Cà chua “kết đôi” một loài bí ẩn, sinh ra… khoai tây

Một nghiên cứu mới cho thấy chi Petota mà các củ khoai tây thuộc về vốn tiến hóa từ cà chua dại và một loài thuộc chi Etuberosum .

Theo một nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí Cell, sự “ kết đôi ” kỳ lạ giữa cà chua dại và một thành viên thuộc chi Etuberosum đã xảy ra khoảng 8-9 triệu năm trước, kết quả là gia tộc Petota – chi thực vật bao gồm những củ khoai tây chúng ta thường ăn – được sinh ra.

Khoai tây có tổ tiên là những quả cà chua dại – Ảnh minh họa: POPULAR SCIENCE

Để đi đến kết luận nói trên, các nhà nghiên cứu đã phân tích bộ gene của 128 loài thực vật thuộc các chi Petota, Tomato và Etuberosum, bao gồm những quả cà chua (Solanum lycopersicum, thuộc chi Tomato) và củ khoai tây (Solanum tuberosum, chi Petota).

Theo TS Sandra Knapp từ Bảo tàng Lịch sử tự nhiên London (Anh), đồng tác giả, cho biết họ đã sử dụng những công cụ phân tích di truyền tiên tiến chưa từng được ứng dụng trước đây.

Điều này đã giúp nhóm nghiên cứu lần đầu tiên truy nguyên được “thủy tổ” của khoai tây: Chính là con lai của cà chua dại và một loài Etuberosum cổ đại, một nhóm thực vật ngày nay chỉ còn lại vài loài được coi như cây bản địa ở Nam Mỹ.

Theo Live Science , các tác giả cho hay họ đã phát hiện các kiểu gene “giống như khảm” ở Petota đại diện cho sự pha trộn đồng đều của DNA được thừa hưởng từ cả cà chua và Etuberosum.

Sự kiện lai tạo cổ xưa giữa Etuberosum và cây cà chua không có gì bất hợp lý, bởi chúng vốn gần gũi về mặt di truyền. Hai dòng dõi này có chung một tổ tiên từ 13-14 triệu năm trước.

Mặc dù tiến hóa độc lập sau khi tổ tiên chung này biến mất, chi Etuberosum và chi Tomato có thể vẫn có đủ điểm chung về mặt di truyền để “kết đôi” 5 triệu năm sau đó.

Hai chi thực vật này đều không có củ, nhưng sự kết hợp thú vị đã tạo ra những kiểu gene đặc biệt giúp những “đứa con” khoai tây có củ.

“Việc tiến hóa thành cây rễ củ đã mang lại cho khoai tây một lợi thế lớn trong môi trường khắc nghiệt, thúc đẩy sự bùng nổ của các loài mới và góp phần tạo nên sự đa dạng của khoai tây ngày nay” – GS Sanwen Huang, đồng tác giả từ Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc, giải thích.