Câu chuyện loại len Cashmere đắt đỏ nhất thế giới và những bí mật chưa được biết đến (Phần I)
Nằm giữa dãy núi Himalaya và Karakorum là cao nguyên có dân cư sinh sống cao nhất trên thế giới và là môi trường sống của giống dê cực kỳ khỏe mạnh và quý hiếm – dê Changra, hay dê Pashmina.
Độ cao, nhiệt độ lạnh đến mức đóng băng và gió khắc nghiệt ở vùng núi này là điều rất cần thiết để kích thích sự phát triển của lớp lông siêu mềm của dê. Các sợi lông rộng chỉ 8-10 micromet, mịn hơn khoảng 10 lần so với tóc người và ấm hơn 8 lần so với len cừu. Loại lông sang trọng này được cả thế giới biết đến với tên gọi là Pashmina – loại len cashmere mềm và đắt nhất thế giới.
Người du mục Changpa chăn nuôi giống dê có giá trị này trong điều kiện khắc nghiệt. Trong nhiều thế kỷ qua, người du mục với cơ thể khỏe khoắn đã lang thang khắp ‘nóc nhà của thế giới’, dẫn đàn bò Tây Tạng, cừu và dê di cư dọc theo các con đường di cư truyền thống ở sa mạc trên cao này cứ sau vài tháng để tìm kiếm đồng cỏ tươi. Hiện nay, lối sống cổ xưa đó rất có thể mai một vì nhiều lý do: biến đổi khí hậu, số lượng lông Pashmina giả nhập khẩu từ Trung Quốc nhiều, do nhu cầu giáo dục tốt hơn và khao khát về cuộc sống dễ dàng và thoải mái hơn của người dân.
Những người du mục và các nhà khoa học đều khẳng định rằng biến đổi khí hậu là mối đ.e dọ.a lớn nhất đối với việc sản xuất lông Pashmina trong khu vực.
Cao nguyên Changthang thường không có tuyết rơi nhiều, và nếu có, tuyết rơi bắt đầu vào tháng một hoặc tháng hai. Tuy nhiên, trong vài năm qua, tuyết rơi ngày càng nhiều, bắt đầu từ đầu tháng 12, thậm chí là tháng 11. Do đó, người du mục phải tăng cường thức ăn bổ sung tránh để dê chế.t đói. Hơn nữa, mùa đông trở nên ấm hơn làm giảm chất lượng và số lượng len Pashmina của con dê.
Video đang HOT
Chỉ trong khoảng thời gian tương đối ngắn, hàng chục gia đình du mục từ cao nguyên Changthang đã di cư, thành lập khu dân cư của họ có tên là ‘Kharnak Ling’ ở ngoại ô thành phố Leh, cách đó 180 km.
Trưởng làng Kharnak nói: ” Đây là khoảng thời gian đáng lo ngại mà chúng tôi phải trải qua. Nếu thời tiết cứ như vậy thì sẽ ảnh hưởng đến việc nuôi dê Pashmina trên cao nguyên Changthang. Trước có hơn 90 gia đình sống ở Kharnak nhưng bây giờ chỉ còn 16 gia đình. Nếu số lượng gia đình du mục Changpa ở Kharnak giảm xuống dưới 10 thì mọi thứ sẽ trở nên vô cùng khó khăn để chúng tôi tiếp tục cuộc sống chăn thả gia súc. Thế hệ trẻ thà làm việc trong thành phố chứ không chịu tiếp tục cuộc sống mưu sinh nặng nhọc, lam lũ này.
Yến Phạm
Theo dulich.petrotimes.vn
Vì sao người xưa ví Ngựa là "Rồng trên mặt đất"?
Người Trung Hoa cổ đại tôn thờ Ngựa như "Rồng trên mặt đất", xếp Ngựa vào hàng "lục súc chi thủ", vì sao vậy.
Ngựa là con vật tượng trưng cho sức mạnh và cái đẹp, là hiện thân của lòng trung thành và sự ngay thẳng. Người Trung Hoa cổ đại tôn thờ Ngựa như "Rồng trên mặt đất", coi "Long Mã" là hai loài vật đẳng xưng, còn người Ả Rập thì coi ngựa như món quà mà Thánh Allah ban tặng.
Nhìn lại lịch sử, Ngựa giúp loài người mở rộng không gian sống, sinh tồn và cũng giúp loài người thực hiện tham vọng của mình.
Ngựa là một trong những loài gia súc được con người thuần hóa sớm nhất. Thủy tổ của loài ngựa xuất hiện từ rất sớm, khoảng 57 triệu năm trước cuối thời kì Miocene tại Bắc Mỹ.
Tổ tiên giống ngựa hiện đại ngày nay có nguồn gốc là giống ngựa hoang, xuất hiện khoảng 12 triệu năm trước thời kì Pliocene và loài ngựa ngày nay xuất hiện khoảng 4 triệu năm trước đây. Hơn 4.000 năm trước, những tộc người Trung Á bắt đầu thuần hóa ngựa, cũng kể từ đó, ngựa trở thành công cụ quan trọng trong sản xuất cũng như trong sinh hoạt của loài người. Sau thế kỷ 15, ngựa theo chân thực dân Châu Âu tràn sang khu vực châu Mỹ và châu Úc.
Ngựa là con vật có trí thông minh cao nhất trong các loài động vật và cũng rất gắn bó với con người. Thông minh, trung thành, cộng thêm tính nhẫn nại và khả năng về tốc độ đã khiến cho ngựa trở thành người bạn đáng tin cậy nhất của con người.
Người Trung Hoa cổ đại còn phong cho ngựa là "Lục súc chi thủ" - nghĩa là con vật đứng đầu trong sáu loại gia súc là ngựa, trâu, dê, lợn, chó, gà. Ngựa có thể để cưỡi, làm xe ngựa hay dùng cho chuyên chở, tuy nhiên vai trò quan trọng nhất phải kể đến của ngựa là vật đồng hành với con người trong chiến tranh. Các tộc người du mục thuần hóa ngựa làm công cụ để mở rộng đất đai và phô trương sức mạnh dân tộc; người Mông Cổ còn được tôn xưng là "tộc người trên lưng ngựa".
Trước khi tàu chạy bằng hơi nước ra đời, ngựa chính là công cụ di chuyển linh hoạt quan trọng nhất trong quân sự. Marx từng nói: "Kị binh luôn là binh chủng chủ đạo trong bất kì hàng ngũ quân đội nước nào thời kỳ Trung cổ" (Theo "Marx toàn tập"). Có thể nói, ngựa giúp loài người mở rộng không gian sống, đồng thời cũng là công cụ đắc lực giúp loài người thực hiện tham vọng của mình.
Vào thời đại vũ khí lạnh, Ngựa được coi là tiêu chuẩn quan trọng để đán.h giá sức mạnh của một quốc gia. Trong lịch sử văn hóa Trung Hoa, Ngựa càng mang đậm ý nghĩa tượng trưng. Vào thời đại vũ khí lạnh, ngựa là "vật tư" chiến lược quan trọng nhất. Sở dĩ dân tộc Trung Nguyên với nền văn minh canh nông là chủ đạo luôn bị tộc người du mục phương Bắc xâm chiếm trường kì chủ yếu cũng bởi người du mục phương Bắc có ưu thế quá mạnh về "Kị" và "Xạ" (Cưỡi ngựa và bắ.n tên).
Kị binh có ưu thế hơn hẳn so với bộ binh về tốc độ và cao độ, cung tên vừa có thể loại bỏ những hạn chế của gươm đao, lại có thể côn.g kíc.h tầm xa rất hiệu quả. Gươm kiếm, thương đao của lực lượng bộ binh đối địch với sức mạnh của cây cung và sự thần tốc của kị binh, thật chẳng khác nào "đâ.m đầu vào chỗ chế.t". Có lẽ vì vậy mà Triệu Vũ Linh Vương mới dám mạo hiểm tiến hành cuộc cải cách trên phạm vi toàn quốc sớm nhất trong lịch sử Trung Quốc - cải cách "Hồ Phục Kị Xạ".
Giải thích "Hồ Phục Kị Xạ": Trong những năm đầu Triệu Vũ Linh Vương cai trị, nước Triệu liên tục bị các bộ lạc phương Bắc quấy rối, thất bại liên miên và bị đặt trong tình huống nguy cấp. Năm 307 TCN, Vũ Linh vương cùng với Phì Nghĩa bàn chính sự, rồi đem quân đán.h nước Trung Sơn, nhưng không thắng phải lui binh.
Cùng năm, Vũ Linh Vương triệu kiến quần thần bảo rằng:"Hiện tại Trung Sơn ở giữa, Bắc có nước Yên, đông có Hồ, Tây có Lâm Hồ, Tần, Hàn, nước nào cũng có binh lực hùng mạnh, nước Triệu ta yếu lại ở cái địa thế đó, thì có thể bị diệt. Nếu muốn làm cho đất nước hùng cường, nhất định phải bỏ tục cũ, toàn quốc đổi mặc quần áo người Hồ".(Ý nghĩa: Học theo người Hồ cưỡi ngựa bắ.n tên).
Kết quả cuộc cải cách này của Triệu Vương thật mỹ mãn, bên cạnh việc nâng cao cơ bản phương thức tác chiến và khả năng chiến đấu, còn giúp quân lực ngày càng lớn mạnh, giúp cho nước Triệu xưng hùng xưng bá một thời.
Và ý nghĩa của cuộc cải cách này không chỉ dừng ở đó; sau nước Triệu, vua nước Tần cũng kế thừa và vận dụng tư tưởng cải cách của Triệu Vương một cách triệt để, đến thời Hán thì phát triển cực độ; một tộc người Hán với phương thức sản xuất chủ yếu là canh nông đã phát triển lực lượng quân chủng kị binh tinh nhuệ đủ sức chiến đấu với tộc người du mục phương Bắc.
Và quan trọng hơn nữa, tinh thần ấy bồi đắp cho khí thế thượng võ, lòng dũng cảm can trường của dân tộc Hoa Hạ, đưa đến kỳ tích Hán Vũ Đế dụng kị binh mà đán.h bại quân xâm lược du mục phương Bắc, Đại Hán hùng phong từ đó huy hoàng trong sử sách.
"Sử kí" tập 97 "Lịch Sinh Lục Giả Liệt Truyền - Lục Giả" ghi lại rằng: " Lục Sinh lúc nào cũng nói đến thơ ca sách vở. Cao đế mắng rằng: Ta nhờ ngồi trên lưng ngựa mà có được thiên hạ, còn ngươi chỉ biết thơ ca. Lục Sinh đáp rằng: " Nhờ ngồi trên lưng ngựa có trị được nước không? Phải dùng cả văn, cả võ mới là chiến thuật lâu dài". Đây chính là điển tích "Trên lưng ngựa đoạt thiên hạ", ý nghĩa của nó cũng giống như câu nói ngày nay: "Phải dùn.g sún.g ống mới giành được chính quyền".
Lệ Hăng
Theo Kiến thức
Tò mò cuộc sống huyền bí trên dãy Himalaya thập niên 1970 Vào thập niên 1970, phóng viên ảnh người Mỹ Ernst Haas đã thực hiện một chuyến khám phá dãy Himalaya và thực hiện nhiều hình ảnh đặc sắc về cuộc sống của người Tây Tạng ở vùng đất huyền bí này. Một khu dân cư của người Tây Tạng trên dãy Himalaya thập niên 1970. Lều trại của người du mục trên dãy...