Cay nồng càng cúm rang muối ớt
Càng cúm rang muối ớt có vị mặn mặn của biển vị cay của ớt, hòa với mùi thơm, vị ngọt, béo của càng cúm tươi tạo nên hương vị khá lạ. Món này ăn chơi cũng được mà làm mồi nhậu thì hơi bị tốn bia…
Càng cúm cay cay, đậm đà vị biển
Ngày nghỉ, hai vợ chồng không đi ra ngoài ăn uống như mọi khi mà rủ thêm vợ chồng đứa em về quê nội chơi, luôn tiện mở “tiệc” tại gia để “trốn dịch”. Biết con, cháu về nên mẹ chồng chuẩn bị nào gà, vịt, đủ các kiểu.
Đang cùng mẹ với chị nấu nướng, thì nghe tiếng xuồng máy, biết là các ghe đ.ánh cá bắt đầu cập bến nên đứa em chồng lấy vội cái rổ chạy thẳng ra biển. Cả nhà chưa kịp hỏi, cứ tưởng là cậu ra mua ít cá, tôm tươi vô trổ tài tay nghề đầu bếp của mình thì chưa đầy 30 phút sau thấy em chồng bưng vào một rổ càng cúm. “Chao ui, lượm mãi không hết, lâu rồi không ra biển lượm càng cúm, thấy em mấy chú, mấy bác ai cũng gọi để cho. Hôm nay con sẽ làm món càng cúm rang muối ớt đãi cả nhà”, đứa em hí hửng.
Video đang HOT
Càng cúm là càng của một loại ghẹ biển, nhưng loại ghẹ này thân bị óp, ít thịt mà chỉ có hai cái càng là thịt dày, béo. Người dân làng chài ven biển đi thuyền gần bờ khi bủa lưới, thường hay bị những con ghẹ này bám vào lưới, khi gỡ lưới họ hay gỡ chúng ra và vứt đi, ai muốn ăn thì cứ theo ghe lượm về chế biến, hoặc có người siêng thì thu gom lại bán cho các quán ăn, nhà hàng để chế biến món nhậu. Tại các nhà hàng hải sản ven biển, càng cúm cũng được chế biến thành nhiều món như: rang ruối, rang me, hấp… với giá từ 50-70 ngàn đồng/dĩa. Cũng có nghe qua món càng cúm rang muối ớt, nhưng tôi chưa có dịp được thưởng thức nên cũng đi ra đi vô hóng xem em chồng chế biến có “ra ngô, ra khoai” gì không.
Càng cúm sau khi được rửa sạch, rồi đ.ập hơi dập dập chút để càng nứt ra khi chế biến cho thấm gia vị chứ không phải đ.ập nát, sau đó cho vào nồi hấp qua. Vừa hấp, em chồng vừa chuẩn bị gia vị. Tỏi, ớt băm nhỏ trộn đều với muối, đường và chút nước mắm (gia vị nhiều ít tùy thuộc vào số lượng càng cúm). Càng cúm được hấp chín thì lấy ra để ráo. Bắc chảo lên bếp, cho một lượng dầu ăn vừa đủ, sau khi dầu nóng thì cho tỏi đã băm sẵn vào phi lên cho dậy mùi thơm. Tỏi ngả qua màu vàng là cho càng cúm vào, đảo thật nhanh và đều tay, sau đó cho hỗn hợp gia vị đã chuẩn bị sẵn vào đảo đều một lần nữa cho thấm. Đảo thêm cỡ 5-7 phút là hoàn thành món càng cúm rang muối ớt thơm nức mũi, mà chưa ăn cũng biết sẽ cay.
Sau một hồi chuẩn bị và chế biến thì mấy mẹ con cũng hoàn thành bữa tiệc. Các món được dọn lên tươm tất. Đảo mắt nhìn nhìn quanh, thấy dĩa càng cúm đỏ tươi không những trong rất bắt mắt mà khiến người ăn nuốt nước miếng vì mùi thơm nức mũi.
Theo hướng dẫn của chủ bếp thì ăn càng cúm phải ăn từ ngoài vào trong. Tức là trước khi bẻ phần vỏ để tách lấy thịt, thì thưởng thức lớp gia vị phía ngoài càng trước. Cắn một miếng, vị cay xộc lên mũi, tưởng chừng phải bỏ cuộc nhưng sau vị cay đó là sự hấp dẫn của chút mặn mặn, thơm thơm. Rồi từng thớ thịt chắc, ngon, ngọt được khám phá làm người ăn khó cưỡng lại. Càng ăn, càng ghiền”, đúng như ba mẹ chồng “cảnh báo” trước khi thưởng thức. Thế nào, lần sau về cũng “đòi” ăn càng cúm rang muối ớt cho mà coi.
Lạp cá đãi khách quý
Người Tà Ôi (huyện A Lưới) chỉ làm món lạp cá mỗi khi đến dịp lễ tết, hay nhà có khách quý. Bởi con cá làm lạp phải dùng con cá to, chứ không dùng con cá nhỏ vẫn thường bắt được trên suối mỗi khi lên nương, lên rẫy.
Vậy nên, hiếm khi món lạp cá xuất hiện trên mâm cơm ngày thường của người đồng bào.
Hấp dẫn lạp cá
Chị Hồ Thị Hồng, một phụ nữ Tà Ôi cho biết, làm lạp cá không khó, nhưng để làm lạp cá ngon xuất sắc lại không dễ chút nào bởi nó đòi hỏi sự công phu, tỉ mỉ của người chế biến. Nếu chế biến không khéo léo, đôi khi lạp cá còn bị tanh, ăn không ngon và nhất là mất hết hương vị núi rừng. Theo chị Hồng, người đồng bào thường chọn con cá to để làm lạp, vì cá có nhiều thịt, ít tanh và xương dăm không nhiều. Miếng cá khi thái nhỏ sẽ không bị vụn. Cá trắm thả trong hồ thường là lựa chọn tốt nhất.
Để làm lạp cá, đầu tiên cá phải làm sạch, sau đó ướp muối một lúc cho bớt tanh. Cá rửa sạch để ráo, rồi dùng con dao thật bén lọc lấy phần thịt cá (phi lê cá). Để chắc chắn cá khi chế biến không bị tanh, người đồng bào còn dùng vải sạch bọc lấy phần thịt cá một lúc, cho miếng thịt cá thật ráo nước, sau đó mới đem đi thái thành từng lát bằng đầu đũa. Thái cá cũng cần có sự khéo léo. Cá cắt dày sẽ khó ngấm gia vị, nhưng mỏng quá, khi chế biến sẽ bị nát. Cá được thái xong thì cho vào trong thố, vắt chanh vào để một lúc.
Trong lúc chờ chín cá, người phụ nữ Tà Ôi sẽ làm gia vị. Đặc trưng của món lạp cá, ngoài sự tươi ngon của thịt cá, còn nhờ vào các nguyên liệu đi kèm, luôn mang đậm bản sắc vùng cao. Một nắm gạo nếp trên nương được rang vàng trên bếp lửa than cho đến khi có mùi thơm phảng phất quanh nhà. Nếu có mè trên rẫy thì rang thêm mè. Tiêu rừng, ớt rừng, riềng rừng đều giã nhỏ. Phải là loại lấy trên rừng mới có độ thơm ngon độc đáo riêng, cay mà không nồng. Có thêm ít cây kiệu hái trên rẫy càng tốt. Và đương nhiên, để thêm đậm đà hương vị của núi rừng, không thể thiếu lá rau bắt. Loại lá hái trên rừng, có hương thơm rất riêng.
Khi tất cả nguyên liệu đã sẵn sàng, cũng là lúc cá trong thố đã được vị chua của chanh làm chín tới. Chỉ cần vắt cá thật khô, rồi cho tất cả các gia vị vào, thêm chút muối, bột ngọt rồi trộn đều lên, món lạp cá vậy là hoàn tất. Món lạp cá ngon phải có vị chua dìu dịu, vì ngọt của thịt cá, mùi thơm của gạo nếp rang, cay cay của tiêu ớt riềng hòa quyện vào nhau cùng với hương thơm ngọt lịm của lá rừng. Các nguyên liệu như cộng hưởng lại, tạo nên cảm giác thích thú khó nói được thành lời. Chỉ cần gắp một miếng, cái vị thơm ngon đậm đà, chua cay mặn ngọt đọng ngay nơi đầu lưỡi, khiến các vị giác như đều thức tỉnh.
Món lạp cá ngon nhất là ăn ngay sau khi chế biến xong, để hương vị của món ăn vẫn còn lưu giữ vẹn nguyên. Người đồng bào thường ăn lạp cá với xôi hoặc cơm. Nhưng đôi khi cũng chỉ để đưa cùng với ngụm rượu cần hay chén rượu nếp bên bếp lửa giữa nhà.
Vậy nên, nếu có dịp lên A Lưới, về làm khách trong một gia đình người Tà Ôi, chắc chắn gia chủ sẽ không ngại mà làm ngay món lạp cá để đãi khách phương xa. Đêm vùng cao, trời se xe lạnh, nếu ngồi bên bếp lửa bập bùng, ăn miếng lạp cá, nhấp chén rượu cần, có thể nói là một trải nghiệm vô cùng thú vị mà bạn không nên bỏ qua.
Là lạ củ hũ cau Làng tôi chuối, cau nổi tiếng. Nhưng chưa thấy ai chặt cau chỉ để ăn củ hũ bao giờ. Có chăng là lúc cau bị sâu, hoặc làm đường, làm sân, bất đắc dĩ người ta mới hạ cau xuống, tiện thể thưởng thức món ngon lạ miệng. Cây cau không hề xa lạ với chúng tôi, những đ.ứa t.rẻ nông thôn quanh...