Binz và một năm “ờ mây zing gút chóp”

2020 là một năm thành công ngoài sức mong đợi của Binz. Nhưng sau tất cả, Binz mang đến cho chúng ta một câu chuyện còn đẹp hơn cả những bản hit, hay sự hào nhoáng của một nghệ sĩ thành công.

Hãy đừng nhìn Binz chỉ bằng những con số, Top trending hay sự xuất hiện dày đặc trên các hợp đồng quảng cáo. Cũng hãy đừng nhìn Binz chỉ qua những chiếc áo lông, kim cương và set đồ hiệu vài tỷ đồng. Ở bên trong tất cả những sự hào nhoáng lấp lánh đó, là một người nghệ sĩ đã luôn chọn âm nhạc làm lẽ sống. Ngay kể cả khi bắt đầu với những bản nhạc rất dở và chẳng có người nghe…

Nhìn lại 1 năm vừa rồi của mình, nếu dùng 1 từ để miêu tả, đó sẽ là…?

Amazing.

Dù tôi biết rằng, năm vừa rồi không phải một năm tốt với cộng đồng. Về sức khỏe và cả nhiều thứ khác nữa. Nhưng cũng trong thời gian đó, tôi tìm hiểu sâu hơn bên trong con người mình, để hiểu mình muốn gì và mình cần gì. Dù tôi vẫn chưa có câu trả lời, nhưng tôi nghĩ rằng tôi đang đến gần với nó hơn.

Là một người đã trải qua rất nhiều thể loại, thử nghiệm nhiều phong cách. Lúc rap hồn nhiên như một cậu bé, lúc lại lãng mạn, một thời gian thì ăn chơi, bây giờ lại có vẻ… hiền hơn rồi. Theo mỗi cột mốc đấy, thì mối quan hệ của anh với âm nhạc/ với rap thay đổi như thế nào?

Chắc chắn là có thay đổi rồi. Nguyên tắc của tôi luôn là giữ những gì viết ra nó thật với những gì tôi đã trải qua nhất. Cũng chính vì vậy nên khi nhìn lại, tôi thấy sự trưởng thành của âm nhạc đi cùng với mình. Có thể những suy nghĩ ngày ấy không còn đúng với thời điểm bây giờ nữa, nhưng ít nhất nó vẫn nằm ở đó và lưu lại những điều tôi đã trải qua.

Ta không thể diễn tả được tính cách hay con người của mình bằng lời nói, nên đối với tôi, âm nhạc luôn là công cụ để làm điều đó.

Anh có sợ mình đủ đầy quá sẽ khiến âm nhạc bớt đi cảm xúc? Bởi lịch sử cho thấy, những tác phẩm hay nhất thường được viết khi… đau khổ.

Có thể là tôi không còn cái nhiệt huyết và khát khao tìm kiếm sự chú ý của tất cả mọi người. Khi ta đi lên được những bậc thang, những mục tiêu mà ta đặt ra thì cái nhiệt bên trong cũng không còn. Nếu lấy đó làm thước đo của tôi trong âm nhạc, thì tôi nghĩ đó là một điều không tốt. Bởi âm nhạc nó sẽ không còn là “Mình muốn nói gì để mọi người thích?” hay “Mình không còn viết ra những điều mọi người muốn nghe”. Và nó lại trở về với câu chuyện “Thật sự, mình muốn nói gì?”.

Đối với tôi, mục đích hiện tại khi làm một bài hát nó không còn đơn giản và nông cạn như lúc trước nữa. Tôi nhận thức được vị trí của mình và luôn đặt câu hỏi: “Những điều mình nói ra có ý nghĩa gì?” và “Liệu đó có phải những điều mình thật sự muốn nói?”

Hôm trước tôi có xem 1 bộ phim, đại loại là 1 người nghệ sĩ ước ao chạm đến 1 dấu mốc lớn trong cuộc đời. Nhưng khi đạt được, anh ta lại cảm thấy… vô nghĩa, bởi anh ta không biết mình sẽ làm gì tiếp theo.

Yes. Thật sự thì điều đó xảy ra hàng ngày, từ những việc nhỏ nhất. Khi tôi viết xong câu đầu tiên của bài hát, tôi lại tự hỏi rồi câu tiếp theo mình muốn nó đi về hướng nào? Và khi xong một bài hát, tiếp theo là gì? Khi bài hát đến tai mọi người và được yêu thích, tiếp theo là gì nữa? Câu hỏi đó lặp đi lặp lại với tôi rất nhiều lần.

Như lúc đầu chia sẻ, thời gian qua tôi đã đến gần hơn với những câu trả lời cho bản thân mình. Cái cảm giác trống rỗng lúc nào cũng có, và tôi nghĩ nó cần thiết cho những người làm nghệ thuật. Nguồn gốc của sự sáng tạo bắt nguồn từ những khoảnh khắc trống rỗng. Sự sáng tạo không xuất hiện khi trong đầu ta đầy ý tưởng, bởi mọi thứ nó đang ở đó rồi và ta không phải kiếm tìm.

Những người nghệ sĩ khi ở đỉnh cao thường nói nhiều về nỗi cô đơn, thậm chí coi đây là điều tối cần để tạo nên những tác phẩm. Xét về một mặt nào đó, Binz có đối mặt với nỗi cô đơn này không?

Tôi nghĩ rằng tất cả những người làm nghệ thuật đều cần sự cô đơn đó, dù nó nguy hiểm. Cũng giống như sự trống rỗng, nhưng nó tệ hơn bởi bạn có thể trống rỗng khi thành công, nhưng sẽ cô đơn vì không ai hiểu được mình. Nhưng nó cần thiết. Bởi nếu ai cũng hiểu, thì ta còn gì để nói?

Khi đạt được một dấu mốc lớn trong sự nghiệp, một vị trí có sức ảnh hưởng, người ta thường nghĩ đến những trách nhiệm lớn lao hơn. Đối với Binz lúc này, anh đã nghĩ đến chúng chưa?

Đó luôn là một bài toán rất khó với tôi.

Khi bắt đầu, việc làm nhạc rất dễ bởi không ai nghe nhạc của tôi hết. Tôi có thể quyết định được mình sẽ viết gì khi không biết phản ứng của mọi người khi nghe bài hát đó ra sao. Bây giờ, mọi việc đã khác rồi. Mọi người luôn mong đợi một điều gì đó rất là hoành tráng, và điều đó đặt áp lực lên tôi rất nhiều. Điều khó nhất ở đây là làm sao để ta giữ được bản thân mình? Giữ được những gì riêng tạo nên chính ta, cùng lúc với việc kết nối với người nghe bằng âm nhạc.

Và việc cân bằng giữa điều người nghe muốn và điều ta muốn – việc đó không sai. Tôi có thể hy sinh những gì tôi đã kiếm tìm cho bản thân mình để phục vụ số đông. Bởi suy cho cùng, đó là sự cống hiến trong công việc này. Nhưng tôi tin rằng điều khiến khán giả yêu thích tôi là bởi họ yêu mến chính con người tôi. Khán giả có thể yêu thích những nghệ sĩ vì tác phẩm họ phục vụ cho tất cả mọi người. Riêng tôi, tôi thấy được sự cốt lõi đến từ bên trong. Vậy nên

Nếu tôi mất kết nối với bản thân, tôi sẽ mất kết nối với chính người nghe của mình.

Hình như sau Bigcityboi, Binz chưa có sản phẩm nào tạo dấu ấn rõ nét như vậy nhỉ?

Có thể đây là cái nhìn khách quan của người nghe, khi thấy Bigcityboi là bài hát rất thành công. Tôi cũng vậy, cá nhân tôi thấy Bigcityboi là một bài hát vô cùng thành công trên thị trường. Còn về âm nhạc và giá trị tôi muốn đưa vào một tác phẩm, tôi còn rất nhiều thứ để mang đến cho người nghe, rất nhiều điều riêng tư muốn nói. Và thời điểm năm nay và cả năm trước nữa không phải là lúc để tôi đưa ra những sản phẩm như vậy.

Bản thân câu hỏi vừa rồi là một sự so sánh. Anh có sợ là mình sẽ phải lao một cuộc đua để các sản phẩm sau cái nào cũng phải ấn tượng hơn, cái nào cũng phải wow hơn, số phải cao hơn…?

Có chứ. Đây không phải áp lực của riêng cá nhân tôi mà còn là cả một công ty, của SpaceSpeakers. Sự kỳ vọng không phải chỉ của riêng khán giả, mà ngay cả những người trong team cũng kỳ vọng rất nhiều và chúng tôi đã làm việc rất chăm chỉ để mọi thứ có thể xảy ra một cách hoàn hảo nhất. Áp lực luôn ở đó nhưng tôi cố gắng để không nghĩ về nó. Bởi với tôi, sự sáng tạo tinh khiết và đẹp đẽ nhất khi không chịu bởi áp lực nào.

Nếu tôi có một bài hát mà tôi tin rằng đây sẽ là một tiến hóa nhỏ trong âm nhạc của mình, nhưng lại chống lại sở thích của mọi người, chắc chắn tôi vẫn sẽ lựa chọn nó. Đó là dấu ấn cho cảm xúc của tôi và âm nhạc là cách duy nhất để tôi nói ra những cảm xúc đó.

Anh nghĩ điều ý nghĩa nhất mình đã làm được trong năm vừa rồi, cho cộng đồng Rap, là gì?

Có lẽ đó là những kinh nghiệm về âm nhạc tôi đã có trong nhiều năm qua. Đôi khi nó là những câu chuyện giữa tôi và các thí sinh, những cảm hứng, những cách vượt qua drama hàng ngày hoặc đặt nó vào bài hát một cách khéo léo nhất. Còn với khán giả, tôi nghĩ tôi đã mang đến cho họ chính bản thân mình.

Khán giả luôn thấy anh trong một hình ảnh rất hào nhoáng và thành công. Nhưng nếu để nói về những khó khăn khi theo đuổi nhạc rap, anh sẽ nói điều gì?

Đừng bao giờ dừng lại. Có thể âm nhạc không phải là điểm đến cuối cùng của các bạn, nhưng có thể là điều gì đó thay đổi cuộc đời. Nhưng ít nhất, nếu có cảm giác với nó, hãy dành hết cả trái tim và âm nhạc sẽ trả lại bạn xứng đáng. Bởi nếu ta chọn làm, có thể mọi chuyện sẽ xảy ra hoặc không. Nhưng nếu ta không làm, sẽ chẳng có gì xảy ra hết.

Trải qua nhiều thăng trầm, đâu là thời điểm mà anh biết âm nhạc là câu trả lời cho lẽ sống của mình để theo đuổi nó?

Không phải là sự nổi tiếng hay thu nhập là thứ khiến tôi nhận ra rằng âm nhạc là con đường tôi chọn. Nó xảy ra từ trước đó, khi mọi người còn chưa biết đến tôi – tôi đã biết âm nhạc là lẽ sống.

Tôi nhận ra điều đó qua những sự việc rất nhỏ trong cuộc sống. Tôi thậm chí đã chia tay người yêu để hoàn thành bài hát của mình. “Anh có qua gặp em hay anh muốn ở nhà để làm nhạc?”, và tôi chọn ở nhà. Tôi có thể bỏ học, bỏ thi để làm nhạc dù không có người nghe. Tôi không biết âm nhạc có thể mang lại gì cho mình, nhưng tôi biết chính xác nó là những gì mình muốn, bởi tôi sẵn sàng bỏ hết mọi thứ xung quanh mà tôi nghĩ là quan trọng để dành hết thời gian cho nó. Và dù nó có đưa tôi đến đâu thì tôi cũng sẵn sàng. Có thể là tôi sẽ ở dưới hố sâu với âm nhạc, hoặc biết đâu là ở trên đỉnh cao? Tôi hoàn toàn chấp nhận.

Theo đuổi nghệ thuật nói riêng và theo đuổi đam mê luôn là điều người ta được khuyên là mình nên làm, nhưng Binz có nghĩ rằng khi mình có tiền thì theo đuổi cái gì cũng dễ hơn không?

Có hoặc không.

Bản thân tôi nghĩ rằng, khi mình có tiền thì sẽ tập trung vào việc cái nào mình dùng tiền để giải quyết được. Chắc chắn tiền sẽ giúp mọi chuyện dễ dàng hơn. Nhưng song song với đó, nó sẽ khiến ta không còn sáng tạo và khát khao như khi ta không có gì trong tay. Well, tôi nghĩ đơn giản là thế này: Có 2 người đang chạy, và 1 người có con sư tử đuổi đằng sau – chắc chắn họ sẽ chạy hết tốc lực. Người còn lại chạy mà không có gì đằng sau, họ biết rằng mọi thứ vẫn ổn thì dù họ có nhanh hơn người kia, họ cũng sẽ không chạy hết sức của mình.

Khoảng thời gian khó khăn nhất của anh là…?

Rất nhiều. Nhưng tôi nghĩ thời gian khó khăn nhất của tôi là lúc tôi không ở Việt Nam. Tôi cảm thấy rất lạc lõng khi viết nhạc nhưng không có bạn bè xung quanh để nghe hay góp ý, cũng chẳng có ai hứng thú với âm nhạc để cho tôi lời khuyên. Mạng xã hội khi đó cũng vô cùng khắc nghiệt, ai muốn nói gì thì nói và đa số là đả kích.

Lúc đó tôi nghĩ âm nhạc là thứ mình làm chơi thôi, nhưng khi tôi hiểu được đây chính là những gì mình phải làm, thì việc âm nhạc không mang tới cho mình điều gì cũng là thứ khiến tôi phải đắn đo. Tôi đã bỏ hết mọi thứ rồi, tôi sẽ dắt nó theo mình cả cuộc đời và dành hết thời gian cho nó rồi, liệu mọi chuyện sẽ đến đâu? Khoảng thời gian khi tôi nghĩ về việc đó, cũng là lúc tôi nhận được những feedback không tốt về âm nhạc của mình. Đó là lúc tôi vừa bỏ tất cả lại một bên, chỉ còn tôi và những bản nhạc rất dở được viết ra. Mọi thứ khi đó rất tăm tối.

Đến lúc này nhìn lại, tôi thấy mình rất may mắn khi đã chọn sống chết với nó. Nếu khi đó tôi bỏ cuộc và lựa chọn một con đường khác – không khó bằng. Tôi có thể ra ngoài làm một công việc theo ngành đã học, và theo đuổi âm nhạc như một thú vui, nhưng con đường đó sẽ không đưa tôi ngồi đây ngày hôm nay.

Nhưng nhỡ đâu… anh không thành công?

Chắc chắn vẫn là âm nhạc. Và nếu được quay lại, tôi vẫn sẽ chọn âm nhạc.

Nhưng tôi nghĩ rằng, giới hạn của mỗi người khác nhau. Tôi may mắn hơn một chút là ngay lúc đó, dù chọn âm nhạc nhưng tôi không đến nỗi phải ra ngoài đường. Tôi có thể bỏ vài mối quan hệ, có thể bỏ tình yêu, mất vài đứa bạn, nhưng không đến nỗi khốn cùng. Những người bạn có cùng xuất phát điểm như tôi, đa phần đều chọn lối rẽ khác. Bởi nếu cứ theo đuổi âm nhạc, sự hy sinh của họ sẽ còn lớn hơn. Nhưng tôi luôn nghĩ là nếu ta đẩy bản thân được qua bức tường đó, mọi thứ sẽ ổn thôi. Bởi ít nhất là nếu ta không thành công, nếu ta mất tất cả thì ít nhất – âm nhạc vẫn ở bên ta.

Vậy hãy nói về cột mốc thành công đầu tiên đã tiếp thêm niềm tin cho anh tiếp tục con con đường này?

Đôi khi, nó đến từ những giai điệu hay câu từ mà tôi viết ra rồi tự cảm thấy hay. Và khi mọi người bắt đầu lắng nghe và yêu thích, điều đó cũng tạo ra sự thỏa mãn cho tôi. Đối với tôi, thành công là khi khán giả nói với tôi rằng họ rất thích những bài hát tôi làm cách đây rất lâu, có thể không ai biết đến.

Anh là kiểu người sẽ hạnh phúc khi được ôm cây đàn nghêu ngao hát, hay là cần đạt được hết những thành tựu lớn nhỏ và chinh phục những đỉnh cao?

Chắc chắn tôi sẽ ôm đàn.

Tôi nghĩ là việc mình thích ôm đàn và việc mình thích chinh phục những đỉnh cao cũng sẽ đưa ta tới chỗ gần giống như nhau. Nhưng nó sẽ khác về bản chất về những gì mình làm để đến đó. Ví dụ nếu tôi muốn chinh phục đỉnh cao, tôi sẽ làm âm nhạc để phục vụ điều đó. Mọi người đang có xu hướng nghe gì, tôi sẽ làm âm nhạc như vậy. Ngược lại, việc thích ôm đàn đến tự nhiên hơn, và tôi sẽ tập trung vào những tác phẩm gần với cảm xúc và con người của mình hơn.

Tôi thích ôm đàn và ngồi trong phòng thu hơn, bởi tôi thích cái cách thành công đến ngoài ý muốn hơn là tìm kiếm nó.

Người ta đang tranh luận rất nhiều về khái niệm hạnh phúc và thành công. Ở thời điểm hiện tại, nếu tự đánh giá thì Binz thấy mình đang hạnh phúc hay đang thành công?

Thật ra giữa hai điều đó luôn có một sợi dây liên kết. Lúc này, tôi nghĩ rằng mình hạnh phúc nhiều hơn. Bởi tôi cũng chưa định nghĩa được thành công với một người đàn ông là gì. Tôi nghe đâu đó: Thành công lớn nhất của người đàn ông là những người xung quanh họ hạnh phúc. Tôi nghĩ tôi chưa có được thành công đó.

Hạnh phúc thì chắc chắn là lúc này tôi đang rất hạnh phúc.

Anh có bao giờ hối hận vì điều gì trong đời mình không?

Rất nhiều. Nhưng nếu lựa chọn lại, tôi vẫn sẽ làm vậy. Bởi nếu nó không giết mình được, thì nó sẽ là bài học cho bản thân mình.

Nỗi sợ lớn nhất của anh ở thời điểm hiện tại là…?

Tôi thường không nghĩ tới việc mình sợ cái gì. Nói thật thì, nếu tối nay tôi ngủ và sáng mai thức dậy, tôi mất hết tất cả thì tôi vẫn ok. Tôi chỉ cần có cây đàn bên cạnh, vì tôi biết là dẫu không còn gì bên cạnh thì tôi vẫn luôn còn có âm nhạc trong mình, không ai có thể tước đi điều đó. Vậy nên không còn điều gì khiến tôi sợ được nữa.

Cảm ơn anh về những chia sẻ rất chân thành này.