Cách luyện tập cho bệnh nhân thoái hóa khớp
Bị thoái hóa khớp, ngoài việc uống thuốc, tự điều chỉnh lối sống, thói quen… thì chế độ luyện tập tốt, đúng cũng góp phần cải thiện bệnh.
Nguyên nhân gây thoái hóa khớp
- Nguyên nhân nguyên phát
Thoái hóa khớp xảy ra liên quan đến độ tuổi. Hàm lượng nước trong sụn khớp tăng dần theo tuổi tác, điều này là hàm lượng và chất lượng Protid trong sụn giảm dẫn đến việc sụn khớp bắt đầu thoái hóa. Vận động trong thời gian dài khiến phần sụn này bị tổn thương, gây nên tình trạng nứt, bong thậm chí là tiêu biến sụn, gia tăng ma sát giữ khớp gây nên đau và thoái hóa.
- Nguyên nhân thứ phát
Thừa cân, béo phì.
Bệnh nghề nghiệp, làm các công việc nặng.
Ảnh hưởng bởi những xương khớp khác như viêm khớp dạng thấp, những người thừa sắt hoặc dư thừa hormone tăng trưởng, làm tăng cơ hội phát triển bệnh.
Bị thoái hóa khớp, ngoài việc uống thuốc, tự điều chỉnh lối sống, thói quen… thì chế độ luyện tập tốt, đúng cũng góp phần cải thiện bệnh.
Lợi ích của việc tập luyện cho bệnh nhân thoái hóa khớp
Video đang HOT
Nguyên tắc chung cho mọi chế độ tập luyện là bắt đầu từ từ rồi tăng dần và khiến cho việc luyện tập thấy thú vị. Khi bắt đầu buổi tập, có thể làm ấm khớp bằng chườm ấm, kết thúc buổi tập bằng chườm lạnh. Khởi động bằng các bài tập cải thiện biên độ vận động khớp, sau đó tăng cường bằng các bài tập sức mạnh.
Tập luyện thường xuyên và phù hợp ở bệnh nhân thoái hóa khớp mang lại rất nhiều lợi ích:
- Kích thích phát triển sụn khớp và các thành phần khác của khớp.
- Tăng cường sức mạnh cho khối cơ cạnh khớp.
- Giảm cứng khớp, giảm đau và sưng khớp, tăng cường sức khỏe sụn.
- Giảm cân: Khi có một lộ trình tập luyện đều đặn và kết hợp với chế độ ăn uống lành mạnh thì có thể hỗ trợ giảm cân, ngăn tình trạng béo phì, từ đó hạn chế gây áp lực lên khớp gối.
Lưu ý: Hạn chế lựa chọn các bộ môn thể thao hay bài tập cần nhiều thể lực như bóng rổ, bóng chuyền, bóng đá,… Hạn chế các động tác mạnh như nhảy, gập gối đột ngột. Không luyện tập quá sức, cần có lịch tập riêng biệt và phù hợp. Luôn khởi động nhẹ nhàng 10 phút trước khi bắt đầu bài tập giúp làm tăng lưu lượng máu, làm ấm cơ thể và giúp cơ bắp trở nên linh hoạt hơn.
Thoái hóa khớp xảy ra liên quan đến độ tuổi.
Các bài tập phù hợp cho bệnh nhân thoái hóa khớp
Các bài tập thể dục cho người thoái hóa khớp nên bắt đầu bằng các bài tập thể dục nhịp điệu cường độ thấp và trung bình, sau đó dần dần kết hợp các bài tập có đối kháng tăng cường sức mạnh cơ bắp.
Có rất nhiều loại bài tập phù hợp nhưng tốt nhất cho bệnh nhân thoái hóa khớp, đó là:
Bài tập cải thiện độ vận động khớp. Các bài tập này giúp duy trì vận động bình thường của khớp, giảm cứng khớp, tăng cường tính linh hoạt của khớp do bệnh nhân thoái hóa khớp thường bị giảm khả năng vận động khớp, đặc biệt các khớp chi dưới như khớp háng, khớp gối.
Tập luyện dưới nước, tốt nhất là nước ấm. Hình thức tập luyện này giúp thư giãn cơ, giảm đau và giảm cứng khớp tốt nhất là đối với thoái hóa khớp háng, khớp gối bởi khi ở dưới nước, cơ thể không chịu nhiều áp lực đè nén lên các khớp này như ở trên cạn.
Bài tập sức mạnh: Giúp tăng cường sức mạnh cơ cạnh khớp, từ đó hỗ trợ và bảo vệ khớp. Các bài tập này có thể thực hiện với các quả tạ nhỏ, máy tập, các loại dây kéo cao su hay tập có kháng lực dưới nước.
Đi bộ đúng cách. Đi bộ là bài tập tốt nhất dành cho người bị thoái hóa khớp. Trong thời gian đầu, người bệnh nên lựa chọn đi bộ với quãng đường ngắn và không đi quá 30 phút. Bằng cách này khớp gối được làm quen dần dần, tránh hiện tượng đau khớp gối do tập luyện quá sức.
Duy trì thói quen này thường xuyên, người bệnh sẽ thấy tình trạng được cải thiện rõ ràng. Cơn đau nhức ở khớp gối giảm bớt và tăng cường, bảo vệ sự linh hoạt khớp.
Duy trì các hoạt động, vận động hằng ngày vừa sức khác khoảng 30 phút mỗi ngày.
Thừa cân, béo phì gây ra hàng trăm loại bệnh
Béo phì là thủ phạm gây hơn 200 bệnh khác nhau, như tim mạch, đột quỵ, đái tháo đường, thoái hóa khớp, gan nhiễm mỡ và nhiều bệnh ung thư, đặc biệt ung thư đường tiêu hóa.
Theo các bác sỹ tại Trung tâm giảm cân Tâm Anh, mô mỡ trải dài khắp cơ thể, với thành phần chủ yếu là các tế bào mỡ. Mô mỡ thường xuất hiện phổ biến dưới da (mỡ dưới da), trong các cơ quan nội tạng (mỡ nội tạng) hoặc thậm chí tồn tại bên trong các khoang xương (mỡ tủy xương).
Béo phì là thủ phạm gây hơn 200 bệnh khác nhau, như: bệnh tim mạch, đột quỵ, đái tháo đường, thoái hóa khớp, gan nhiễm mỡ và nhiều bệnh ung thư, đặc biệt ung thư đường tiêu hóa...
Loại mô này đóng vai trò như một lớp cách nhiệt giúp giữ ấm và ngăn cản nguy cơ mất nhiệt quá nhanh của cơ thể. Ngoài đóng vai trò như một lớp đệm cách nhiệt, loại mô này còn giúp cơ thể dự trữ năng lượng dưới dạng lipid. Mô mỡ còn có khả năng kích thích và tạo ra một số loại nội tiết tố như resistin, estrogen, leptin và TNF cytokine.
Tuy nhiên, tích tụ quá nhiều mô mỡ có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe như thừa cân, béo phì, tiểu đường, bệnh về tim mạch, bệnh hô hấp...
Cụ thể, tình trạng dư thừa mô mỡ làm tăng tình trạng viêm toàn thân, dẫn đến đề kháng insulin, rối loạn chuyển hóa, xơ vữa động mạch và suy giảm khả năng miễn dịch...
Liên quan đến tình trạng thừa cân, béo phì và tăng huyết áp được xác định rõ ràng và ước tính rằng béo phì chiếm 65% - 78% các trường hợp tăng huyết áp nguyên phát.
Các cơ chế béo phì gây ra tăng huyết áp rất phức tạp và bao gồm hoạt hóa mức hệ thần kinh giao cảm kích thích hệ thống hệ Renin- Angiotensin - Aldosteron có nguồn gốc từ mô mỡ, kháng insulin và những thay đổi về cấu trúc chức năng thận. Giảm cân là mục tiêu chính của việc điều trị tăng huyết áp có liên quan đến béo phì.
Từ những nguyên nhân trên, các nhà khoa học nhận thấy mỡ nội tạng ở người thừa cân béo phì gây ra hơn 200 bệnh khác nhau như đái tháo đường, bệnh tim mạch, đột quỵ, các bệnh ung thư, sa sút trí tuệ, thoái hóa khớp, loãng xương, trào ngược dạ dày thực quản, trầm cảm, rối loạn giấc ngủ...
Những biến chứng này hay xảy ra ở những người có tập trung mỡ ở bụng, nồng độ triglyceride trong máu cao, tiền sử gia đình bị tiểu đường type 2, bệnh tim mạch... hoặc kết hợp tất cả những yếu tố trên.
Nghiên cứu được công bố vào năm 2018 về bệnh không lây nhiễm, ăn uống và dinh dưỡng ở Việt Nam trong thời gian từ năm 1975 - 2015 cho thấy tần suất thừa cân, béo phì trên người lớn ở Việt Nam là 2,3% vào năm 1993 và tăng lên đáng kể 15% vào năm 2015, tỷ lệ ở thành thị gấp gần 2 lần so với nông thôn (22,1% so với 11,2%). Trong đó nhiều trường hợp bị bệnh đái tháo đường, tim mạch, tăng huyết áp, gan nhiễm mỡ, thoái hóa khớp...
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) thống kê mỗi năm có ít nhất 2,8 triệu người tử vong do thừa cân hoặc béo phì, ước tính 35,8 triệu người (2,3%) trở thành gánh nặng bệnh tật toàn cần do thừa cân hoặc béo phì. Thống kê tại Hoa Kỳ, khoảng 90% người mắc bệnh đái tháo đường type 2 bị thừa cân hoặc béo phì (BMI ít nhất là 25 kg/m2).
Thừa cân là một trong những nguyên nhân phổ biến gây bệnh không lây nhiễm. Thế giới có 40 triệu người tử vong hàng năm do bệnh không lây nhiễm, chiếm 70%-75% số ca tử vong toàn cầu.
Báo cáo của Bộ Y tế cho thấy tại Việt Nam bệnh không lây nhiễm có tỷ lệ tử vong cao nhất, cứ 10 người tử vong thì có 7 người mắc các bệnh không lây nhiễm như: tim mạch, đái tháo đường, ung thư...
Nguyên nhân của tình trạng này do hút thuốc lá, uống nhiều rượu bia, chế độ dinh dưỡng không phù hợp, tình trạng dư cân không ngừng tăng.
Do đó, giảm 5%-15% cân nặng trong khoảng 6 tháng được chứng minh mang lại lợi ích sức khỏe, phòng biến chứng do thừa cân, béo phì, đồng thời đẩy lùi các bệnh đồng mắc. Có thể cân nhắc giảm 20% trọng lượng trở lên với những người có mức BMI lớn hơn 35 kg/m2.
Theo bác sỹ Trương Thị Vành Khuyên, Đơn vị Nội tiết - Đái tháo đường, Trung tâm giảm cân Tâm Anh, béo phì là một bệnh lý phức tạp có nhiều nguyên nhân, nhiều yếu tố gây ra, trong đó có cả yếu tố sinh học (bệnh lý), tâm lý xã hội, lối sống, dinh dưỡng.
Do đó, để điều trị thừa cân, béo phì không chỉ có giảm cân đơn thuần mà cần giảm nguy cơ các biến chứng và cải thiện sức khỏe. Điều trị tốt thừa cân, béo phì, giảm mỡ nội tạng có thể làm giảm tình trạng bệnh đồng mắc, thậm chí đẩy lùi bệnh.
Bên cạnh đó, bác sỹ giúp người bệnh cải thiện tình trạng dinh dưỡng, tập luyện đơn giản, hỗ trợ tâm lý, dinh dưỡng hợp lý, giảm cân an toàn, hiệu quả, dễ thực hiện.
Việc giảm cân có sự hỗ trợ của đội ngũ nhân viên y tế, có sự phối hợp chặt chẽ của nhiều chuyên khoa để đạt được hiệu quả điều trị và duy trì giảm cân bền vững tránh tăng cân lại. Phối hợp đa chuyên khoa là nền tảng trong mô hình chăm sóc điều trị béo phì.
Béo phì không chỉ ảnh hưởng đến vóc dáng bên ngoài mà còn tác động đến sức khỏe của người bệnh. Việc giảm cân mang lại lợi ích rất lớn đối với sức khỏe của bạn.
Duy trì cân nặng phù hợp, đồng thời phòng ngừa, điều trị các bệnh đồng mắc là tiêu chí chính giúp khỏe mạnh. Ngoài ra, người bệnh cần được theo dõi, tái khám thường xuyên để ngăn ngừa tăng cân trở lại và theo dõi nguy cơ bệnh tật, cũng như điều trị các bệnh đồng mắc nếu có như: tiểu đường, tim mạch, tăng huyết áp, ngưng thở khi ngủ.
Việt Nam có loại củ được ví như 'vàng trắng', vừa dễ tìm lại cực bổ dưỡng Củ sắn, hay còn gọi là khoai mì, là loại cây lương thực quen thuộc gắn bó với đời sống người Việt từ bao đời nay. Không chỉ là nguồn cung cấp tinh bột dồi dào, củ sắn còn chứa đựng nhiều dưỡng chất quý giá và mang lại những lợi ích bất ngờ cho sức khỏe. Củ sắn hỗ trợ tiêu hóa...