Chính sách giảm nghèo theo hướng hỗ trợ có điều kiện, từng bước xóa bỏ chính sách ‘cho không’
Theo Văn phòng quốc gia về giảm nghèo, năm 2022, ước tính tỷ lệ nghèo đa chiều duy trì mức giảm 1-1,5%/năm; tỷ lệ hộ nghèo dân tộc thiểu số giảm trên 3%/năm; tỷ lệ hộ nghèo ở các huyện nghèo giảm từ 4-5%/năm.
Học nghề, tạo việc làm được đánh già là động lực quan trọng để thoát nghèo. Ảnh: TTXVN
Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đã tổng hợp, công bố kết quả rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo đầu kỳ giai đoạn 2022-2025 trên phạm vi toàn quốc, cụ thể: Tỷ lệ nghèo đa chiều trên phạm vi toàn quốc là 9,35% (trong đó, tỷ lệ hộ nghèo là 5,2%, tỷ lệ hộ cận nghèo là 4,15%).
Năm 2022, Chính phủ đã ban hành cơ chế quản lý, tổ chức thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia; trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết về phân bổ vốn ngân sách trung ương giai đoạn 2021-2025 và năm 2022; ban hành Nghị quyết về phân bổ vốn ngân sách trung ương giai đoạn 2021-2025 và năm 2022.
Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025; ban hành nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ vốn ngân sách trung ương và quy định tỷ lệ vốn đối ứng ngân sách địa phương thực hiện Chương trình; phê duyệt danh sách huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển và hải đảo giai đoạn 2021-2025; giao kế hoạch vốn đầu tư phát triển nguồn ngân sách trung ương giai đoạn 2021-2025 cho các địa phương thực hiện 3 chương trình mục tiêu quốc gia; giao dự toán ngân sách trung ương năm 2022 thực hiện 3 chương trình mục tiêu quốc gia; phê duyệt một số nội dung hỗ trợ 22 huyện nghèo thuộc 17 tỉnh thoát khỏi tình trạng nghèo, đặc biệt khó khăn giai đoạn 2022-2025.
Đây là những hành lang pháp lý quan trọng triển khai kế hoạch giảm nghèo tại các địa phương. Theo đó, các cấp địa phương ban hành Kế hoạch thực hiện Chương trình giai đoạn 2021-2025 và năm 2022.
Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, cơ quan chủ trì Chương trình, đã thành lập Tổ công tác về Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025; ban hành Quy chế hoạt động của Tổ công tác; kiện toàn Văn phòng Quốc gia về giảm nghèo; tổ chức tập huấn, hướng dẫn các địa phương triển khai Chương trình.
Giai đoạn 2021-2025, Nhà nước phân bổ 45.070 tỷ đồng; trong đó, phân bổ cho các bộ, cơ quan trung ương là hơn 3.009 tỷ đồng vốn sự nghiệp, phân bổ cho các địa phương là hơn 42.060 tỷ đồng (gồm: 18.000 tỷ đồng vốn đầu tư phát triển, 24.060 tỷ đồng vốn sự nghiệp)…
Năm 2022, Nhà nước phân bổ 8.620 tỷ đồng (gồm: vốn đầu tư phát triển là 6.000.000 triệu đồng, vốn sự nghiệp là 2.620.000 triệu đồng). Cơ quan Chủ Chương trình đã hướng dẫn về phạm vi, đối tượng phân bổ vốn Chương trình năm 2022.
Tính từ tháng 1/2022 đến tháng 6/2022, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã phối hợp với các cấp, các ngành tổ chức vận động 3.534 tỷ đồng cho Quỹ “Vì người nghèo” và chương trình an sinh xã hội.
Năm 2022, Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương khẩn trương hoàn thiện các văn bản hướng dẫn, đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia.
Video đang HOT
Các địa phương chủ động tham mưu, trình cấp có thẩm quyền ban hành Nghị quyết về giảm nghèo bền vững; về nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ vốn ngân sách trung ương và tỷ lệ vốn đối ứng của địa phương thực hiện Chương trình, Kế hoạch triển khai thực hiện công tác giảm nghèo bền vững; các văn bản chỉ đạo, điều hành, hướng dẫn thực hiện cơ chế, chính sách giảm nghèo đặc thù trên địa bàn.
Đơn cử như với dự án Hỗ trợ đầu tư phát triển hạ tầng kinh tế – xã hội các huyện nghèo triển khai 1.068 công trình đầu tư gồm: Công trình giao thông, công trình thủy lợi, công trình giáo dục, công trình y tế, công trình khác.
Đối với các xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo với 182 công trình đầu tư, gồm: Công trình giao thông, công trình thủy lợi, công trình giáo dục, công trình y tế, công trình khác.
Còn với dự án đa dạng hóa sinh kế, phát triển mô hình giảm nghèo triển khai 525 dự án gồm: Dự án trồng trọt, dự án chăn nuôi, dự án khác….
Theo Bộ LĐTBXH, ước kết quả thực hiện mục tiêu giảm nghèo năm 2022 theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2022-2025, tỷ lệ nghèo đa chiều duy trì mức giảm 1-1,5%/năm; tỷ lệ hộ nghèo dân tộc thiểu số giảm trên 3%/năm; tỷ lệ hộ nghèo ở các huyện nghèo giảm từ 4-5%/năm.
Tuy nhiên, quá trình thực hiện Chương trình vẫn còn một số hạn chế như: Việc ban hành các văn bản hướng dẫn thực hiện một số nội dung, hoạt động về giáo dục nghề nghiệp; quy định quản lý, sử dụng và quyết toán kinh phí sự nghiệp từ nguồn ngân sách trung ương thực hiện Chương trình còn chậm so với yêu cầu tiến độ.
Bên cạnh đó, việc phân bổ vốn còn chưa đáp ứng yêu cầu về tiến độ do sự chậm trễ của một số bộ, ngành, địa phương trong quá trình xây dựng kế hoạch và đề xuất kinh phí, thẩm định nguồn vốn thực hiện Chương trình; Nguồn vốn sự nghiệp ngân sách trung ương năm 2022 thực hiện Chương trình chưa bố trí thực hiện nội dung “cải thiện dinh dưỡng” và “hỗ trợ nhà ở” cho người nghèo.
Do đó, Bộ LĐTBXH kiến nghị tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách giảm nghèo theo hướng hỗ trợ có điều kiện, từng bước xóa bỏ chính sách “cho không”. Hoàn thiện cơ chế, chính sách quản lý, điều hành và tổ chức thực hiện Chương trình hiệu quả, đúng quy định.
Các địa phương đổi mới phương thức hỗ trợ người nghèo, hộ nghèo; hỗ trợ trọng tâm, trọng điểm các huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo; Các bộ ban ngành tiếp tục thực hiện đầy đủ, kịp thời các chính sách giảm nghèo hiện hành. Chú trọng rà soát, sửa đổi, bổ sung chính sách giảm nghèo theo hướng tích hợp chính sách bảo đảm sự đồng bộ, hiệu quả, gắn với mục tiêu phát triển bền vững.
Các bộ ban ngành, địa phương đẩy mạnh công tác truyền thông; nâng cao năng lực và kiểm tra, giám sát thực hiện giảm nghèo; ứng dụng công nghệ thông tin trong lĩnh vực giảm nghèo; Huy động một số doanh nghiệp, tập đoàn kinh tế để triển khai các Chương trình hỗ trợ một số địa bàn nghèo phát triển kinh tế – xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân và thực hiện hiệu quả mục tiêu giảm nghèo bền vững.
Tín dụng chính sách thay đổi diện mạo huyện cửa ngõ Cù lao Minh
Những năm qua, tín dụng chính sách ở Mỏ Cày Bắc (tỉnh Bến Tre) được đánh giá là "điểm sáng" và là một trong những "trụ cột" trong hệ thống chính sách giảm nghèo tại huyện cửa ngõ khu vực Cù lao Minh.
Nhờ được tiếp cận với nguồn vốn vay ưu đãi từ Ngân hàng chính sách xã hội, hàng nghìn hộ dân ở huyện Mỏ Cày Bắc đã có thêm nguồn lực để đầu tư phát triển kinh tế. Qua đó đời sống người dân có nhiều khởi sắc, góp phần thực hiện tốt công tác giảm nghèo, bảo đảm an sinh xã hội trên địa bàn huyện thuần nông.
Người dân nhận nguồn vốn vay từ ngân hàng chính sách xã hội. Ảnh: Huỳnh Phúc Hậu/TTXVN
Thuộc diện hộ nghèo nhưng chí thú làm ăn, anh Phan Văn Trường ngụ ấp Ông Cốm, xã Thạnh Ngãi, huyện Mỏ Cày Bắc, tỉnh Bến Tre được chính quyền địa phương xem xét và tạo điều kiện cho vay 40 triệu đồng để chăn nuôi dê năm 2016. Sau giải ngân, gia đình tiếp tục được cán bộ tín dụng ngân hàng phối hợp với Hội Nông dân xã quan tâm hướng dẫn, nhờ vậy mô hình chăn nuôi dê của anh Trường phát triển thuận lợi. Đến năm 2019, anh quyết định vay thêm 40 triệu đồng từ nguồn vốn chính sách để mở rộng quy mô đàn dê.
Anh Trường cho biết, trước đây, gia đình thuộc diện hộ nghèo, khó khăn của địa phương. Nếu không có nguồn vốn vay ưu đãi từ Ngân hàng chính sách xã hội, có lẽ gia đình không dám mạnh dạn đầu tư chuồng trại, con giống để phát triển chăn nuôi. Từ một vài con dê ban đầu, đến nay chuồng dê kiên cố của anh luôn ổn định khoảng 10 con để tái đàn liên tục, tạo thu nhập ổn định cho gia đình vươn lên thoát nghèo vào năm 2021.
Cũng như gia đình anh Trường, trước đây, mọi thu nhập của gia đình bà Phạm Thị Tám (sinh năm 1956) ở xã Phú Mỹ, huyện Mỏ Cày Bắc đều phụ thuộc vào công việc thuê mướn "nay có mai không" của hai mẹ con. Nhờ nguồn vốn vay ưu đãi, bà đã có điều kiện chuyển đổi mảnh đất vườn tạp phía sau nhà để sản xuất cây giống. "Trúng mùa, trúng giá", cuộc sống bà Tám vươn lên thoát nghèo vào cuối năm 2021, đầu năm 2022 và xây dựng ngôi nhà khang trang.
Nhìn ngôi nhà còn thơm mùi vữa của bà Tám, ai ai cũng phải vui mừng vì từ nay gia đình bà sẽ có cuộc sống ổn định và đầy đủ hơn. Bà Phạm Thị Tám xúc động, bản cảm thấy mừng và cảm ơn chính quyền địa phương đã luôn quan tâm, tạo mọi điều kiện để gia đình được tiếp cận và vay vốn để làm ăn, ổn định cuộc sống, "hiện thực hóa giấc mơ" vươn lên thoát nghèo và làm giàu chính đáng.
Ông Huỳnh Hiếu Trung, Giám đốc Phòng giao dịch Ngân hàng Chính sách xã hội huyện Mỏ Cày Bắc cho biết, để nâng cao chất lượng, hiệu quả nguồn vốn, thời gian qua, Phòng giao dịch đã phối hợp với UBND các xã, phường làm tốt việc điều tra, rà soát, xác định các đối tượng vay vốn để hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác được thụ hưởng kịp thời nguồn vốn ưu đãi.
Ngoài ra, đơn vị cònchỉ đạo, quản lý đối với các Tổ tiết kiệm và vay vốn trên địa bàn; thực hiện nghiêm túc quy định về việc bình xét công khai khi vay vốn và thường xuyên kiểm tra, đôn đốc hộ vay sử dụng vốn đúng mục đích, góp phần hỗ trợ các hộ dân trên địa bàn vượt qua khó khăn, ổn định cuộc sống, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương.
Theo ông Huỳnh Hiếu Trung, từ 3 chương trình tín dụng nhận bàn giao (Chương trình hộ nghèo, Học sinh sinh viên và Giải quyết việc làm), đến nay tín dụng chính sách xã hội đã và đang triển khai hơn 11 chương trình và một số chương trình do các tổ chức ủy thác cho Giám đốc Phòng giao dịch Ngân hàng Chính sách xã hội thực hiện.
Tính đến cuối tháng 5/2022, tổng dư nợ các chương trình tín dụng chính sách đạt hơn 339 tỷ đồng, gấp hơn 3 lần so với năm 2010; tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm đạt trên 10%, với gần 12 nghìn hộ vay. Dư nợ tập trung chủ yếu vào các chương trình tín dụng lớn, như hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo, hỗ trợ tạo việc làm duy trì và mở rộng việc làm, nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn...
Người dân phát triển chăn nuôi dê từ nguồn vốn vay ngân hàng chính sách xã hội. Ảnh: Huỳnh Phúc Hậu/TTXVN
Ông Huỳnh Hiếu Trung cho biết thêm, thời gian qua, vốn tín dụng chính sách được triển khai đến 100% ấp, tổ nhân dân tự quản trong toàn huyện. Vốn tín dụng chính sách đã giúp cho người nghèo và các đối tượng chính sách khác tiếp cận nguồn vốn ưu đãi của Nhà nước góp phần ngăn chặn tệ cho vay nặng lãi, tín dụng đen ở nông thôn; làm quen với việc vay, trả nợ ngân hàng, thay đổi cơ bản nhận thức cho không, sử dụng vốn có hiệu quả, góp phần cải thiện, nâng cao chất lượng cuộc sống. Mặt khác, thông qua Tổ Tiết kiệm và vay vốn, hộ nghèo và các đối tượng chính sách đã có ý thức tiết kiệm, dành dụm để tạo lập nguồn vốn tự có và tích lũy cho tương lai.
Phó Bí thư thường trực huyện ủy Mỏ Cày Bắc Trần Thị Sol cho rằng, vốn tín dụng chính sách đã góp phần kéo giảm gần 10% tỷ lệ hộ nghèo của huyện trong 12 năm (từ 12,57% năm 2010 xuống còn 2,66% năm 2022). Theo đó, đã giải quyết việc làm cho hơn 2.000 lao động động; xây gần 15 nghìn công trình vệ sinh nước sạch, hỗ trợ cho hơn 2.000 học sinh, sinh viên có điều kiện tiếp tục đến trường và trên 9.000 lượt hộ nghèo, cận nghèo tiếp cận vốn để phát triển kinh tế. Nhờ vậy, tạo tiền đề bền vững cho địa phương phát triển kinh tế, xã hội, nâng cao mức sống cho người dân, góp phần tạo đột phá để xây dựng thành công huyện nông thôn mới vào năm 2025.
Cũng theo bà Trần Thị Sol, thời gian tới, cần thực hiện tốt các chủ trương xã hội hoá nguồn vốn tín dụng chính sách xã hội, để tạo lập thêm nguồn vốn cho người nghèo và các đối tượng chính sách vay vốn ưu đãi khác, phục vụ sản xuất kinh doanh, tạo việc làm, cải thiện đời sống, góp phần vào chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững.
Đồng thời đề nghị UBND huyện chỉ đạo các ngành liên quan, xây dựng phương án, tập trung các nguồn vốn từ ngân sách Nhà nước trên địa bàn vào một đầu mối Ngân hàng chính sách xã hội, và tiếp tục ưu tiên bố trí vốn ngân sách hàng năm thông qua Hội đồng nhân dân, ủy thác cho Ngân hàng chính sách xã hội để cho vay theo các chương trình, chính sách theo quy định....
ADVERTISING
00:00
Bà Trần Thị Sol cũng lưu ý Mặt trận Tổ quốc huyện và các tổ chức chính trị xã hội nâng cao trách nhiệm trong việc thực hiện tín dụng chính sách xã hội; đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về tín dụng chính sách xã hội đến tầng lớp nhân dân.
Người dân phát triển cây trồng từ nguồn vốn ngân hàng chính sách xã hội. Ảnh: Huỳnh Phúc Hậu/TTXVN
Mặt khác, phải tích cực phối hợp với Ngân hàng chính sách xã hội và UBND các cấp nâng cao chất lượng tín dụng, đôn đốc thu hồi hiệu quả đối với các hộ vay chây ỳ không trả, thực hiện bình xét cho vay đúng đối tượng, tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động của Tổ tiết kiệm và vay vốn, hộ vay, hướng dẫn người vay sử dụng vốn có hiệu quả.
Có thể nói, việc triển khai hiệu quả nguồn vốn tín dụng chính sách trên địa bàn huyện cửa ngõ khu vực cù lao Minh đã tiếp thêm động lực để người nghèo và các đối tượng chính sách khác mạnh dạn thay đổi cách nghĩ, cách làm, vươn lên thoát nghèo và làm giàu.
Tuy nhiên, không chỉ dừng lại ở đó, mục tiêu đến năm 2030, phòng Giao dịch Ngân hàng chính sách xã hội huyện Mỏ Cày Bắc sẽ phấn đấu đảm bảo 100% đối tượng chính sách xã hội đủ điều kiện có thể tiếp cận nguồn vốn ưu đãi, phát huy hiệu quả theo mục tiêu các chương trình tín dụng.
Bên cạnh đó, tăng trưởng vốn tín dụng bình quân hàng năm ít nhất 10%; phấn đấu đến năm 2030 nguồn vốn ủy thác từ ngân sách địa phương chiếm 10%/tổng nguồn vốn; phối hợp, lồng ghép có hiệu quả tín dụng chính sách xã hội với Đề án thí điểm và đảm bảo an sinh xã hội tỉnh, huyện giai đoạn 2021-2025, tầm nhìn 2030, các chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo đa chiều bền vững, về việc làm, về nông thôn mới và về an sinh xã hội của huyện.
Đòn bẩy phát triển kinh tế tập thể trong bối cảnh mới Kinh tế tập thể, hợp tác xã không chỉ góp phần tích cực vào công cuộc xóa đói, giảm nghèo mà còn làm thay đổi bộ mặt nông thôn các địa phương trên địa bàn tỉnh Gia Lai. Áp dụng cơ giới hoá trong sản xuất và thu hoạch tại Hợp tác xã Nông nghiệp Chư A Thai, huyện Phú Thiện, Gia Lai....