Chủ tịch Trung Quốc hứa hẹn gửi ’sứ giả của tình hữu nghị’ tới Mỹ
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cho biết Trung Quốc sẽ gửi những chú gấu trúc mới đến Mỹ, gọi chúng là “sứ giả của tình hữu nghị giữa nhân dân hai nước”.
Gấu trúc Xiao Qi Ji chơi đùa tại Sở thú Quốc gia Mỹ. Ảnh: AP
“Chúng tôi sẵn sàng tiếp tục hợp tác với Mỹ về bảo tồn gấu trúc và cố gắng hết sức để đáp ứng mong muốn của người dân California nhằm làm sâu sắc thêm mối quan hệ hữu nghị giữa hai dân tộc”, hãng tin AP dẫn lời phát biểu của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong bữa tối với các lãnh đạo doanh nghiệp vào cuối ngày 15/11.
Trước đó, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có cuộc gặp trực tiếp lần đầu tiên với Tổng thống Mỹ Joe Biden sau 1 năm và cam kết cố gắng giảm bớt căng thẳng giữa hai nước. Mặc dù nhà lãnh đạo Trung Quốc không chia sẻ thêm thông tin chi tiết về thời gian và địa điểm bàn giao đợt gấu trúc mới nhưng dựa theo bài phát biểu của ông, cặp gấu trúc tiếp theo rất có thể sẽ được đưa đến California, có thể là San Diego.
“Tôi được biết rằng nhiều người Mỹ, đặc biệt là trẻ em, thực sự không muốn nói lời tạm biệt với gấu trúc và đến sở thú để tiễn chúng. Sở thú San Diego và người dân ở California rất mong được chào đón gấu trúc trở lại”, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nói.
Những con gấu trúc từ lâu đã trở thành biểu tượng của tình hữu nghị Mỹ-Trung kể từ khi Bắc Kinh tặng một cặp gấu trúc cho Sở thú Quốc gia ở Washington, D.C. vào năm 1972, trước khi bình thường hóa quan hệ song phương. Sau đó, Bắc Kinh đã cho các vườn thú khác của Mỹ mượn gấu trúc và triển khai các chương trình bảo tồn gấu trúc.
Tám ngày trước, 3 chú gấu trúc khổng lồ của Sở thú Quốc gia bao gồm Mei Xiang, Tian Tian và Xiao Qi Ji đã bắt đầu chuyến đi dài ngày về lại Trung Quốc. Hiện tại chỉ còn lại 4 con gấu trúc ở Mỹ, trong Sở thú Atlanta.
Video đang HOT
Nhà lãnh đạo Trung Quốc đang ở California để tham dự Hội nghị các nhà lãnh đạo kinh tế Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC) và có cuộc gặp với người đồng cấp Mỹ. Ông ấy không đề cập đến gấu trúc trong bài phát biểu công khai trước đó trong ngày khi gặp Tổng thống Biden.
Trong bối cảnh quan hệ song phương bắt đầu trở nên căng thẳng trong vài năm qua, người dân Trung Quốc bắt đầu yêu cầu trả lại những con gấu trúc khổng lồ. Những cáo buộc chưa được xác thực rằng sở thú tại Mỹ ngược đãi gấu trúc, loài vật được coi là báu vật quốc gia của Trung Quốc, đã tràn ngập mạng xã hội Trung Quốc.
Tuy nhiên, mối quan hệ hai nước đã có dấu hiệu ổn định trở lại khi Chủ tịch Trung Quốc tới San Francisco để Tổng thống Mỹ. Hai nhà lãnh đạo đã có cuộc trò chuyện kéo dài 4 giờ đồng hồ tại vườn Filoli. Tại đây, hai bên đã nhất trí hợp tác về chống ma túy, nối lại liên lạc quân sự cấp cao và mở rộng giao lưu nhân dân.
Thỏa thuận trao đổi gấu trúc giữa Sở thú Quốc gia Mỹ với Hiệp hội Bảo tồn Động vật Hoang dã Trung Quốc dự kiến hết hạn vào đầu tháng 12. Các cuộc đàm phán để gia hạn hoặc gia hạn thỏa thuận này trước đó không mang lại kết quả.
Sở thú San Diego đã trả lại những con gấu trúc của mình vào năm 2019 và con gấu cuối cùng ở Sở thú Memphis (bang Tennessee) đã về Trung Quốc vào đầu năm nay.
Vết nứt trong chính sách 'ngoại giao gấu trúc' Mỹ-Trung
Ba chú gấu trúc ở Vườn thú Quốc gia Smithsonian (Mỹ) đang được đưa về Trung Quốc trong bối cảnh Washington và Bắc Kinh ngày càng căng thẳng.
Du khách ngắm gấu trúc Xiao Qi Ji (con của Tian Tian và Mei Xiang) chơi đùa tại Vườn thú Quốc gia Smithsonian ngày 28/9. Ảnh: AP
Ba trong số những "nhà ngoại giao" dễ thương và được yêu mến nhất của Trung Quốc đã rời Washington vào ngày 8/11 - đánh dấu thêm một vết nứt trong mối quan hệ đầy chông gai giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới này.
Trên đất Mỹ, gấu trúc đại diện cho những tham vọng toàn cầu của Trung Quốc, cũng như góp phần tạo nên điểm tham quan vườn thú nổi tiếng nhất của Washington. Sự xuất hiện và rời đi của gấu trúc đánh dấu quỹ đạo đi xuống của mối quan hệ kéo dài nửa thế kỷ giữa một cường quốc toàn cầu lâu đời và một quốc gia trở thành đối thủ cạnh tranh lớn nhất.
Ông Yun Sun, chuyên gia về Trung Quốc tại Trung tâm Stimson, tổ chức nghiên cứu về các vấn đề đối ngoại, cho biết: "Không còn nghi ngờ gì nữa, đây là sự phản ánh tình trạng quan hệ song phương. Những con gấu trúc được tin tưởng sẽ thống nhất mối quan hệ với Mỹ. Nhưng mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc đã rất tệ. Vậy gấu trúc còn ở đây làm gì?".
Tian Tian và Mei Xiang đến Vườn thú Quốc gia Smithsonian ở Washington vào năm 2000, thay thế bộ đôi gấu trúc vừa qua đời gần 30 năm hiện diện trên đất Mỹ. Mặc dù các vườn thú ở Mỹ đã có gấu trúc từ đầu thế kỷ 20, nhưng sự xuất hiện của cặp gấu trúc ngoại giao đầu tiên Ling-Ling và Hsing-Hsing đã gây ra cơn sốt ở Mỹ. Cựu Chủ tịch Trung Quốc Mao Trạch Đông đã hứa với cựu Tổng thống Richard Nixon về việc gửi những con gấu trúc đầu tiên trong chuyến thăm đột phá của nhà lãnh đạo Mỹ tới Bắc Kinh.
Hồi đó, gấu trúc là biểu tượng của tình hữu nghị mới giữa hai nước - một cách để Trung Quốc, quốc gia hy vọng hội nhập nhiều hơn với phần còn lại của thế giới, kéo Mỹ lại gần mình hơn.
Nhưng khi loài động vật này trở nên nguy cấp, chính sách ngoại giao gấu trúc đã được nâng cấp nhằm đáp ứng tốt hơn các mục tiêu bảo tồn và phục vụ lợi ích chiến lược của Trung Quốc. Kể từ những năm 1980, chính phủ đã cho các vườn thú nước ngoài mượn gấu trúc theo mốc ngắn hạn và dài hạn, cũng như bổ sung quy trình giám sát chặt chẽ hơn về việc điều trị và chăm sóc gấu trúc.
Giờ đây, khi Trung Quốc tăng cường tầm ảnh hưởng trên toàn cầu để cạnh tranh với Mỹ, việc tiếp tục hợp tác với các vườn thú Mỹ chỉ mang lại lợi nhuận giảm dần cho khoản đầu tư của họ. Bà Elena Songster, giáo sư lịch sử tại Đại học St. Mary's California, cho rằng nếu còn ít gấu trúc ở Mỹ, chúng sẽ được đánh giá cao hơn và họ có thể đàm phán về các điều khoản có lợi hơn liên quan đến các thỏa thuận trong tương lai.
Gần đây, đã có một số điểm sáng trong quan hệ Mỹ-Trung. Thông báo về cuộc gặp giữa Tổng thống Joe Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào tuần tới tại San Francisco thể hiện bước đột phá trong mối quan hệ bị rạn nứt, chủ yếu là sau vụ khinh khí cầu của Trung Quốc bay qua lục địa Mỹ vào tháng 2. Chuyến thăm Trung Quốc vào tháng 10 của Thống đốc California Gavin Newsom, trong đó có cuộc gặp với ông Tập Cận Bình, đã mang đến những tin tức khá tích cực trên sóng truyền thông nhà nước.
Tuy nhiên, không có lời đề nghị mới nào về việc kéo dài thời hạn cho mượn gấu trúc xuất hiện bên cạnh các cuộc họp trên.
Gấu trúc không chỉ là tâm điểm chú ý ở Washington. Lúc cao điểm, 13 con gấu trúc đã có mặt ở bốn vườn thú của Mỹ gồm San Diego, Memphis, Atlanta và nổi tiếng nhất là Vườn thú Quốc gia Smithsonian của Washington. Và cuộc hồi hương này không chỉ xảy ra ở Mỹ. Gấu trúc cũng đang rời khỏi Vương quốc Anh, quốc gia cũng rơi vào mối quan hệ căng thẳng hơn với Trung Quốc.
Với việc kết thúc chương trình cho mượn ở Washington, Atlanta đã trở thành vườn thú cuối cùng của Mỹ có gấu trúc, song cũng không kéo dài lâu nữa. Những chú gấu trúc ở Atlanta dự kiến quay trở lại Trung Quốc vào năm tới. Và đại diện vườn thú cho biết họ chưa đàm phán với các đối tác Trung Quốc để kéo dài thời gian mượn gấu trúc.
Các vườn thú của Mỹ, cũng như cả chính phủ, đều khẳng định rằng các chương trình nhân giống và cho mượn đã thành công, thúc đẩy các mục tiêu bảo tồn và liên văn hóa.
Ông Liu Pengyu, người phát ngôn của Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington đánh giá: "Nhiều kết quả tốt đã đạt được trong quá trình nuôi dưỡng, phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh, trao đổi kỹ thuật và nhận thức cộng đồng. Điều này đã đóng vai trò tích cực trong việc bảo vệ các loài có nguy cơ tuyệt chủng và tăng cường tình hữu nghị giữa nhân dân hai nước".
Chính sách ngoại giao gấu trúc vẫn tiếp diễn, nhưng theo một hướng đi khác. Những con gấu trúc mới được gửi đến Qatar trước thềm World Cup 2022, có khả năng báo hiệu lợi ích của Trung Quốc tại Trung Đông.
Thỏa thuận cho mượn gấu trúc đầu tiên giữa Trung Quốc và Mỹ kéo dài một thập kỷ và được gia hạn vào năm 2010. Năm 2020, Vườn thú Quốc gia Smithsonian đã ký gia hạn tạm thời ba năm với Bắc Kinh. Theo báo cáo của Bloomberg, nhận thức được khả năng thu hút đám đông lớn của gấu trúc, vườn thú Washington đang tiến hành cải tạo trị giá 1,7 triệu USD với hy vọng có thể đón tiếp nhiều gấu hơn trong tương lai.
Phát biểu tại sự kiện báo chí vào sáng 8/11 khi những con gấu trúc chuẩn bị rời đi, Giám đốc sở thú Washington Brandie Smith bày tỏ hy vọng rằng một ngày nào đó chúng sẽ quay trở lại.
Lý do lần đầu tiên trong 50 năm nước Mỹ không có gấu trúc Kể từ thời nhà Đường (618-907), Trung Quốc đã tặng hoặc cho các nước khác mượn gấu trúc. Nhưng hiện nay, nhiều con gấu trúc được cho mượn đã quay trở về Trung Quốc. Gấu trúc Tian Tian tại vườn thú quốc gia Smithsonian ở Washington, D.C. (Mỹ). Ảnh: AFP Các vườn thú tại Mỹ dự kiến không có gấu trúc, lần đầu...