Cảnh báo nước biển dâng có thể ‘quét sạch’ rừng ngập mặn
Bờ biển tại Cedeno – một làng chài ở miền Nam Honduras, như thể vừa hứng chịu một trận động đất.
Nhà cửa, các cơ sở kinh doanh, các hàng quán chỉ còn lại là những đống đổ nát. Tuy nhiên, đây không phải là hệ quả của động đất hay sóng thần mà là tác động của nước biển dâng do biến đổi khí hậu.
Bờ biển tại Cedeno. Ảnh: AFP
Hiện tượng có sức tàn phá lớn với tốc độ chậm hơn này đang hoành hành tại Cedeno và nhiều ngôi làng khác ở Vịnh Fonseca thuộc Thái Bình Dương.
Nước biển dâng đang nhấn chìm ngày càng nhiều diện tích rừng ngập mặn ngoài khơi làng chài Cedeno và những đợt sóng biển dữ dội vẫn tiếp tục “ngoạm” từng lớp đất, cát ven biển. Nhiều ngôi nhà, cơ sở kinh doanh nhỏ, một trung tâm nghiên cứu hàng hải, trụ sở cảnh sát và một công viên cũng bị bỏ hoang do hiện tượng này. Ngay cả trường tiểu học Michel Hasbun, từng là nơi học tập của khoảng 400 trẻ em, giờ đây cũng vắng bóng người.
Tổ chức Bảo vệ và Phát triển hệ động thực vật của Vịnh Fonseca (Coddeffagolf) cho biết trong 17 năm qua, biển đã tiến sâu 105m vào làng Cedeno, nơi định cư của khoảng 7.000 người. Hệ thống rễ của cây ngập mặn đóng vai trò là nơi thu hút động vật giáp xác, động vật có vỏ cùng nhiều loài khác, tạo nguồn thức ăn cho các động vật lớn hơn. Tuy nhiên, việc nước biển dâng quá nhanh khiến các loài không thể thích nghi, từ đó số lượng các loài ngày càng giảm và đang đứng trước nguy cơ biến mất.
Cộng đồng địa phương hy vọng một dự án đang trong giai đoạn lập kế hoạch của tổ chức Coddeffagolf có thể cải thiện tình trạng nước dâng ở khu vực ven biển và tái trồng rừng ngập mặn đã bị nhấn chìm.
Video đang HOT
Đầu tháng này, Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres cảnh báo nước biển dâng do hiện tượng ấm lên toàn cầu có thể dẫn đến cuộc di cư hàng loạt trên quy mô lớn khi người dân di dời khỏi các cộng đồng ở khu vực trũng thấp, khiến các cộng đồng này có thể “biến mất hoàn toàn”. Nguy cơ đó đặc biệt đáng báo động đối với gần 900 triệu người đang cư trú tại các vùng ven biển có địa hình thấp, tương ứng 10% dân số trên toàn thế giới.
Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi khí hậu (IPCC) của LHQ cho biết mực nước biển đã tăng 15 – 25 cm trong giai đoạn từ năm 1900 – 2018. Nếu Trái Đất chỉ ấm lên 2 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp, thì mực nước biển sẽ tăng 43 cm tính đến năm 2100. IPCC cảnh báo tất cả rừng ngập mặn có thể biến mất trong vòng 100 năm tới.
Rừng ngập mặn không chỉ duy trì đời sống sinh vật biển mà còn hấp thụ khí carbon dioxide (CO2) – nguyên nhân khiến Trái Đất ấm lên – và chắn bão cũng như hạn chế tác động của nước biển dâng tại các khu vực ven biển.
Vào ngày 2 – 3/3 tới, lãnh đạo nhiều quốc gia, giới học giả và nhiều đại biểu trong lĩnh vực tư nhân sẽ tham dự hội nghị “Đại dương của chúng ta” (“ Our Ocean”) tại Panama nhằm tìm cách bảo vệ các nguồn tài nguyên biển đang bị đe dọa.
Tổng thư ký LHQ cảnh báo nước biển dâng là 'án tử hình' đối với một số quốc gia
Người đứng đầu Liên Hợp Quốc (LHQ) cho biết: "Đại dương trên toàn cầu đã ấm lên trong thế kỷ qua nhanh hơn so với bất kỳ thời điểm nào trong 11.000 năm qua.
Thế giới của chúng ta đang vượt qua giới hạn nóng lên 1,5 độ có thể sống được trong tương lai và với các chính sách hiện tại, thế giới đang hướng tới nóng lên 2,8 độ - bản án tử hình đối với các quốc gia dễ bị tổn thương".
Một người mẹ cùng con gái đi qua vùng nước ngập do nước biển dâng taị phía Bắc Jakarta, Indonesia năm 2020. Ảnh: Reuters
Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres đã cảnh báo về mối đe dọa của nước biển dâng cao đối với hàng trăm triệu người sống ở các vùng duyên hải thấp và các quốc đảo nhỏ trong bối cảnh dữ liệu mới cho thấy nước biển đã tăng lên nhanh chóng kể từ năm 1900.
Trong bài phát biểu tại Hội đồng Bảo an LHQ hôm 14/2 về tác động của mực nước biển dâng cao đối với hòa bình và an ninh quốc tế, Tổng thư ký Guterres cho biết các quốc gia như Bangladesh, Trung Quốc, Ấn Độ và Hà Lan cũng như các thành phố lớn như Bangkok, Buenos Aires, Jakarta, Lagos, London, Los Angeles, Mumbai, Maputo, New York và Thượng Hải đều đang đối mặt với rủi ro.
Ông nêu rõ: "Mối nguy hiểm đặc biệt nghiêm trọng đối với gần 900 triệu người sống ở các vùng ven biển ở độ cao thấp - tương đương với 1/10 người trên Trái Đất". Ông Guterres cho biết theo Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA), biến đổi khí hậu đang khiến hành tinh ấm hơn, làm tan chảy các sông băng và tảng băng dẫn đến Nam Cực tan chảy trung bình khoảng 150 tỷ tấn băng mỗi năm.
Theo Tổng thư ký Guterres, các nước đang phát triển phải có nguồn lực để thích ứng với một thế giới đang thay đổi nhanh chóng và điều đó có nghĩa là cần đảm bảo triển khai cam kết tài trợ khí hậu trị giá 100 tỷ USD cho các nước đang phát triển.
Ông Guterres còn đưa ra các ví dụ về tác động của việc Trái Đất nóng lên và mực nước biển dâng cao đối với các cộng đồng và quốc gia trải dài từ Thái Bình Dương đến lưu vực sông Himalaya. Ông cho biết băng tan ở dãy Himalaya đã khiến lũ lụt tại Pakistan trở nên tồi tệ hơn. Theo ông Guterres, hàng trăm triệu người sống ở các lưu vực sông của dãy Himalaya sẽ phải chịu tác động của cả mực nước biển dâng cao và sự xâm nhập của nước mặn.
"Hậu quả của tất cả những điều này là không thể tưởng tượng được. Các cộng đồng ở vùng trũng thấp và toàn bộ các quốc gia có thể biến mất vĩnh viễn", ông cảnh báo.
Tổng thư ký LHQ cho biết cuộc khủng hoảng khí hậu cần phải được giải quyết từ nguyên nhân gốc rễ của nó: giảm khí thải để hạn chế sự nóng lên. Cần các hệ thống cảnh báo sớm tiên tiến để hiểu được mối liên hệ giữa tình trạng mất an ninh và biến đổi khí hậu, đồng thời cũng cần có các điều khoản về pháp lý và nhân quyền, đặc biệt là để giải quyết vấn đề di dời người dân và mất mát lãnh thổ. Ông Guterres nói: "Nhân quyền của mọi người không biến mất vì nhà của họ biến mất".
Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres phát biểu tại New York, Mỹ, ngày 8/6/2022. Ảnh: THX/TTXVN
Đại sứ Samoa tại LHQ -ông Fatumanava-o-Upolu III Pa'olelei Luteru đại diện Liên minh các quốc đảo nhỏ phát biểu tại sự kiện của Hội đồng Bảo an LHQ rằng các nước thành viên nằm trong nhóm xả khí thải nhà kính thấp nhất toàn cầu nhưng lại nằm trong nhóm chịu hậu quả nặng nề nhất từ nước biển dâng.
Đại sứ Quần đảo Marshall - bà Amatlain Kabua cho biết nhiều công cụ để giải quyết biến đổi khí hậu và nước biển dâng đã được biết đến. Bà nói: "Điều cần thiết nhất là ý chí chính trị để bắt đầu công việc, với sự hỗ trợ của một đại diện đặc biệt của LHQ" để thúc đẩy hành động toàn cầu.
Các chuyên gia về khí hậu của LHQ cho biết mực nước biển đã dâng cao từ 15 - 25 cm kể từ năm 1900 và tốc độ dâng ngày càng nhanh, nhất là ở một số vùng nhiệt đới. Nếu xu hướng ấm lên của Trái Đất tiếp diễn, thì mực nước có thể dâng cao thêm gần 1 m quanh các đảo ở Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương vào cuối thế kỷ này.
Mực nước biển dâng cao sẽ kèm theo gia tăng các cơn bão và triều cường, khiến cho nước và đất bị nhiễm mặn, biến nhiều đảo san hô trở thành nơi không thể sinh sống được trong một thời gian dài trước khi bị nhấn chìm.
Một nghiên cứu của Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi khí hậu (IPCC) của LHQ, 5 nước gồm Maldives, Tuvalu, quần đảo Marshall, Nauru và Kiribati có thể trở thành nơi không thể sinh sống được vào năm 2100, khiến 600.000 người dân các nước này phải đi tị nạn liên quan khí hậu.
Vanuatu lên kế hoạch di dời hàng chục ngôi làng do nước biển dâng cao Ngày 1/12, giới chức Vanuatu cho biết quốc đảo này đang lên kế hoạch di dời hàng chục ngôi làng trong vòng 2 năm tới trước nguy cơ bị nhấn chìm do nước biển dâng cao. Thủ đô Port Vila của Vanuatu Ảnh: Getty Images Trao đổi với báo giới, Bộ trưởng Biến đổi khí hậu Vanuatu, Ralph Regenvanu, cho biết việc ứng...