CEO sàn tiền số trước nguy cơ bị điều tra

Changpeng Zhao, nhà sáng lập kiêm CEO sàn giao dịch tiền điện tử Binance, đang phải đối mặt với hành động pháp lý tại nhiều quốc gia trên thế giới.

Changpeng Zhao, biệt danh CZ, sinh năm 1977 ở Giang Tô, Trung Quốc. Gia đình ông rời Trung Quốc sang Canada sinh sống năm ông 12 tuổi.

Changpeng Zhao, nhà sáng lập Binance.

Gần ba thập kỷ sau, Zhao lần thứ hai phải rời Trung Quốc trước cuộc “đàn áp” của nước này nhắm vào ngành công nghiệp tiền điện tử. Binance, startup của Zhao, sẽ phải rời Thượng Hải đến Nhật Bản trước khi chuyển sang Đài Loan và Malta.

Trên thực tế, ông chủ 44 tuổi của sàn giao dịch tiền điện tử lớn nhất thế giới này rất kín tiếng về nơi thực sự đặt trụ sở doanh nghiệp của mình. Binance tự mô tả là một công ty không có trụ sở chính và hồ sơ LinkedIn của Zhao liệt kê vị trí của ông là “Hong Kong, Tokyo, London, Singapore”. Công ty có văn phòng đăng ký tại quần đảo Cayman, nhưng Binance Markets Limited cho biết công ty mẹ của họ nằm ở quần đảo Virgin thuộc Anh.

Khi Zhao được hỏi về “ngôi nhà” thực sự của công ty trên một podcast vào năm ngoái, ông cho biết: “Nơi nào tôi ngồi là văn phòng Binance. Chúng tôi không giấu giếm điều gì. Chúng tôi đang rất công khai”.

Gần đây, hôm 25/6, Cơ quan quản lý tài chính của Anh (FCA) yêu cầu Binance dừng mọi hoạt động pháp lý ở nước này, cũng như các công ty có liên quan, bao gồm Binance Markets Limited và công ty mẹ Binance Group.

Cơ quan này cho biết pháp nhân tại Anh của công ty, Binance Markets Limited, “không được phép thực hiện bất kỳ hoạt động nào ở Anh” và nói thêm rằng “không có pháp nhân nào trong Binance Group nắm giữ bất kỳ hình thức ủy quyền, đăng ký hoặc giấy phép nào của Anh để thực hiện các hoạt động theo quy định hoạt động ở đây”.

Binance được gia hạn tới tối 30/6 để loại bỏ tất cả quảng cáo và gửi thông báo cho khách hàng biết rằng công ty không được phép cung cấp các dịch vụ theo quy định.

Đây không phải lần đầu Binance và nhà sáng lập đối mặt với các hành động pháp lý từ các cơ quan quản lý. Zhao là một tín đồ Bitcoin, ông từng cho biết gần như tất cả tài sản ước tính 1,9 tỷ USD của mình đều nằm trong các loại tiền điện tử và chủ yếu là Bitcoin.

Zhao học lập trình máy tính khi còn nhỏ với chiếc IBM 286, được mua bằng phần lớn tiền tiết kiệm của gia đình. Một trong những công việc đầu tiên của ông là xây dựng phần mềm cho Sở giao dịch chứng khoán Tokyo. Công việc đã giúp ông hiểu về cách hoạt động của các hệ thống giao dịch mà ông sẽ xây dựng cho Binance sau này hoạt động trơn tru.

Sau khi chuyển đến Thượng Hải để thành lập một công ty khởi nghiệp gi, Zhao đã được nghe kể về Bitcoin vào năm 2013 từ một nhà đầu tư công nghệ và quyết định đầu tư 10% số tiền mình có. Nhận thấy tiềm năng của một loại tài sản mới, Zhao sau đó đã bán căn hộ ở Thượng Hải để mua thêm tiền điện tử. “Điều tôi thực sự thích về Bitcoin vào thời điểm đó, và ngay cả bây giờ, đó là nó không biên giới. Đã từng sống ở rất nhiều quốc gia khác nhau, mỗi lần phải chuyển đổi tiền, tôi mất khá nhiều vì tỷ giá chênh lệch”, Zhao nói với Bloomberg .

Đến năm 2017, gần một thập kỷ sau khi Bitcoin được phát minh, Zhao mới thành lập Binance ở Thượng Hải. Lúc đầu, sàn này phục vụ cho các nhà đầu tư tiền điện tử Trung Quốc, giúp thiết lập lại thị trường tiền kỹ thuật số lộn xộn. Trong vòng vài tháng, Binance đã bị buộc phải rời khỏi Trung Quốc trong bối cảnh lệnh cấm đối với các sàn giao dịch tiền điện tử, nhưng điều đó không ngăn nó trở thành sàn giao dịch lớn nhất thế giới, bằng cách giảm phí cho các nhà giao dịch tiền điện tử và sử dụng “Binance coin” thay vì tiền mặt.

Theo dữ liệu từ công ty theo dõi Coinmarketcap, hơn 16 tỷ USD giao dịch tiền điện tử được Binance xử lý mỗi ngày, so với chỉ hơn 2 tỷ USD của “gã khổng lồ” Mỹ Coinbase.

Coinbase được định giá 100 tỷ USD khi ra mắt thị trường chứng khoán New York vào tháng 4.

Tuy nhiên, quy mô của Binance và thái độ của người sáng lập đối với các cơ quan quản lý, đã thu hút sự chú ý ngày càng tăng của các nước. Theo Chainalysis, một công ty chuyên theo dõi các giao dịch tiền điện tử, Binance là sàn giao dịch phổ biến nhất thế giới để bọn tội phạm gửi tiền nhằm rút tiền mặt từ tiền điện tử bị đánh cắp, chiếm 27,5% trong số 2,8 tỷ USD Bitcoin bất hợp pháp được xác định.

Ở Trung Quốc, Binance vẫn bị cấm cùng với tất cả các sàn giao dịch tiền điện tử khác. Đầu tháng này, Trung Quốc đã ra lệnh cho các ứng dụng thanh toán ngừng hỗ trợ các giao dịch tiền điện tử, mặc dù họ vẫn chưa cấm hoàn toàn tiền điện tử.

Trong khi đó, Binance cũng đã buộc phải chặn khách hàng ở Mỹ truy cập vào trang web chính của mình, thiết lập một sàn giao dịch riêng của Mỹ.

Mặc dù Binance khẳng định rằng các hạn chế đối này sẽ không ảnh hưởng đến các dịch vụ được cung cấp bởi các thực thể nước ngoài của công ty, động thái này có khả năng ảnh hưởng đến kế hoạch của Zhao nhằm ra mắt sàn giao dịch có trụ sở tại Vương quốc Anh. FCA từ chối bình luận về lý do của lệnh cấm.

David Hamilton, một luật sư cấp cao về quy định tài chính tại công ty luật Pinsent Masons của FCA, cho biết quyền lực của FCA trong việc áp đặt lên Binance phần lớn chỉ giới hạn ở Vương quốc Anh. Nhưng nó có thể có hiệu ứng domino. Nhiều cơ quan quản lý đang thắt chặt các quy tắc trên các sàn giao dịch tiền điện tử.

Rabya Anwar, một đối tác tại Keystone Law, cho biết lệnh cấm đối với Binance “gửi một tín hiệu rõ ràng không chỉ cho Binance mà cho toàn bộ thị trường tiền điện tử. Các công ty tiền điện tử nên đừng ảo tưởng. Binance không phải là mục tiêu duy nhất”.