Chỉ còn 1/5 vùng đất trên hành tinh chưa khai phá

LÊ LÂM18:01 07/06/2020

Con người đã khai phá hầu hết các nơi trên hành tinh. Và giờ đây, theo tính toán của các nhà nghiên cứu, chỉ còn 1/5 vùng đất không có băng trên Trái đất là chưa bị ảnh hưởng bởi con người.

Dãy núi Denali ở Alaska, Mỹ. Vẫn còn những vùng hoang dã nơi con người không có ảnh hưởng. Ảnh: Getty Images.

Một nhóm các nhà nghiên cứu do Tiến sĩ Jason Riggio, Đại học California, Mỹ, đã phân tích bốn bản đồ riêng biệt cho thấy ảnh hưởng của con người trên toàn thế giới vào các thời điểm khác nhau giữa năm 2009 và 2015. Sau đó, họ đã tạo ra một bản đồ toàn cầu làm nổi bật những khu vực mà con người có ảnh hưởng ít nhất.

Các nhà nghiên cứu đã xác định các khu vực có ảnh hưởng rất thấp của con người là đất không bị người dân chiếm giữ, sử dụng hoặc chỉ chứa dân số mật độ thấp của người bản địa. Đây là những khu vực hoang dã chủ yếu có du khách tham quan chứ chưa có người sinh sống..

Video đang HOT

Sau khi loại trừ ước tính 10% Trái đất hiện là vùng đất băng giá như Nam Cực và phần lớn sông băng ở Bắc Cực hoặc ở những nơi khác trên thế giới và tính toán sai số giữa bốn bản đồ, các nhà khoa học đã tìm thấy 21% đất còn lại trên Trái đất có ảnh hưởng của con người rất thấp.

Vùng đất có ảnh hưởng của con người thấp – những khu vực không được người dân sử dụng hoặc chiếm đóng nhiều, với mật độ người và gia súc thấp, chiếm khoảng 46% diện tích đất không băng của hành tinh.

Hầu hết các khu vực ảnh hưởng của con người thấp trên hành tinh là những vùng đất lạnh, cao hoặc khô, chẳng hạn như phong cảnh Bắc Cực, khu vực núi cao hoặc sa mạc. Ngược lại, chỉ có khoảng 10% đất cỏ và rừng khô có ảnh hưởng của con người thấp, Tiến sĩ Riggio nói.

Phân tích cho thấy xu hướng chung là trái đất tiếp tục mất cảnh quan tự nhiên và ảnh hưởng của con người đang gia tăng trên toàn cầu, Tiến sĩ Riggio cho biết.

Theo ông, bản đồ ảnh hưởng con người toàn cầu là rất quan trọng để hiểu được mức độ và cường độ áp lực của con người đối với hệ sinh thái của Trái đất. Làm nổi bật một số khu vực còn lại trên Trái đất với ít tác động của con người cũng có thể giúp các chính phủ và tổ chức lập kế hoạch và ưu tiên khu vực nào trên thế giới cần bảo vệ.

Bằng chứng sốc về "trái đất biến hình" 3,2 tỉ năm tuổi

Những bằng chứng chôn giấu trong đá ở Tây Úc đã hé lộ phần lịch sử đầy bất ngờ về cách trái đất biến hình và trở nên một hành tinh có thể sống được.

Nghiên cứu mới vừa công bố trên Science Advances đã khai phá một hầm đá bazan mang tên "Người ăn mật ong" ở Tây Úc và phát hiện ra bằng chứng về kiến tạo mảng sớm nhất của trái đất sơ khai.

Trước đó, một số bằng chứng chưa đầy đủ cho thấy trái đất đã trải qua thời kỳ "rùng mình" biến đổi trước thời Neoarchean (khoảng 2,8 tỉ năm về trước). Thế nhưng khi kiểm tra 235 lõi đá lửa định hướng từ tính được khoan từ khu vực này, các nhà khoa học phát hiện sự biến đổi sớm hơn nhiều: tận 3,2 tỉ năm trước. Bởi lẽ khi một tấm vỏ trái đất bị trôi dạt do hoạt động kiến tạo mảng, loại đá này sẽ bị ảnh hưởng bởi từ trường trái đất và để lại những dấu tích không thể xóa mờ.

Ảnh đồ họa mô tả một lát cắt của vỏ trái đất thuở sơ khai 3-4 tỉ năm trước - ảnh: Alec Brenner

Nhà khoa học trái đất và hành tinh Alec Brenner từ Đại học Harvard (Mỹ) cho biết trái đất là hành tinh duy nhất được biết là có hoạt động kiến tạo mảng mạnh mẽ trong phần lớn lịch sử.

Kiến tạo mảng có thể hiểu nôm na là sự di chuyển của các mảnh vỏ trái đất. Ngày nay, vỏ ngoài cùng của trái đất bao gồm 15 mảnh vỏ cứng, trên đó là các lục địa và đại dương. Sự chuyển động của các mảng này định hình vị trí các lục địa, giúp hình thành địa hình độc đáo và đa dạng, ví dụ như các dãy núi.

Kiến tạo mảng cũng giúp các tảng đá được luân chuyển, những lứa đá mới có cơ hội tiếp xúc với khí quyển, tạo chuỗi phản ứng hóa học làm ổn định nhiệt độ bề mặt trái đất trong hàng tỉ năm. Sự bình ổn của khí hậu rất quan trọng đối với quá trình tiến hóa của sự sống. Có thể nói, chính nhờ hoạt động kiến tạo mảng sôi động mà hành tinh của chúng ta ngày một xanh tươi với sự sống đa dạng, chứ không hoang vu như các "láng giềng".

Bằng chứng mới chính là bằng chứng sớm nhất về kiến tạo mảng được xác định từ trước đến nay. Điều này có thể khiến chúng ta phải nhìn nhận lại lịch sử trái đất: 3,2 tỉ năm trước, nó đã "biến hình" giống với ngày nay hơn chúng ta tưởng.

A. Thư

Giải mã địa điểm đáng sợ trên Trái Đất, nơi áp lực nặng bằng 1 tấn đặt lên đầu ngón tay Không khó để tưởng tượng điều sẽ xảy ra khi một tấn đặt lên đầu ngón tay của bạn, phải không? Thứ chiếm 71% bề mặt Trái Đất - là đại dương. 97% lượng nước toàn cầu cũng đến từ đại dương. Là nơi được giới khoa học đồng thuận là thế giới khởi nguồn của sự sống nguyên sơ, hàng nghìn năm...