Chu kỳ thành công của iPhone đã chấm dứt

Apple vẫn luôn tự hào khi nói về thành công của iPhone. Kể từ khi ra mắt vào năm 2007, iPhone không chỉ đem về doanh thu lớn cho công ty, mà còn thay đổi hoàn toàn cách chúng ta sử dụng điện thoại. Tuy nhiên, cơn sốt iPhone trong hơn một thập kỷ qua dường như đang đi tới hồi kết.

Steve Jobs giới thiệu chiếc iPhone đầu tiên vào năm 2007. Ảnh: Tom’s Guide.

Chúng ta đang sống trong thời đại smartphone. Trong một thập kỷ, hàng tỷ người trên thế giới đã tin tưởng vào các thiết bị di động có hiệu suất mạnh mẽ và phù hợp với túi tiền để truy cập vào mạng Internet tốc độ cao toàn cầu. Sự tiến bộ của smartphone hiện nay là thành quả một thập kỷ phát triển, bắt đầu từ khi chiếc iPhone đầu tiên được giới thiệu vào năm 2007, và đó là khoảnh khắc mang tính lịch sử của loài người.

Trong hơn 10 năm, các công ty công nghệ đã đổ xô khai thác “mỏ vàng” smartphone, nổi bật nhất là 2 ông lớn: Apple và Samsung. Tới nay, ngành công nghiệp smartphone đã chuyển mình đến giai đoạn khác.

CEO Apple Tim Cook đổ lỗi cho thị trường Trung Quốc về doanh số bán iPhone đáng thất vọng. Nguồn: CNBC.

Vừa qua, Apple đã công bố dự báo doanh thu quý cuối năm 2018 giảm xuống còn 84 tỷ USD, thấp hơn nhiều so với ước tính ban đầu 91,5 tỷ USD mà phần lớn do doanh số bán iPhone. Tuy nhiên, đó chỉ là một phần của câu chuyện dài về sự phát triển smartphone, một biểu hiện cho thấy sự thoái trào của thị trường này.

Các nhà sản xuất điện thoại như Apple cố gắng duy trì tốc độ tăng trưởng bằng cách khám phá các thị trường mới. Đó là nguyên nhân khiến Apple nỗ lực quảng bá hình ảnh tại Trung Quốc.

Trong khi các nhà đầu tư tại Phố Wall đang hoảng loạn vì giá cổ phiếu Apple lao dốc, thì có một số chi tiết đáng quan tâm. Thứ nhất, Apple là một trong những công ty có lợi nhuận cao nhất thế giới. Thứ hai, Q4/2018 là một quý thành công với lợi nhuận thu về đứng thứ 2 trong lịch sử 43 năm tồn tại của công ty.

Không thể phủ nhận, Apple vẫn là cỗ máy kiếm tiền thực thụ. Tuy nhiên, dòng sản phẩm thành công nhất của “nhà Táo”, iPhone đã ngừng tăng trưởng (trừ khi Apple phát hiện ra thị trường smartphone chưa được khai phá trên “mặt trăng”). Họ sẽ phải tìm kiếm sự tăng trưởng ở thị trường khác và sản phẩm khác.

Apple đã thấy trước tương lai của iPhone

Quay lại hồi tháng 1 năm 2016, Apple bắt đầu kêu gọi các nhà đầu tư chú ý vào sự tăng trưởng doanh thu từ mảng kinh doanh dịch vụ trực tuyến. Thông điệp của Apple gửi tới Phố Wall rất rõ ràng: Các dịch vụ trực tuyến như iCloud, Apple Music mới là lĩnh vực tiềm năng trong tương lai.

Mức tăng trưởng doanh thu từ mảng kinh doanh dịch vụ của Apple từ Q3/2016 đến Q3/2018.

Không bất ngờ trước sự đình trệ trong mảng kinh doanh iPhone, Apple đang tìm kiếm sự tăng trưởng ở lĩnh vực khác.

Hai năm qua, Apple đã thay đổi hoàn toàn chính sách kinh doanh iPhone, một nỗ lực tự điều chỉnh theo biến động của thị trường. Năm 2017, công ty đã đưa lên kệ chiếc iPhone X có giá 999USD và tăng giá các sản phẩm khác như iPhone 8 và iPhone 8 Plus. Một năm sau, thay vì bán giảm giá, Apple đã thẳng tay loại bỏ iPhone X. Đồng thời, công ty giới thiệu 2 mẫu iPhone mới là: iPhone Xs Max với giá 1.099 USD và iPhone Xr với giá 749 USD.

Nếu là một công ty bảo thủ, Apple có thể tiếp tục mô hình bán hàng cũ, đã kiểm chứng và đem tới thành công. Nhưng dường như ban lãnh đạo “Táo khuyết” đã sớm nhận ra chiến lược kinh doanh cũ không còn hiệu quả nữa.

Chính sách tăng giá bán iPhone sẽ đảm bảo bản báo cáo tài chính đẹp với lợi nhuận liên tục tăng trưởng, bất chấp số lượng máy bán ra ít hơn. Cuối năm ngoái, Apple thậm chí tuyên bố sẽ ngừng công khai doanh số máy bán ra. Vì vậy, công ty có thể tập trung hoàn toàn vào tăng trưởng doanh thu thay vì chạy đua theo số lượng.

Đó có thể là quyết định khôn ngoan của Tim Cook và cộng sự, nhưng người dùng bắt đầu phàn nàn về giá các sản phẩm của Apple, bao gồm iPhone đang trở nên quá đắt.

Mặc dù bản dự báo doanh thu của Apple chỉ tập trung vào việc nền kinh tế Trung Quốc đang chững lại, nhưng hơn hết nó biểu hiện cho thành tích kinh doanh iPhone yếu kém. Khó khăn tại thị trường Trung Quốc là vấn đề lớn, nhưng Apple đang dùng nó để che giấu khả năng tiêu thụ iPhone ngày càng yếu.

Vậy Apple đã làm gì?

Sau tất cả, Apple cũng chỉ là một doanh nghiệp và nhiệm vụ của ban lãnh đạo là giúp công ty kiếm nhiều tiền nhất có thể. Nếu tăng giá sản phẩm có thể đảm bảo sự tăng trưởng doanh thu, Apple sẽ tiếp tục thực hiện chính sách này. Ngược lại, nếu mức giá tăng quá cao, doanh thu của công ty sẽ giảm.

Động thái của Apple trong vòng hai năm qua cho thấy công ty đang tiến hành thử nghiệm trên iPhone, sản phẩm có lợi nhuận cao nhất, với hy vọng tìm thấy tín hiệu tích cực từ thị trường.

Đầu năm 2018, Apple bị phát hiện bóp hiệu năng iPhone sử dụng pin bị lão hóa để tránh sự cố sập nguồn.

Trong một tuyên bố, Apple đã đề cập đến chương trình thay thế pin iPhone giá rẻ, chương trình bù đắp cho bê bối cố tình giảm hiệu suất thiết bị để có thể hoạt động trên những viên pin cũ.

Có thể Apple đã tổn thất đáng kể cho chương trình này. Một số nhân viên bán lẻ của Apple cho biết nó đã ảnh hưởng nặng nề đến hoạt động kinh doanh cả năm của các cửa hàng Apple Store. Nhưng “đen” cho Apple, tác động của chương trình thay pin iPhone vượt qua cả chi phí.

Hiện nay, các nhà mạng tại Mỹ đã ngừng giảm giá điện thoại để đổi lấy hợp đồng sử dụng dài hạn. Người tiêu dùng phải đối mặt với cú sốc về giá, bởi trước đây dù smartphone không hề rẻ nhưng khi được bán kèm hợp đồng mạng thì vẫn chấp nhận được. Hệ quả là người tiêu dùng gắn bó với smartphone cũ lâu hơn trước.

Chương trình thay pin iPhone giá rẻ đã dạy cho hàng triệu người rằng khi iPhone cũ và bắt đầu bị chậm, họ chỉ phải bỏ ra chưa đầy 100 USD để đưa thiết bị về hiệu suất ban đầu, thay vì chi tới 1.000USD cho một chiếc iPhone mới. Điều này khiến chu kỳ nâng cấp iPhone ngày càng kéo dài.

Vậy Apple phải làm gì tiếp theo? Tại hội nghị các nhà phát triển WWDC hồi tháng 6, ban lãnh đạo Apple đã tiết lộ rằng công ty đang chuyển sang một mô hình đề cao giá trị lâu dài của iPhone. Động thái cho thấy công ty đang thích ứng với thực tế vòng đời của một chiếc smartphone không còn là 2 năm, mà đã lên tới 3 hay 4 năm.

Chính sách bán iPhone của Apple đã thay đổi trong 2 năm trở lại đây. Ảnh: CNET.

Vài năm qua, Apple đã bắt đầu cho phép người dùng thanh toán qua hình thức trả góp hàng tháng, thay vi phải bỏ ra ngay một khoản tiền lớn. Tháng 12 năm nay, Apple cũng đưa ra lời đề nghị hấp dẫn lôi kéo người dùng nâng cấp. Cụ thể, bạn có thể đổi chiếc iPhone cũ kèm 300 USD để lấy iPhone Xr.

Với một số người, chính sách bán iPhone mới có đôi chút lạ lẫm. Nhưng nhìn chung, nó rất giống với chiến lược kinh doanh của các đại lý xe hơi. Tùy vào tình hình tài chính, bạn có thể lựa chọn giữa iPhone mới đắt tiền và iPhone tân trang với giá mềm hơn. Còn nhân viên Apple Store được đào tạo kỹ năng bài bản để đảm bảo bạn rời khỏi cửa hàng với một chiếc iPhone trên tay.

Chặng đường tiếp theo

Trong những năm tới, iPhone vẫn sẽ thu về hàng tỷ USD cho Apple. Cùng với những đối thủ lớn khác như Samsung hay Google, biểu tượng công nghệ Mỹ để tiếp tục thúc đẩy sự phát triển của công nghệ và smartphone.

Với nguồn lực hiện tại, một thế lực trên thị trường smartphone như Apple có thể tiếp tục đầu tư nghiên cứu và phát triển thiết bị tiên tiến tiếp theo. Và cứ thế chu kỳ sản phẩm mới lại bắt đầu.

Nhưng sẽ không có sự mong đợi Apple hay bất kỳ công ty nào sáng tạo ra một dòng sản phẩm thông minh thay đổi thế giới như cách iPhone đã làm. Đơn giản bởi hành trình diệu kỳ này đã xảy ra một lần và tới nay nó đã chấm dứt.

Theo Tom’s Guide