Cách thức doanh nghiệp thực phẩm, đồ ăn Malaysia vượt lên COVID-19
Khi thói quen ăn ngoài nhà hàng mất đi do quy định kiểm soát COVID-19, đầu bếp và các nhà hàng chuyển hướng sang các ứng dụng điện tử giao đồ ăn, mong đợi được tiếp cận nguồn hỗ trợ từ chính phủ.
Đại dịch COVID-19 khiến người dân Malaysia bỏ thói quen ăn tại nhà hàng. Ảnh: THX/TTXVN
Vận hành một nhà hàng, tiệm ăn chưa bao giờ là một công việc đơn giản. Nhưng ở Malaysia – đất nước mà người dân có thói quen ăn bên ngoài, những thành công chủ yếu đến từ danh tiếng, uy tín của cửa hiệu và các chủ nhà hàng chẳng thấy có lý do gì để cần phải thay đổi mô hình hoạt động.
Nhưng đến tháng 3/2020, Malaysia buộc phải đóng cửa một phần do đại dịch COVID-19. Các đầu bếp, chủ nhà hàng bắt đầu cuống lên tìm cách thức sinh tồn – từ tìm kiếm sự hỗ trợ của chính phủ, đàm phán với chủ cửa hàng giảm giá thuê mặt bằng và gấp rút chuyển hướng sang các ứng dụng chuyên về giao đồ ăn. Một số nhận ra cơ hội ngay trong khủng hoảng: Nhiều doanh nghiệp mới thành lập trong ngành thực phẩm, đồ uống dựa vào tối ưu hóa kiến thức của mình về kĩ thuật số, tiến mạnh theo hướng đổi mới.
Rizal Van Geyzel, chủ nhà câu lạc bộ hài kịch Crackhouse Comedy ở vùng Taman Tun Dr Ismail, ngoại ô Kuala Lumpur là một trong số này. Bị buộc phải đóng cửa ngay trong những ngày đầu đại dịch xuất hiện, câu lạc bộ của Geyzel tồn tại được vài tháng nhờ vào khoản trợ cấp của chính phủ. Anh nhận thấy rằng giờ chỉ còn hai lựa chọn, hoặc là tổ chức các sự kiện trực tuyến trên mạng như hầu hết các doanh nghiệp cùng ngày giải trí đã làm, hoặc là chuyển sang lĩnh vực kinh doanh thực phẩm, đồ ăn.
Geyzel quyết định lựa chọn giải pháp thứ hai, bởi lẽ anh tin rằng vẫn có thể theo đuổi ngành này sau khi đại dịch chấm dứt. Geyzel sau đó quyết định sẽ kèm theo mỗi đơn hàng pizza bán qua mạng một clip hài thời lượng một phút. Kết quả thật không ngờ: Doanh thu bán đồ ăn tăng hơn 60% so với việc bán vé vào xem ở thời điểm câu lạc bộ được phép đón khách giữa hai kỳ đóng cửa vì dịch bệnh.
Video đang HOT
Với Geyzel, việc chuyển đổi mô hình sang một doanh nghiệp giao pizza toàn thời gian không hẳn là hợp lý về mặt tài chính, nhưng ít nhất quá trình chuyển đổi tạm thời cũng giúp công ty trang trải được các khoản chi phí. “Không quá quan trọng khi mất bao lâu ngành giải trí mới có thể hồi phục. Hiện tại, chúng tôi vẫn giao đồ ăn bởi ít nhất việc kinh doanh này còn giúp doanh nghiệp có được nguồn thu để chi trả khoản tiền điện, nước”, Geyzel chia sẻ.
Rizal Van Geyzel quyết định chuyển hướng sang kinh doanh mặt hàng pizza bán qua mạng. Ảnh: SCMP
Tương tự như Geyzel, Ivan Chong Han đầu mùa hè vừa rồi cũng khai trương công ty Cotta chuyên cung cấp bánh mỳ phô-mai ở vùng Damansara Heights, ngoại ô Kuala Lumpur, đúng hai tuần sau khi Malaysia bước vào kỳ phong tỏa trên phạm vi toàn quốc. Không có được dòng tiền mạnh như một số nhà hàng khác trong bối cảnh chính quyền thực thi lệnh hạn chế đi lại, Ivan Han không có sự lựa chọn nào khác ngoài việc để công nhân thôi việc và một mình đứng ra vận hành doanh nghiệp.
Những trở ngại ban đầu Ivan Han gặp phải là việc tiếp cận được bản quyền đóng gói để bảo vệ thương hiệu loại bơ tự làm, một công việc tốn khá nhiều tiền. Kế đến là phải cân đối lại các khoản chi phí để tính gộp 30% phí hoa hồng cho mỗi chuyến giao hàng được các lái xe Grab thực hiện. Quyết định của chính phủ về giảm khoản lãi vay đã giúp Cotta trụ vững, công ty hiện đang vận hành theo mô hình đối tác cộng đồng và Ivan Han hy vọng thời gian tới công việc kinh doanh sẽ tốt đẹp hơn.
Theo Imran Sheik, chủ nhà hàng Jibril SS15 ở Subang Jaya, những công ty, thực thế có mặt trên thị trường đồ ăn, giải khát Malaysia đã tìm cách chuyển hướng sang những mô hình có khả năng “chống dịch” sau sự xuất hiện của COVID-19.
Số này tập trung vào cá thực đơn phù hợp với việc đóng gói, vận chuyển, cải tiến lại hoạt động theo hướng phù hợp hơn với môi trường mới. Các nhà hàng sẽ đi theo xu hướng “bếp trung tâm” (cloud kitchen) hoặc liên kết với một nhà cung cấp “bếp trung tâm”. Cách làm này sẽ giúp họ chỉ việc chuyên tâm vào cung ứng món ăn theo thực đơn phù hợp mà không phải bận tâm đến chi phí thành lập doanh nghiệp.
Abbinash Santhanakrishnan, người mất vị trí bếp trưởng tại tổ hợp kinh doanh khách sạn bình dân Holiday Inn ở Penang sau khi đơn vị này buộc phải đóng cửa vì dịch bệnh, cho rằng đợt khủng hoảng y tế này đã làm thay đổi suy nghĩ của người dân về thói quen ăn tại nhà hàng, tiệm ăn, tạo ra cú hích mới kĩ thuật số trong ngành ẩm thực ở Malaysia. Sẽ mất nhiều thời gian để ngành kinh doanh này phục hồi lại được mô hình truyền thống, do những đổi thay về thói quen ăn uống cũng như mức độ cạnh tranh ngày càng gay gắt đến từ mô hình “bếp trung tâm”.
Tip 16.000 USD cho bữa ăn 37 đô
Một khách hàng để lại khoản tiền tip gấp hơn 430 lần trị giá bữa ăn của mình cho các nhân viên tại một nhà hàng ở bang New Hampshire.
Vị khách bình thường bước vào nhà hàng Stumble Inn Bar&Grill tại thị trấn Londonderry, bang New Hampshire của Mỹ ngày 12/6 và gọi một số món ăn, gồm hai chiếc xúc xích, một ít khoai tây chiên, một cốc nước ngọt, một ly bia và một ly rượu.
Khách hàng này phải thanh toán 37 USD cho bữa ăn nhẹ. Tuy nhiên, khi nhận hóa đơn, ông đã ghi 16.000 USD vào mục tiền tip cho nhân viên nhà hàng.
Nhân viên pha chế của quán đã không nhìn vào hóa đơn hay để ý đến khoản tiền tip cho tới khi khách hàng, người yêu cầu giấu tên, gợi ý cô nhìn vào đó. "Khi nhìn xuống, cô ấy hoàn toàn bị sốc", chủ nhà hàng Mike Zarella cho biết. "Các nhân viên của quán đến cảm ơn ông ấy. Họ vui mừng khôn xiết".
Hóa đơn với tiền tip 16.000 USD của khách hàng tại nhà hàng Stumble Inn Bar&Grill ở bang New Hampshire, Mỹ ngày 12/6. Ảnh: CNN .
Tuy nhiên, Zarella không tiết lộ câu chuyện này suốt một tuần sau đó, để chắc chắn rằng khách hàng trên có thực sự tip cho nhân viên của quán hay không. Khách hàng hào phóng đó quay lại nhà hàng khoảng một tuần sau và Zarella có cơ hội trò chuyện với ông.
"Tôi đến ngồi với ông ấy, cảm ơn và nói rằng Ông chắc chứ? Chúng tôi cảm thấy lo lắng với số tiền này. Nếu ông ấy nhầm lẫn và yêu cầu chuyển lại, chúng tôi sẽ làm thế, song ông ấy nói rằng Không, tôi muốn cho các nhân viên nhận số tiền đó", Zarella nói.
Chỉ đến lúc này, Zarella mới chia sẻ câu chuyện trên Facebook và được truyền thông Mỹ đưa tin ngày 26/6.
Thông thường 8 nhân viên pha chế làm việc theo ca của quán sẽ chia nhau tiền tip. Tuy nhiên, với số tiền lớn lần này, họ quyết định chia đều cho thêm 4 nhân viên làm việc trong bếp, còn Zarella không giữ bất cứ khoản tiền tip nào.
Zarella cho biết nhiều người trong số này là mẹ đơn thân, họ dự định dùng khoản tiền cho kỳ nghỉ hè vốn vượt quá mức chi trả của mình.
Tuy nhiên, nhà hàng của Zarella vẫn vấp phải một số chỉ trích trên mạng xã hội vì quyết định chia đều tiền tip cho các nhân viên.
"Nhiều người chê trách chúng tôi trên mạng xã hội, nhưng chia tiền tip là hành động phổ biến tại nhiều nhà hàng và điều này phù hợp với chúng tôi. Dù số tiền lớn hay nhỏ, họ vẫn chia sẻ với những người làm việc cùng ca", Zarella nói. "Đây là câu chuyện có hậu và chúng tôi rất biết ơn sự hào phóng của khách hàng đó".
Chàng trai 'cuốc bộ' đi làm 30 km mỗi ngày Donte Franklin ở Oklahoma thức dậy từ 3h sáng hàng ngày để đi bộ đến nơi làm việc. Bất kể thời tiết nắng nóng hay mưa lớn, anh chưa bao giờ đến muộn. "Tôi chẳng quan tâm có mệt hay không. Tôi chỉ muốn tiếp tục cố gắng và phải làm tốt hơn để giúp đỡ gia đình mình", chàng trai 20 tuổi,...