Cẩn thận mắc bệnh nặng vì uống thuốc bổ
Một số người có thói quen uống vitamin thường xuyên vì cho rằng đây là thuốc bổ. Tuy nhiên, dùng không đúng cách, vitamin cũng có thể gây ngộ độc, thậm chí tử vong.
Ảnh minh họa
Ốm thêm vì thuốc bổ
Bà Đỗ Phương Anh (55 tuổi, ở Hà Nội), tự dưng thấy da khô, môi khô nứt, viêm lưỡi, nôn mửa, vàng da, đau bụng… đi khám bác sĩ kết luận xơ gan, suy thận. Nguyên nhân là do gần đây bà thấy mắt nhìn mờ nên uống dầu cá, vitamin A, nào ngờ bị ngộ độc.
ThS Lê Quốc Thịnh, Trưởng khoa Dược, Bệnh viện T.Ư 71 Thanh Hóa cho biết, thói quen bổ sung vitamin, khoáng chất gặp ở hầu hết các lứa tuổi của người Việt Nam, đặc biệt là phụ nữ, người già và trẻ nhỏ. Họ tùy tiện sử dụng thuốc theo quảng cáo, mách bảo… vì coi đó là thuốc bổ mà không biết nó có thể gây tác hại khôn lường.
Thông thường, thuốc bổ là các loại vitamin, các khoáng chất axit amin tổng hợp, có tác dụng giúp bổ sung các dưỡng chất thiết yếu, tăng sức đề kháng và trẻ hóa các tế bào… nhưng tùy người, tùy bệnh mới dùng loại nào, liều lượng bao nhiêu cho phù hợp, dùng không đúng đối tượng hay quá liều sẽ gây tác dụng xấu.
Chẳng hạn, dùng quá liều vitamin A, 100.000 đơn vị quốc tế (IU) gây ngộ độc cấp tính, da bong vảy, khô ngứa, rụng tóc, nhức đầu, nôn mửa. Ngộ độc mạn tính khi dùng 50.000 IU/ngày liên tục trong nhiều tháng sẽ dẫn tới hói đầu, tăng canxi máu, tăng lipid máu, tổn thương tế bào gan, xơ gan với tăng áp lực tĩnh mạch cửa, phì đại hạch bạch huyết, vô kinh, phù gai thị, tiêu xương… Quá liều vitamin C gây tiêu chảy, buồn nôn, ngứa ngáy, tiểu gắt, sỏi thận…;
Vitamin D gây sụt cân, mệt mỏi, tiểu nhiều, táo bón hoặc tiêu chảy, dùng liều cao gây tăng nồng độ canxi máu, tăng lắng đọng canxi, gây sỏi thận, sỏi thận… Trẻ dùng quá nhiều vitamin D để tăng chiều cao có thể gây cốt hóa xương sớm.
Vitamin E gây mắt mờ, viêm loét niêm mạc miệng, nứt lưỡi, viêm thanh quản. Phụ nữ có thể bị rong kinh, cường kinh hoặc tắt kinh…; Vitamin B1 gây đau đầu, mệt mỏi, tê thần kinh bắp thịt, tim đập nhanh, phù nề; Vitamin B12 gây chuột rút, khiến thai nhi kém phát triển… Đặc biệt, viên sắt có thể gây đau khớp, nhịp tim bất thường, mắc bệnh tiểu đường, vô sinh và giảm thị lực…
Các chế phẩm vitamin chỉ dùng trong điều trị
PGS.TS Nguyễn Thị Lâm, nguyên Phó viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia cho biết, vitamin thực ra là một chất dẫn chuyền làm tăng coenzim giúp chuyển hoá các tế bào của cơ thể. Con người chỉ cần vitamin ở khối lượng đủ và vừa đủ còn nếu thừa, ví dụ thừa canxi sẽ gây sỏi đường tiết niệu, thừa viamin A gây vàng da. Protein là chất chính để tổng hợp nên axit amin để bù đắp cho quá trình phát triển của cơ thể, nhưng dư thừa sẽ gây béo phì, tăng cholesterol, gây rối loại chuyển hoá axit uric… Cách bổ sung tốt nhất là bằng vitamin tự nhiên: Rau và quả tươi chứ không phải là thuốc hay thực phẩm dinh dưỡng. Nên nhớ các chế phẩm vitamin uống chỉ nên dùng trong điều trị chứ không phải là nguồn bổ sung tốt nhất. Trường hợp cần thiết phải bổ sung, cũng chỉ ở mức từ 30 – 50%, còn lại là phải có trong chế độ ăn.
Các chuyên gia đều khuyên, thuốc bổ như con dao hai lưỡi, dùng đúng thì có tác dụng, dùng sai sẽ gây hại, thậm chí tử vong, nhất là ở người già, trẻ nhỏ, phụ nữ có thai. Vì vậy, tuyệt đối không nên tự ý dùng thuốc bổ. Chỉ dùng khi có chỉ định của bác sĩ.
Nhật Hà
Video đang HOT
Thức ăn của cơ thể mỗi ngày là rau, cá, thịt, vậy não bộ của bạn cần 'ăn' gì để mạnh khoẻ, minh mẫn?
Chúng ta đã nghe đến cơ thể bị suy dinh dưỡng, còn não bộ thì sao? Hàng ngày chúng ta cung cấp thức ăn cho cơ thể bằng rau, cá, thịt... Vậy não bộ của chúng ta thì sao, cần "ăn gì" để luôn mạnh khỏe, minh mẫn?
Bộ não - cơ quan phức tạp nhất của con người
Bộ não được coi là cơ quan phức tạp nhất cơ thể người. Nó được tạo thành từ hơn 100 tỷ tế bào thần kinh, tiếp nhận thông tin từ các nơi trong cơ thể, là trung tâm điều phối, kiểm soát hầu hết các hoạt động của cơ thể.
Não còn có chức năng tạo những hoạt động cao cấp như suy nghĩ, tính toán, phán xét, tưởng tượng, vận động, cảm giác, trí nhớ, tư duy, sáng tạo, học tập... đều do não kiểm soát và chi phối.
Não bộ đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong suy nghĩ, hành động của con người.
Bộ não hoạt động như một thiết bị lưu trữ một cách an toàn, gìn giữ những kỷ niệm đáng quý nhất của một người. Tính cách của một người, ý thức, cảm xúc cũng chịu ảnh hưởng của não.
Não người thường được biết là nơi quyết định độ thông minh của con người, quyết định phản xạ, cách thức con người hành động, và từ đó điều khiển mọi bộ phận cơ thể thực hiện những quyết định đó.
Khả năng não bộ tái kết nối, tái sắp xếp qua hệ thần kinh là rất rõ ràng. Trường học có thể tác động tới quá trình này qua quá trình xây dựng kỹ năng, suy ngẫm, nghệ thuật và kỹ năng suy nghĩ giải quyết vấn đề.
Não bộ đóng một vai trò vô cùng quan trọng. Chính vì vậy, bạn cần chú ý tăng cường "chất dinh dưỡng", rèn luyện sức đề kháng của não bằng cách duy trì lối sống lạc quan, ngủ đủ giấc, ăn uống điều độ và tập thể dục thường xuyên... để giúp não bộ luôn luôn hạnh phúc và khỏe mạnh.
Thông tin - "món ăn" trực tiếp bổ dưỡng cho não
Nói đến suy dinh dưỡng thường chúng ta hình dung ngay đến một cơ thể suy nhược, còi cọc, ốm yếu. Song ít người để ý đến việc có một tình trạng đang phổ biến là "suy dinh dưỡng" của não.
Theo các chuyên gia, não rất cần được cung cấp đủ dinh dưỡng qua cả chế độ ăn uống lẫn chế độ thu nạp thông tin.
Não là một cơ quan tiếp nhận, lưu trữ và xử lý "thông tin", luôn cần một lượng "thông tin" đủ nhiều để tư duy, phân tích và điều khiển mọi hoạt động chức năng của cơ thể. Nếu hàng ngày chúng ta không cho não "ăn" bằng các chất bổ dưỡng là "thông tin" thì não sẽ rơi vào tình trạng suy dinh dưỡng.
Khả năng hấp thụ "thông tin" của não là không giới hạn.
Não khác với cơ thể là khả năng hấp thụ "thông tin" là không giới hạn, không bội thực. Một ngày, chúng ta chỉ có thể ăn được 3 bữa cơm. Trong khi, não có thể "ăn thông tin" mọi lúc mọi nơi. Các noron thần kinh là những đơn vị lưu trữ thông tin.
Não cũng như các bộ phận khác của cơ thể, từ lúc sinh ra cho đến 20 tuổi là giai đoạn phải học tập, tiếp thu thông tin để trưởng thành. Sau 20 tuổi, não bắt đầu chuyển sang trạng thái phát triển sâu rộng. Nhưng ngược lại cũng là giai đoạn nếu như não không tiếp thu thông tin mới thì các tế bào sẽ hoại tử và sẽ chết dần, và làm cho người đó dần dần chậm chạp, sẽ mau quên, lãng trí. Đây là triệu chứng của bệnh suy dinh dưỡng não. Có nghĩa là não rất gầy gò, ốm yếu.
Để não bộ mạnh khoẻ, minh mẫn, hàng ngày chúng ta hãy dành thời gian hợp lý để đọc báo, đọc sách, tìm hiểu, suy nghĩ. Đây là phương pháp tốt nhất để cho não nạp thêm thông tin, liên kết và xử lý thông tin để tăng thêm chất bổ dưỡng cho não, từ đó não luôn trong tình trạng được nuôi dưỡng và trưởng thành.
Đừng để não bộ của chính mình bị suy dinh dưỡng, đừng chỉ lo được cho cái bụng đủ no, còn quên cung cấp "thức ăn", bỏ đói não bộ triền miên.
Cơ thể con người được thiết kế rất thông minh: nếu một bộ phận nào đó không được sử dụng đến thì nó sẽ dần bị loại bỏ, trở nên hoại tử, một lượng lớn noron thần kinh hàng ngày bị chết đi.
Thực đơn gián tiếp cho não bộ - rèn luyện thể chất và tinh thần
Rèn luyện thể chất
Hoạt động thể chất giúp ngăn ngừa các bệnh tật, thúc đẩy trao đổi chất trong cơ thể giúp hạn chế nguy cơ suy dinh dưỡng và quan trọng hơn là duy trì lượng máu lên não.
Rèn luyện thể chất duy trì lượng máu lên não.
Hãy tập thói quen đi bộ mỗi ngày, bơi lội, đi xe đạp thư giãn.
Rèn luyện tinh thần
Việc thư giãn tinh thần có vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển của não. Giữ một tinh thần hoạt bát, thách thức bản thân trải nghiệm những điều thú vị như: thử đánh răng bằng tay không thuận, viết bằng tay không thuận; xem phim tiếng nước ngoài không cần phụ đề; tan làm và đi một con đường khác để về nhà thay vì con đường cũ.
Bằng các hoạt động nghe nhạc, đọc sách, chơi xúc xắc, thậm chí là ngủ đúng cách, đúng giờ sẽ giúp não bạn mạnh khoẻ không ngờ.
Nghe nhạc: Lắng nghe một loại nhạc nào đó khiến bạn tập trung, điều đó có thể cải thiện năng suất làm việc của bạn lên tới 15% và rất tốt cho não. Hoặc trước khi thức dậy hãy bật một bài nhạc Mozart khoảng 15 phút, cách này giúp bạn thoải mái và hỗ trợ điều hoà nhịp sinh học.
Âm nhạc là phần thưởng cho não bộ.
Đọc sách: Tác dụng tuyệt vời của sách chúng ta không cần bàn cãi. Nó không chỉ giúp ta gia tăng vốn từ vựng, cách diễn đạt mà còn giúp não trở nên thông thái hơn. Hãy đọc nhiều thể loại sách, kể cả sách trẻ em.
Chơi xúc xắc: Trò chơi này giúp bạn rèn luyện trí nhớ. Lấy 3 - 4 hạt xúc xắc, ném xuống bàn, lấy tay che lại. Giơ tay lên 1 giây, rồi che lại rồi nhớ xem các con số trên mỗi viên xúc xắc là số mấy. Thời gian đầu bạn chơi với 3 - 4 hạt, sau đó tăng số lượng hạt xúc xắc lên. Chơi trò này 5 - 7 phút mỗi ngày.
Ngủ: Não con người cần 7 - 8 giờ để ngủ mỗi đêm. Bóng tối giúp kích thích sản xuất melatonin, điều hoà cơ thể trong giấc ngủ. Trong khi đó, ánh sáng lại khiến cơ thể tiết ra hormone cortisol gây stress, làm giảm chất lượng giấc ngủ, gây thèm ăn và trầm cảm.
Vì vậy chúng ta nên ngủ trong phòng tối thoáng gió, lúc này não bộ sẽ được thư giãn và phục hồi nhanh chóng sau một ngày làm việc mệt mỏi.
Chế độ dinh dưỡng đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong sự phát triển của cơ thể cũng như là não bộ. Việc cung cấp một chế độ ăn uống đầy đủ dưỡng chất là điều vô cùng cần thiết. Sau đây là thực đơn ăn uống và những việc cần làm hàng ngày để tốt cho não:
Ăn nhiều rau xanh, trái cây và ngũ cốc nhưbông cải xanh, súp lơ, xà lách; quả mâm xôi đen, dâu tây, nho khô, quả anh đào;... Chúng ta đều biết loại thực phẩm này có thể làm giảm nguy cơ bị bệnh mãn tính như tim, tiểu đường, ung thư nhưng bên cạnh đó chúng còn có một vai trò tuyệt vời trong việc bảo vệ chức năng của não. Bên cạnh đó bạn vẫn có thể uống thuốc bổ như vitamin D, vitamin E, vitamin B12 và axit folic có thể bảo vệ não bộ.
Tránh các chất béo từ động vật. Thay vào đó hãy tập thói quen thay thế bằng dầu oliu, dầu hạt cải khi chiên, xào, nướng thức ăn. Hãy hấp thụ omega-3 có trong cá trích, cá mòi, cá hồi, cá thu. Nên ăn 1 - 2 lần trong tuần và có thể dùng dầu cá để thay thế.
Cuối cùng là quản lý cân nặng. Có thể bạn sẽ ngạc nhiên về điều này nhưng nghiên cứu đã chứng minh rằng béo phì có thể làm tăng nguy cơ bị sa sút trí tuệ. Vì vậy, việc quản lý cân nặng với các thực phẩm bổ dưỡng không chỉ khiến bạn có một vóc dáng thon gọn mà còn ngăn chặn việc suy dinh dưỡng não.
Minh Anh
Mỗi ngày ăn một quả trứng tốt hay không tốt: Câu trả lời có thể khiến bạn bất ngờ Một quả trứng mỗi ngày thực sự rất tốt cho sức khoẻ tim mạch của bạn. Liệu bạn đã biết tới điều đó? Hãy nghe các chuyên gia dinh dưỡng nói về điều đó. Trứng tốt cho tim mạch Trong những năm gần đây, đã có nhiều tranh luận về việc trứng có tác dụng tốt hay xấu đối với sức khỏe tim...