‘Chỉ tiến không lùi’

Hai ngày qua, người dân và doanh nghiệp thấp thỏm chờ đợi tin tăng giá xăng. Bởi những ngày qua, các doanh nghiệp đầu mối nhập khẩu xăng dầu đã lũ lượt nộp văn bản đề xuất lên Bộ Tài chính, xin tăng giá xăng từ 1.100 – 1.400 đồng/lít.

Lý do doanh nghiệp đưa ra là, Trong 10 ngày gần đây, giá dầu thô thế giới liên tục biến động và đã vọt lên hơn 97 USD, cao hơn 4 USD so với ngày 13/8 (thời điểm giá xăng dầu trong nước điều chỉnh).

Tuy nhiên, đến cuối ngày hôm qua 24/8, rốt cuộc thì xăng chưa tăng giá. Và người ta lại “cá” tiếp xăng có tăng vào hai ngày cuối tuần hay không? Người bảo có, kẻ bảo không. Tuy vậy, người ta thấp thỏm chỉ để thấp thỏm cho câu chuyện “cá” nhau hơn là với sự ẩn ức. Có vẻ câu chuyện “giá như quân tốt, chỉ tiến không lùi” đang cho thấy phẩm chất khiến người dân Việt Nam trở thành những người lạc quan nhất thế giới: sự kiên nhẫn!

Lẽ đương nhiên, lỗ thì phải tăng giá. Bởi như đại diện Saigon Petro cho biết, hiện chênh lệch giữa giá cơ sở và giá bán lẻ đang cao, nhưng cao là bao nhiêu thì không rõ. Bởi nhóm các nhà nhập khẩu xăng dầu mua mãi bên Singapore, họ nói lỗ bao nhiêu thì người tiêu dùng biết chừng ấy. Trên thực tế, dù có hơn 10 đầu mối nhập khẩu nhưng 80% thị phần xăng dầu nằm trong tay 3 “đại gia” nhập khẩu. Quy định về bán lẻ đã tạo ra quy trình khép kín khiến cho thị trường thiếu tính cạnh tranh và cũng chưa đủ minh bạch.

Nhìn giá xăng chỉ thấy “tiến như tốt sang sông” tăng vùn vụt vài lần mới có một lần giảm chút chút gọi là có giảm, lại ước ao về một nguồn xăng dầu giá rẻ và ổn định. Và lại phải quay về câu chuyện “giá như” đã cách nay 7 năm: Năm 2006, một tập đoàn của Australia thông qua doanh nghiệp Việt Nam đã chào bán bán xăng với giá rẻ giật mình. Thay vì áp dụng phương thức Platt’s FOB Singapore (giá chào của sàn giao dịch dầu mỏ khu vực) mà các nhà nhập nhập khẩu phải chịu chi phí vận chuyển và bảo hiểm vận chuyển thì đối tác này sẽ bán dầu cho Việt Nam theo phương thức giá Platt’s CIF Vietnam Port (chuyển tận cảng của Việt Nam). Theo phương thức này, nhà nhập khẩu Việt Nam sẽ không phải chịu chi phí vận chuyển và bảo hiểm vận chuyển, bên bán cũng sẽ có lợi là đường vận chuyển ngắn hơn, không phải tốn chi phí kho bãi bốc dỡ. Bên bán cũng cam kết sẽ cho bên mua trả chậm không lãi suất một khoảng thời gian tới 13,5 tháng, cam kết cung cấp hàng hóa trong thời gian đủ mức đảm bảo an ninh năng lượng (10 năm)… Thế nhưng, lời chào hàng hấp dẫn này đã bị hai công ty nhận được lời chào hàng lúc đó là Petrolimex và Vinapco từ chối với nhiều lý do khác nhau (bên bán chào sỉ trong khi các DN Việt Nam mua lẻ, những bất tiện do việc mở thư bảo lãnh tại ngân hàng… ).

Dĩ nhiên, những lý do từ chối của các nhà nhập khẩu Việt Nam phải “chính đáng” thì mới thuyết phục được cơ quan quản lý nhà nước lắc đầu với đối tác ngoại. Chỉ có điều, người tiêu dùng thấy khó hiểu rằng các doanh nghiệp nhập khẩu Việt Nam cứ lắc đầu quầy quậy, viện hết lý do này đến lý do khác để từ chối thay vì ngồi lại thử đàm phán xem sao. Chưa có câu trả lời rõ ràng cho lời chào hàng hấp dẫn này, nhưng rõ ràng, trên thực tế tồn tại cả các phương thức giao dịch linh hoạt hơn việc chỉ giao dịch tại các sàn giao dịch.

Và sau bao nhiêu năm kêu ca thì người tiêu dùng đã quen với việc giá xăng dầu tăng “cái rụp”, tăng liên tục, chán chả buồn kêu nữa. Hay chính xác hơn là kêu cũng chẳng ích gì. Và cuối cùng thì người ta cũng quen luôn cả việc khi giá xăng thế giới giảm, Bộ Tài chính còn phải tính toán chán. Nào là khôi phục thuế, đặt lại phí, thu quỹ bình ổn, tính lợi nhuận cho DN… rồi mới đến giảm giá. Quyền lợi người tiêu dùng chính xác là đang đứng ở vị trí ngón út trong thứ tự ưu tiên.

Theo VNE