Cám cảnh “bò dự án” ở Gia Lai

Những ngày qua, dư luận đang “ nóng” về câu chuyện “ bò dự án” ở tỉnh Gia Lai cấp cho người nghèo có chân nhưng không đứng được, dân phải thuê xe đến kéo về.

Theo đó, ngày 5/12 vừa qua, tại trụ sở UBND xã Kông Htok, huyện Chư Sê, tỉnh Gia Lai, 20 hộ dân nghèo là người đồng bào dân tộc thiểu số tại 6 làng đã được cấp 20 con bò, mỗi con trị giá 16,4 triệu đồng. Tổng cộng 20 con là 328 triệu đồng.

“Bò dự án” cấp cho dân nghèo ở Gia Lai có đầy đủ chân nhưng không… đứng được. Ảnh: NLĐ.

Đây là số bò được Công ty Cổ phần Kinh doanh và Phát triển miền núi Gia Lai ký kết hợp đồng với cấp trên và cung ứng cho người dân theo chương trình hỗ trợ phát triển sản xuất – chính sách bảo đảm xã hội. Tuy nhiên, có nhiều trường hợp bò nằm vật xuống khiến người dân không thể đưa về nhà và xe công nông tới khiêng bò lên xe rồi chở về nhà.

Lý giải về nguyên nhân bò không thể đi lại, theo vị cán bộ xã nói là do bị đơ chân. Với số bò đã cấp cho người dân, trong vòng 60 ngày nếu bị bệnh tật sẽ đổi bò khác cho người dân.

Dĩ nhiên, lý do đó không thể thỏa mãn nỗi bức xúc của người dân lẫn dư luận. Bởi vì, như đã nói ở trên thì giá trị mỗi con bò là 16,4 triệu đồng, chắc chắn không phải là giá bò ốm hay bò thải loại. Hơn nữa, từ trước tời giờ chưa ai nghe nói về loại bệnh “đơ chân” ở trâu bò cả. Không lẽ, chỉ riêng ở Gia Lai, trâu bò mới có hiện tượng bị “đơ chân”?

Vấn đề “bò dự án” ở Gia Lai kém chất lượng chẳng phải mới mẻ gì mà khiến dư luận phải bất ngờ, thay vào đó là nỗi bức xúc vì đây được ví như hành vi ăn chặn của người nghèo một cách trắng trợn nhất.

Còn nhớ, theo Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững năm 2018 của Chính phủ, hàng chục hộ nghèo và cận nghèo của một xã thuộc huyện Hoằng Hóa, tỉnh Thanh Hoá được hỗ trợ bò giống sinh sản, nhằm phát triển kinh tế. Song, thay vì nhận được những con bò giống khỏe mạnh, khả năng sinh sản tốt thì hàng chục hộ nghèo và cận nghèo nơi đây rất thất vọng vì bò giống nhận được kém chất lượng.

Nhìn rộng ra một chút, các đối tượng được hỗ trợ khác như người già, trẻ em tàn tật, tâm thần… cũng chung cảnh bị “bớt xén”, ăn chặn nguồn trợ cấp.

Thực tế, dư luận còn chưa hết bức xúc vụ một nhóm cán bộ, nhân viên của Trung tâm Nuôi dưỡng người già và trẻ tàn tật Hà Nội hồi cuống tháng 9 thì cách sau đó không lâu, lại xảy ra vụ việc nghiêm trọng khác: 3 trưởng khoa và 2 điều dưỡng viên Bệnh viện Tâm thần Thanh Hóa đã bị khởi tố vì ăn chặn thuốc của người tâm thần, đem ra ngoài bán, lấy tiền chia nhau..v..v.

Có thể thấy, đang có một thứ “đặc sản” của các dự án an sinh xã hội, giảm nghèo bền vững dành cho người nghèo đó là “hàng hết đát”, có giá trị sử dụng không cao hoặc nếu có thì người dân có khi mang thêm “phần nợ” vào mình. Nào là những bò ốm, bò thải loại, bò thiếu cân; thuốc hết hạn sử dụng; hàng cứu trợ/từ thiện thì cũng gặp vấn đề này vấn đề kia… nhiều , nhiều lắm.

Cá nhân người viết bài này đã từng chứng kiến nhiều người có tiền, thậm chí nhiều người làm những công việc thuộc các ngành nghề khác nhau, thu nhập ở mức trung bình nhưng quanh năm đi làm từ thiện. Họ cùng góp mặt ở một tổ chức phi chính phủ (xin phép không nêu tên), mỗi năm có 3-4 đợt đi từ thiện, họ hướng trực tiếp về các thôn/bản ở miền/vùng cao, vùng sâu vùng xa. Hàng từ thiện thông thường là sách vở, quần áo, xe đạp, gạo..v..v.

Đáng nói ở chỗ, mỗi chuyến đi từ thiện, mỗi thành viên tự túc kinh phí. Nhưng tuyệt nhiên không một ai biết việc họ làm, không một dòng chữ nào ở trên báo nhắc đến họ. Họ làm từ thiện là xuất phát từ cái tâm mà không màng bất cứ một thứ lợi ích gì trong việc mình đi làm từ thiện đó.

Kể ra điều này, không phải để so sánh bên này tốt hay bên kia xấu. Mà để chúng ta có cái nhìn công tâm hơn, khách quan hơn về cái gọi là những dự án giảm nghèo, chính sách an sinh xã hội. Đó là những chủ trương, chính sách vô cùng nhân văn của Chính phủ, của Đảng, Nhà nước. Vấn đề nằm ở chỗ cách thức thực hiện, người thực thi chính sách như thế nào mà thôi.

Thế nên, những trường hợp tương tự như “bò dự án” ở Gia Lai, thật không hiểu lương tâm các cán bộ dự án để đâu mà cứ nhất quyết phải dồn ép người nghèo đến vậy? Người trong dự án vốn đã nghèo, đã thuộc diện cùng kiệt trong xã hội, có cơ hội nuôi một con bò để mong có cơ thoát nghèo, thì lại được nhận về những con bò thải loại để cuối cùng lại khổ sở gánh nợ, đã nghèo càng nghèo hơn.

Những hành vi ăn chặn ấy, nó không chỉ làm mất đi những cơ hội được sống cuối cùng của những người khó khăn nhất trong xã hội, ăn cướp đi cả những đồng quà, tấm bánh của người già, trẻ tàn tật, viên thuốc cho người bệnh, tước đi cơ hội thoát nghèo của đối tượng bần hàn… Mà còn làm giảm đi hiệu quả những chương trình an sinh xã hội của Nhà nước về hỗ trợ người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn; các chương trình từ thiện, nhân đạo của các tổ chức cá nhân.

Từ đây, cũng chỉ ra thêm một vấn đề: Cách thức cấp phát, chi tiêu ngân sách cho các dự án, chương trình xoá đói giảm nghèo, cho các chương trình phát triển kinh tế xã hội địa phương… nhiều năm qua cũng vẫn thế, vẫn là cấp phát, xin- cho… Trong khi, hệ thống kiểm tra, giám sát yếu kém, thiếu tính độc lập nên tình trạng tham nhũng, lạm thu, ăn chặn… không cách gì chấm dứt.

Dẫu sao đi nữa, trách nhiệm của những người trong công tác an sinh xã hội cũng cần phải hết sức cụ thể. Phải chỉ đạo cấp dưới làm cho nghiêm túc, đừng mang những thứ “đặc sản” kém chất lượng, của ôi, của thừa… tặng cho người nghèo.

Đồng thời, hãy bỏ đi cái suy nghĩ làm từ thiện, dự án an sinh là việc làm ân huệ rồi thích cho gì thì cho, nói gì thì nói. Bởi người dân dù họ có nghèo thật nhưng không cần những người làm chính sách, những người “giàu” mà lương tâm “nghèo” như thế.

Thanh Bình

Theo enternews