Chiến lược kép của Vietnam Airlines

Hãng Hàng không Quốc gia đang xoay xở vượt khó trong bối cảnh đại dịch vẫn diễn biến phức tạp.

Theo dự báo của Cục Hàng không Việt Nam, các hãng hàng không sẽ chịu thiệt hại với khoản giảm trừ doanh thu lên đến 25.000 tỉ đồng. Trên cơ sở đó, Công ty Chứng khoán Phú Hưng dự phóng doanh thu của Tổng Công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines, mã HVN) sẽ chỉ còn 88.360 tỉ đồng, giảm 10%; lợi nhuận theo đó cũng có thể sụt giảm 42% do dự phóng hệ số sử dụng ghế giảm, lợi nhuận sau thuế ước đạt còn 1.348 tỉ đồng.

Căn cứ kết quả kinh doanh quý I cùng báo cáo quý II sắp được công bố, Vietnam Airlines đã có giai đoạn kém khả quan. Theo số liệu của Công ty Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV), doanh thu quý I của Vietnam Airlines chỉ đạt 18.937 tỉ đồng (giảm 25% so với cùng kỳ), lợi nhuận sau thuế là âm 2.589 tỉ đồng. Theo nhiều chuyên gia, nguyên nhân chính khiến kinh doanh của Vietnam Airlines sụt giảm mạnh gồm (1) số chuyến bay khai thác giảm mạnh 18,5%, đạt 27.232 chuyến; (2) các khoản mục chi phí cố định không giảm tương ứng với sự co hẹp hoạt động, đi kèm với chi phí tài chính tăng mạnh do lỗ tỉ giá.

Sang đến quý II, bức tranh kinh doanh của Vietnam Airlines vẫn chưa có nhiều khởi sắc. Theo số liệu của Cục Hàng không Việt Nam, số chuyến bay của Hãng chỉ đạt 1.522 chuyến, giảm 85%. Đến thời điểm hiện tại, khả năng mở cửa đại trà các đường bay quốc tế vẫn là chủ đề gây nhiều tranh luận khi dịch bệnh diễn biến ngày càng phức tạp, đặc biệt tại thị trường Bắc Mỹ.

“Nhiều khả năng, kết quả kinh doanh quý II của Vietnam Airlines sẽ không khả quan hơn”, một chuyên gia chứng khoán ngành hàng không nhận định. Trong quý I, hãng bay này phát sinh 4.247 tỉ đồng nợ vay ngắn hạn khiến áp lực trả lãi tăng cao trong phần còn lại của năm 2020. Vay nợ ngắn hạn để trang trải chi phí hoạt động hằng ngày là dấu hiệu doanh nghiệp đang dần cạn tiền – một hiện tượng phổ biến của ngành hàng không thế giới thời điểm này.

Theo Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA), số thanh khoản dự trữ của các hãng bay có thể đã “bốc hơi” hơn 35 tỉ USD do việc yêu cầu hủy vé của khách hành – hậu quả của việc đóng cửa biên giới được áp đặt bởi chính phủ các nước. Cuối tháng 6.2020, Cục Hàng không đã đề xuất có thể nghiên cứu khôi phục các chuyến bay quốc tế thương mại thường lệ đưa khách vào Việt Nam tại thời điểm cuối tháng 7. Điều đó gợi ý tình hình kinh doanh của Vietnam Airlines và các hãng bay khác chỉ có thể bắt đầu tăng tốc từ tháng 8 cho đến hết năm 2020.

Trích xuất phân tích của Công ty Chứng khoán Funan (FNS), Vietnam Airlines đã dự trù 3 kịch bản có thể xảy ra khi khai thác thị trường quốc tế, với các thang đánh giá từ lạc quan đến kém lạc quan nhất. Trong đó, tại kịch bản trung lập, hãng bay nhận định nếu dịch có thể khống chế trong tháng 8 và khai thác quốc tế trong tháng 9 thì tổng thị trường ước chỉ đạt 7,69 triệu lượt khách (giảm 77,9%).

“Từ giữa tháng 2 đến tháng 3, Vietnam Airlines phải trả cho khách khoảng 4.500 tỉ đồng. Trong khi đó, doanh số ngành hàng không giảm 95%, hoạt động chỉ 2-5% năng lực”, ông Trần Thanh Hiền, Kế toán trưởng Vietnam Airlines, cho biết. “Với tình trạng này có thể đến tháng 8, Công ty sẽ hết tiền”, ông nói thêm.

Dù vậy, để khắc phục tác hại của dịch, Vietnam Airlines đã có những giải pháp để cải thiện tình hình kinh doanh. Cụ thể, doanh nghiệp này đã đưa ra 2 giải pháp quan trọng, bao gồm việc mở thêm nhiều đường bay nội địa mới, đồng thời tiến hành cải tổ hãng máy bay giá rẻ Jetstar Pacific sau khi tiếp nhận hoàn toàn 30% cổ phần của Qantas tại Jetstar Pacific.

Lý giải về việc mở thêm đường bay nội địa mới, các chuyên gia nhận định, những đường bay mới (18/59 đường bay nội địa) không chỉ đủ trang trải chi phí phát sinh (marginal cost) mà còn bù lỗ vào khoảng 500-600 tỉ đồng trong con số 2.100 tỉ đồng chi phí cố định hằng tháng. Động thái này đồng thời còn tạo ra dòng tiền hoạt động ổn định cho Hãng.

Về chuyện cải tổ Jetstar Pacific, Vietnam Airlines cho rằng việc này sẽ đồng bộ hóa mạng bay từ hệ thống đặt chỗ Navitaire sang Sabre của Jetstar Pacific, qua đó giảm chi phí và tăng tính cạnh tranh.

Ngoài ra, Vietnam Airlines sẽ tiến hành các thủ tục cần thiết để đổi tên Jetstar Pacific sang Pacific Airlines.

“Với việc đồng bộ hóa hệ thống bán và mạng bay, Pacific Airlines và Vietnam Airlines sẽ tăng cường hiệu quả khai thác, năng lực cạnh tranh trong cả phân khúc hàng không truyền thống lẫn chi phí thấp, vững vàng tiến vào giai đoạn phục hồi hậu COVID-19″, ông Trịnh Hồng Quang, Phó Tổng Giám đốc Vietnam Airlines, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Pacific Airlines, chia sẻ.

Theo định giá của Công ty Chứng khoán Phú Hưng, giá mục tiêu hợp lý của HVN là 21.300 đồng/cổ phiếu, với giả định là doanh thu của Vietnam Airlines sẽ chỉ giảm 10% so với cùng kỳ