Bộ Công Thương đang “tính” thí điểm xác định giá điện mặt trời
Bộ Công Thương cho rằng, trong giai đoạn chuyển tiếp từ cơ chế giá mua bán điện cố định (cơ chế FIT) sang cơ chế đấu thầu cho các dự án điện mặt trời, cần thực hiện Chương trình thí điểm xác định giá điện mặt trời.
Ảnh minh họa. Ảnh: Nguyễn Thanh
Chưa thể áp dụng đấu thầu
Để khuyến khích phát triển điện mặt trời, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 11/2017/QĐ-TTg về cơ chế khuyến khích phát triển các dự án điện mặt trời tại Việt Nam (hết hiệu lực thi hành ngày 30/6/2019) và Quyết định 13/2020/QĐ-TTg ngày 26/4/2020 về cơ chế khuyến khích phát triển các dự án điện mặt trời tại Việt Nam, trong đó ban hành giá FIT.
Cơ chế giá FIT tại cả 2 quyết định nêu trên cho phép nhà đầu tư được hưởng giá FIT trong vòng 20 năm nếu nhà máy điện đạt được ngày vận hành thương mại ( COD) trong thời hạn áp dụng giá FIT theo quy định.
Tại văn bản lấy ý kiến các bộ, ngành, địa phương về dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về Chương trình thí điểm xác định giá điện mặt trời mới đây, Bộ Công Thương nêu rõ, cơ chế giá FIT tại Quyết định số 13/2020/QĐ-TTg về cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời được áp dụng cho các dự án đáp ứng yêu cầu về thời điểm được cấp chủ trương đầu tư và có ngày vận hành thương mại trước ngày 1/1/2021.
Các dự án không đáp ứng tiêu chí trên sẽ không được áp dụng giá FIT, thay vào đó giá mua điện phải được xác định thông qua “cơ chế cạnh tranh”.
Tại Quyết định số 13/2020/QĐ-TTg, Thủ tướng đã giao Bộ Công Thương nghiên cứu hoàn chỉnh cơ chế đấu thầu các dự án điện mặt trời, lộ trình thực hiện và báo cáo Thủ tướng Chính phủ phê duyệt triển khai trên toàn quốc.
Video đang HOT
Ở thời điểm hiện tại, Bộ Công Thương lập luận, nhằm huy động được nguồn điện mặt trời đáp ứng nhu cầu phụ tải, tối ưu trong phát triển, vận hành hệ thống điện và giảm thiểu chi phí mua điện, cơ chế đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư và dự án đầu tư phải được thiết kế phù hợp.
Trong đó, Bộ Công Thương nhấn mạnh vào yếu tố thống nhất quy trình, đầu mối, phân cấp thẩm quyền về đầu tư phát triển dự án thể hiện trong các khung chính sách có liên quan về Luật Điện lực, Luật Đầu tư, Luật Đất đai, Luật Quy hoạch…
Do đó, cần có thời gian nghiên cứu để đề xuất ban hành quy định về cơ chế đấu thầu cạnh tranh nhằm đảm bảo công khai, minh bạch, cạnh tranh để giảm chi phí mua điện, tăng cường hiệu quả quản lý đầu tư.
Bắt đầu chọn dự án từ tháng 11/2020
Bộ Công Thương nêu rõ, hiện có 8 dự án điện mặt trời đã được bổ sung vào quy hoạch phát triển điện lực với tổng công suất 610 MW không đủ điều kiện áp dụng cơ chế giá FIT quy định tại Quyết định số 13/2020/QĐ-TTg.
Ngoài ra, còn có 21 dự án điện mặt trời với tổng công suất khoảng 1.000 MW đã được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương bổ sung quy hoạch của Văn phòng Chính phủ và 103 dự án điện mặt trời đã hoàn thành thẩm định hồ sơ đề nghị bổ sung quy hoạch với tổng công suất khoảng 10.000 MW. Các dự án này hiện đang chờ chính sách mới để phát triển điện mặt trời nhằm tiếp tục quyết định đầu tư.
Với tình hình nêu trên, Bộ Công Thương nhận định, trong giai đoạn chuyển tiếp từ cơ chế giá FIT sang cơ chế đấu thầu cho các dự án đã có trong quy hoạch phát triển điện lực và không đủ điều kiện áp dụng giá FIT, cần thực hiện Chương trình thí điểm xác định giá điện mặt trời.
Bộ Công Thương đề xuất tổng quy mô công suất các dự án được lựa chọn phát triển điện mặt trời trong Chương trình thí điểm tối đa bằng 60% tổng công suất các dự án tham gia Chương trình thí điểm.
Dự kiến, từ tháng 11/2020 đến tháng 5/2021 sẽ tổ chức lựa chọn dự án theo giá điện; từ năm 2021 đến tháng 6/2022 là thời gian hoàn thiện thủ tục và thực hiện đầu tư dự án.
Chương trình áp dụng đối với các dự án điện mặt trời, trong quy hoạch phát triển điện lực và chỉ áp dụng 1 lần đối với dự án điện mặt trời nổi và điện mặt trời nối lưới. Chương trình không áp dụng đối với dự án điện mặt trời nối lưới được đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) và hình thức mua bán điện trực tiếp.
Các dự án điện mặt trời tham gia Chương trình có giá bán điện từ thấp đến cao, dưới mức giá trần do Thủ tướng phê duyệt, sẽ lựa chọn để phát triển cho đến khi đạt tổng quy mô công suất của Chương trình.
Về giá trần điện mặt trời của Chương trình thí điểm, Bộ Công Thương đề xuất áp dụng theo quy định tại Quyết định 13/2020/QĐ-TTg. Giá điện áp dụng cho dự án được lựa chọn sẽ là mức giá bán điện đề xuất của nhà đầu tư và nhỏ hơn mức giá trần được Thủ tướng phê duyệt. Giá bán điện này được áp dụng 20 năm kể từ ngày vận hành thương mại.
Trường hợp dự án được lựa chọn phát triển trong Chương trình thí điểm được cơ quan có thẩm quyền cho phép giãn tiến độ đầu tư và có ngày vận hành thương mại sau ngày 30/6/2022, giá bán điện áp dụng của dự án sẽ là giá bán điện nhà đầu tư đề xuất không vượt quá giá trần theo Quyết định số 13/2020/QĐ-TTg nhưng giảm trừ lũy kế theo tỷ lệ 5% sau mỗi quý chậm tiến độ.
Theo Bộ Công Thương, tính đến hết tháng 8/2020, cả nước đã có 92 dự án điện mặt trời được đưa vào vận hành và phát điện với tổng công suất lắp đặt là 6.165 MWp. Trong giai đoạn 2021-2024, lượng điện thiếu hụt sẽ tăng từ 400 triệu kWh năm 2021, lên cao nhất đến 13,3 tỷ kWh vào năm 2023 và giảm xuống khoảng 11 tỷ kWh vào năm 2024.
Để giảm nguy cơ thiếu điện trong giai đoạn 2021-2025, một trong những giải pháp được đề xuất là đẩy mạnh phát triển nguồn điện năng lượng tái tạo, nhất là nguồn điện mặt trời do có thể thực hiện nhanh, đáp ứng tiến độ vận hành ngay từ năm 2021. Tổng công suất nguồn điện mặt trời dự kiến phát triển giai đoạn đến năm 2025 là 14.450 MW và đến năm 2030 là 20.050 MW.
Bộ Công Thương hướng dẫn về đầu tư điện mặt trời mái nhà
Ngày 22/9, Bộ Công Thương đã có công văn hướng dẫn đầu tư điện mặt trời mái nhà.
Đội ngũ kỹ sư của Nhà máy điện mặt trời Phước Ninh (Ninh Thuận) hoàn thiện lắp đặt tấm pin để phát điện. Ảnh: Công Thử/TTXVN
Theo Bộ Công Thương, điện mặt trời mái nhà là nguồn điện sạch, tái tạo có tính chất phân tán, quy mô nhỏ, được tiêu thụ tại chỗ, giảm tổn thất của quá trình truyền tải, phân phối, tận dụng hạ tầng lưới điện hiện có của ngành điện.
Đặc biệt, điện mặt trời mái nhà có thời gian phát chủ yếu vào ban ngày, trong giờ cao điểm của hệ thống điện giúp giảm đỉnh phụ tải, tận dụng được diện tích mặt bằng mái nhà tại các khu dân cư, doanh nghiệp vốn đã có sẵn cơ sở hạ tầng lưới điện đầy đủ, thuận tiện trong việc đấu nối, ít tác động đến quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất...
Chính vì vậy, cần khuyến khích các thành phần kinh tế như hộ gia đình, doanh nghiệp tham gia đầu tư để cấp điện tự dùng và phần dư bán lại cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN).
Đây là cơ sở chính, quan trọng để Bộ Công Thương tham mưu với Chính phủ những ưu đãi khuyến khích dành cho điện mặt trời mái nhà (tương đương với 8,38 UScent/kWh) cao hơn hẳn so với điện mặt trời mặt đất (tương đương với 7,09 UScent/kWh) và điện mặt trời nổi (tương đương với 7,69 UScent/kWh).
Tại văn bản hướng dẫn số 7088 ngày 22/9/2020, Bộ Công Thương dẫn chiếu định nghĩa hệ thống điện mặt trời mái nhà và dẫn chiếu khái niệm về công trình xây dựng theo các quy định tại Luật Xây dựng năm 2014, nhà, kết cấu dạng nhà của công trình xây dựng theo Thông tư 03/2016/TT-BXD của Bộ Xây dựng và cũng lưu ý thêm về mái nhà của công trình xây dựng cần phù hợp với công năng, mục đích sử dụng của công trình xây dựng.
Một số trường hợp cũng được Bộ Công Thương hướng dẫn như hệ thống mặt trời có công suất không quá 1 MW nhưng không lắp trên mái nhà của công trình xây dựng có công năng độc lập; trường hợp hệ thống mặt trời của trang trại với công suất trên 1 MW hoặc trên 1,25 MWp. Trường hợp hệ thống điện mặt trời đấu nối vào cấp điện áp trên 35 kV thì không được áp dụng giá bán điện đối với hệ thống điện mặt trời mái nhà theo quy định tại Quyết định 13.
Bộ Công Thương cũng yêu cầu EVN chịu trách nhiệm đảm bảo các hệ thống điện mặt trời mái nhà được đấu nối phù hợp với quy định, không gây quá tải lên hệ thống lưới điện hạ áp, trung áp và cao áp hiện hữu (đặc biệt là hệ thống lưới điện 110 kV).
Đối với các vướng mắc liên quan đến điều kiện kinh doanh, quản lý thuế, hóa đơn của các đối tượng có hệ thống điện mặt trời mái nhà, Bộ Công Thương đề nghị EVN xin ý kiến và hướng dẫn từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính.
Như vậy, hướng dẫn của Bộ Công Thương hoàn toàn tuân thủ Quyết định 13 và Thông tư 18.
Đối với kiến nghị ưu đãi cho trường hợp lắp đặt điện mặt trời trên mái nhà có công suất lớn hơn 1 MW; đầm tôm, trang trại trồng trọt... có nhu cầu sử dụng chính tấm quang điện làm mái Bộ Công Thương sẽ nghiên cứu đề xuất và báo cáo Thủ tướng Chính phủ cơ chế phù hợp với tình hình thực tiễn để áp dụng sau năm 2020.
Bộ Công Thương thông tin về việc đầu tư vào các dự án Điện Mặt trời Bộ Công Thương khẳng định thời gian ngắn nữa sẽ có hướng dẫn cụ thể đến từng địa phương và các nhà đầu tư để giúp cho việc đầu tư Điện Mặt trời. Đây là một định hướng rất đúng đắn của Đảng, Chính phủ. Đến tháng 7/2020, trên hệ thống điện quốc gia có tổng cộng 99 nhà máy Điện Mặt trời...