Sốt mò – căn bệnh gây nguy hiểm tính mạng nhưng dễ bị bỏ sót

Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương vừa cứu sống hai bệnh nhân sốt mò trong tình trạng nguy kịch.

Các trường hợp này cho thấy dù là bệnh dễ điều trị, sốt mò vẫn có thể đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện kịp thời.

Bệnh nhân đầu tiên là anh L.S., 30 tuổi, quê Tuyên Quang, nhập viện trong tình trạng sốt kéo dài và khó thở. Ban đầu, anh được chẩn đoán viêm phổi , điều trị bằng kháng sinh mạnh nhưng không đáp ứng. Kết quả X-quang cho thấy tổn thương phổi, chỉ số viêm tăng cao.

Anh L.S. còn có vết thương ngoài da ở cẳng chân do làm việc trong chuồng lợn, gây nhiễu trong quá trình chẩn đoán. Khi được chuyển đến Trung tâm Hồi sức tích cực, anh đã suy hô hấp nặng, rối loạn đông máu , da sung huyết , phù nề quanh mắt và giảm tiểu cầu nghiêm trọng (chỉ còn 6 G/L).

Sốt mò là bệnh dễ điều trị, sốt mò vẫn có thể đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện kịp thời. Ảnh: BVCC

Qua thăm khám toàn thân, bác sĩ phát hiện một vết loét đặc trưng của bệnh sốt mò ở vùng bìu, một vị trí kín đáo dễ bị bỏ qua. Đây chính là căn cứ giúp xác định đúng nguyên nhân và điều chỉnh hướng điều trị. Sau khi được điều trị bằng thuốc đặc hiệu, bệnh nhân cải thiện nhanh chóng chỉ sau 1-2 ngày, các chỉ số huyết học ổn định và không cần can thiệp hồi sức xâm lấn.

Trường hợp thứ hai là bà N.T.L., 66 tuổi, làm nông ở Phú Thọ. Sau khi đi làm đồng, bà bị côn trùng đốt ở vùng sau gáy. Năm ngày sau, bà xuất hiện các triệu chứng như đau đầu, buồn nôn, co giật toàn thân. Bà được đưa vào viện và chẩn đoán viêm não – màng não chưa rõ nguyên nhân.

Khi chuyển đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, bệnh nhân có rối loạn ý thức nhẹ, co giật tái diễn, và vẫn còn các vết đốt cũ ở sau lưng. Kết quả xét nghiệm dịch não tủy cho thấy biến loạn rõ rệt, protein tăng cao (1,07 g/L so với mức bình thường 0,2-0,45). Bác sĩ xác định bệnh nhân bị viêm não – màng não do Rickettsia orientia tsutsugamushi, tác nhân gây sốt mò. Sau ba ngày điều trị kết hợp thuốc đặc hiệu và thuốc chống co giật, bệnh nhân tỉnh táo, co giật giảm rõ rệt và dần ổn định.

Bệnh sốt mò nếu được chẩn đoán sớm và điều trị đúng thuốc, bệnh nhân thường hồi phục nhanh.

ThS.BS Đồng Phú Khiêm – Phó Giám đốc Trung tâm Hồi sức tích cực, cho biết: “Sốt mò là bệnh truyền nhiễm cấp tính, lây qua vết đốt của ấu trùng mò – loài côn trùng nhỏ sống ở bụi rậm, vườn rẫy, nơi ẩm thấp. Khi bị đốt, người bệnh thường không cảm thấy đau hay ngứa rõ rệt, nhưng vi khuẩn sẽ âm thầm xâm nhập vào máu. Vết loét hoại tử nhỏ, thường ở bẹn, ngực, bụng dưới hoặc sau gáy, là dấu hiệu quan trọng để nhận diện bệnh. Vì nằm ở vị trí kín và không gây đau, dấu hiệu này rất dễ bị bỏ qua nếu không thăm khám kỹ.”

Theo bác sĩ Khiêm, nếu được chẩn đoán sớm và điều trị đúng thuốc, bệnh nhân thường hồi phục nhanh chỉ sau 24-48 giờ và không cần các biện pháp hồi sức chuyên sâu. Ngược lại, nếu phát hiện muộn, bệnh có thể gây suy đa tạng, viêm não, tổn thương gan nặng, tràn dịch đa màng, thậm chí tử vong – đặc biệt ở người cao tuổi hoặc người có bệnh nền.

Sốt mò có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả, nhưng do triệu chứng không điển hình nên dễ bị bỏ sót.

Đối với người dân, đặc biệt là người làm nông cần mặc quần áo dài tay, đi ủng khi lao động ngoài trời; vệ sinh cơ thể sau khi làm việc; đi khám sớm nếu có sốt cao không rõ nguyên nhân kéo dài trên 5 ngày.

Khi gặp bệnh nhân sốt kéo dài kèm theo các dấu hiệu như men gan tăng, tiểu cầu giảm, ban xuất huyết nhẹ và không đáp ứng kháng sinh thông thường, cần nghĩ tới bệnh sốt mò. Việc thăm khám toàn thân kỹ lưỡng, kể cả vùng da kín, có thể giúp phát hiện vết loét đặc trưng, từ đó xác định đúng hướng điều trị, cứu sống bệnh nhân và tránh các can thiệp không cần thiết.