Các công ty chuyển phát nhanh vô tình “tiếp tay” cho tội phạm ma túy

Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (C04) cho biết, nhóm tội phạm ma túy chia thành các đường dây, lợi dụng những tuyến hàng không và chuyển phát nhanh để vận chuyển ma túy với số lượng lớn.

Trong 6 tháng đầu năm 2021, toàn lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy đã phát hiện hơn 12.000 vụ, bắt giữ hơn 17.000 đối tượng, thu giữ: 290 kg heroin, 1,42 tấn ma túy tổng hợp (MTTH), 840 kg cần sa cùng nhiều phương tiện , tài sản … có liên quan.

Riêng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (C04-Bộ Công an ) đã chủ trì, phối hợp với các lực lượng chức năng, đấu tranh bắt giữ: 54 vụ, 155 đối tượng, thu giữ: 172 kg heroin, 1,1 tấn MTTH, bắt 10 đối tượng truy nã và hiện đang trực tiếp thụ lý điều tra 30 vụ án, 104 bị can.

Hơn 127 kg ma túy tổng hợp được tuồn về Việt Nam qua đường hàng không được chuyên án HC421 triệt phá. (Ảnh: Công an cung cấp).

Điển hình như chuyên án mang số HC421, lực lượng C04 chủ trì với hợp với các đơn vị nghiệp vụ của Bộ Công an, các lực lượng của Tổng cục Hải quan, an ninh hàng không, công an các địa phương triệt phá đường dây vận chuyển ma túy qua đường hàng không, thu giữ 127 kg ma túy tuồn từ châu Âu về Việt Nam.

Thiếu tướng Nguyễn Văn Viện, Cục trưởng C04 cho biết, trong các tuyến giao thông, hàng không là một trong những tuyến được kiểm soát an ninh rất nghiêm ngặt.

Tuy nhiên, thời gian vừa qua lợi dụng do dịch Covid-19, việc kiểm soát, hạn chế hành khách từ các nước ngoài vào Việt Nam, các đối tượng là người Việt đang cư trú ở các nước châu Âu như Hà Lan, Đức, Bỉ,… đã lợi dụng đưa ma túy vào các hàng hóa ký gửi, chuyển phát nhanh, được giấu lẫn trong những hộp sữa, thực phẩm chức năng để tuồn về Việt Nam.

“Hình thức vận chuyển ma túy bằng đường hàng không như vậy rất khó khăn cho các lực lượng. Không phải riêng lực lượng C04, rất nhiều cục nghiệp vụ của Bộ Công an cũng như các đơn vị trong lực lượng hải quan, an ninh hàng không cũng tập trung đấu tranh và có phát hiện ra ma túy, nhưng để làm rõ được các đối tượng thì cơ bản không làm rõ được”, Thiếu tướng Nguyễn Văn Viện chia sẻ.

Cục trưởng C004 nêu mấy lý do khó khăn trong việc đấu tranh với tội phạm ma túy vận chuyển qua đường hàng không, như: Địa chỉ người gửi ma túy từ châu Âu là giả, số điện thoại cũng ảo; chúng thông qua các công ty chuyển phát nhanh để vận chuyển ma túy, sau đó, người đến nhận hàng cũng là người được thuê, như Grab, các công ty logistics.

Thiếu tướng Nguyễn Văn Viện, Cục trưởng C04.

“Nếu chúng ta không có biện pháp nghiệp vụ, không có thời gian dài sử dụng nghiệp vụ để xác minh đấu tranh thì khó làm rõ được. Nếu có bắt được thì cũng chỉ là người được thuê nhận hộ, người nhận cũng là do vô tình được thuê. Thực tế có cục nghiệp vụ đã bắt được đối tượng nhận hàng là sinh viên năm thứ nhất, người này khai cứ nghĩ là người yêu tặng gói hàng mỹ phẩm được người quen ở Đức chuyển về, nhưng bên trong lại là ma túy”, Cục trưởng C04 chia sẻ.

Thiếu tướng Nguyễn Văn Viện cho biết thêm, do chịu tác động trực tiếp từ tình hình tội phạm ma túy thế giới và khu vực làm cho tình hình ma túy ở nước ta vẫn tiếp tục diễn biến rất phức tạp. Nguồn ma túy chủ yếu từ nước ngoài được mua bán, vận chuyển về Việt Nam tiêu thụ hoặc tiếp tục vận chuyển đi nước thứ ba qua các tuyến biên giới đường bộ, đường biển và đường hàng không…

Ngoài tuyến hàng không như nói ở trên, Cục trưởng C04 cho biết, việc đấu tranh với tội phạm ma túy trên tuyến đường sắt, đường bộ, đường biển cũng rất khó khăn.

Trên tuyến Tây Bắc, thời gian qua đã được các lực lượng chức năng tập trung đấu tranh, trấn áp mạnh nhưng gần đây có dấu hiệu phức tạp trở lại. Đáng chú ý là các đường dây mua bán, vận chuyển trái phép ma túy từ Lào qua một số tỉnh biên giới Tây Bắc, Bắc miền Trung đi một số tỉnh biên giới phía Bắc để vận chuyển sang Trung Quốc tiêu thụ, chúng thường xuyên thay đổi hướng vận chuyển để trốn tránh sự phát hiện, bắt giữ của các lực lượng chức năng.

Tại khu vực phía Nam, đặc biệt là TPHCM, các tỉnh trọng điểm phía Nam và tuyến biên giới Việt Nam – Campuchia diễn biến hết sức phức tạp, trở thành “địa bàn nóng” về tội phạm ma túy của Việt Nam. Sau khi Trung Quốc tập trung trấn áp mạnh tội phạm ma túy và kiểm soát chặt chẽ các đối tượng người Trung Quốc , Đài Loan (Trung Quốc), gần đây có cả Hàn Quốc đã chuyển địa bàn hoạt động sang các nước Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam, nguy cơ biến Đông Nam Á trở thành trọng điểm ma túy toàn cầu.

Tuyến đường biển tiếp tục bị các đối tượng phạm tội lợi dụng để mua bán, vận chuyển trái phép ma túy với khối lượng lớn từ nước ngoài về Việt Nam, quá cảnh Việt Nam và từ Việt Nam đi nước thứ ba, trọng điểm là các cảng biển tại TPHCM, Bà Rịa – Vũng Tàu, Hải Phòng… với thủ đoạn rất tinh vi.

“Tội phạm buôn ma túy xuyên lục địa sử dụng cả tàu ngầm. Trong khi ngoài biển, lực lượng chức năng còn rất mỏng”, Thiếu tướng Nguyễn Văn Viện đánh giá.

Ngoài ra, Cục trưởng C04 cho biết thêm, hiện nay xuất hiện tình trạng tội phạm lợi dụng không gian mạng Internet để thực hiện các hành vi phạm tội và vi phạm pháp luật về ma túy. Đây là vấn đề đáng báo động trong thời kỳ cách mạng công nghiệp 4.0 với sự phát triển mạnh mẽ và phổ biến của mạng Internet trong đời sống xã hội .

Các kiện hàng bên trong chứa ma túy được tội phạm vận chuyển qua đường hàng không đã bị lực lượng chức năng phát hiện, thu giữ. (Ảnh: Công an cung cấp).

“Tội phạm đang lợi dụng triệt để khoa học công nghệ, đặc biệt là Internet và những thiết bị chúng ta chưa kiểm soát được để mua bán, vận chuyển ma túy”, thiếu tướng Nguyễn Văn Viện nói.

Bên cạnh đó, gần đây xuất hiện xu hướng các đối tượng người nước ngoài, chủ yếu là người Trung Quốc, Đài Loan (Trung Quốc) lợi dụng chính sách mở cửa, hội nhập, những quy định thuận lợi của nhà nước đối với thủ tục hải quan và những kẽ hở trong công tác quản lý xuất nhập cảnh, xuất nhập khẩu với danh nghĩa là du lịch , thăm thân, đầu tư kinh doanh… móc nối với các đối tượng trong nước thành lập các doanh nghiệp, công ty “bình phong” sản xuất kinh doanh, xuất nhập khẩu, thuê kho, xưởng để ngụy trang tàng trữ, mua bán, vận chuyển trái phép ma túy.

Tội phạm ma túy "sáng chế" hàng trăm loại chất hướng thần mới nguy hiểm

Giới tội phạm ma túy đã "sáng chế" ra những chất mới chưa có trong danh mục cấm để lách luật. Tuy là chất mới không bị cấm nhưng tác động của nó tới người dùng thì nguy hiểm không khác gì ma túy.

Tội phạm ma túy chế biến ra những chất hướng thần mới để lách luật.

Tội phạm tuyên bố... đã nghiên cứu kỹ danh mục ma túy

Thông tin từ Viện Khoa học Hình sự - Bộ Công an cho biết, thời gian gần đây, giới tội phạm ma túy đã "sáng chế" ra những chất mới chưa có trong danh mục cấm để lách luật. Cụ thể, trong năm 2020, tại Việt Nam đã xuất hiện nhiều chất ma túy, chất hướng thần mới chưa có trong danh mục Nghị định 60/2020/NĐ-CP của Chính phủ, bổ sung Danh mục các chất ma túy và tiền chất.

Thủ đoạn của các đối tượng là khi một chất bị phát hiện và đưa vào Danh mục thì chúng lại sử dụng một chất hoàn toàn mới để lách luật (năm 2020 sử dụng chất MDMB-4en-PINACA).

Thực tế, có một số vụ việc khi bị bắt, các đối tượng tuyên bố là đã nghiên cứu kỹ danh mục ma túy của Việt Nam và không thể xử lý được đối tượng với các mẫu vật thu được. Điển hình như vụ đối tượng Schalk, quốc tịch Nam Phi vận chuyển 10 túi nilon có chứa các viên nén nghi ma túy qua sân bay Nội Bài ngày 12/6/2020; hay vụ mua bán trái phép chất ma túy nhưng sử dụng tiền chất mới tại Vĩnh Phúc ngày 4/9/2020.

Tính đến tháng 6/2021, lực lượng Khoa học Hình sự đã phát hiện thêm 8 chất có tính năng, tác dụng tương tự như ma túy nhưng chưa có tên trong danh mục Nghị định 60/2020/NĐ-CP quy định các danh mục chất ma túy và tiền chất do Chính phủ ban hành.

Lợi dụng thành tựu của khoa học, hóa học, dược học để lách luật

Thiếu tướng Nguyễn Văn Viện, Cục trưởng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (C04-Bộ Công an).

Liên quan đến thực trạng trên, Thiếu tướng Nguyễn Văn Viện, Cục trưởng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (C04-Bộ Công an) cho biết: Hiện nay, ngoài ma túy truyền thống, các đối tượng đang lợi dụng khoa học kỹ thuật, đặc biệt là các chất hóa học để sản xuất ra ma túy tổng hợp. Có rất nhiều loại ma túy mới, ma túy từ nước ngoài đưa vào Việt Nam cũng mới.

"Chúng ta vừa làm, vừa phát hiện, vừa giám định, rồi dần dần sẽ đưa vào kiểm soát theo luật pháp. Các đối tượng nước ngoài đã lợi dụng khoa học kỹ thuật để sản xuất ra chất hướng thần mới mà hiện nay Việt Nam chưa đưa vào danh mục cấm theo Nghị định của Chính phủ. C04 vừa phối hợp với nước ngoài, thông qua kết quả giám định các chất mới chúng tôi sẽ tham mưu với Chính phủ để đưa vào kiểm soát", Thiếu tướng Nguyễn Văn Viện cho biết.

Còn theo Thượng tá - Tiến sĩ Đặng Văn Đoàn, Viện phó Viện Khoa học Hình sự thì những thủ đoạn mới của tội phạm ma túy đã gây thêm khó khăn cho lực lượng chức năng trong việc quản lý, giám định.

Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học, công nghệ, tội phạm nói chung và tội phạm ma túy nói riêng đã lợi dụng thành tựu của khoa học, đặc biệt là công nghệ hóa học, dược học để phạm tội và che giấu hành vi phạm tội. Khi có một chất ma túy mới bị phát hiện được đưa vào diện kiểm soát thì liên tục xuất hiện những chất mới có tính năng tác dụng tương tự thay thế, điển hình là ma túy nhóm cần sa tổng hợp, hiện có trên 200 chất đã được kiểm soát tại Việt Nam nhưng vẫn liên tục xuất hiện những chất mới có tác dụng tương tự thậm chí còn mạnh hơn.

Thượng tá - Tiến sĩ Đặng Văn Đoàn, Viện phó Viện Khoa học Hình sự.

Năm 2019 và đầu năm 2020, Viện Khoa học hình sự, Bộ Công an đã phát hiện ra một số chất ma túy mới như: N-Ethylpentylone, Acetyl-psilocine, Propyphenidate... Hiện các chất ma túy mới đã được bổ sung vào danh mục các chất ma túy cần kiểm soát tại Việt Nam theo Nghị định 60/2020/NĐ-CP ngày 29/05/2020 của Chính phủ và đến tháng 6/2021 Viện Khoa học hình sự và lực lượng Kỹ thuật hình sự đã giám định và phát hiện thêm 8 chất mới có tính năng, tác dụng tương tự như ma túy nhưng chưa có tên trong danh mục các chất ma túy.

Cũng theo Thượng tá Đặng Văn Đoàn, theo số liệu của cơ quan phòng chống tội phạm và ma túy của Liên hợp quốc (UNODC) thì cứ khoảng một tuần đến 10 ngày, trên thế giới lại phát hiện thêm một chất hướng thần mới. Như vậy có thể thấy xu hướng xuất hiện những loại ma túy mới trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng rất phức tạp, gây nhiều khó khăn cho công tác giám định và đấu tranh với loại tội phạm này.

Để kiểm soát vấn đề này, Thượng tá Đặng Văn Đoàn cho rằng, cần phải kết hợp nhiều biện pháp. Đầu tiên phải kiểm soát thật tốt nguồn cung ma túy ngay từ cửa khẩu, từ biên giới. Ngoài ra ngay từ trong nội địa cần phải kiểm soát chặt chẽ các hóa chất, tiền chất cũng như các loại thuốc tân dược, thuốc thú y có liên quan tội phạm ma túy.

Bên cạnh đó, đối với công tác giám định cần bổ sung các chất chuẩn ma túy, đây là cơ sở then chốt để giải quyết các vụ án về ma túy khi mà danh mục ma túy cần kiểm soát tại nước ta tăng lên 543 chất. Đối với các chất mới chưa có trong danh mục cần sớm bổ sung vào danh mục chất ma túy cần kiểm soát tại Việt Nam.