắp trong và ngoài nước như ngày hôm nay. Điều này khiến bà và gia đình cảm thấy rất vui.

Chia sẻ với Dân Việt, bà Lù Thị Lỳ cho biết, ròng rã hơn 2 tháng trời, với những dụng cụ thô sơ như cuốc, xẻng, vợ chồng bà đã ngày đêm đào đắp, san gạt đất đá để có được một thửa ruộng ngay trên đỉnh núi.

“Đồi núi ở đây nhiều đá nên việc khai hoang gặp nhiều khó khăn, phải dùng tay không nhặt đá nên có ngày chỉ đào được 1-2m ². Nhưng vì để có ruộng cấy lúa, đuổi cái đói, cái nghèo nên vợ chồng tôi vẫn quyết tâm. Nhờ đó, đến nay, đồi mâm xôi không chỉ cho gia đình thu về từ 17-20 bao thóc mỗi vụ mà còn là địa điểm du lịch, thu hút đông đảo du khách gần xa đến tham quan, tạo thêm thu nhập cho gia đình tôi”, bà Lỳ cho hay.

Bà Lù Thị Lỳ thường xuyên tu sửa để giữ gìn cảnh quan đồi mâm xôi La Pán Tẩn.

“Nhiều lúc bận việc, không có thời gian đi ra trông coi là bờ ruộng bị vỡ, hư hỏng hết do trâu, bò đi vào. Dù việc trông coi không vất vả nhưng vợ chồng tôi rất mất thời gian do quãng đường đi lại xa. Tuy nhiên, để bảo vệ, giữ gìn nguyên vẹn cảnh quan đồi mâm xôi, gia đình tôi vẫn tích cực thăm ruộng, gia cố, đắp bờ, sửa chữa những chỗ hư hỏng do mưa gió, trâu bò gây ra,” bà Lỳ cho biết thêm.

Để đồi mâm xôi Mù Cang Chải vàng óng vào mùa du lịch, ngoài trông coi, bảo vệ, gia đình bà Lỳ còn phải đi nạo vét kênh mương, dẫn nước từ đầu nguồn về ruộng để chuẩn bị làm đất, gieo mạ, cày cấy từ cuối tháng 5.

Anh Hờ A Chua (con trai của bà Lỳ) cho biết thêm: “Ruộng cách xa nguồn nước gần 5km, trên quãng đường đó lại có hàng chục gia đình đang cần nước canh tác, sản xuất. Do đó, lúc nào gia đình tôi cũng phải có người đi nạo vét kênh mương, dẫn nước, canh nước về ruộng. Ban ngày mất một người canh và ban đêm cũng phải có một người trông”.

Mong muốn chính quyền quan tâm hơn nữa đến đồi mâm xôi

“Tôi và gia đình sẽ tiếp tục cố gắng để gìn giữ, phát triển cảnh quan tại khu vực này ngày càng đẹp hơn, để đồi mâm xôi La Pán Tẩn cũng như các ruộng bậc thang khác được nhiều người biết đến hơn nữa. Tôi cũng mong muốn chính quyền quan tâm hơn để bảo tồn, phát huy vẻ đẹp của đồi mâm xôi. Từ đó, gia đình tôi cũng có được thu nhập cao hơn”, bà Lỳ chia sẻ.

Bà Lù Thị Lỳ kể với PV Dân Việt về quá trình tạo ra và gìn giữ đồi mâm xôi Mù Cang Chải đầy gian nan, vất vả.

Được biết, những năm qua, gia đình bà Lỳ đã tích cực khai hoang thêm ruộng nước và đẩy mạnh chăn nuôi gia súc, gia cầm để phát triển kinh tế. Nhờ đó, hiện nay cùng với đồi mâm xôi La Pán Tẩn, gia đình bà còn có trên 1.000m ² ruộng ở xã Chế Cu Nha, cùng đàn trâu, bò trên 14 con.

Để các hoạt động trải nghiệm diễn ra thuận lợi, an toàn, sau khi thống nhất với các hộ dân có ruộng, trong đó có gia đình bà Lù Thị Lỳ, xã La Pán Tẩn đứng ra thu phí, rồi phân bổ cho các hộ dân có ruộng, phần còn lại dùng để tu sửa, mở rộng tuyến đường lên đồi mâm xôi La Pán Tẩn.

Những năm qua, gia đình bà Lỳ đã khai hoang thêm trên 1.000m2 ruộng bậc thang ở xã Chế Cu Nha.

Ông Hờ A Thanh, công chức Văn hóa xã La Pán Tẩn cho biết: “Những năm qua, gia đình bà Lù Thị Lỳ đã có nhiều cố gắng để gìn giữ, bảo vệ cảnh quan đồi mâm xôi.

Nhất là vào mùa du lịch, gia đình bà thường xuyên có người phối hợp với các lực lượng để hướng dẫn, sửa chữa kịp thời những bờ ruộng bị hư hỏng, nhờ đó, danh thắng đồi mâm xôi Mù Cang Chải ngày càng trở thành điểm đến thăm quan hấp dẫn. Đặc biệt hiện nay, vào mùa nước đổ cũng như mùa vàng, khu vực đồi mâm xôi thu hút hàng nghìn lượt khách đến checkin, chụp ảnh và chiêm ngưỡng mỗi ngày.

Ông Trịnh Thế Bình, Trưởng phòng Văn hóa và thông tin huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái.

Trao đổi với PV Dân Việt, ông Trịnh Thế Bình, Trưởng phòng Văn hóa huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái cho biết: “Cùng với đồi mâm xôi Mù Cang Chải, trong hơn 7.000ha ruộng bậc thang ở đây còn rất nhiều địa danh hấp dẫn du khách.

Huyện Mù Cang Chải hiện đang tập trung triển khai đồng bộ các giải pháp bảo vệ nguyên trạng vùng lõi của Di tích Quốc gia đặc biệt danh lam thắng cảnh ruộng bậc thang Mù Cang Chải; chú trọng tu sửa, chỉnh trang cảnh quan khu vực di tích; kết hợp duy trì lễ hội văn hoá cổ truyền như: Mừng cơm mới, hội Gầu tào, đánh Pao, bắn nỏ… tạo nên một Mù Cang Chải đẹp và hấp dẫn với du khách gần xa.”