Cháo cá vẩu… “nín khẩu” mà ăn
Ở vùng biển Khu Ba Phú Lộc, từ Vinh Thanh cho đến Vinh Hiền, cá vẩu (một số địa phương khác còn gọi là cá háo, một loài thuộc họ cá khế) từ biển khơi bỗng một hôm cách đây hơn mười năm tự nhiên chui vào chuôm cá ngư dân..,
Và thế là nó trở thành một nguồn lợi thủy sản “trời cho” của ngư dân sống ven đầm phá, ven biển.
Món hải sản dân dã phải “nín khẩu mà ăn”…
Ngư dân ở Vinh Hiền kể, trước đây, họ vẫn hay đánh bắt cá vẩu cùng cá mú, cá hồng, cá bớp… và xếp chúng vào loại cá ngon nhất hạng. Và, cá vẩu nấu cháo thì không kém cạnh chút nào so với cá mú, cá bớp – được xem là những loại cá thượng thừa. Sau năm 2005, vùng đầm phá Cầu Hai ven biển Phú Lộc bà con phát triển nuôi cá lồng nhiều, chủ yếu nuôi cá mú, cá hồng… Năm 2009, tình cờ người dân đi đặt chuôm bắt cá mú, cá hồng con sống trong môi trường tự nhiên về nuôi thì phát hiện có lẫn rất nhiều cá vẩu con. Họ cứ để vậy nuôi xem sao, không ngờ cá vẩu rất mạnh ăn và mau lớn. Thậm chí khi nước trong đầm bị ngọt hóa bởi mưa lũ, các loại cá mú, cá hồng không chịu được thì cá vẩu vẫn bơi lội ngon lành. Tháng 11 là tháng cá vẩu con từ biển khơi trôi vào cửa sông rất nhiều, người dân cứ thế vớt về cho vào lồng chăm nuôi trong đầm phá…
Video đang HOT
Đó là nói chuyện nuôi cá vẩu sau này cho số lượng lớn phục vụ cho người sành ăn cả nước, chớ ngư dân ở ven biển Phú Lộc đã rành con cá vẩu từ xưa. Cá vẩu ngon nhất trong năm vào độ tháng tám âm, tháng chín dương. Đây là thời điểm mưa lụt, phù sa cuồn cuộn đổ ra cửa sông, đem đến nhiều thức ăn cho cá. Cá vẩu nấu được nhiều món ngon. Nhưng ngon nhất là những món mà thịt cá còn nguyên thủy, không ướp quá nhiều màu mè làm mất hương vị của nó, như hấp hay nấu cháo.
Cá vẩu hấp vừa dễ làm vừa giữ được hương vị. Cá mua về làm sạch vây vi, rửa lại bằng chút rượu trắng để thịt được thơm hơn, không tanh. Dùng dao khứa chéo thân cá rồi cho hành tỏi vào bụng cá. Lót vài miếng gừng, lá chanh lên đĩa hấp để da cá không bị dính vào đĩa khi hấp, và khi lấy cá ra cũng dễ dàng hơn. Đặt cá lên phía trên, rắc tiêu, hành, nước mắm, bột ngọt lên thân cá rồi cho đĩa vào nồi hấp cách thủy. Cá chín, cho đầu hành, ngò tây, rau răm rải lên mình cá, thêm vài lát ớt cho đẹp, rồi mời cả nhà cùng thưởng thức. Món cá hấp nên ăn với chén nước mắm chanh tỏi. Trời chiều gió lộng trong ngày nghỉ rảnh rỗi, ăn miếng cá vẩu, chiêu ngụm rượu đưa cay, mới biết đất trời nhiều khi rộng mênh mông, nhiều khi lại chỉ trong một “đáy đĩa mùa đi nhịp hải hà” như nhà thơ Nguyễn Xuân Sanh từng phóng bút.
Nhưng ngon nhất, và cũng đã “thành danh” là món cháo cá vẩu. Ở quanh vùng ven cửa biển Tư Dung có câu “Cháo cá vẩu nín khẩu mà ăn”, là nói cái chuyện cháo cá vẩu quá ngon nên chi thực khách mải ăn mà quên tán chuyện. Cá vẩu làm sạch, cắt lát nghiêng cho đẹp rồi cho vào tô ướp với tiêu bột, ớt, hành đập dập. Bắc nồi nước, chờ sôi cho cá đã ướp vào luộc rồi vớt ra. Dùng nước luộc cá cho gạo, đậu xanh cà vỏ ngâm sẵn vào nấu cháo. Khi gạo và đậu nhừ, cho cá vào lại, nêm gia vị, nước màu rồi bắc nồi xuống. Chuẩn bị rau răm, hành ngò, ớt trái xanh, chanh xắt lát để sẵn. Làm thêm chén nước mắm chanh tỏi để ai có nhu cầu mặn miệng.
Cháo nóng múc ra tô, cho hành ngò vào, vắt tí chanh, cắn thêm trái ớt thiệt cay, vừa ăn vừa thổi, xì xà xì xụp, nước mắt ràn rụa vì ớt cay quá sức, cứ thế cho đến khi hết cháo mà tô vẫn còn nóng hổi mới đúng điệu ăn cháo cá vẩu. Cái ngon ngọt thơm béo vừa gây cảm giác lạ lùng của cá, cái bùi bùi của đậu và gạo, cái hương vị dậy mùi của hành ngò, hương vị chanh thanh thanh, cả cái cay của tiêu ớt… Tất cả làm nên một món hải sản dân dã phải “nín khẩu mà ăn”…
Đang đầu tháng tám âm, cá vẩu ngon đang bơi ngoài cửa Tư Dung chờ thực khách…
Đậm đà sò điệp nướng Cô Tô
Du khách khi đến Cô Tô, nhiều người thích thưởng thức các món hải sản đậm đà hương vị biển. Trong đó, món sò điệp nướng luôn tạo ấn tượng với du khách.
Sò điệp có rất nhiều ở Cô Tô. Thân sò điệp có 2 mảnh vỏ dẹp có nếp gấp xòe ra như chiếc quạt, nên có người còn gọi là sò quạt, nhưng tên sò điệp vẫn nhiều người gọi hơn.
Sò điệp khi tách vỏ, phần thịt có 2 mầu trắng ngà và mầu vàng cam đỏ, khi ăn có vị ngọt của hải sản, không dai, tính mát. Mùa sò điệp sau tết âm lịch kéo dài đến tận tháng 8 dương lịch. Nếu tháng 9 trời ít mưa bão, thì ngư dân vẫn khai thác được sò điệp thêm một thời gian nữa.
Sò điệp nướng ăn nóng luôn mới ngon.
Sò điệp có thể chế biến thành nhiều món như xào măng, xào ớt, lá lốt, sò điệp xào đậu, xào kim chi..., nhưng có lẽ ngon nhất vẫn là món sò điệp nướng.
Theo chân một anh bạn người Cô Tô, chúng tôi đến quán Bếp Bình An nằm ở cuối con đường Tình Yêu, thuộc thôn Hải Tiến, xã Đồng Tiến. Ở đây vốn nổi tiếng với các món ăn dân dã, trong đó có món sò điệp nướng.
Sò điệp khi nướng chín được rắc thêm chút hành phi càng thêm đậm đà.
Chị chủ quán Bếp Bình An tên là Tuyến, chọn những con sò điệp còn tươi, rửa sạch, dùng dao nhỏ tách đôi vỏ sò lấy thịt, cắt phần chất thải và cát ở phần ruột sò có mầu xám đen bỏ đi, rồi rửa kỹ dưới vòi nước nhỏ cho hết cát. Sau đó, chị Tuyến lấy một bên vỏ đã rửa sạch rồi cho miếng thịt sò điệp vào đó, đặt vào vỉ đưa lên bếp than hồng. Khi sò điệp được nướng đã gần chín, chị Tuyến tưới nhanh mỡ hành và rắc đậu phộng giã nhỏ đã có sẵn lên trên thịt sò. Lúc này sò điệp càng dậy mùi thơm, khiến thực khách chỉ muốn thưởng thức ngay. Sò nướng ăn nóng với muối tiêu chanh kèm với vài lá rau răm, nếu uống với vài ly bia hay rượu đều ngon. Sò điệp ở Cô Tô nướng đến đâu ăn đến đấy, vừa ngọt vừa đậm đà.
Khác với tôm cá, người khai thác sò điệp không dùng lưới hay các ngư cụ thông thường để bắt, mà phải người bơi lặn giỏi, lặn xuống dưới đáy mới bắt được. Sò điệp thường sống theo cụm ở những khu vực ven bãi đá ngầm nên khi ngư dân bắt được một con, thì sẽ có thể bắt thêm nhiều con cùng tụ tập ở một chỗ, có khi được vài cân liền.
Sò điệp được bán ở chợ Cô Tô.
Ông Phạm Văn Cương, sống ở xã Đồng Tiến năm nay đã 56 tuổi, thời còn trẻ từng làm nghề lặn bắt sò điệp. Ông Cương bảo: Trước đây, sò điệp ở Cô Tô nhiều lắm, ở ngay gần bờ như ở khu vực bãi đá Móng Rồng (khu 4, thị trấn Cô Tô) tôi cũng bắt được rất nhiều. Nhưng thời đó, người dân Cô Tô cũng ít, tàu thuyền ra vào đất liền khó khăn, khách du lịch cũng chưa có nên cũng chẳng ai bắt nhiều làm gì, vì không phải ai cũng bắt được nó, mà phải người biết lặn. Ngày nay, sò điệp trở thành món đặc sản, dân số trên đảo đông hơn, du lịch phát triển, nhiều du khách khi đến Cô Tô thưởng thức món sò điệp rồi, lại xin địa chỉ của nhà hàng để gửi theo tầu vào đất liền cho họ. Sò điệp được tiêu thụ nhiều nên ngày càng ít đi, bây giờ người bắt sò điệp phải ra những vùng biển xa hơn. Tuy thế, sò điệp ở Cô Tô vẫn cứ nhiều, nếu không phải mùa du lịch sò được chất đống ngoài chợ. Về mùa du lịch sò được hầu hết các nhà hàng của Cô Tô thu mua. Nhiều đoàn du lịch khi đến Cô Tô, khi nghỉ ở các homestay, họ cũng tự mua sò điệp về tự nướng lấy ăn.
Vậy là, du khách mỗi khi đến Cô Tô trở về ngoài ngất ngây với vùng biển xanh, thì còn vấn vương với hương vị sò điệp nướng rất đậm đà hương vị vùng biển.
Lao xao mùa mực "nhảy" ở Hà Tĩnh Đến với Hà Tĩnh mùa du lịch biển, ngoài việc được đắm mình vào không gian của biển xanh, cát trắng, nắng vàng, du khách còn có cơ hội thưởng thức các món hải sản tươi ngon, hấp dẫn. Một trong số đó, không thể không nhắc đến mực "nhảy". Mực "nhảy" trước đây là đặc sản riêng có của cảng Vũng Áng,...