Cháo lươn – đặc sản đáng tự hào ở thành Vinh

Bát cháo lươn nóng hổi, thơm đậm, sánh mịn có màu hơi nâu đậm, điểm trên cùng là sắc xanh của hành tăm cùng với những miếng lươn nguyên vẹn là ấn tượng khó phai đối với bất kỳ ai đã từng thưởng thức ở thành phố Vinh, Nghệ An.

Không chỉ có bánh bèo, bánh xèo, bánh tráng trộn, cháo canh cá lóc, mực nhảy nướng, bánh bao rán… thành phố Vinh còn nổi tiếng với món cháo lươn đậm chất quê hương.

Lươn là một loại cá nước ngọt, thân hình trụ, da trầy không vảy thường sống ở những khu vực đầm lầy, chiêm trũng. Dưới bàn tay khéo léo, cùng với văn hóa ẩm thưc đặc trưng của người Nghệ An, cháo lươn đã dần trở thành món ăn ngon, là niềm tự hào của người con xứ Nghệ mỗi khi nhắc đến.

Lươn ở Vinh được đánh giá là có vị ngọt hơn so với lươn với các vùng khác do địa hình chiêm trũng, quanh năm được phù sa bồi đắp. Để bắt được lươn, người đân ở đây thường dùng trúm là ống nứa dài khoảng 60cm. Một đầu đục thủng cho lươn chui vào, đầu kia bịt kín có khoét một lỗ thông hơi đề phòng lươn chết ngạt. Gần miệng trúm cài sẵn một chiếc bẫy hình phễu đan bằng cật tre. Cứ chiều đến người dân mang trúm ra đồng, cách 5m đặt một cái. Khi đặt trúm, phần đầu nằm dưới mặt nước, phần sau để nhô lên. Lươn vốn rất thính nên khi ngửi thấy mùi giun hoặc cua đồng được đặt sẵn trong trúm thì liền bò vào. Vì chỉ bò tiến không thể bò lùi nên lươn mắc kẹt trong trúm mà không thể chui ra được. Sáng hôm sau đi nhặt trúm về xổ ra có khi được bốn, năm chú lươn chui vào cùng một trúm.

Mỗi bát lươn có giá từ 30.000 – 50.000 đồng, ăn kèm bánh mỳ

Để lươn sạch nhớt, người dân ở đây thường dùng tro, muối, có nơi còn thả lươn trực tiếp vào nước sôi nhưng chủ yếu vẫn là dùng giấm. Lươn được thả vào trong một cái chậu hoặc nồi lớn cho một lượng giấm vừa đủ rồi đậy nắp. Chờ khoảng 30 phút khi lươn yếu dần, giấm sẽ làm cho lươn nhả sạch nhớt và trắng ra, lúc đó mang lươn đi rửa sạch với nước.

Con lươn sau khi rửa sạch sẽ được rạch bụng từ cổ họng xuống, moi toàn bộ ruột vứt đi, xả lại thật kỹ bằng nước cho đến khi lươn sạch. Bằng sự khéo léo, những miếng thịt lươn đã được lọc ra khỏi phần xương một cách nguyên vẹn.

Thịt lươn không được ninh cùng cháo mà ướp gia vị, xào với nghệ, một chút ớt xay, tiêu, nhất là không thể thiếu được những cọng hành tăm chỉ mọc ở khu vực Nghệ An, Hà Tĩnh. Lá hành nhỏ xíu nhưng mang hương vị thơm cay nồng đặc trưng. Lươn xào được coi là đạt tiêu chuẩn khi miếng lươn còn nguyên, mềm nhưng không nát, thấm đượm vị thơm cay của hành, ớt, tiêu, óng ánh sắc vàng của nghệ.

Xương của lươn được giã dập, lọc lấy nước để ninh cháo. Gạo nấu cháo phải là gạo ngon, pha thêm chút nếp để cháo sánh hơn. Cháo phải ninh thật kỹ, hạt gạo nở bung, không đặc cũng không được quá loãng.

Khi ăn, lươn được trộn cùng với cháo, thêm gia vị chanh, ớt… tùy vào sở thích. Đặc biệt phải ăn kèm rau ngổ mới có thể cảm nhận được hết hương vị thơm ngon, cay nồng, hấp dẫn của cháo lươn. Cháo lươn ngon nhất là được thưởng thức trong những ngày mưa, thời tiết se lạnh. Vị ngọt, mềm, cay nồng trong từng miếng cháo nơi đây đã làm cho nhiều du khách trở nên khó tính đối với cháo lươn ở các địa phương khác.

Điều đặc biệt của cháo lươn Vinh còn ở chỗ được ăn kèm với bánh mỳ. Bánh mỳ ở đây không phải là bánh mỳ đơn thuần mà phải được rán giòn, ăn ngay lúc nóng. Khi ăn chấm cùng nước súp nóng hổi, dậy hương. Vị giòn giòn của miếng bánh mỳ quyện vào từng giọt súp ngọt đậm, đã làm nên món cháo lươn đặc trưng, hấp dẫn đối với nhiều du khách.

Bạn có thể tìm đến đường Trần Hưng Đạo, Phan Chu Chinh, Ngô Sĩ Liên, phố Đào Tấn hay Trường Chinh… để thưởng thức món cháo lươn bình dị, mang nét đặc trưng riêng của xứ Nghệ.

Theo Congluan