Cẩn trọng không lại rước vào thân những bệnh ung thư đường tiêu hóa từ chính chuyện ăn uống của bạn

“Bệnh từ miệng” – câu nói này vẫn luôn đúng từ xưa đến nay bởi bữa ăn của người Việt thực sự cho đến nay vẫn còn thiếu cân đối. Và hệ lụy có thể là dẫn đến ung thư đường tiêu hóa.

Không những thế thực trạng vệ sinh an toàn thực phẩm đang ngày càng diễn biến phức tạp. Đây cũng là một trong những lý do khiến tỉ lệ mắc bệnh về đường tiêu hóa mà hệ lụy có thể dẫn đến ung thư đường tiêu hóa ngày càng tăng.

Hiểu đúng về ung thư đường tiêu hóa

Ung thư đường tiêu hóa chiếm tỷ lệ lớn nhất trong số các loại bệnh ung thư. Ung thư đường tiêu hóa là bệnh do có sự xuất hiện của các khối u ác tính xuất phát từ trong một hoặc một vài cơ quan của đường tiêu hóa. Hệ thống tiêu hóa được tạo thành từ những ống rỗng thực quản, dạ dày, ruột non, đại tràng, trực tràng, hậu môn và một vài cơ quan đặc khác như tụy, gan và mật. Ung thư có thể xuất hiện ở bất cứ cơ quan, bộ phận nào, tuy nhiên nhiều nhất là ở thực quản, dạ dày, đại tràng, trực tràng và hậu môn.

Ung thư đường tiêu hóa là bệnh do có sự xuất hiện của các khối u ác tính xuất phát từ trong một hoặc một vài cơ quan của đường tiêu hóa.

Đây là loại ung thư nguy hiểm bởi bệnh thường khởi phát với các triệu chứng không rõ ràng, dễ nhầm lẫn với những bệnh thông thường khiến đa số người bệnh chủ quan, đến khi phát hiện ung thư đã ở giai đoạn muộn.

Ung thư đường tiêu hóa có thể chữa khỏi nhờ phát hiện sớm và điều trị can thiệp kịp thời. Khi thấy dấu hiệu bất thường như đầy hơi, khó tiêu, nuốt vướng, đau bụng, nôn ói, thiếu máu, sụt cân và đi ngoài phân đen, trong đó đặc trưng nhất là đại tiện ra máu, rối loạn đại tiện,… thì người bệnh nên đi khám ngay. Cách tốt nhất là nên thực hiện khám và tầm soát định kỳ bằng các bước thăm khám lâm sàng như siêu âm, nội soi hoặc làm các xét nghiệm chỉ dấu khối u.

Theo Ths.BS Phí Thị Quang, chuyên khoa Tiêu hóa – Bệnh viện Đa khoa Medlatec, cũng giống như hầu hết các loại ung thư khác, ung thư đường tiêu hóa là sự kết hợp của nhiều yếu tố như gen di truyền, tuổi tác, lối sống, chế độ dinh dưỡng, trong đó chế độ dinh dưỡng có thể coi là tác nhân quan trọng ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe. Chế độ dinh dưỡng thiếu hợp lý, ăn ít rau, nhiều thịt, thực phẩm tồn nhiều dư lượng thuốc bảo vệ thực vật… thì rất khó để đảm bảo một chỉ số xét nghiệm “hoàn hảo” cho đường tiêu hóa.

Nguy cơ ung thư đại tràng từ thực phẩm ít chất xơ

Hầu hết những người mắc bệnh đều có chế độ dinh dưỡng mất cân đối, ăn quá nhiều thịt, ít rau, dẫn đến cơ thể thiếu chất xơ và vitamin.

Bệnh viêm đại tràng dễ bị nhầm lẫn với táo bón bởi các triệu chứng lâm sàng khá giống nhau, ví dụ như đại tiện không thông, gây ứ đọng cặn bã trong ruột… Điều này khiến không ít người chủ quan và dẫn đến nguy hiểm vì nếu bị táo bón kéo dài sẽ là nguyên nhân khiến cơ thể có nguy cơ hấp thụ ngược trở lại các độc tố, lâu ngày dẫn đến ung thư.

Các triệu chứng của viêm đại tràng thường là: Đau bụng đi ngoài, đầy hơi, khó tiêu ngay sau khi ăn các món ăn lạ, đồ ăn sống lạnh, các món ăn có chứa hóa chất, chất làm trắng như bún, phở… Do bún được làm từ bột gạo, được ngâm với nước trước khi làm khoảng 1 ngày để bột nở ra nên sẽ có quá trình lên men của tinh bột. Đó là còn chưa kể, nhiều cơ sở thường cho nhiều chất phụ gia và chất bảo quản vào thực phẩm này khiến cho hệ tiêu hóa sẽ bị ảnh hưởng khi ăn. Vì thế, trước khi ăn cần chần bún thật kỹ qua nước sôi nhằm làm giảm lượng hóa chất có trong bún cũng như giảm mùi chua đã lên men của tinh bột.

Ths.BS Phí Thị Quang nhận định hầu hết những người mắc bệnh đều có chế độ dinh dưỡng mất cân đối, ăn quá nhiều thịt, ít rau, dẫn đến cơ thể thiếu chất xơ và vitamin. Vì vậy, việc duy trì chế độ ăn uống lành mạnh theo tỷ lệ ăn thịt và ăn rau ở mức 1:4 hoặc 1:5 sẽ góp phần đảm bảo cơ thể tránh các nguy cơ bệnh tiềm ẩn.

Thực phẩm ẩm, mốc – thủ phạm gây ung thư gan, tụy

Bên cạnh những nguyên nhân như uống nhiều rượu, viêm gan do virus B, C thì sử dụng những thực phẩm bị biến chất, ẩm mốc như lạc, gạo, ngô… cũng là một tác nhân gây ung thư, đặc biệt là ung thư gan, tụy do phải trực tiếp xử lý chúng. Nguyên do là vì trong các thực phẩm ẩm, mốc này có chứa độc tố aflatoxin – chất có tính độc thậm chí còn cao hơn thạch tín, nếu đi vào cơ thể có ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người tiêu dùng.

Sử dụng những thực phẩm bị biến chất, ẩm mốc cũng là một tác nhân gây ung thư, đặc biệt là ung thư gan, tụy

Lạm dụng rượu, bia là một trong những nguyên nhân gây ung thư gan

Ung thư gan được đánh giá là một trong những bệnh có tiên lượng xấu nhất với tỷ lệ sống nói chung của bệnh ung thư gan trong vòng năm năm sau khi chẩn đoán chỉ khoảng 9%. Tuy nhiên, tỷ lệ này được cải thiện nếu bệnh được phát hiện sớm. Theo đó, nếu ung thư gan được phát hiện vào giai đoạn đầu khi chưa xâm lấn, tỷ lệ sống 5 năm được ghi nhận khoảng 20%.

Dưa, cà muối là những món ăn dân dã và quen thuộc trên mâm cơm của nhiều gia đình. Tuy nhiên, bạn không nên ăn dưa, cà muối kéo dài triền miên từ ngày này qua ngày khác bởi trong dưa, cà muối có chứa hàm lượng nitrat cao khi đi vào dạ dày, nitrit dưới sự tác động của môi trường trong dạ dày sẽ tiến hành kết hợp với các acid amin trong những thực phẩm khác (tôm, cá, mắm tôm…) và trở thành nitrosamine.

Chất nitrosamine là tác nhân gây nên nhiều loại ung thư trong đó có ung thư dạ dày. Vì vậy, với nhiều người có tiền sử mắc bệnh tiêu hóa, đường ruột nên dừng thói quen ăn uống này trước khi quá muộn.

Mỗi người nên là “bác sĩ tốt nhất của chính mình và bệnh viện tốt nhất của mình chính là nhà bếp” để tự bảo vệ sức khỏe của bản thân.

Đối với các bệnh ung thư đường tiêu hóa, phương pháp điều trị có thể là phẫu thuật, hóa trị, xạ trị, điều trị theo phương pháp mới, chăm sóc giảm nhẹ. Theo đó, việc xét nghiệm và chẩn đoán ban đầu đóng vai trò quan trọng trong việc tầm soát phát hiện sớm nguy cơ.

Theo Ths.BS Phí Thị Quang nhấn mạnh: Mỗi người nên là “bác sĩ tốt nhất của chính mình và bệnh viện tốt nhất của mình chính là nhà bếp” để tự bảo vệ sức khỏe của bản thân và nhận thức được tầm quan trọng của việc ăn uống đúng cách.

Theo Helino