Biến thể Omicron mang nhiều đột biến đáng sợ nhưng sẽ tiêu diệt lẫn nhau?

Biến thể Omicron mang nhiều đột biến đáng sợ nhưng không có nghĩa là các đột biến này có thể “kết hợp” tốt với nhau.

Biến thể Omicron của virus Corona đã khiến nhiều nhà khoa học cảnh báo vì số lượng đột biến gen mà nó mang theo – khoảng 50 đột biến gen, trong đó có ít nhất 26 đột biến gen là đặc biệt. Nhưng nhiều hơn không hẳn là tệ hơn: Các đột biến đôi khi kết hợp với nhau để làm cho một loại virus trở nên đáng sợ hơn, nhưng chúng cũng có thể tiêu diệt lẫn nhau

Jesse Bloom, một nhà sinh vật học tiến hóa tại Trung tâm Nghiên cứu Ung thư Fred Hutchinson ở Seattle, cho biết: “Về nguyên tắc, các đột biến cũng có thể hoạt động chống lại nhau. Tuy nhiên, trong trường hợp này, sự chọn lọc tiến hóa có nhiều khả năng dẫn đến sự lây lan của một biến thể mới với các tổ hợp đột biến thuận lợi hơn là bất lợi”.

Tuy nhiên, hiện tượng này, được gọi là sự “lấn át gen”. Đây là lý do tại sao các nhà khoa học đang phải suy đoán về các thuộc tính của Omicron, mặc dù các đột biến riêng lẻ trong biến thể có liên quan đến khả năng lây truyền cao hơn hoặc với khả năng né tránh hệ thống miễn dịch của cơ thể.

Một kỹ thuật viên làm việc trong phòng thí nghiệm tại Trường Y khoa Nelson R. Mandela ở Durban, Nam Phi.

Penny Moore, một nhà virus học tại Viện Quốc gia về Các bệnh Truyền nhiễm ở Nam Phi, cho biết: “Điều quan trọng là phải “hiểu” được toàn bộ loại virus này”.

Nhóm của Tiến sĩ Moore là một trong số hàng chục người trên toàn thế giới đang cố gắng tìm hiểu xem liệu các loại vắc xin hiện tại có hoạt động chống lại Omicron hay không. Các nhà nghiên cứu đang tạo ra các phiên bản nhân tạo của virus chứa tất cả các đột biến của Omicron để thử nghiệm, thay vì đưa ra suy đoán dựa trên tập hợp các đột biến.

Đó là bài học mà các nhà nghiên cứu đã học được vào năm ngoái, khi biến thể Beta xuất hiện ở Nam Phi. Họ ước tính rằng khả năng né tránh miễn dịch của biến thể dựa trên một đột biến cụ thể, E484K. Tuy nhiên Beta cũng có hai đột biến khác có khả năng ảnh hưởng đến hiệu quả của vắc-xin

Tiến sĩ Moore cho rằng: “Sự kết hợp của ba loại đột biến này có khả năng kháng thuốc cao hơn so với một loại chỉ chứa E484K. Nghiên cứu 1 loại đột biến đơn lẻ hóa ra là sai lệch”.

Omicron mang một đột biến gọi là N501Y, được cho là có thể khiến virus liên kết chặt chẽ hơn với tế bào trên cơ thể người. Đột biến này cũng có trong biến thể Alpha và có liên quan đến khả năng lây lan của nó.

Tiến sĩ Bloom nói: “Tuy nhiên, cuối cùng nó lại là Delta không mang trong mình đột biến Alpha nhưng thậm chí còn dễ lây lan hơn cả Alpha. Đó là bởi vì Delta có các đột biến khác giúp tăng cường khả năng lây nhiễm”.

Khả năng lây lan của một biến thể không chỉ phụ thuộc vào mức độ liên kết của virus với các thụ thể trên tế bào người, mà còn phụ thuộc vào tính ổn định của virus, vị trí mà virus nhân lên trong đường thở và lượng khí thở ra.

Omicron có một nhóm các đột biến có liên quan đến việc liên kết chặt chẽ hơn với các tế bào của con người . “Nhưng hoạt động cùng lúc, chúng có thể có các tác động hơi khác nhau”, Tiến sĩ Bloom nói. Chính vì lý do đó, ông cho biết là chưa thể dự đoán được virus sẽ hoạt động như thế nào trong cơ thể con người.

Điều đó sẽ có câu trả lời trong các nghiên cứu đang được tiến hành trong phòng thí nghiệm trên khắp toàn cầu.