Cá thuẫn biển Châu Me
Dù là làng bãi ngang chỉ dài hơn cây số nhưng Châu Me (thuộc xã Phổ Châu, TX.Đức Phổ, Quảng Ngãi) sở hữu một vòng cung biển chứa nhiều cá tôm ngon nổi tiếng.
Cá thuẫn nướng TRẦN CAO DUYÊN
Trong những loại hải sản phong phú đó phải kể đến cá thuẫn vì cá này dễ đánh bắt, dễ chế biến và rất ngon. Cá thuẫn mình thon, dài cỡ gang tay, vảy nhiều, miệng móm, hai hàm răng lởm chởm khá sắc nhọn. Thô kệch vậy nên nếu đi thi “Nét đẹp hải sản” thì chắc chắn cá thuẫn bị loại ngay từ khâu… nộp hồ sơ. Nhưng khi họ hàng nhà này vào nồi, rồi lên mâm với những cái tên như “ canh chua cá thuẫn”, “cá thuẫn kho rim” thì cứ phải là ngon nức nở. Hai món vừa kể mà ăn với cơm nóng thì ngon riết róng luôn.
Video đang HOT
Thịt cá thuẫn trong canh chua chấm với mắm ớt tỏi ngon lạ ngon lùng! Còn nước canh thì dẫn cơm vào thực quản không một giây nào bị nghẽn. Có “nghẽn” chăng là khi nghe tiếng cạo xoong rột rẹt đầy nuối tiếc do cơm hết nhẵn. Riêng anh cá thuẫn kho rim thì thêm cái duyên với món cháo đặc. Chan vào chén cháo chút nước cá, chèn lên vài khúc cá thuẫn mặn nồng mùi mắm muối hành tiêu ớt tỏi, phải nói là ăn mỏi ăn mê. Ngư dân ra biển, nông dân ra đồng, mát cái bụng, ấm cái lòng cũng nhờ cá thuẫn.
Chiều bữa rồi ghé Châu Me thăm anh Chung, sếp cũ. Tôi chưa lên hết bậc thềm thì anh đã niềm nở ra bắt tay, cười khà khà, nói tao vừa “oánh” được mớ cá thuẫn đây. Tôi nói em ghé thăm anh là chính chứ cá mắm gì đâu. Anh nói biết rồi. Tôi đi guốc trong bụng anh. Anh quý tôi nhưng không loại trừ khả năng quý luôn… con cá thuẫn.
Chỉ cần bẻ đôi con cá là hương ngào ngạt bay ra. Chấm miếng cá còn nóng ấm vào đĩa muối ớt là tìm thêm vị nồng cay, mặn mà, ý vị
Chúng tôi “dàn trận” dưới bóng dừa trước sân nhà anh. Chuẩn bị “nước nôi”, muối ớt, chén đũa, nhóm lò vừa xong thì vợ anh bưng một khay cá thuẫn đã làm sạch để lên bàn. Sếp Chung hô: “Rồi. Anh em mình tự nướng và tự sướng. Nhớ trở cá cho đều”. Chưa đầy 1 phút, cá thuẫn bắt lửa trở vàng, thơm nức mũi. Mùi thơm bay ra chỗ anh ngư dân vá lưới cạnh nhà. Anh la to, 5 giờ rồi hay sao mà nướng cá đó? Ông làm tụi tui run, không vá được lưới nè. “Chưa. Mới 3 rưỡi thôi. Chú mày không sợ vợ thì nghỉ tay vô đây làm chút”, anh Chung trả lời. Rồi anh bảo ai không nghe thơm thì giơ tay lên và “biến” ngay khỏi đây. Tôi lớ ngớ, không hiểu anh có ý gì. Nhưng anh cười, vậy là khứu giác anh em mình ngon lắm, còn nghe mùi thơm cá thuẫn thì không ai… mắc Covid.
Ăn cá thuẫn nướng ít ai dùng đũa. Tay cầm con cá lên, rứt nhẹ là thịt cá bong ra ngay. Thịt cá chín trực tiếp từ than lửa nên “bó” cái ngọt thơm trong đó. Cả vị bùi, béo của cá cũng không mất đi một xíu nào. Chỉ cần bẻ đôi con cá là hương ngào ngạt bay ra. Chấm miếng cá còn nóng ấm vào đĩa muối ớt là tìm thêm vị nồng cay, mặn mà, làm miếng cá thêm đậm đà ý vị.
Vừa chấm miếng cá, anh vừa nói vẻ tâm đắc: “Cá thuẫn Châu Me ngon do vùng biển này không bị ô nhiễm tiếng ồn bởi thuyền máy. Vì vậy… có nghĩa rằng thì là… nước biển không có mùi xăng dầu. Xuồng chèo khua nước nhẹ lắm nên cá không hoảng sợ, lại ăn mồi sạch nữa nên thịt ngon hết ý”.
Bùi ngùi cơm ghế củ lang khô
Má tôi bảo "ngày xưa nhiều gia đình còn nghèo nên phải ghế củ lang khô với cơm mới đủ no bụng cho cả nhà". Đến bây giờ, mùi vị của nó vẫn theo tôi hoài không thể nào quên được.
Ngày trước, sau mùa mưa kéo dài, đất còn ướt, má tôi tranh thủ lên vài luống rau lang làm thức ăn cho heo, sau đó đào lấy củ xắt phơi khô để ghế cơm. Đến kỳ thu hoạch, những củ khoai lang tím, trắng mập ú được anh em tôi cặm cụi lặt cuống, bỏ vào giỏ, khuân vào nhà cho má. Xong công việc, tối đến mấy anh em ngồi lại, dùng dao gọt hết vỏ ngoài để má rửa sạch rồi xắt thành lát mỏng, chẻ nhỏ thành miếng cho vào những chiếc nong, chiếc nia mang ra phơi. Khi củ lang đã đủ nắng, khô rang, giòn rụm, má cho vào bịch ni lông rồi cột chặt cất vào thùng phuy. Khi nấu cơm, má hốt ra một ít vo cùng với gạo, nhóm bếp, thổi lửa chờ cơm chín.
Món cơm ghế củ lang khô. Ảnh: HOÀI BIỆTNgày đó, vùng quê tôi chưa có điện lưới quốc gia nên tất cả đều phải nấu cơm bằng củi. Mấy chị lớn nên được má tôi chỉ bảo, muốn nấu một nồi cơm ghế củ lang thơm ngon, trước tiên mang củ lang khô ra rửa sạch, bỏ chung với gạo với nước vừa đủ và bắc lên bếp. Khi cơm gần sôi thì dùng đũa đảo sơ cho đều, chắt bớt nước rồi đậy nắp vung kín lại và chờ khi cạn nước thì hạ lửa, xoay vần nồi cơm trên than nóng để cơm chín đều, củ lang chín nục mới ngon.
Những tháng mưa dầm dề, ếch nhái, ễnh ương kêu râm rang ngoài đồng, ba tôi đi thả lờ, đánh lưới được vài con cá tràu, cá rô má kho rim với lá gừng rồi ra vườn hái mớ đọt rau lang mang vô luộc chấm với mắm cá mặn mà má chưng lúc nấu cơm. Ngày ấy, bữa cơm đạm bạc, đơn sơ vậy mà chị em tôi ăn rất ngon miệng, hối ba xúc cơm lia lịa và không quên nhắc má "bữa sau chưng cá mặn, ghế củ lang nữa nghen má!".
Cuộc sống đổi thay, bây giờ có rất nhiều loại thực phẩm, món ăn để người ta lựa chọn nên cơm ghế củ lang khô cũng dần bị lãng quên. Các bạn trẻ bây giờ cũng ít ai biết được cái hương vị quê độc đáo đã từng gắn chặt với tuổi thơ lam lũ của lớp người đi trước. Riêng với tôi, cứ mỗi lần mùa mưa về, những ngày mưa dài lê thê khiến tôi bùi ngùi nhớ lại những tháng ngày quay quần bên bếp than hồng ấm nồng, mùi tro bếp hăng hăng xông nhẹ vào mũi, mùi củ lang bốc khói nghi ngút thơm lừng từ nồi cơm má nấu.
Hương vị quê hương: Củ lang ngào đường Ở Quảng Ngãi, cứ sau tết âm lịch là mùa thu hoạch mía bắt đầu, cũng là mùa củ lang bước vào chính vụ. Nấu đường thủ công ở Quảng NgãiẢNH: ÁI KIỀU Sự trùng hợp ngẫu nhiên này khiến cho những cư dân của xứ sở mía đường có thêm một món đặc sản không dễ nơi nào có được: củ lang...