Chẩn đoán và điều trị bệnh động mạch vành

Phòng ngừa là chìa khóa để tránh bệnh tim mạch và tối ưu hóa điều trị. Tuy nhiên, không phải lúc nào phòng ngừa cũng hiệu quả 100%.

Ảnh minh họa.

Chẩn đoán bệnh

Chẩn đoán bệnh động mạch vành bắt đầu bằng cách tìm hiểu tiền sử của bệnh nhân. Chuyên gia chăm sóc sức khỏe cần phải hiểu các triệu chứng của bệnh nhân và điều này có thể khó khăn.

Thông thường, các chuyên gia chăm sóc sức khỏe hỏi về đau ngực, nhưng bệnh nhân có thể phủ nhận việc bị đau vì họ nhận thấy các triệu chứng của họ là áp lực hoặc nặng nề. Mỗi người khác nhau cũng có thể hiểu khác nhau.

Bệnh nhân có thể mô tả sự khó chịu của họ một cách sắc nét, có nghĩa là dữ dội, trong khi các chuyên gia chăm sóc sức khỏe có thể hiểu thuật ngữ đó có nghĩa là đâm nhói.

Vì lý do đó, điều quan trọng là bệnh nhân cần có thời gian để mô tả các triệu chứng bằng lời nói của mình và nhờ chuyên gia chăm sóc sức khỏe cố gắng làm rõ các thuật ngữ đang được sử dụng.

Chuyên gia chăm sóc sức khỏe có thể đặt câu hỏi về tình trạng và số lượng của cơn đau, vị trí của cơn đau và mức độ tỏa ra. Điều quan trọng là phải biết về các triệu chứng liên quan bao gồm khó thở, đổ mồ hôi, buồn nôn, nôn và khó tiêu, cũng như khó chịu hoặc mệt mỏi.

Các trường hợp xung quanh các triệu chứng cũng rất quan trọng.

Có phải là các triệu chứng do hoạt động mang lại?

Tình trạng có cải thiện khi nghỉ ngơi không?

Kể từ khi các triệu chứng bắt đầu, hoạt động ít hơn có dẫn tới triệu chứng nảy sinh không?

Các triệu chứng đánh thức bệnh nhân khỏi giấc ngủ?

Đây là những câu hỏi có thể giúp quyết định cơn đau thắt ngực ổn định, tiến triển hoặc trở nên không ổn định.

Với đau thắt ngực ổn định, hoạt động cần thiết để bắt đầu làm nảy sinh triệu chứng không thay đổi. Ví dụ, một bệnh nhân có thể nói rằng các triệu chứng của họ xuất hiện do leo thang bộ 2 lần hoặc đi bộ 1 km.

Đau thắt ngực tiến triển xảy ra khi bệnh nhân nói rằng các triệu chứng vẫn xảy ra khi hoạt động ít hơn trước.

Trong trường hợp đau thắt ngực không ổn định, các triệu chứng có thể xuất hiện khi nghỉ ngơi hoặc đánh thức bệnh nhân khỏi giấc ngủ.

Các yếu tố nguy cơ của bệnh nên được đánh giá bao gồm sự hiện diện của huyết áp cao, bệnh tiểu đường, cholesterol cao, tiền sử hút thuốc và tiền sử mắc bệnh gia đình. Tiền sử đột quỵ hoặc bệnh động mạch ngoại biên cũng là những yếu tố nguy cơ quan trọng cần được đánh giá.

Khám thực thể có thể không nhất thiết giúp chẩn đoán bệnh, nhưng nó có thể giúp quyết định liệu các vấn đề y tế tiềm ẩn khác có thể là nguyên nhân gây ra các triệu chứng của bệnh hay không.

Có một số manh mối về kiểm tra thể chất cho thấy sự hiện diện của các động mạch bị hẹp đối với tim và bệnh động mạch vành, ví dụ, có thể:

Kiểm tra huyết áp cao.

Đánh trống ngực. (cảm thấy) các mạch ở cổ tay và bàn chân để xem chúng có tồn tại không, và nếu chúng bình thường về biên độ và lực. Thiếu xung mạch có thể báo hiệu một động mạch bị thu hẹp hoặc bị chặn ở cánh tay hoặc chân. Nếu một động mạch bị thu hẹp, có lẽ những mạch khác, như các động mạch vành trong tim, cũng có thể bị thu hẹp

Nghe kiểm tra (thính chẩn) tiếng thở ở vùng cổ, bụng và đùi. Một tiếng thở là âm thanh được tạo ra trong một động mạch bị thu hẹp do nhiễu loạn gây ra khi giảm lưu lượng máu xảy ra trên khu vực hẹp. Bằng ống nghe, có thể nghe thấy tiếng thở dễ dàng trong động mạch cảnh ở cổ, động mạch chủ bụng và động mạch đùi. Kiểm tra cảm giác ở bàn chân vì tê, giảm cảm giác và bệnh thần kinh ngoại biên.

Hơn nữa, nhiều điều kiện quan trọng khác có thể cần được coi là nguyên nhân của các triệu chứng. Ví dụ bao gồm những phát sinh từ phổi (thuyên tắc phổi), động mạch chủ (bóc tách động mạch chủ), thực quản (GERD) và bụng (bệnh loét dạ dày, bệnh túi mật).

Sau khi tìm hiểu lịch sử và kiểm tra thể chất hoàn tất, chuyên gia chăm sóc sức khỏe có thể yêu cầu xét nghiệm nhiều hơn nếu chẩn đoán có nguy cơ bị bệnh. Có nhiều cách khác nhau để đánh giá giải phẫu tim và chức năng; hình thức và thời gian của một xét nghiệm cần phải phù hợp với từng bệnh nhân và tình huống của họ.

Thông thường, các chuyên gia chăm sóc sức khỏe, có thể tham khảo ý kiến bác sĩ tim mạch, sẽ yêu cầu xét nghiệm ít xâm lấn nhất để có thể xác định xem có phải bệnh động mạch vành hay không.

Mặc dù thông tim là tiêu chuẩn vàng để xác định giải phẫu của tim và xác nhận chẩn đoán bệnh tim (có thể tắc nghẽn một phần hoặc toàn bộ hoặc không tắc nghẽn), đây là một xét nghiệm xâm lấn và không nhất thiết phải được chỉ định cho nhiều bệnh nhân.

Điện tâm đồ (EKG, ECG)

Trái tim là một máy bơm điện và các điện cực trên da có thể chụp và ghi lại các xung được tạo ra khi dòng điện đi khắp cơ tim. Cơ tim đã giảm cung cấp máu dẫn điện khác với cơ bình thường và những thay đổi này có thể được nhìn thấy trên EKG.

Điện tâm đồ bình thường không loại trừ bệnh tim mạch và tắc nghẽn động mạch vành; có thể thu hẹp các động mạch vành chưa gây tổn thương cơ tim. Điện tâm đồ bất thường có thể là một biến thể “bình thường” cho bệnh nhân đó và kết quả phải được giải thích dựa trên hoàn cảnh của bệnh nhân.

Nếu có thể, kết quả EKG nên được so sánh với các dấu vết trước đó để tìm kiếm những thay đổi trong các mẫu dẫn điện.

Kiểm tra căng thẳng

Với ý nghĩa rằng trong khi tập thể dục, tim được yêu cầu làm việc chăm chỉ hơn và nếu tim có thể được theo dõi và đánh giá trong quá trình tập luyện đó, một bài kiểm tra có thể phát hiện ra những bất thường về chức năng của tim. Bài tập đó có thể thực hiện bằng cách yêu cầu bệnh nhân đi bộ trên máy chạy bộ hoặc đi xe đạp trong khi cùng lúc đó thực hiện điện tâm đồ. Thuốc (adenosine, Persantine, dobutamine) có thể được sử dụng để kích thích tim nếu bệnh nhân không thể tập thể dục do điều hòa chức năng kém, chấn thương hoặc do tình trạng bệnh lý tiềm ẩn.

Siêu âm tim

Kiểm tra siêu âm tim để đánh giá giải phẫu của van tim, cơ và chức năng của tim. Thử nghiệm này có thể được thực hiện riêng hoặc nó có thể được kết hợp với một bài kiểm tra căng thẳng để xem xét chức năng tim trong khi tập thể dục.

Hình ảnh hạt nhân

Một chất đánh dấu phóng xạ được tiêm vào tĩnh mạch có thể được sử dụng để gián tiếp đánh giá lưu lượng máu đến tim.

Technetium hoặc thallium có thể được tiêm trong khi sử dụng bộ đếm phóng xạ giúp vạch ra cách các tế bào cơ tim hấp thụ hóa chất phóng xạ và cách phân phối trong các tế bào cơ tim có thể giúp xác định gián tiếp liệu có tồn tại tắc nghẽn hay không.

Một khu vực của tim không có sự hấp thu sẽ gợi ý rằng khu vực đó không được cung cấp đủ máu. Bài kiểm tra này cũng có thể được kết hợp với một bài kiểm tra tập thể dục.

Chụp cắt lớp vi tính tim (CT) và chụp cộng hưởng từ (MRI)

Sử dụng các bản quét này, có thể đánh giá giải phẫu của các động mạch vành, bao gồm lượng canxi có trong thành động mạch và liệu có tắc nghẽn hay hẹp động mạch hay không.

Mỗi xét nghiệm đều có những lợi ích và hạn chế cũng như rủi ro và lợi ích của việc xem xét CT hoặc MRI tùy thuộc vào tình huống của bệnh nhân.

Đặt ống thông tim

Đặt ống thông tim là tiêu chuẩn vàng để xét nghiệm động mạch vành. Một bác sĩ tim mạch luồn một ống mỏng qua một động mạch ở háng, khuỷu tay hoặc cổ tay vào các động mạch vành. Thuốc nhuộm được tiêm để đánh giá giải phẫu và liệu có tắc nghẽn hay không. Đây được gọi là chụp động mạch vành.

Nếu tắc nghẽn tồn tại, có thể thực hiện nong mạch vành. Sử dụng kỹ thuật tương tự như chụp động mạch, một quả bóng được đặt ở vị trí của mảng bám bị tắc nghẽn. Khi bóng phồng lên, các mảng bám được ép vào thành động mạch để thiết lập lại lưu lượng máu. Một stent sau đó có thể được đặt trên đoạn động mạch bị thu hẹp trước đó để ngăn nó hẹp lại.

Điều trị bệnh

Điều trị bệnh động mạch vành là gì?

Mục tiêu của điều trị bệnh động mạch vành là tối đa hóa số lượng và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Phòng ngừa là chìa khóa để tránh bệnh và tối ưu hóa điều trị.

Một khi sự hình thành mảng bám đã bắt đầu, có thể hạn chế sự tiến triển của nó bằng cách duy trì lối sống lành mạnh bằng cách tập thể dục thường xuyên, chế độ ăn uống và bằng cách kiểm soát suốt đời huyết áp cao, cholesterol cao và bệnh tiểu đường.

Bên cạnh đó là việc áp dụng chế độ điều trị y tế dưới sự chỉ dẫn của bác sĩ

Thay đổi lối sống để ngăn ngừa bệnh tim hoặc đau tim?

Mục tiêu của điều trị bệnh tim mạch là tối đa hóa số lượng và chất lượng cuộc sống của người đó. Phòng ngừa là chìa khóa để tránh bệnh tim mạch và tối ưu hóa điều trị. Khi sự hình thành mảng bám đã bắt đầu, có thể hạn chế sự tiến triển của nó bằng cách thực hiện những thay đổi lối sống này:

Duy trì lối sống lành mạnh với tập thể dục thường xuyên

Từ bỏ hút thuốc

Ăn một chế độ ăn uống lành mạnh cho tim như Chế độ ăn Địa Trung Hải.

Nhằm mục đích kiểm soát suốt đời huyết áp cao, cholesterol cao và bệnh tiểu đường.

Điều trị y tế cho bệnh tim (tim mạch) là gì?

Aspirin có thể được sử dụng cho hoạt động chống dinh tiểu cầu, làm cho tiểu cầu (một loại tế bào máu giúp đông máu) ít dính hơn và giảm nguy cơ đau tim. Quyết định sử dụng aspirin thường xuyên phụ thuộc vào việc có các yếu tố nguy cơ khác đối với bệnh tim hay không.

Thuốc có thể được kê toa cho các bệnh nhân mắc bệnh để tối đa hóa lưu lượng máu đến tim và tăng hiệu quả của chức năng bơm của tim.

Thuốc chẹn (ức chế) beta giúp ngăn chặn hoạt động của adrenaline đối với tim, làm chậm nhịp tim. Những loại thuốc này cũng giúp tim đập hiệu quả hơn và giảm nhu cầu oxy của cơ tim trong quá trình làm việc.

Thuốc chẹn (ức chế) canxi cũng giúp cơ tim co bóp và bơm máu hiệu quả hơn.

Nitrat giúp làm giãn động mạch và tăng lưu lượng máu đến cơ tim. Chúng có thể là tác dụng ngắn (Nitrostat) để điều trị các triệu chứng đau thắt ngực cấp tính hoặc các chế phẩm tác dụng dài (Imdur) có thể được chỉ định để phòng ngừa.

Nếu các động mạch vành bị hẹp, có thể sử dụng thủ pháp nong mạch vành và / hoặc đặt stent (mô tả ở trên) để mở các khu vực bị chặn. Các thủ tục này được thực hiện kết hợp với thông tim. Tùy thuộc vào giải phẫu của bệnh nhân và mức độ tắc nghẽn hiện tại, phẫu thuật ghép bắc cầu động mạch vành (CABG) có thể được phải áp dụng.

Nếu đặt stent, các loại thuốc chống tiểu cầu khác như clopidogrel (Palvix) có thể được sử dụng.

Bệnh động mạch vành có thể được ngăn chặn?

Có thể mất 10 đến 15 năm kể từ khi bắt đầu hình thành mảng bám trong động mạch vành để thu hẹp động mạch đó để hạn chế lưu lượng máu.

Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ và Đại học Tim mạch Hoa Kỳ đã xây dựng các hướng dẫn để các chuyên gia chăm sóc sức khỏe có thể tư vấn và điều trị cho bệnh nhân của họ để giảm nguy cơ phát triển bệnh tim. Hiện các chuyên gia ngày càng chú ý tới vai trò giảm cân, chế độ ăn uống, tập thể dục và sử dụng các loại thuốc giảm cholesterol được gọi là statin.

Trước đây, mục tiêu của các loại thuốc statin như atorvastatin là giảm mức cholesterol trong máu xuống một con số cụ thể và statin được kê cho bệnh nhân có mức cholesterol cao hoặc những người bị đau tim. Các hướng dẫn mới khuyến nghị rằng nhiều bệnh nhân có thể được hưởng lợi từ các loại thuốc statin này.

Thay vì có mục tiêu đạt được một số lượng cholesterol cụ thể, mục tiêu mới là giảm mức cholesterol trong máu xuống 50% ở những bệnh nhân có nguy cơ cao và từ 30% đến 50% ở những người có nguy cơ mắc bệnh tim thấp hơn. Bạn và bác sĩ của bạn nên thảo luận về mục tiêu nào là tốt nhất cho tình trạng của bạn.

Bệnh nhân có tiền sử đau tim, cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA) hoặc đột quỵ, statin có thể phù hợp với bệnh nhân có mức cholesterol LDL cao (ví dụ như cholesterol xấu), những người mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 và có nguy cơ đau tim 10 năm có nguy cơ bị bệnh lớn hơn 7,5%.

Bạn và chuyên gia chăm sóc sức khỏe của bạn có thể ước tính rủi ro bằng cách sử dụng Máy tính Rủi ro ASCVD (Bệnh tim mạch xơ vữa động mạch) của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ.

Ngăn ngừa bệnh tim mạch cả đời cần kiểm soát huyết áp, cholesterol cao, bỏ thuốc lá và tiểu đường. Bây giờ, các thêm cơ hội mới giúp giảm rủi ro hơn nữa với các hướng dẫn mới này. Đây cũng là những bước cần thực hiện để giảm nguy cơ đột quỵ và bệnh động mạch ngoại biên.

Những chuyên khoa của bác sĩ điều trị bệnh tim (tim mạch)?

Bác sĩ tim mạch là các chuyên gia điều trị bệnh tim mạch. Ngoài việc xác nhận chẩn đoán bằng cách đặt ống thông tim, họ thường có thể thực hiện nong mạch vành để làm giãn hoặc mở một động mạch bị hẹp hoặc bị chặn và khôi phục cung cấp máu cho cơ tim.

Đồng thời, các bác sĩ tim mạch giúp quản lý bệnh nhân bị đau ngực để giảm thiểu nguy cơ tổn thương cơ tim trong tương lai.

Bác sĩ phẫu thuật tim hoạt động trên tim và thực hiện phẫu thuật bắc cầu động mạch vành, nếu các động mạch vành bị tắc nghẽn nghiêm trọng và bệnh nhân không phải là một ứng cử viên để phẫu thuật nong mạch vành.

Những bác sĩ phẫu thuật này cũng sửa chữa hoặc thay thế van tim và thực hiện các ca phẫu thuật khác liên quan đến cấu trúc của tim.

Các bác sĩ chăm sóc chính, bao gồm cả những người trong y học gia đình, các chuyên gia nội khoa và sức khỏe phụ nữ, thường giúp chẩn đoán ban đầu về bệnh tim và có thể quản lý các bệnh nhân ổn định, không cần các thủ tục xâm lấn hoặc can thiệp.

Các nhà cung cấp này cũng đang làm việc để giúp giảm thiểu các yếu tố nguy cơ tiềm ẩn đối với bệnh tim, do đó nó không phát triển, hoặc nếu nó đã có mặt, để giảm thiểu sự tiến triển của tắc nghẽn động mạch.

Các bác sĩ cấp cứu thường đưa ra chẩn đoán đau thắt ngực khi bệnh nhân có triệu chứng bệnh tim.

Đồng thời, khi bệnh nhân trình bày ER với các triệu chứng đau tim, họ làm việc với một nhóm với các bác sĩ tim mạch để điều trị bệnh nhân nhanh chóng để khôi phục nguồn cung cấp máu cho cơ tim sắp chết.

Dương Châu (Tổng hợp)