Chẳng phải vì ô nhiễm không khí, nhưng khí oxy vẫn có thể giế.t chế.t chúng ta theo cách không ai ngờ tới
Khí quyển của Trái Đất chỉ chứa 21% Oxy, còn lại là nitơ và các loại khí khác. Tuy không chiếm phần nhiều, lượng dưỡng khí này lại vô cùng quan trọng với nhiều dạng sống.
Chúng ta có thể nhịn đói và chịu khát trong vòng vài ngày, nhưng chắc chắn chế.t nếu thiếu không khí trong vài phút. Đó là vì không khí có oxy.
Oxy (O2) quan trọng, bởi nó là một trong hai nguyên liệu chính cho sự hô hấp – và cơ thể sinh vật hoạt động được nhờ năng lượng phân giải từ quá trình này.
Nhưng cũng từ đây, các nhà khoa học đã đặt ra một câu hỏi: nếu phổi có thể thu được nhiều oxy hơn, thì phải chăng hô hấp sẽ diễn ra mạnh hơn, và chúng ta cũng khỏe hơn nhờ mức năng lượng cao đột biến?
Câu trả lời là không, vì oxy có thể gây ung thư
Khi được đưa vào cơ thể với nồng độ cao hơn trong khí trời, cơ thể sẽ gặp phải hiện tượng mang tên “nhiễm độc oxy” với nhiều hậu quả xấu. Thở bằng oxy càng tinh khiết với thời gian càng dài thì sự tổn hại càng nghiêm trọng.
Những biểu hiện thường thấy của người bị nhiễm độc oxy là ho, đau đầu, choáng váng, buồn nôn, đau tức ngực hay chả.y má.u mũi… Nếu không được khắc phục sớm, cơ thể dễ bị bại liệt, gặp tổn thương não, xẹp phổi, thậm chí là cả ung thư.
Ít ai ngờ rằng oxy cũng có thể gây ung thư
Tất cả những “tội ác” này đều xuất phát từ một thủ phạm: gốc tự do (free radical). Gốc tự do là những phân t.ử th.iếu điện tích ở trạng thái bất ổn định, luôn có xu hướng cướp điện tích của các phân tử trung hòa khác.
Video đang HOT
Khi hô hấp, luôn có một phần rất nhỏ oxy biến thành gốc tự do. Ở điều kiện oxy bình thường, số lượng gốc tự do quá ít, chúng chưa kịp gây hại thì đã bị các chất chống oxy hóa tự nhiên tiê.u diệ.t.
2 loại gốc tự do có nguồn gốc từ oxy hoạt tính là O2 – và OH
Tuy nhiên, khi oxy đưa vào cơ thể quá tinh khiết, thì một điều tất yếu là gốc tự do sẽ sản sinh ra nhanh hơn. Các chất chống oxy hóa lúc này không thể chống nổi được đội quân đông đảo này, để rồi gốc tự do có cơ hội được thỏa sức “phá phách”.
Chúng có thể liên kết với protein và làm thay đổi cấu trúc của các nguyên tử khác. Hệ miễn dịch không thể nhận ra protein này nữa mà lầm tưởng đây là một tác nhân gây bệnh, nên sẽ giế.t chế.t protein.
Gốc tự do cũng có thể gây ra sự mất cân bằng oxy hóa ảnh hưởng trực tiếp đến bao myelin trên các sợi thần kinh, hoặc làm biến đổi gen tế bào, tạo ra khối u.
Thống kê cho thấy hiện tượng nhiễm độc oxy thường xảy ra với những người thường xuyên phải dùng bình dưỡng khí như thợ lặn, hoặc các bệnh nhân đang phải điều trị bằng liệu pháp thở oxy.
Trên thực tế, nhiều người hiện có thể mua được bình oxy về nhà để tự điều trị một cách dễ dàng. Thế nhưng cần biết rằng, dù việc thở oxy là không sai, nhưng nó nên được đối xử như một loại thuố.c – tức là cần đến sự chỉ dẫn của bác sĩ. Nếu cho thở tùy tiện, hậu quả có thể rất khó lường.
Nguồn: NCBI, Science Direct
Theo Helino
Coi chừng 'ôm bệnh' vì lo giảm cân
Để giảm cân, suy nghĩ đầu tiên của nhiều người là giảm khẩu phần ăn, thậm chí "đoạn tuyệt" trong nhiều ngày liền thay vì phải tập thể dục thể thao mỗi ngày. Điều này đúng không?
Nên tập thể dục thay vì nhịn ăn để giảm cân - Ảnh: DUYÊN PHAN
Theo BS Trần Ngọc Lưu Phương - chuyên khoa tiêu hóa gan mật BV Nguyễn Tri Phương TP.HCM, suy nghĩ này vừa đúng vừa sai.
"Đúng vì theo lý thuyết, khi nhịn đói thì cơ thể không được cung cấp năng lượng nên cân nặng sẽ giảm. Sai vì đây là cách giảm cân thiếu khoa học, vội vã... gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe, đặc biệt là hệ thống tiêu hóa" - BS Lưu Phương giải thích.
Vậy khi nào chúng ta cần giảm cân và giảm bằng cách nào? Nếu giảm cân quá mức thì gây ra những hậu quả gì?
Nguyên tắc "vàng" khi giảm cân
Nhiều người, đặc biệt là phụ nữ, cảm giác bản thân mình đang mập hoặc nghe mọi người xung quanh nhận xét "có vẻ mập" thì đã vội vàng tìm phương pháp giảm cân mặc dù không biết chỉ số khối cơ thể đang ở mức bình thường hay thừa cân.
"Vì vậy, trước khi lên kế hoạch giảm cân, mọi người cần biết chỉ số khối cơ thể BMI (BMI = tổng trọng lượng cơ thể/chiều cao bình phương) của bản thân nằm trong ngưỡng nào để biết có thừa cân hay không" - BS Lưu Phương nhấn mạnh.
Theo các bác sĩ, đối với người châu Á, trong đó có người VN, chỉ số BMI dao động 19 - 23 là ngưỡng bình thường, cần duy trì chế độ ăn uống và sinh hoạt hiện tại. Trên thực tế, nhiều người tự cảm giác bản thân mập nên nhịn ăn để giảm cân mặc dù chỉ số BMI không vượt quá 23. Do đó, nếu có nhu cầu giảm cân, trước hết phải biết chỉ số BMI. Nếu nằm trong ngưỡng cho phép thì không cần phải khổ sở nhịn ăn để giảm cân.
Đối với những người cần giảm cân (thừa cân, béo phì...) thì phải ghi nhớ nguyên tắc: không giảm quá 5% trọng lượng cơ thể trong một tháng. Mỗi tháng cần phải đán.h giá tình hình trọng lượng cơ thể để làm chủ được cân nặng nhằm không giảm quá số cân so với quy định.
Ví dụ, cân nặng hiện tại của bạn là 80kg, bạn có kế hoạch giảm cân từ ngày 30-4 thì trong vòng một tháng (từ ngày 30-4 đến 30-5) chỉ được giảm tối đa 4kg, lưu ý số cân không được quá hơn. Khi cân nặng 76kg thì đến ngày 30-6 chỉ được giảm 5% của 76kg, cứ như thế mà giảm dần đều.
Những người muốn giảm cân nên giảm lượng chất đường bột từ 60% xuống 40 - 50% bằng cách mỗi ngày nên ăn 1,5 chén cơm kết hợp rau, thịt, hoa quả. Quan trọng nhất là dành 30 phút tập thể dục thể thao.
Khuyến cáo của các bác sĩ
Giảm bằng cách nào?
BS Đào Thị Yến Thủy nhấn mạnh: "Muốn giảm cân, giảm béo, việc phải giảm lượng năng lượng đưa vào cơ thể là điều tiên quyết. Với bất kỳ sự thay đổi nào về năng lượng dung nạp vào cơ thể thì cũng phải khoa học. Người giảm cân phải nghiêm túc thực hiện nguyên tắc lượng calo vào phải ít hơn lượng calo ra".
Các bác sĩ cho biết đối với người châu Á, trung bình một người lao động cơ bản cần tối thiểu 1.500 calo. Tuy nhiên, với văn hóa lựa chọn thức ăn của người Việt, trong 1.500 calo thì chất bột đường chiếm khoảng 60% lượng calo yêu cầu. Chất đường bột có nhiều trong những món ăn thân thuộc của chúng ta như cơm, bún, phở, hủ tiếu...
Nếu tiêu thụ nhiều chất bột đường thì làm sản sinh ra rất nhiều năng lượng. Nếu chúng ta không tiêu hao năng lượng này, chúng sẽ tích tụ lại, lâu ngày tạo thành mỡ, gây thừa cân. Từ đây, các bác sĩ khuyến cáo những người muốn giảm cân nên giảm lượng chất đường bột từ 60% xuống 40 - 50% bằng cách mỗi ngày nên ăn 1,5 chén cơm kết hợp rau, thịt, hoa quả.
Quan trọng nhất là dành 30 phút tập thể dục thể thao. Tuyệt đối không nên ăn khuya, nhất là những thức ăn chứa chất đường bột nêu trên vì rất dễ tăng cân.
Do đó, theo các bác sĩ, người muốn giảm cân nên phân bổ chất lượng bữa ăn như câu nói: "Hãy ăn sáng như một ông vua, ăn trưa như một hoàng tử và ăn tối như một người ăn mày".
Theo tuoitre.vn
Tên lửa Triều Tiên thực sự nguy hiểm với máy bay chở khách? Việc phi hành đoàn của máy bay Cathay Pacific nhìn thấy vật thể nghi là tên lửa Triều Tiên bay qua khu vực gần không phận Nhật Bản hồi tuần trước làm dấy lên nhiều lo ngại về nguy cơ mất an toàn hàng không. Tuy nhiên, mối đ.e dọ.a này có thực sự nghiêm trọng? Tên lửa Hwasong-15 của Triều Tiên rời...