Bộ Y tế yêu cầu tăng cường phòng, chống bệnh truyền nhiễm trong mùa đông xuân
Hiện nay, thời tiết mùa đông xuân với đặc trưng lạnh và ẩm đang tạo điều kiện thuận lợi cho các bệnh truyền nhiễm lây lan nhanh chóng, đặc biệt là các bệnh lây qua đường hô hấp.
Theo Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), trong những năm qua, công tác kiểm soát bệnh truyền nhiễm tại Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả tích cực, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy số mắc một số bệnh truyền nhiễm vẫn có xu hướng gia tăng cục bộ tại một số địa phương, đặc biệt với các bệnh đã có vaccine phòng ngừa như sởi, ho gà và bệnh dại.
Hiện nay, thời tiết mùa đông xuân với đặc trưng lạnh và ẩm đang tạo điều kiện thuận lợi cho các bệnh truyền nhiễm lây lan nhanh chóng, đặc biệt là các bệnh lây qua đường hô hấp. Trước tình hình này, Cục Y tế dự phòng đã ban hành Công văn số 1432/DP-DT đề nghị tăng cường chỉ đạo và triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm chủ động phòng, chống bệnh truyền nhiễm trong mùa đông xuân.
Trong đó, theo dõi và giám sát chặt chẽ tình hình bệnh truyền nhiễm. Để phát hiện sớm và ngăn chặn nguy cơ bùng phát dịch, các địa phương cần tập trung thực hiện:
- Giám sát thường xuyên: Theo dõi sát sao tình hình bệnh truyền nhiễm tại cộng đồng, cơ sở y tế và các cửa khẩu. Đặc biệt chú trọng đến các bệnh lây truyền qua đường hô hấp, các trường hợp viêm đường hô hấp cấp tính và hội chứng viêm phổi nặng do vi rút.
- Giám sát dựa vào sự kiện (EBS): Phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường hoặc ổ dịch mới tại cộng đồng.
- Xử lý triệt để ổ dịch: Khi phát hiện ca bệnh hoặc ổ dịch, cần khẩn trương khoanh vùng, dập dịch, không để lan rộng trong cộng đồng.
- Phối hợp lấy mẫu xét nghiệm: Chủ động hợp tác với các Viện Vệ sinh Dịch tễ/Pasteur để lấy mẫu, xét nghiệm tìm tác nhân gây bệnh, đánh giá nguy cơ và đề xuất các biện pháp xử lý kịp thời.
Bên cạnh đó, tiêm chủng là biện pháp quan trọng trong phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm. Các địa phương cần đẩy mạnh triển khai tiêm chủng mở rộng, tiếp tục tổ chức tiêm chủng thường xuyên theo Chương trình Tiêm chủng mở rộng, đảm bảo đạt tiến độ và độ bao phủ theo kế hoạch đã được phê duyệt.
Video đang HOT
Rà soát đối tượng tiêm chủng, quản lý chặt chẽ danh sách các đối tượng thuộc diện tiêm chủng, triển khai tiêm bù và tiêm vét cho các trường hợp chưa được tiêm chủng đầy đủ. Thực hiện chiến dịch tiêm phòng bệnh sởi theo kế hoạch của Bộ Y tế, các địa phương cần đảm bảo tổ chức tiêm chủng đúng tiến độ, đạt hiệu quả cao, góp phần giảm nguy cơ bùng phát dịch sởi.
Các cơ sở y tế cần chú trọng thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn trong khám, chữa bệnh, hạn chế nguy cơ lây nhiễm chéo trong quá trình khám, chữa bệnh phân luồng và sàng lọc bệnh nhân, xây dựng quy trình tiếp nhận, phân loại bệnh nhân ngay từ khi vào khám, đặc biệt với các bệnh có nguy cơ lây lan cao.
Đảm bảo đầy đủ cơ sở vật chất và nhân lực để thu dung, cách ly và điều trị bệnh nhân hiệu quả, đặc biệt đối với các trường hợp nặng. Tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về kiểm soát nhiễm khuẩn tại các cơ sở khám, chữa bệnh, đặc biệt với những đối tượng nguy cơ cao như người già, phụ nữ mang thai, trẻ em và bệnh nhân mắc bệnh nền.
Tăng cường phối hợp liên ngành trong công tác phòng, chống bệnh truyền nhiễm
- Với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn: Giám sát chặt chẽ các bệnh lây truyền từ động vật sang người như cúm gia cầm, bệnh dại. Tăng cường phát hiện sớm các ổ dịch tại cửa khẩu, chợ gia cầm sống và phối hợp xử lý kịp thời. Đồng thời, tổ chức tiêm phòng bệnh dại cho các trường hợp bị chó, mèo cắn.
- Với Sở Giáo dục và Đào tạo: Tăng cường kiểm tra, giám sát y tế tại các trường học, đặc biệt là trường mẫu giáo, mầm non, nhà trẻ. Triển khai các chiến dịch tiêm chủng và nâng cao ý thức phòng bệnh cho học sinh thông qua truyền thông học đường.
- Với Sở Thông tin và Truyền thông, các cơ quan báo chí: Đẩy mạnh truyền thông về phòng, chống bệnh truyền nhiễm, đặc biệt là các bệnh lây qua đường hô hấp. Hướng dẫn người dân thực hiện các biện pháp phòng bệnh cá nhân, tham gia tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch theo hướng dẫn của Bộ Y tế.
Các địa phương cần rà soát, đảm bảo sẵn sàng về nguồn lực phòng, chống dịch: Kinh phí và nguồn lực để triển khai các biện pháp phòng, chống dịch; Thuốc, vaccine, vật tư y tế và trang thiết bị cần thiết; Nhân lực phục vụ công tác phòng, chống dịch, nhất là trong trường hợp dịch bùng phát quy mô lớn.
Cục Y tế dự phòng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc triển khai đồng bộ, quyết liệt các giải pháp phòng, chống dịch bệnh trong mùa đông xuân. Đồng thời, kêu gọi Sở Y tế các tỉnh, thành phố chỉ đạo và giám sát chặt chẽ việc thực hiện, góp phần kiểm soát tốt tình hình dịch bệnh, bảo vệ sức khỏe cho người dân.
Nguy cơ dịch bệnh xuất hiện sau mưa lũ
Theo chuyên gia, sau mưa lũ nguy cơ tiềm ẩn bùng phát nhiều căn bệnh dễ dàng lây nhiễm như sởi, sốt xuất huyết, cúm,...
Theo thông tin từ hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm, tính đến cuối tháng 8/2024, ca mắc sởi tăng hơn 8 lần, số ca mắc ho gà tăng hơn 25 lần so với cùng kỳ năm 2023.
Sau mưa lũ, nguy cơ xuất hiện các bệnh truyền nhiễm tăng cao.
Bộ Y tế lo ngại, sau mưa lũ lại trùng vào thời điểm cả nước đang bước vào năm học mới, học sinh các cấp đang quay trở lại trường học; nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm tăng cao, nhất là với một số bệnh truyền nhiễm như sởi, ho gà, tay chân miệng và một số bệnh lây truyền qua đường hô hấp.
Dự báo thời tiết hiện nay nắng nóng kèm theo mưa nhiều là điều kiện thuận lợi để phát sinh muỗi truyền bệnh; kết quả giám sát tại một số ổ dịch vẫn ghi nhận chỉ số côn trùng cao vượt ngưỡng nguy cơ, dự báo số ca mắc tiếp tục gia tăng trong thời gian tới. Tại các địa phương khác trong cả nước cũng xuất hiện rải rác các ca bệnh sốt xuất huyết, sởi, ho gà...
Ông Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế cho biết, sau lũ lụt, các bệnh có nguy cơ gặp cao nhất là tiêu chảy, đau mắt đỏ, viêm đường hô hấp, cảm cúm...
Ở các vùng sau mưa, lũ lụt, bệnh về đường tiêu hóa thường tăng lên một cách đáng kể. Các bệnh đường tiêu hóa hay gặp như tả, lỵ, thương hàn, nhiễm khuẩn, nhiễm độc thức ăn do các loại vi khuẩn. Nhóm các bệnh này thường dễ gây dịch với các triệu chứng cơ bản như đau bụng, tiêu chảy cấp. Trẻ em còn có nguy cơ mắc bệnh tay - chân - miệng.
Môi trường ẩm ướt, ô nhiễm là điều kiện thuận lợi cho muỗi phát triển, do đó bệnh sốt xuất huyết rất dễ xảy ra. Mặt khác, sau mưa lũ các bệnh phát sinh do các vector truyền bệnh phát sinh mạnh. Đây là các bệnh rất dễ lây và bùng phát dịch trên diện rộng. Điển hình trong số này là bệnh sốt xuất huyết, sốt do virus thường và sốt rét.
Thời tiết ẩm thấp, mưa nhiều làm tăng khả năng mắc các bệnh về đường hô hấp trong đó phổ biến nhất là cúm, cảm lạnh. Các triệu chứng nặng hơn là sốt cao, sốt kéo dài, người rét run và vã mồ hôi, mệt mỏi trầm trọng.
Một số trường hợp, cảm lạnh và cúm có thể dẫn đến viêm phổi, viêm xoang, viêm tai hoặc viêm họng. Các bệnh hô hấp thường có khả năng lây nhiễm cao, tạo thành dịch, gây khó khăn cho việc điều trị. Đau mắt đỏ cũng dễ bùng phát thành dịch tại những nơi mà điều kiện vệ sinh, nước sạch không bảo đảm.
Trong mùa mưa lũ, thời tiết ẩm tạo điều kiện cho virus phát triển, kèm theo đó là thói quen sử dụng nước giếng khơi bị nhiễm bẩn. Đây là những nguyên nhân khiến số người mắc bệnh đau mắt đỏ tăng cao hơn trong mùa mưa lũ.
Sau mưa lũ, do điều kiện vệ sinh kém, môi trường, nguồn nước bị ô nhiễm và chứa đựng nhiều vi khuẩn gây bệnh, trong đó phải kể đến các vi khuẩn gây bệnh về da.
TS.Phạm Thị Minh Phương, Trưởng Khoa Khám bệnh, Bệnh viện Da liễu Trung ương cho biết, khi thời tiết thay đổi, mưa gió nhiều, độ ẩm không khí cao; nhiều khu lụt lội... khiến người dân dễ mắc các bệnh về da.
Đặc biệt, trong thời điểm mưa lũ, các bệnh về da hay gặp nhất là các bệnh về da do nhiễm khuẩn, nhiễm nấm.
Bệnh da do nấm hay gặp nhất là nấm kẽ bàn chân, nấm móng chân. Nguyên nhân chủ yếu do người dân lội nước nhiều, làn da bị mềm đi, khả năng bảo vệ trước môi trường giảm, khi đó tác nhân bên ngoài môi trường như nấm dễ chui vào. Nấm dễ phát triển trong môi trường nóng ẩm nên trong mùa mưa lũ, người dân dễ bị nấm kẽ, nấm bàn chân, nấm móng chân...
Để phòng nguy cơ mắc phải các bệnh truyền nhiễm dễ lây lan thành dịch, Cục Y tế dự phòng khuyến cáo người dân triển khai các biện pháp đảm bảo vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường, an toàn thực phẩm sau những ngày mưa lũ.
Cùng với đó đưa ra hướng dẫn, sau mưa lũ, ngập lụt cần phải thực hiện các hoạt động vệ sinh môi trường, đảm bảo nước rút đến đâu làm vệ sinh môi trường đến đó.
Ngành Y tế sẽ giám sát, phát hiện và xử lý các nguy cơ gây bệnh truyền nhiễm xảy ra sau mưa bão như tiêu chảy, đau mắt đỏ, viêm đường hô hấp, nước ăn chân, cảm cúm; đặc biệt các bệnh lây truyền qua đường tiêu hóa như dịch tả, lỵ, thương hàn...
Cục Y tế dự phòng khuyến cáo, bất kỳ ai cũng có nguy cơ đối với bệnh nhiễm trùng lây qua đường ăn uống. Vì thế, để phòng ngừa những bệnh này, mỗi người cần giữ gìn vệ sinh cá nhân và môi trường sống thật tốt.
Tăng cường vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường, thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch, đặc biệt là trước khi ăn và sau. Bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm, cần thực hiện ăn chín, uống chín, không uống nước lã. Không ăn các thức ăn có dấu hiệu ôi thiu, thức ăn dễ bị nhiễm khuẩn.
Sau mưa lũ, các địa phương cần nhanh chóng dọn vệ sinh môi trường, chôn lấp xác động vật, lau chùi nhà cửa bằng hóa chất tẩy rửa. Việc này có tác dụng lớn trong việc đề phòng ngộ độc và bệnh truyền qua thực phẩm.
Ngoài Chloramin B, người dân có thể dùng phèn chua, vôi để xử lý nguồn nước bị nhiễm bẩn. Sau 30 phút, cặn lắng xuống đáy có thể gạn lấy nước trong dùng nhưng vẫn phải đun sôi mới uống được.
Theo bác sỹ Bùi Thị Việt Hoa, Hệ thống tiêm chủng Safpo/Potec, để hạn chế dịch bệnh lây lan trong tình hình mưa bão, người dân cần thực hiện tốt các biện pháp phòng ngừa như đảm bảo vệ sinh cá nhân, che miệng khi hắt hơi; rửa tay với xà phòng; vệ sinh mũi, họng hàng ngày bằng nước muối sinh lý.
Ngoài ra, cần duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý, thực hiện ăn chín, uống chín, không uống nước lã, hạn chế tiếp xúc với người bệnh và tiêm chủng đầy đủ.
Chủ động phòng bệnh mùa tựu trường Hiện học sinh cả nước đã và đang tựu trường, chuẩn bị bước vào năm học mới. Trong khi đó, số ca mắc các bệnh truyền nhiễm như sởi, ho gà, chân tay chân miệng và một số các bệnh lây truyền qua đường hô hấp lại có xu hướng tăng. Bộ y tế nhận định mùa tựu trường cũng là thời điểm...