Cá cược bóng đá: Đã cho phép, vẫn loay hoay

Việc sửa đổi, bổ sung nghị định sẽ khắc phục các vướng mắc để việc đặt cược thể thao thực hiện được trên thực tế.

LTS: Bộ Tài chính vừa đưa ra lấy ý kiến bộ, ngành, các tổ chức cá nhân đối với dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 06/2017 về kinh doanh đặt cược đua ngựa, đua chó và bóng đá quốc tế ( cá cược thể thao).

Việc cá cược thể thao, đặc biệt là cá cược bóng đá đã được cân nhắc, bàn thảo, luật hóa và các cơ quan chức năng đã thí điểm, thử nghiệm… hàng chục năm qua nhưng đến nay quy định này vẫn còn nằm trên giấy.

Vì sao quy định đã có nhưng cá cược bóng đá hợp pháp vẫn chưa đi vào cuộc sống và liệu lần sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 06/2017 sắp tới có thay đổi được tình trạng có nghị định nhưng không khả thi? Ông Nguyễn Minh Tiến, Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính ngân hàng (Bộ Tài chính), đã trao đổi với Pháp Luật TP.HCM về vấn đề này.

Vướng với các quy định khác

. Phóng viên: Thưa ông, vì sao cho đến nay hoạt động kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế chưa được triển khai tại Việt Nam dù đã có khung pháp lý?

Ông Nguyễn Minh Tiến: Theo Nghị định 06/2017, Chính phủ quy định các điều kiện tổ chức thí điểm kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế và cho phép một doanh nghiệp được phép tổ chức thí điểm kinh doanh loại hình đặt cược này. Việc lựa chọn doanh nghiệp phải thực hiện thông qua đấu thầu.

Tuy nhiên, Luật Đấu thầu quy định về việc đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư theo hình thức đối tác công tư, dự án đầu tư có sử dụng đất mà không có quy định lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án thí điểm kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế. Vì vậy, khi Bộ Tài chính xây dựng các tiêu chí và quy trình lựa chọn doanh nghiệp thì thấy vướng mắc về pháp lý trong đấu thầu lựa chọn doanh nghiệp theo quy định của Luật Đấu thầu.

Chính vì vậy nên cần phải sửa đổi, làm rõ hơn quy trình, cách thức đấu thầu lựa chọn doanh nghiệp. Việc sửa Nghị định 06/2017 để tháo gỡ vướng mắc nêu trên.

. Thực tế việc cá độ bóng đá bất hợp pháp vẫn diễn ra, trường hợp doanh nghiệp đặt cược bóng đá quốc tế được cấp phép kinh doanh có đẩy lùi được cá độ bóng đá bất hợp pháp hay không?

Trước khi Nghị định 06/2017 được ban hành, tại Việt Nam đã xuất hiện hoạt động tổ chức cá cược bóng đá bất hợp pháp thông qua các website của các doanh nghiệp đặt cược ở nước ngoài.

Thực trạng trên cho thấy nhu cầu của một bộ phận người dân về đặt cược là có nhưng chưa có quy định pháp luật chuyên ngành để điều chỉnh và quản lý hoạt động kinh doanh này.

Chính phủ đã có Nghị định 06/2017 với mục tiêu xác lập khung khổ pháp lý để quản lý hoạt động kinh doanh này nhằm tăng cường quản lý của Nhà nước trên các phương diện về thể chế, chính sách, công tác quản lý, giám sát và xử lý vi phạm… nhằm hạn chế ảnh hưởng tiêu cực, đảm bảo an ninh trật tự, an toàn xã hội.

Cũng cần lưu ý là khi doanh nghiệp tổ chức thí điểm kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế được phép kinh doanh cũng chỉ góp phần hạn chế tình trạng cá độ bóng đá bất hợp pháp. Muốn ngăn chặn cá độ bóng đá bất hợp pháp thì phải có nhiều giải pháp phối hợp đồng bộ, chặt chẽ từ những cơ quan quản lý nhà nước như cơ quan công an, chính quyền địa phương, cơ quan thông tin truyền thông… Đây cũng là kinh nghiệm quản lý của các nước.

Việc sửa đổi, bổ sung nghị định sẽ khắc phục các vướng mắc để việc đặt cược thể thao thực hiện được trên thực tế. Ảnh: HOÀNG GIANG

Nhiều bộ, ngành sẽ giám sát hoạt động cá cược

. Khi kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế được triển khai thì dự kiến tác động như thế nào đến xã hội, việc thu thuế sẽ nhiều hơn?

Như đã nêu ở trên, một trong những mục tiêu kinh doanh đặt cược là ngoài việc đáp ứng nhu cầu giải trí của một bộ phận dân cư thì phải đảm bảo an ninh trật tự, an toàn xã hội khi tổ chức kinh doanh đặt cược.

Để đảm bảo nguyên tắc này, Nghị định 06/2017 đã quy định rõ các vấn đề về doanh nghiệp được phép kinh doanh, điều kiện tổ chức kinh doanh. Cùng với đó là nội dung kinh doanh phải tuân thủ chế độ báo cáo và kiểm tra, giám sát của địa phương và các bộ, ngành liên quan để đảm bảo hoạt động kinh doanh đặt cược được kiểm soát chặt chẽ.

Nghị định 06/2017 cũng yêu cầu một trong các điều kiện kinh doanh đặt cược là doanh nghiệp phải đáp ứng được điều kiện an ninh trật tự do cơ quan công an quản lý, giám sát. Do đó, khi hoạt động kinh doanh đặt cược được triển khai thì phải đảm bảo về an ninh trật tự, an toàn xã hội.

Việc thu thuế đối với hoạt động kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế chỉ là một nội dung khi Chính phủ ban hành Nghị định số 06/2017. Theo đó, doanh nghiệp kinh doanh đặt cược phải có trách nhiệm nộp thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế thu nhập doanh nghiệp theo đúng quy định của pháp luật hiện hành.

Tiền đánh bạc qua mạng hàng triệu USD mỗi ngày

Tội phạm cờ bạc, cá độ bóng đá trên mạng với khoảng 30 nhà cái ở nước ngoài móc nối với người trong nước thiết lập các đường dây với số tiền đánh bạc hằng ngày lên tới hàng triệu USD.

Bộ trưởng TÔ LÂM phát biểu tại hội nghị toàn quốc
ngành công an vào tháng 1-2020

Mở rộng các giải đấu được phép cá cược

. Bộ Tài chính đang đề xuất Chính phủ cho phép người Việt được đặt cược bằng cách thanh toán qua các kênh trung gian như ví điện tử hay tài khoản điện thoại trả trước. Điều này có khác biệt gì so với các quy định hiện nay, thưa ông?

Hiện Nghị định 06/2017 quy định người tham gia đặt cược qua điện thoại phải mở tài khoản tại doanh nghiệp đặt cược. Khi đăng ký tài khoản, người chơi có tài khoản thanh toán tại tổ chức tín dụng.

Theo quy định về thanh toán không dùng tiền mặt, có hai hình thức thanh toán gồm thanh toán qua tài khoản ngân hàng; thanh toán qua tài khoản trung gian thanh toán (như ví điện tử và tổ chức không phải là ngân hàng cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán được Ngân hàng Nhà nước cấp phép).

Thực hiện chủ trương khuyến khích thanh toán không dùng tiền mặt, tại dự thảo nghị định sửa đổi, bổ sung, Bộ Tài chính đề xuất bổ sung ngoài tài khoản ngân hàng, người tham gia đặt cược có thể sử dụng các phương thức thanh toán qua trung gian thanh toán như ví điện tử, tài khoản điện thoại trả trước của tổ chức không phải là ngân hàng cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán được Ngân hàng Nhà nước cấp phép.

Việc triển khai thanh toán qua các kênh trung gian không gặp các khó khăn gì vì hiện nay tỉ lệ người dân sử dụng điện thoại thông minh lớn, việc mở rộng liên kết thanh toán như ví điện tử cũng tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch thanh toán, trong đó có giao dịch về đặt cược. Điều này cũng góp phần nâng cao năng lực quản lý của Nhà nước trong việc giám sát lĩnh vực đặt cược thông qua việc giám sát định danh với người chơi.

. Việc giám sát đặt cược bằng giám sát định danh được hiểu như thế nào, thưa ông?

Việc giám sát đặt cược bằng giám sát định danh có nghĩa là người chơi phải mở tài khoản đặt cược tại ngân hàng, doanh nghiệp kinh doanh đặt cược. Người chơi cung cấp thông tin về số chứng minh nhân dân/căn cước công dân/hộ chiếu để đảm bảo lưu trữ dữ liệu quản lý của cơ quan quản lý nhà nước cũng như doanh nghiệp kinh doanh đặt cược.

Sẽ có danh mục khoảng 47 giải đấu, trận đấu bóng đá quốc tế dự kiến sẽ đưa vào dự thảo nghị định sửa đổi, bổ sung để thực hiện thí điểm kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế.

. Xin cám ơn ông.

Các điểm mới trong dự thảo sửa đổi

Theo dự thảo, chỉ một doanh nghiệp được phép tổ chức thí điểm kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế trong năm năm. Doanh nghiệp được cấp phép là doanh nghiệp trúng thầu. Sau thời gian thí điểm sẽ có tổng kết, đánh giá. Lúc đó Chính phủ sẽ quyết định tiếp tục cho phép loại hình kinh doanh này tồn tại hay chấm dứt.

Trong năm đầu thí điểm sẽ có 20 tỉnh, thành được phân phối vé đặt cược. Đến năm thứ hai, các bộ liên quan sẽ sơ kết, đánh giá, trình Thủ tướng quyết định có mở rộng ra các địa phương khác.

Mức đặt cược sẽ điều chỉnh trong khung tối thiểu, tối đa trong từng thời kỳ (Nghị định 06/2017 quy định cứng là mức đặt cược tối thiểu 10.000 đồng, tối đa 1 triệu đồng/người chơi/ngày).

Người chơi đặt cược tròn 21 tuổi trở lên. Nếu lựa chọn đặt cược qua điện thoại, người chơi phải có tài khoản tham gia đặt cược. Việc trả thưởng linh hoạt qua thẻ điện thoại trả trước, ví điện tử, tài khoản ngân hàng…

Việc đặt cược diễn ra trước và trong suốt trận đấu.

Các giải đấu mà người chơi được phép tham gia sẽ mở rộng lên 47 giải chứ không khu trú trong khoản tám giải đấu như quy định hiện hành. Cụ thể, các trận đấu, giải thi đấu do FIFA hoặc liên đoàn bóng đá thành viên của FIFA tổ chức (giải vô địch và cúp quốc gia của Anh, Tây Ban Nha, Đức, Ý, Pháp; giải vô địch cấp câu lạc bộ khu vực châu Âu, châu Á, châu Mỹ; giải vô địch cấp đội tuyển quốc gia khu vực châu Âu, châu Á, châu Mỹ, châu Đại Dương, châu Phi; giải bóng đá vô địch thế giới do FIFA tổ chức đối với bóng đá nam, bóng đá nữ và các giải trẻ…).

Ý KIẾN CHUYÊN GIA

Hợp thức hóa để quản lý tốt hơn

Nên hiện thực hóa việc đặt cược thể thao. Bởi nếu không thừa nhận thì việc cá cược cũng đã diễn ra và phát sinh nhiều tiêu cực vì chưa được hợp pháp hóa nó.

Càng không chính thống thì càng có nhiều tiêu cực, vấn nạn rửa tiền càng khó kiểm soát. Một khi thực tế đã diễn ra mà mình cứ cố tình lờ đi, điều này cũng không giúp ích được gì về mặt quản lý xã hội.

Vấn đề cần đặt ra ở đây là cần có những quy định chặt chẽ của pháp luật để dựa vào đó các cơ quan chức năng mới tiến hành kiểm tra, giám sát, quản lý. Qua đó, nhà điều hành sẽ nắm bắt rõ thông tin của doanh nghiệp tham gia đầu tư lẫn người chơi nhằm tránh được các hiện tượng tiêu cực từ loại hình hoạt động này như rửa tiền, lừa đảo, tín dụng đen… Quản lý chặt chẽ bao giờ cũng có lợi hơn là cứ để cho những hoạt động cá độ diễn ra âm thầm ngoài vòng pháp luật.

Dự thảo sửa đổi, bổ sung Nghị định 06/2017 sẽ khắc phục, đưa loại hình này vào quản lý tốt hơn.

Trên thế giới có nhiều nước đã chấp nhận hợp thức hóa hình thức cá độ, ngay như ở Macau – thành phố này phát triển chỉ vì để phục vụ cho người tham gia đánh bạc nhưng vấn đề an ninh trật tự xã hội lại được bảo đảm rất tốt.

TS LÊ ĐĂNG DOANH , chuyên gia kinh tế

Lợi nhuận chủ yếu vào túi nhà đầu tư

Khi cho phép người dân được tham gia cá cược chính thống sẽ làm tăng nguồn thu cho ngân sách thông qua thuế từ người chơi và doanh nghiệp đứng ra tổ chức.

Tuy nhiên, về mặt xã hội thì sẽ có những hạn chế, hiệu ứng xấu về mặt xã hội.

Thực tế là nhiều người ở khu vực biên giới giáp với Campuchia chạy sang nước bạn để đánh bạc bất chấp hậu quả thiệt hại cho chính bản thân và gia đình. Một quốc gia không thể nào phát triển về kinh tế mà về mặt xã hội không có nền tảng lành mạnh.

Về số tiền hàng tỉ USD “chảy máu” qua hoạt động cá độ không hợp pháp là do quản lý của các cơ quan chức năng liên quan còn lỏng lẻo.

Các loại hình xổ số kiến thiết, Vietlott… là một loại cờ bạc nhưng giá trị của một tấm vé xổ số chỉ có 10.000 đồng và người mua thường với tâm lý ủng hộ cho những người nghèo, người khuyết tật… có thu nhập trong cuộc sống. Hơn nữa, thực tế là không thấy mấy ai chơi xổ số đến mức tán gia bại sản nhưng những câu chuyện về chơi cá độ đến mức khánh kiệt cả gia tài thì ở xã hội không thiếu.

Điều khác biệt quan trọng nữa của hai loại sản phẩm này, đó là nguồn thu từ việc bán vé số được dùng góp vào ngân sách, phục vụ dân sinh. Trong khi nếu Chính phủ cấp phép cho mô hình cá độ bóng đá, đua chó, đua ngựa… thì ngân sách của Nhà nước cũng chỉ thu được các loại thuế của các nhà đầu tư, của người chơi… chứ khoản lợi nhuận “khủng” từ các chương trình cá độ sẽ chảy về túi của các cá nhân và doanh nghiệp.

Lợi ích mà Chính phủ nhận được so với chi phí thiệt hại về xã hội, về con người là không xứng đáng để ủng hộ vấn đề cá độ bóng đá…

TS NGUYỄN TRÍ HIẾU , chuyên gia tài chính ngân hàng

THÙY LINH ghi