Cánh diều vàng nâng bước ‘DeeDee’ đến với ước mơ làm phim hoạt hình chiếu rạp và đưa hoạt hình Việt Nam ra thế giới

Trong lễ trao giải Cánh diều vàng 2019, DeeDee Animation Studio đã mang về 3 giải. Đây là một thành tích ấn tượng đối với một doanh nghiệp tư nhân start-up làm phim hoạt hình.

Điện ảnh Việt Nam nói chung và hoạt hình nói riêng vẫn còn thua kém so với mặt bằng chung của thế giới. Vì thế, làm phim hoạt hình chiếu rạp và đưa hoạt hình Việt ra thế giới vẫn còn là ước mơ xa vời. Nhưng DeeDee Animation Studio – một công ty start-up non trẻ trong lĩnh vực phim hoạt hình còn đã dám ước mơ lớn. Với những giải thưởng quốc tế và ba giải ở lễ trao giải Cánh diều vàng vừa qua, ước mơ của họ dường như đã được chắp thêm đôi cánh.

Thành tích của DeeDee ở Cánh diều vàng 2019.

‘DeeDee’ – cứ đi đi rồi… đến đâu thì đến

DeeDee Animation Studio được thành lập năm 2016, là một thành viên của Công ty cổ phần truyền thông Sáng Ý (BRIDEA. JSC.,). Studio này ra đời trong bối cảnh làn sóng start-up đang lên cao trên khắp thế giới và Việt Nam cũng nằm trong dòng chảy chung đó. Có cái tên khá ‘Tây’ nhưng thực ra ‘DeeDee’ lại mang ý nghĩa rất thuần Việt. ‘DeeDee’ có cách phát âm giống ‘đi đi’ trong tiếng Việt, với ý nghĩa là ‘cứ đi rồi sẽ đến’.

Tập thể DeeDee hiện tại.

Ở thời điểm mới thành lập, Studio chỉ vỏn vẹn có vài thành viên, làm phim theo kiểu ‘cây nhà lá vườn’, chưa được tiếp xúc với quy trình làm phim chuyên nghiệp của thế giới. Những phần mềm hay thiết bị chuyên dụng khi ấy đều là những thứ xa xỉ, vượt quá tầm tay. Tuy nhiên họ vẫn cứ đi và đã có được một số thành công bước đầu.

Năm 2017 là dấu mốc quan trọng của DeeDee khi họ bắt đầu chuyên nghiệp hóa quy trình làm phim. Họ tìm hiểu về quy trình làm phim hoạt hình chuyên nghiệp của thế giới bằng cách đăng ký các khóa học online, thậm chí email cho các studio ở nước ngoài để xin học hỏi. DeeDee cũng nghiên cứu và chọn mua bản quyền phần mềm Toon Boom Harmony với tiêu chí: ‘Chúng tôi đang làm hoạt hình chuyên nghiệp. Chúng tôi tôn trọng bản thân mình và công việc mình làm. Chúng tôi chấp nhận bỏ ra chi phí ban đầu để được làm, vì vậy chúng tôi sẽ phải làm tốt, và ngày càng tốt hơn…’.

Thời điểm mới thành lập, DeeDee chỉ có vài nhân sự chủ chốt.

Ngoài ra, DeeDee cũng có sự nâng cấp về nhân sự. Từ với 4 thành viên ban đầu, quy mô của studio hiện nay đã lên tới khoảng 30 người. Hầu hết họ là những người tay ngang, bước sang từ những ngành nghề khác như kiến trúc, công nghệ thông tin, tài chính kế toán, do việc tuyển dụng nhân sự được đào tạo bài bản về hoạt hình ở Việt Nam khó như mò kim đáy bể. Chính vì thế DeeDee vẫn luôn tổ chức những khóa đào tạo nội bộ để nâng cao kỹ năng, nghiệp vụ cho các nhân sự.

Nhờ sự nỗ lực không ngừng nghỉ và tinh thần làm việc nghiêm túc, chuyên nghiệp. DeeDee đã gặt hái được những thành công đáng nhớ cả về khía cạnh nghệ thuật lẫn thương mại. Ngay từ tác phẩm đầu tay Awaken đã giành được một số giải thưởng tại các LHP quốc tế. Tàn thể: Tiền truyện (Broken Being: Prequel) bội thu thành tích quốc tế, phim giành giải Phim 2D Xuất sắc nhất tại Khem Animation Film Festival, Hoa Kỳ; được trình chiếu chính thức ở nhiều LHP quốc tế.

Các thành tích quốc tế.

Tại lễ trao giải Cánh diều vàng 2019 vừa qua, ở hạng mục phim hoạt hình, DeeDee đã rinh về 3 giải thưởng: Cánh diều bạc cho phim Tàn thể: Tiền truyện, Cánh diều vàng cho họa sĩ xuất sắc và Bằng khen cho phim Dịch vụ quỷ sứ: Chiếc mũi dài. Đây là thành tích đáng nể với một studio hoạt hình start-up vì xưa nay hạng mục phim hoạt hình tại Cánh diều vàng được coi là sân chơi không đối thủ của Hãng phim hoạt hình Việt Nam.

Ngoài những dự án phim nghệ thuật, DeeDee còn hợp tác làm hoạt hình và trở thành đối tác của những nghệ sĩ nổi tiếng như Indina Menzel, Vũ Cát Tường và các thương hiệu lớn như Pops Worldwide, Lifebuoy, Garena, Vincom Retail.

Hồi mới thành lập studio, họ đặt ra slogan ‘cứ đi rồi sẽ đến’ nhưng trải qua vài năm hoạt động, DeeDee lại quan niệm rằng ‘cứ đi đi rồi… đến đâu thì đến’. Họ không đặt nặng vào đích đến nữa, dù có đến được cái đích họ muốn hay không thì ngày hôm nay họ vẫn tiếp tục đi.

Cứ đi rồi sẽ đến.

‘Dù chết cũng phải chết cho đam mê’

Mỗi studio hoạt hình trên thế giới trở nên nổi tiếng và phát triển đến ngày nay đều nhờ việc định hình phong cách riêng. Chẳng hạn Studio Ghibli nổi tiếng với những bộ anime movie (hoạt hình chiếu rạp) với nhiều tầng lớp ý nghĩa sâu sắc và trung thành với thể loại hoạt hình vẽ tay truyền thống. Pixar Animation Studios nổi lên từ cuối thập niên 90 với những bộ phim hoạt hình CGI tuyệt đẹp và mang đậm tính nhân văn. Laika Studios lại cực mạnh về mảng stop motion với những bộ phim mang hơi hướng u ám, kinh dị.

Là một studio hoàn toàn mới ở Việt Nam nhưng DeeDee Animation Studio cũng đã sớm định hình phong cách riêng của mình. Về thể loại, họ lựa chọn hoạt hình 2D truyền thống thay vì chạy theo xu hướng 3D hoặc tham lam chọn cả hai. Nền công nghiệp anime Nhật Bản cũng trung thành với hoạt hình 2D truyền thống, họ không quan tâm lắm đến làn sóng hoạt hình 3D bùng nổ trên thế giới khi bước sang những năm 2000.

DeeDee thiên hẳn về hoạt hình 2D.

Về đối tượng khán giả, DeeDee quan niệm hoạt hình không chỉ dành cho trẻ em và ngay từ những phim đầu tiên họ đã làm phim hoạt hình cho người lớn. Quan niệm này đã phổ biến trên thế giới, ở nước ngoài phim hoạt hình dán nhãn 13 , thậm chí 18 không phải hiếm, tuy nhiên ở Việt Nam, đại đa số khán giả vẫn cho rằng hoạt hình chỉ dành cho trẻ em.

DeeDee nói không với những sản phẩm ưu tiên số lượng hơn chất lượng, tiêu chí của họ là ‘Dù có chết, cũng phải chết cho đam mê’, đó là cách họ thể hiện sự tôn trọng với công việc mình làm. Ngay từ thời kỳ đầu, thay vì kiếm ‘fame’ trên Youtube, họ đã dành nhiều thời gian và tâm sức để làm phim nghệ thuật dù kén người xem.

Những dự án sáng tạo của DeeDee có thể tạm chia thành hai mảng: phim nghệ thuật và phim giải trí. Phim nghệ thuật có thể kể đến Awaken, Tàn thể: Tiền truyện. Phim giải trí có Đại vương xin hãy tiết chế, series Yêu Kiều, series Dịch vụ quỷ sứ.

Sản phẩm đầu tay Awaken được đánh giá cao.

Những bộ phim nghệ thuật của DeeDee thường mang hơi hướng siêu thực, viễn tưởng, được coi là ‘khó xem’ với số đông khán giả. Awaken dựa trên câu chuyện mộng hồ điệp của Trang Tử trong sách Nam hoa kinh. Nội dung phim kể về chuyến du hành nửa hư nửa thực của ông già và chú chó. Tàn thể: tiền truyện là phần phim đầu tiên của series hoạt hình khoa học viễn tưởng thuần Việt. Bộ phim kết hợp những nét đặc trưng văn hóa của Việt Nam với bối cảnh viễn tưởng hậu tận thế.

Tàn thể được đánh giá cao về mặt nghệ thuật.

Trong khi đó, những dự án phim giải trí lại mang đậm tính hài hước, trào phúng. Đại vương xin hãy tiết chế là phim ngắn cực viral trên mạng xã hội, với cách kể chuyện hài hước về giai thoại ‘cướp vợ’ của Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn. Yêu Kiều kể lại Truyện Kiều của Nguyễn Du (dựa trên Đoạn trường tân thanh của Thanh Tâm Tài Nhân) bằng lời kể hài hước, dí dỏm với giọng lồng tiếng của NSƯT Quang Thắng. Dịch vụ quỷ sứ là series hoạt hình châm biếm mang hơi hướng giống The Simpsons, South Park, The Family Guy của nước ngoài. Thể loại này vẫn được coi là ‘của hiếm’ trên thế giới.

Series Yêu Kiều được yêu thích vì nội dung giải trí, hài hước.

Tham vọng ghi dấu ấn thuần Việt trong mắt bạn bè quốc tế

Không chỉ là những người Việt làm phim hoạt hình Việt, DeeDee còn luôn chú trọng đưa hồn cốt văn hóa, lịch sử dân tộc vào những bộ phim của mình, cả trong những bộ phim sáng tạo hay những dự án hợp tác.

Những bộ phim tự sản xuất như Đại vương xin hãy tiết chế, series Yêu Kiều đều dựa trên chất liệu lịch sử, văn học Việt Nam. Cả hai bộ phim này đều cực viral trên mạng xã hội, khiến lượng follow của DeeDee trên Facebook và Youtube tăng vọt. Điều này chứng tỏ khán giả Việt vẫn luôn ‘khát’ những sản phẩm hoạt hình chất lượng và dễ tiếp cận hơn với lịch sử, văn hóa dân tộc thông qua những sản phẩm sinh động, mới mẻ và trẻ trung này.

Đại Vương xin hãy tiết chế gây bão mạng xã hội

Bộ phim Tàn thể: Tiền truyện lồng ghép những yếu tố văn hóa Việt vào bối cảnh viễn tưởng hậu tận thế, thể hiện qua cả phần âm nhạc và hình ảnh. Xem phim, ta sẽ thấy vẻ yên bình, tĩnh lặng của một làng quê Việt. Những đình miếu, nghi lễ cúng bái, hát văn, lên đồng, trò chơi dân gian – tất cả tạo nên một Việt Nam không lẫn đi đâu được. Các nhân vật cũng được tạo hình trong những bộ trang phục truyền thống của người Việt.

Những hình ảnh đậm hồn cốt Việt trong Tàn thể.

Ngoài ra, DeeDee cũng tham gia thực hiện nhiều dự án hoạt hình lịch sử. Năm 2017, DeeDee là đơn vị tham gia phần Animation, Layout & Backgrounds cho Intro Loa thành rực lửa - dự án hoạt hình ít nhiều gây chú ý với cộng đồng.

DeeDee cũng đang thực hiện series spin-off cho Trưng Vương – She Kings gồm những phim hoạt hình ngắn về các nữ tướng của Hai Bà Trưng. Đây là dự án phim điện ảnh lịch sử của TNA Entertainment do (công ty của nhà sản xuất – diễn viên Trương Ngọc Ánh).

Hình ảnh nữ anh hùng trong Trưng Vương – She Kings.

Cánh cửa vẫn rộng mở với DeeDee và bất cứ ai đam mê hoạt hình

Ngày nay, lĩnh vực phim hoạt hình ở Việt Nam không còn là sân chơi riêng của Hãng phim hoạt hình Việt Nam mà còn có sự ‘chen chân’ của những doanh nghiệp tư nhân như Sunrise Media, Red Cat Motion, Colory Studio, Vintata (thuộc tập đoàn Vingroup). Tất cả tạo nên một thị trường làm phim hoạt hình đầy sôi động. Tuy nhiên, trong khi hoạt hình ở những nền điện ảnh lớn như Mỹ, Nhật đã vào ngưỡng bão hòa thì hoạt hình Việt Nam vẫn đang trên đà phát triển, là mảnh đất màu mỡ, giàu tiềm năng khai phá.

Việt Nam vốn chưa có ngành công nghiệp hoạt hình thực sự nhưng khán giả Việt thì vẫn luôn có nhu cầu xem phim hoạt hình. Họ vẫn đang bỏ tiền ra rạp xem phim của Disney, Pixar, DreamWorks, Illumination hoặc lên Netflix, Cartoon Network, Disney Channel để xem những series dài tập.

Bộ ba trụ cột của DeeDee: đạo diễn Đặng Hải Quang (Founder), diễn hoạt Đoàn Anh Kiệt (Co-founder) và đạo diễn Hà Huy Hoàng trong một workshop về nghề.

Đây là cơ hội và cũng là thách thức cho những đơn phim làm phim hoạt hình của Việt Nam, trước hết là chinh phục được thị trường nội địa, sau là đưa hoạt hình Việt ra thế giới. Hiện tại với sự phát triển của các nền tảng toàn cầu như Netflix, Youtube thì cánh cửa đưa phim Việt ra thế giới ngày càng rộng mở chứ không chỉ bó hẹp ở con đường chiếu rạp hay lên truyền hình.

Giấc mơ làm phim hoạt hình chiếu rạp của DeeDee vẫn còn đó. Giấc mơ đưa hoạt hình Việt Nam ra thế giới vẫn còn đó. Và cả giấc mơ tham dự Oscar. Hãy cứ mơ lớn và hãy tiếp tục ‘đi đi’, dù không đến được cái đích đặt ra ban đầu thì cũng có cho mình một hành trình đáng nhớ.