Chăm sóc người già cần có các biện pháp tổng thể

Một người cao tuổi thường mắc đa bệnh lý, có những đặc điểm riêng không giống với các lứa tuổi khác. Chính vì vậy trong điều trị, chăm sóc người cao tuổi đòi hỏi phải có các biện pháp tổng thể.

Người cao tuổi đa phần mắc cùng lúc nhiều bệnh lý

Những năm qua, Đảng và Nhà nước Việt Nam đã có nhiều chủ trương, chính sách liên quan đến người cao tuổi (NCT) nhằm chăm sóc và phát huy vai trò của NCT, từng bước nâng cao chất lượng cuộc sống của NCT qua từng giai đoạn phát triển đất nước. Nhiều chính sách cho người cao tuổi được cụ thể hóa bằng các luật, nghị định, quyết định, thông tư, Chương trình Hành động quốc gia về NCT giai đoạn 2012-2020, Tháng Hành động về người cao tuổi…

Theo đó, tuổi thọ người dân và tỷ lệ NCT gia tăng nhanh chóng. Tuy nhiên, việc tăng quá nhanh số NCT đang là thách thức đối với hệ thống y tế khi đối mặt với việc phải bảo đảm quyền, khả năng tiếp cận, thụ hưởng các dịch vụ chăm sóc sức khỏe, an sinh xã hội và an toàn cho NCT.

Chăm sóc người già cần có các biện pháp tổng thể. Ảnh: Nguyễn Đăng.

Tại Tọa đàm “Hướng dẫn chuyên môn về chăm sóc NCT mắc một số bệnh nan y thường gặp” do Tổng cục Dân số – Kế hoạch hóa gia đình phối hợp với Báo Gia đình & Xã hội tổ chức ngày 7/11, TS. Chu Minh Hà, Trưởng khoa Nội Tổng hợp (Bệnh viện E) cho biết, cùng xu thế phát triển xã hội, lối sống, môi trường, già hoá dân số, tỷ trọng các bệnh lý NCT thường gặp cũng thay đổi. Mỗi người NCT thường mắc từ 3-5 bệnh, trong đó, các bệnh không lây nhiễm có tỷ lệ lớn. Các bệnh này gây tỷ lệ tử vong cao, để lại nhiều di chứng, gánh nặng cho gia đình, xã hội với các nhóm bệnh hay gặp nhất là: tăng huyết áp, tim mạch, bệnh lý mạch vành, rối loạn chuyển hóa, xương khớp, ung thư…

Mặt khác, nhiều NCT mắc bệnh lại không tuân thủ theo đúng phác đồ điều trị bệnh của các bác sĩ. PGS.TS Hồ Thị Kim Thanh dẫn chứng, chỉ có khoảng 30% NCT tuân thủ các chỉ dẫn bác sĩ, trong số 70% còn lại, một nửa là làm theo ý mình, một nửa là lúc nhớ, lúc quên.

Theo nghiên cứu, các bệnh không lây nhiễm ở NCT chủ yếu là các bệnh mãn tính, phải điều trị kéo dài, thậm chí suốt đời, cần một khoản chi phí khá lớn. Tuy nhiên, hiện nay, không phải NCT nào cũng tham gia BHYT, trừ những đối tượng được nhà nước hỗ trợ.

Trong khi đó, công tác chăm sóc sức khỏe cho NCT là lĩnh vực hết sức chuyên biệt. Thực tế cho thấy, một bệnh để đảm bảo chăm sóc đã phức tạp, khi cơ thể NCT cùng lúc mắc nhiều bệnh, công tác chăm sóc đòi hỏi tiếp cận trong chẩn đoán và điều trị khó khăn hơn. Khi đó, đòi hỏi bác sỹ phải nắm vững một cách tổng thể điều trị, xem ưu tiên điều trị bệnh nào trước.

Đồng quan điểm trên, GS.TS Lê Đức Hinh – Chủ tịch Hội thần kinh học Việt Nam cũng cho rằng, bệnh lý người cao tuổi có những đặc điểm riêng không giống với các lứa tuổi khác. Đa phần là họ mắc đa bệnh lý. Khi chăm sóc bệnh cho người cao tuổi không chỉ lo có 1 – 2 bệnh mà đòi hỏi phải nhìn tổng thể vì nhiều bệnh liên quan đến nhau.

” Những người cao tuổi rất quan trọng về mặt tâm lý, họ rất cần tình yêu thương và sự quan tâm của con cháu và người bên cạnh, đây cũng chính là một trong những điều quan trọng trong việc chăm sóc sức khoẻ người già. Việc điều trị, chăm sóc tổng thể sẽ giúp người cao tuổi sức khỏe tốt hơn”- GS.TS Đức Hinh lưu ý.

Đẩy mạnh truyền thông, nâng cao kỹ năng tự chăm sóc cho NCT

Theo ông Nguyễn Xuân Trường – Vụ trưởng Vụ Cơ cấu và chất lượng dân số (Tổng cục DS-KHHGĐ, Bộ Y tế) cho biết: Thực hiện Đề án Chăm sóc sức khỏe NCT giai đoạn 2017-2025, đến thời điểm hiện tại, đã có 50 tỉnh, thành phê duyệt thực hiện Đề án. Nhiều tỉnh đã chủ động kinh phí địa phương trong việc thực hiện Đề án, chứng tỏ nhận thức của các cấp lãnh đạo về chăm sóc sức khỏe NCT đã được nâng lên và đang nhận được sự quan tâm của cả cộng đồng.

Hiện nay, với sự phát triển của kinh tế, xã hội, xu hướng những gia đình hạt nhân hai thế hệ hoặc chỉ có NCT sống với nhau ngày càng gia tăng. Do đó, việc truyền thông, hướng dẫn NCT tự nhận thức về việc chăm sóc sức khỏe của mình là điều vô cùng cấp thiết.

Bên cạnh đó, việc truyền thông chăm sóc sức khỏe NCT không chỉ tập trung đến đối tượng chính là NCT mà còn phải chú trọng đến cả nhóm đối tượng là gia đình, người thân của những NCT.

PGS.TS Hồ Thị Kim Thanh cũng cho rằng, cần tăng cường công tác truyền thông để NCT hiểu, chính NCT là người đầu tiên cần phải đi khám để chăm lo cho sức khỏe của bản thân mình là điều vô cùng quan trọng.

Đồng thời, khuyến cáo người dân cần mua BHYT từ lúc trẻ. Đó là nguồn dự trữ sẵn để đảm bảo chăm sóc sức khoẻ. Đó cũng là cách để NCT nói riêng, người dân nói chung dự phòng cho mình những rủi ro bệnh tật xét ở góc độ tài chính, kinh tế.

PGS.TS Lê Bạch Mai – nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia nêu rõ, vấn đề ăn uống đối với NCT rất quan trọng. Người già thường thay đổi sinh lý, khả năng tiêu hóa, ăn nhai kém cho nên việc lựa chọn thực phẩm phải phù hợp với khả năng ăn nhai, tiêu hóa. Cụ thể, chế độ ăn cần quan tâm chất bột đường phức hợp; cung cấp đủ axit béo không no cần thiết; kiểm soát được lượng muối sẽ kiểm soát được bệnh huyết áp; uống nhiều nước; ăn đủ rau vì có nhiều vitamin, chất xơ, chất khoáng thực vật giúp cho người già có thể tăng hệ miễn dịch, đỡ táo bón. Mặt khác, người già cũng cần dành thời gian hợp lý trong ngày để vận động phù hợp với điều kiện sức khỏe…/.

Phương Anh

Theo cpv.org