Các nước châu Âu gấp rút có động thái trước thềm đối thoại giữa lãnh đạo Nga – Mỹ

Thanh Phương - Tâm Hằng17:56 19/05/2025

Tối 18/5, lãnh đạo các nước Anh, Pháp, Đức và Italy tiếp tục có cuộc điện đàm quan trọng với Tổng thống Mỹ Donald Trump , ngay trước cuộc điện đàm được mong chờ giữa ông Trump và người đồng cấp Nga Vladimir Putin vào ngày 19/5.

Tổng thống Nga Vladimir Putin (phải) và người đồng cấp Mỹ Donald Trump tại cuộc gặp ở Osaka, Nhật Bản . Ảnh tư liệu: Getty Images/TTXVN

Theo Văn phòng Thủ tướng Anh , cuộc điện đàm xoay quanh tình hình thực địa và “cái giá thảm khốc” mà xung đột đã gây ra cho cả Ukraine và Nga. Các nhà lãnh đạo nhất trí rằng đã đến lúc cần một lệnh ngừng bắn vô điều kiện và kêu gọi Nga tham gia các cuộc đàm phán hòa bình, đồng thời cảnh báo sẽ áp đặt thêm các lệnh trừng phạt cứng rắn hơn nếu Moskva không đáp ứng điều này.

Cùng ngày, phát biểu tại Vatican nhân lễ nhậm chức của Giáo hoàng Leo XIV, Thủ tướng Đức Friedrich Merz nhấn mạnh các nước châu Âu và Mỹ “quyết tâm phối hợp chặt chẽ” để chấm dứt cuộc xung đột này một cách nhanh chóng. Ông cũng lạc quan rằng các bên đang có những bước tiến nhỏ, với việc Ukraine và Nga đã bắt đầu đàm phán trực tiếp.

Trong khi đó, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen khẳng định tuần này sẽ là thời điểm then chốt để định hình tương lai của cuộc xung đột Ukraine. Lời nhận định của bà củng cố nhận thức chung rằng cánh cửa đàm phán đang hé mở sau nhiều tháng bế tắc.

Trong bài đăng trên mạng xã hội Truth Social, Tổng thống Trump xác nhận ông sẽ điện đàm với Tổng thống Putin vào lúc 10h sáng 19/5 (giờ Washington), với trọng tâm là giải quyết xung đột Ukraine và các vấn đề thương mại song phương.

Sau cuộc điện đàm này, ông cũng sẽ có cuộc thảo luận với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và các nhà lãnh đạo Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) – một chuỗi hoạt động ngoại giao dồn dập thể hiện quyết tâm chấm dứt xung đột.

Tại Rome (Italy), Tổng thống Ukraine Zelensky đã có cuộc gặp ngắn với Phó Tổng thống Mỹ JD Vance bên lề lễ đăng quang của Giáo hoàng. Một quan chức cấp cao Ukraine giấu tên tiết lộ rằng hai bên đã thảo luận về tình hình thực địa, khả năng áp đặt trừng phạt bổ sung đối với Nga, và các bước chuẩn bị cho cuộc điện đàm giữa lãnh đạo Nga – Mỹ.

Cuộc gặp này được đánh giá là “tốt hơn” so với cuộc tranh cãi gay gắt giữa ông Zelensky và ông Vance tại Nhà Trắng hồi tháng 2, khi Phó Tổng thống Mỹ cáo buộc ông Zelensky “thiếu tôn trọng” Tổng thống Trump.

Sau khi được Giáo hoàng Leo XIV tiếp kiến tại Vatican, Tổng thống Zelensky cũng đã gửi lời cảm ơn tới Tòa Thánh vì sẵn sàng trở thành “nền tảng cho các cuộc đàm phán trực tiếp giữa Ukraine và Nga”.

Người sắp làm Thủ tướng Đức muốn tiếp cận Anh, Pháp về chia sẻ 'ô hạt nhân'

Thủ tướng sắp tới của Đức Friedrich Merz cho biết ông muốn đàm phán với Pháp và Anh về việc chia sẻ vũ khí hạt nhân của họ, nhưng nhấn mạnh động thái trên không nhằm thay thế sự bảo vệ hạt nhân của Mỹ đối với châu Âu.

"Việc chia sẻ vũ khí hạt nhân là vấn đề chúng ta cần thảo luận. Chúng ta phải cùng nhau mạnh mẽ hơn trong việc răn đe hạt nhân", ông Merz nhấn mạnh trong một cuộc phỏng vấn với đài truyền hình Deutschlandfunk ngày 9.3.

Cuộc phỏng vấn diễn ra một ngày sau khi ông Merz thống nhất được nền tảng cho thỏa thuận hợp tác giữa liên minh Dân chủ/Xã hội Cơ đốc giáo (CDU/CSU) và đảng Dân chủ xã hội (SPD) của Đức, theo Reuters.

Ông Friedrich Merz, lãnh đạo phe bảo thủ Đức và Chủ tịch đảng CDU, tại Berlin ngày 8.3.2025 . ẢNH: REUTERS

Nhà lãnh đạo tương lai của Đức cũng cho rằng tình hình an ninh toàn cầu đã thay đổi hiện nay đòi hỏi châu Âu phải cùng nhau thảo luận vấn đề liên quan vũ khí hạt nhân. "Chúng ta nên đàm phán với cả hai nước (Pháp và Anh), luôn luôn theo quan điểm bổ sung cho lá chắn hạt nhân của Mỹ, điều tất nhiên chúng ta muốn duy trì", theo ông Merz.

Do quá khứ từ Thế chiến 2, Đức chịu ràng buộc với một số hiệp ước quốc tế về phi hạt nhân. Song nước này vẫn tham gia vào các thỏa thuận chia sẻ vũ khí của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).

Ba Lan muốn có đội quân nửa triệu người, tiếp cận vũ khí hạt nhân

Tại hội nghị thượng đỉnh ở Brussels tuần trước, các nhà lãnh đạo trong Liên minh châu Âu (EU) ủng hộ kế hoạch chi tiêu nhiều hơn cho quốc phòng vì lo ngại có thể xung đột tiềm tàng với Nga trong bối cảnh lục địa này ngày càng quan ngại về sự hỗ trợ và cam kết từ Mỹ.

Đề cập những lo ngại rằng kế hoạch thắt chặt các quy định về di cư của Đức sẽ gây ra bất đồng với các nước láng giềng, ông Merz cho biết chính sách đó không xung đột với các quy định di cư của châu Âu. "Chúng tôi muốn thấy sự đoàn kết của châu Âu... nhưng Đức cũng có quyền tự bảo vệ an ninh và trật tự của chính mình", ông nói.

Tuy nhiên, ông Merz thừa nhận rằng ông vẫn còn nhiều việc phải làm để thuyết phục đảng Xanh nhằm thông qua các chính sách. Ông Merz sẽ có các cuộc đàm phán với đảng Xanh trong tuần này.

Theo Reuters, lập trường cứng rắn hơn của ông Merz về an ninh và di cư phản ánh bối cảnh chính trị đang thay đổi, nơi đảng cực hữu Con đường khác cho nước Đức (AfD) đã vươn lên trở thành đảng lớn thứ hai của nước này.

Tổng thống Pháp tuyên bố sẵn sàng thảo luận về khả năng răn đe hạt nhân của châu Âu Tổng thống Pháp Emmanuel Macron khẳng định sẵn sàng thảo luận về khả năng răn đe hạt nhân của châu Âu để ứng phó với mối đe dọa từ bên ngoài. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron. Ảnh: THX/TTXVN. Theo đó khi trao đổi với tờ Le Monde, ông Macron chia sẻ rằng ông sẵn sàng đàm phán về vấn đề vũ khí hạt...