Chữa đột quỵ bằng ‘ho mạnh, sấy vào gáy’, bác sĩ lên tiếng

Hoàng Thị Bích20:28 23/12/2024

BS. Mạnh khẳng định việc ho mạnh hay sấy vào gáy đều không có tác dụng chữa đột quỵ như thông tin lan truyền trên mạng.

Làm chậm “giờ vàng” cứu chữa

Thời gian gần đây, thời tiết đang trong những ngày giá lạnh, nhiệt độ thấp và không khí lạnh kéo dài là tác nhân khiến nhiều bệnh lý gia tăng, đặc biệt là đột quỵ.

Mới đây, trên mạng xã hội lan truyền một bài viết liên quan đến đột quỵ thu hút sự chú ý, chia sẻ của nhiều người.

Theo đó, tài khoản có tên T.Đ.C. viết: “Dạo này đột quỵ, tai biến nhiều quá. Giờ các bạn bỏ túi nè: Nạn nhân phải cố gắng ho thật mạnh khi cảm thấy tê và đau bất cứ cánh tay nào. Người thân lấy ngay cái máy sấy tóc làm ấm phần gáy lên đến đoạn đầu và toàn thân để đánh tan cục máu đông. Biết thì chích lễ để giải tỏa áp lực máu”.

Thông tin lan truyền trên mạng xã hội (Ảnh: Chụp màn hình).

Trước thông tin này, chia sẻ với Người Đưa Tin, Ths.BS Đoàn Dư Mạnh – Thành viên Hội Bệnh Mạch máu Việt Nam cho hay, khi xảy ra đột quỵ, việc sơ cứu đúng sẽ giúp nạn nhân tránh khỏi những di chứng nặng nề. Ngược lại, sơ cứu sai có thể để lại hậu quả nghiêm trọng, thậm chí là đe dọa tính mạng.

BS. Mạnh khẳng định việc ho mạnh hay sấy vào gáy đều không có tác dụng chữa đột quỵ như thông tin lan truyền trên mạng.

“Trong trường hợp bệnh nhân xảy ra đột quỵ làm những việc này thậm chí còn làm chậm “giờ vàng” cấp cứu cho bệnh nhân”, BS. Mạnh nói.

Theo BS.Mạnh, mọi người đang bị hiểu lầm đột quỵ và cảm lạnh (trúng gió). Trường hợp cảm lạnh do đi ra ngoài về hoặc tắm lạnh xong có triệu chứng hơi đau đầu tê người do lạnh. Nếu dùng máy sấy làm ấm cơ thể sẽ có cảm giác dễ chịu hơn.

Nếu thực sự bệnh nhân bị đột quỵ não, nhồi máu cơ tim thì ho và sấy không có tác dụng. Thực hiện những mẹo này sẽ làm chậm thời gian cấp cứu, bệnh nhân tử vong nhanh hơn.

Phòng đột quỵ trong mùa lạnh

Ths.BS. Nguyễn Minh Anh – Trung tâm Đột Quỵ (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, đột quỵ là tổn thương tại não, dấu hiệu diễn ra rất nhanh, chậm cấp cứu có thể tử vong hoặc di chứng tàn phế.

Nguyên nhân trời lạnh khiến số ca đột quỵ tăng là do nhiệt độ thấp có thể làm mạch máu co lại, gây tăng huyết áp, máu cô đặc dẫn đến hình thành cục máu đông gây đột quỵ. Trong mùa này, nhiều người lười vận động, tập thể thao hơn, có thể là một yếu tố góp phần làm tăng nguy cơ.

Triệu chứng của trúng gió là cảm giác bủn rủn, mệt mỏi, đau đầu, chóng mặt. Người bệnh có thể thêm triệu chứng sổ mũi, gai rét, sốt nhẹ.

BS. Minh Anh, đột quỵ là vấn đề xảy ra ở não, biểu hiện khu trú hơn, nhanh hơn. Dấu hiệu được gói gọn trong 4 chữ: FAST.

Video đang HOT

Đột quỵ là tổn thương tại não, dấu hiệu diễn ra rất nhanh.

FACE: Miêu tả sự biến đổi của khuôn mặt, bệnh nhân có thể bị liệt, méo miệng, nhân trung (đoạn nối giữa điểm dưới mũi đến môi trên) bị lệch, thể hiện rõ nhất khi bệnh nhân cười mở miệng lớn. Khi đó, bạn yêu cầu người bệnh nói xem mặt có lệch, miệng méo không.

ARM: Bệnh nhân cử động khó hoặc không thể cử động tay chân, tê liệt 1 bên cơ thể. Cách xác nhận nhanh chóng nhất là yêu cầu bệnh nhân giơ 2 tay lên cùng lúc, cân bằng. Nếu 1 tay thấp hơn hoặc không thể giơ lên được bạn nghĩ ngay tới đột quỵ.

SPEECH: Bệnh nhân khó nói, phát âm không rõ, nói dính chữ, nói ngọng bất thường. Bạn kiểm tra bằng cách yêu cầu người nghi ngờ bị đột quỵ lặp lại một câu đơn giản. Bạn xem người bệnh nói có tròn vành rõ chữ như thường ngày không. Hoặc người bệnh hơi lú lẫn nói không liên quan như hỏi tên nhưng trả lời tuổi.

Nếu 1 người có 1 trong 3 dấu hiệu trên thì khả năng 70% là đột quỵ não. Khi đó, bạn phải thực hiện chữ T cuối cùng.

TIME: Khi ai đó xuất hiện đột ngột các triệu chứng trên hãy nhanh chóng gọi 115 hoặc đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu kịp thời.

Khi cơn đột quỵ xảy ra, cứ mỗi phút trôi qua sẽ làm mất 2 triệu tế bào thần kinh. Do đó, phải tiếp cận điều trị càng sớm càng tốt. Tuyệt đối không áp dụng các mẹo điều trị, uống bất cứ loại thuốc gì làm chậm quá trình can thiệp cho nạn nhân.

Các chuyên gia cho rằng, mùa lạnh dễ bị đột quỵ do nhiệt độ giảm xuống, cơ thể con người có phản xạ tăng tiết catecholamine làm co các mạch máu ngoại vi để giữ nhiệt làm ấm cơ thể. Khi co mạch sẽ làm tăng trương lực mạch máu dẫn đến huyết áp tăng cao.

Điều này khiến cho người bệnh dễ bị chảy máu trong não, gây nên xuất huyết não, đặc biệt ở người bệnh có kèm theo xơ vữa động mạch.

Để phòng đột quỵ trong mùa lạnh, việc giữ ấm cơ thể là rất cần thiết. Trong những ngày rét đậm, nếu không có việc cần thiết, nên tránh đi ra ngoài trời lạnh, mặc nhiều lớp áo để giữ ấm, tránh uống đồ lạnh, đồ uống có cồn, giữ ấm cơ thể, ăn uống đầy đủ.

Khi người dân thấy có những dấu hiệu sau cần được xử trí và đưa đến cơ sở y tế nhanh nhất có thể: Đột ngột mất thăng bằng, chóng mặt, đau đầu dữ dội và mất khả năng phối hợp vận động; mờ mắt (giảm thị lực) hoặc mất hoàn toàn thị lực của 1 hoặc cả 2 mắt;

Bị liệt, méo miệng, nhân trung (đoạn nối giữa điểm dưới mũi đến môi trên) bị lệch, thể hiện rõ nhất khi bệnh nhân cười mở miệng lớn; cử động khó hoặc không thể cử động tay chân, tê liệt 1 bên cơ thể.

Cách xác nhận nhanh chóng nhất là yêu cầu bệnh nhân giơ 2 tay lên và giữ lại cùng 1 lúc; Khó nói, phát âm không rõ, nói dính chữ, nói ngọng bất thường, có thể kiểm tra bằng cách yêu cầu người nghi ngờ bị đột quỵ lặp lại một câu đơn giản bạn vừa nói.

Bác sĩ chỉ ra những quan điểm sai lầm về đột quỵ

Đột quỵ là căn bệnh đang ngày có xu hướng gia tăng và trẻ hóa. Đáng nói, trong cuộc sống hàng ngày còn có rất nhiều những quan điểm sai lầm về đột quỵ.

Chính điều này làm mất cơ hội vàng điều trị khiến bệnh nhân bị liệt, thậm chí là tử vong.

Theo BS. Phạm Văn Cường - Khoa Can thiệp mạch thần kinh (Bệnh viện Trung ương Quân đội 108), hiện nay số lượng người bị đột quỵ ngày càng gia tăng, đáng nói là số người trẻ tuổi mắc bệnh chiếm tỷ lệ không hề nhỏ.

"Nhiều người vẫn nghĩ đột quỵ là căn bệnh ở người già trên 60 tuổi, nhưng thực tế thời gian gần đây số người trẻ nhập viện vì đột quỵ ngày càng tăng. Tại khoa tôi số bệnh nhân trẻ chiếm khoảng 20-30% (bệnh nhân dưới 50 tuổi), có những bệnh nhân 12 tuổi đã nhập viện vì đột quỵ do dị dạng mạch máu não", BS. Cường cho hay.

Thăm khám cho bệnh nhân sau can thiệp mạch não tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108. Ảnh: BVCC

BS. Phạm Văn Cường cũng cảnh báo, hiện có rất nhiều những quan điểm chưa đúng về đột quỵ, từ đó dẫn đến người bệnh mất cơ hội vàng điều trị.

Một số sai lầm thường gặp khi bị đột quỵ não:

Cạo gió khi bị đột quỵ: BS. Cường cho biết, khi bệnh nhân bị đột quỵ thường có những biểu hiện như tê bì chân tay, liệt chân tay hoặc nửa người, mặt lệch, nói khó, chóng mặt, đau đầu... Chính những biểu hiện này nên nhiều người cho rằng người bệnh bị cảm và tiến hành đánh gió, cạo gió bằng nhiều cách. Tuy nhiên, việc cạo gió không có tác dụng khi bị đột quỵ, mà nó chỉ làm mất thời gian vàng điều trị.

Châm kim vào đầu tay: Đây cũng là "mẹo" được truyền tai rất nhiều khi ai đó bị đột quỵ. Tuy nhiên việc châm kim vào đầu ngón tay cho chảy máu không thể cứu được người bệnh, ngược lại còn khiến bệnh tình nặng hơn, vì cơn đau khi châm sẽ làm tăng huyết áp của bệnh nhân.

Tự ý sử dụng các loại thuốc đông y: Với những người có tiền sử cao huyết áp hoặc bị đột quỵ, thông thường gia đình luôn chuẩn bị sẵn một vài viên thuốc đông y đắt tiền để phòng và sử dụng khi cần.

Tuy nhiên, với đột quỵ não, việc uống loại thuốc này không đúng sẽ không có tác dụng thậm chí có hại cho người bệnh. Chính việc cho uống thuốc và nghĩ uống thuốc tốt là sẽ khỏi bệnh sẽ dẫn đến tâm lý chủ quan không đưa đi viện sớm, làm mất cơ hội điều trị tốt nhất cho người bệnh.

"Thực tế quá trình tiếp nhận, tôi gặp nhiều bệnh nhân đến viện trong tình trạng sống mũi, thái dương bị đỏ do cạo gió; đầu ngón tay tổn thương do châm kim chảy máu; hay có trường hợp răng vàng khè do dùng thuốc đông y... Với những trường hợp này thường cơ hội hồi phục hoàn toàn là rất khó, do mất thời gian vàng điều trị", BS. Cường cảnh báo.

Chờ bệnh nhân ổn định mới đưa đi viện: Với những trường hợp bị đột quỵ não nặng, rơi vào tình trạng hôn mê ngay lập tức thì người nhà càng phải đưa đi viện sớm. Tuy nhiên, đa số mọi người lại sợ đưa đi như vậy máu chảy nhiều hơn và tử vong nhanh hơn và chờ bệnh nhân ổn định mới đưa tới viện. Đây là sai lầm nghiêm trọng và khiến bệnh nhân mất đi cơ hội điều trị kịp thời.

Truyền bá tư tưởng sai về điều trị đột quỵ: Bác sĩ cho biết thêm, hai vấn đề hay gặp nhất đó là thực dưỡng đánh bay đột quỵ và tập luyện theo môn phái để điều trị đột quỵ.

"Tôi đã từng có bệnh nhân vào viện điều trị và được chỉ định dùng thuốc thường xuyên, tuy nhiên khi về nhà nghe lời đồn tập môn thể dục theo môn phái mới được nhiều người rỉ tai nhau. Tuần đầu tiên tập sức khỏe ổn hơn nên bệnh nhân bỏ luôn dùng thuốc. Sau khi ngừng thuốc chưa đến 1 tuần thì bị đột quỵ, may mắn nhà ở Hà Nội nên được đưa vào viện sớm và giữ lại được tính mạng. Sau đó bệnh nhân sợ không dám tập luyện môn phái ấy nữa", BS. Cường nói.

Nhầm lẫn so với bệnh khác: Đột quỵ não nhẹ có những triệu chứng giống với liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên (phong hàn) nên nhiều người đi tìm phương pháp điều trị chưa đúng. Do vậy, khi có các triệu chứng như méo mặt, khó nói, ăn rơi vãi,... cần đến viện gấp để bác sĩ thăm khám và tìm nguyên nhân chính xác.

Chủ quan đợi tự hồi phục: Đây là sai lầm thường gặp ở những người bị đột quỵ nhẹ như có cơn chóng mặt, đau đầu hoặc bị tê bì chân tay, mệt mỏi nhưng chủ quan vào giường nằm ngủ một giấc xem có khỏe lại không. Đáng tiếc, đa số các trường hợp khi tỉnh dậy đã ở trong tình trạng nặng hoặc rất nặng, đến viện mất đi cơ hội điều trị trong giờ vàng.

Theo đó, giờ vàng điều trị đột quỵ tùy phương pháp sẽ ở trong khoảng thời gian từ 3 đến 6 tiếng. Với người bệnh đưa đến sớm trong khoảng từ 3 cho đến 4,5 tiếng khi bị đột quỵ, các bác sĩ sẽ sử dụng thuốc tiêu sợi huyết để làm tan cục máu đông.

Ngoài ra có một phương pháp khác là đưa dụng cụ chuyện dụng vào vùng tổn thương để lấy cục máu đông ra và chỉ định này chỉ có thời gian trong vòng 6 tiếng từ khi bị đột quỵ.

"Nếu quá thời gian này thì não tổn thương rất nhiều và không có chỉ định can thiệp như đã nói trên. Khi đó não cũng không có khả năng phục hồi vì khi bị tắc mạch máu não, mỗi phút trôi qua sẽ có 2 triệu tế bào não bị chết đi", BS. Cường thông tin.

Thay đổi lối sống để phòng đột quỵ

Theo BS. Cường, với đột quỵ não nhất là với người trẻ thì nguyên nhân thường do những nguyên nhân sau:

Nguyên nhân đầu tiên là do các bất thường về mạch máu não, các dị dạng mạch có thể bị vỡ ra gây xuất huyết não, hoặc tắc mạch não gây nhồi máu ở những bệnh nhân bị bệnh lý hẹp mạch não tiến triển (Moyamoya).

Nguyên nhân thứ hai là do có vấn đề về tim mạch. Nguyên nhân này trước đây ít gặp nhưng giờ gặp nhiều hơn, đó là do những rối loạn nhịp, hoặc bệnh lý van tim... sẽ tạo thành những huyết khối trong tim và di chuyển lên trên não gây tắc mạch và đột quỵ.

Nguyên nhân thứ ba rất đáng báo động hiện nay, đó là do những thói quen xấu trong sinh hoạt hàng ngày như những người có thói quen hút thuốc, uống rượu, thường xuyên sử dụng thức ăn nhanh... từ đó gây rối loạn chuyển hóa mỡ máu sớm, cao huyết áp, béo phì...

"Tôi đã gặp một trường hợp là nam bệnh nhân mới 40 tuổi, là chủ một chuỗi hàng ăn nhập viện trong tình trạng liệt nửa người, do tổn thương mạch máu nhỏ. Khai thác tiền sử mỗi ngày bệnh nhân hút 2 bao thuốc, uống gần 1 lít rượu vì tiếp khách nhiều.

Khi vào viện đã ở trong tình trạng muộn nên chỉ điều trị nội khoa. May mắn sau đó, bệnh nhân này còn trẻ nên tập phục hồi chức năng đáp ứng tốt, không phải ngồi xe lăn cả đời", bác sĩ Cường chia sẻ.

Nguyên nhân thứ tư hiếm gặp hơn, có thể gặp ở những phụ nữ dùng thuốc tránh thai kéo dài, nạo hút thai, phụ nữ sau sinh... dẫn tới nguy cơ tăng đông máu và gây tắc tĩnh mạch não.

"Tóm lại, với đột quỵ não có 2 nhóm nguyên nhân chính, thứ nhất là những yếu tố nguy cơ không thay đổi được đó là bệnh lý tim mạch, tiểu đường, huyết áp, rối loạn chuyển hóa.

Thứ hai là nhóm có thể thay đổi được đó là liên quan đến lối sống, cách sinh hoạt như hút thuốc, uống rượu, ăn quá nhiều chất béo, đồ ăn nhanh, thức khuya, lười vận động. Nhóm này các bạn trẻ mắc rất nhiều, do vậy cần phải thay đổi để phòng tránh đột quỵ não nói riêng và các bệnh lý khác nói chung", bác sĩ khuyến cáo.

Quy tắc FAST để nhận biết và cấp cứu nhanh người bị đột quỵ:

- F (Face): Đầu tiên là biến đổi ở mặt, bệnh nhân có thể liệt mặt, méo miệng, nhân trung lệch đi, biểu hiện rõ khi bệnh nhân cười, nhe răng.

- A (Arm): Yếu liệt tay chân. Đánh giá bệnh nhân có bị yếu hoặc liệt một bên hay không bằng cách yêu cầu bệnh nhân đưa hai tay lên cao. Bệnh nhân không nâng tay lên được, nếu nâng được cũng rất khó.

- S (Speech): Ngôn ngữ bất thường, nói khó.

- T (Time): Khi xuất hiện bất kỳ các triệu chứng trên một cách đột ngột hãy nhanh chóng gọi cấp cứu, đưa bệnh nhân đến bệnh viện có điều trị đột quỵ gần nhất.

Rét đậm, cảnh báo nhiều người bị đột quỵ não Theo Bệnh viện E, thời tiết chuyển lạnh sâu, mấy ngày vừa qua, Khoa Cấp cứu của bệnh viện liên tiếp tiếp nhận nhiều ca đột quỵ não và các bệnh tim mạch. Mới 34 tuổi, anh P.T.H (Bắc Từ Liêm, Hà Nội) có tiền sử khoẻ mạnh, vì vậy không nghĩ mình lại bị đột quỵ khi đang chơi thể thao trong...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Cảnh sát đột kích "sào huyệt" tổ chức quốc tế lừa đảo hàng trăm tỷ đồng02:24

Công an xác minh clip người đàn ông khuyết tật bị hai thanh niên đi xe máy không mũ bảo hiểm tát vào đầu01:20

Đòn giáng của ông Trump vào Ukraine trước ngưỡng cửa đàm phán với Nga09:07

Khởi tố kẻ 'bắt cá hai tay', đánh gục bạn gái ở quán cà phê khi bị phát hiện21:01

Thực hư clip xe cứu thương chế còi "cố lên, sắp tới rồi" chạy ở TPHCM00:28

Ông Trump bất ngờ nặng lời về ông Zelensky, nhiều bên bị sốc08:41

Ô tô đâm sập cửa nhà dân ở Thái Nguyên, cuốn người đàn ông vào gầm08:05

Xác minh clip 2 tài xế ô tô cầm kiếm dọa chém nhau giữa đường ở TPHCM00:52

500 ngày xung đột khốc liệt cày nát Dải Gaza01:49

Phát biểu của ông Trump về 'người cứu đất nước' gây xôn xao09:24

Mỹ quyết không để Iran trở thành 'quốc gia hạt nhân'09:43

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Đặt máy tạo nhịp tim vĩnh viễn cứu sống cụ ông 97 tuổi

18:53:31 22/02/2025

Suy giảm lưu lượng máu lên não khiến người bệnh dễ rơi vào tình trạng lú lẫn, té ngã, tăng nguy cơ đột quỵ. Khó thở, đau tức ngực xảy ra khi nhịp tim không đủ duy trì huyết động, làm trầm trọng hơn bệnh lý nền như suy tim, bệnh mạch vàn...

8 loại thực phẩm cần tránh khi bị bệnh gout

18:46:27 22/02/2025

Thực phẩm siêu chế biến như thức ăn nhanh và đồ ăn nhẹ đóng gói có thể làm tăng tình trạng viêm, từ đó làm trầm trọng thêm các triệu chứng của các chứng rối loạn viêm như bệnh gout.

Phát hiện thêm công dụng y khoa độc đáo của quả ớt

18:41:31 22/02/2025

Trong bước thí nghiệm tiếp theo trên chuột, các nhà nghiên cứu nhận thấy capsaicin có thể di chuyển qua hàng rào máu não và tác động trực tiếp lên hệ thần kinh, nhất là khu vực hồi hải mã, vân não và vỏ não.

Tình trạng 'chết người' sau những bữa ăn uống quá độ

18:37:19 22/02/2025

Một số người có thể không nhận thức được rằng mức đường huyết của họ đang tăng cao, điều này làm gia tăng nguy cơ biến chứng nghiêm trọng mà không có sự can thiệp kịp thời.

Nguyên nhân gây rối loạn vị giác và cách khắc phục

18:36:43 22/02/2025

Tình tạng rối loạn vị giác kéo dài lâu sẽ chán ăn dẫn tới thiếu dinh dưỡng, xuống cân, giảm sức đề kháng bảo vệ cơ thể, dễ mắc bệnh. Nếu tình trạng này kéo dài có thể dẫn đến tử vong.

Ăn sữa chua buổi tối có tốt?

18:30:45 22/02/2025

Sữa chua là một trong những sự lựa chọn phổ biến tốt cho sức khỏe, không chỉ bổ sung men vi sinh, giúp duy trì sức khỏe đường ruột mà còn là nguồn cung cấp protein và canxi.

Gắp con vắt dài 8cm sống trong mũi người đàn ông

18:21:25 22/02/2025

Bác sĩ khuyến cáo người dân không nên sử dụng nguồn nước không đảm bảo ở các khe suối để uống, sinh hoạt, đề phòng đỉa, vắt chui vào hốc tự nhiên của cơ thể.

Ăn đậu nành có tốt cho trẻ em không?

17:43:34 22/02/2025

Để tìm hiểu thêm, nhóm nghiên cứu gần đây đã bắt đầu một thử nghiệm lâm sàng để kiểm tra tác động của thực phẩm từ đậu nành đối với khả năng tư duy, hormone sinh dục, sức khỏe trao đổi chất và sức khỏe đường ruột.

Loại rau Việt được coi là 'vua thảo mộc', dược tính cực cao, ăn vào bổ đủ đường

10:39:01 22/02/2025

Trong lá ngải cứu chứa đựng một lượng lớn các vitamin và khoáng chất quan trọng, đóng vai trò then chốt trong việc tăng cường hệ miễn dịch, lá chắn bảo vệ cơ thể khỏi sự tấn công của các tác nhân gây bệnh.

Có nên dùng lá trầu không chữa đau mắt đỏ?

10:15:05 22/02/2025

Tuy vậy, tôi khuyến cáo không nên sử dụng tùy tiện những cách này do tinh dầu nóng trong lá trầu không có thể gây bỏng giác mạc, loét giác mạc và nhiễm khuẩn nặng hơn.

Cảnh báo biến chứng của cúm mùa: Ai dễ mắc bệnh?

10:02:58 22/02/2025

Thông thường, triệu chứng cúm sẽ xuất hiện và khỏi sau khoảng 1 tuần. Nhưng nhiều trường hợp biến chứng viêm phổi, thường gặp ở trẻ nhỏ, người có tuổi, người mắc bệnh mạn tính, bệnh mạch vành, suy tim hay tiểu đường.

Thường xuyên buồn ngủ có phải là dấu hiệu nguy hiểm?

09:51:23 22/02/2025

Mặc dù có nhiều loại bệnh tim khác nhau nhưng tất cả chúng đều có thể khiến máu lưu thông kém và khiến các sản phẩm trao đổi chất (chủ yếu là axit lactic) tích tụ trong các mô, có thể kích thích các đầu dây thần kinh và gây mệt mỏi.