Biện pháp mạnh dập dịch ở Bắc Giang

Bộ Y tế sẽ hỗ trợ tối đa cho Bắc Giang chặn đứng dịch lan rộng, ngành y tế từng hỗ trợ Đà Nẵng rất lớn nhưng lần này phải hỗ trợ cao hơn… Đó là khẳng định của Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long.

Chiều 25-5, đường phố ở TP Bắc Giang vắng vẻ hơn do dịch bệnh đang ngày càng phức tạp – Ảnh: TTXVN

“Mật độ công nhân ở các ổ dịch quá đông, môi trường khép kín, nhà ăn tập thể, khu vệ sinh dùng chung. Hàng chục nghìn người sinh hoạt như thế thì nguy cơ rất lớn, thực tế đã chứng minh điều này.Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long

Trong ngày 25-5, cả nước đã ghi nhận kỷ lục 441 ca lây nhiễm cộng đồng, trong đó nhiều nhất tại tỉnh Bắc Giang 375 ca, kế đến là Bắc Ninh (28), Hà Nội (23), Lạng Sơn (7)… Ngay trong chiều 25-5, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long và 2 thứ trưởng đã họp khẩn theo hình thức trực tuyến với tỉnh Bắc Giang và các chuyên gia.

Theo ông Long, ba ngày qua, lực lượng chức năng dồn tổng lực cho xét nghiệm nên số ca bệnh dương tính phát hiện sau khi xét nghiệm đến chiều 25-5 tăng thêm hơn 300 trường hợp. Tuy nhiên, có điểm tạm yên tâm là các ca bệnh đều nằm trong khu vực cách ly, phong tỏa nên việc lây nhiễm ra cộng đồng là có thể xảy ra nhưng nguy cơ không nhiều. “Phải hết sức bình tĩnh” – ông Long nói.

Có thể còn tăng nhanh những ngày tới

Phát biểu tại cuộc họp, ông Nguyễn Thanh Long nhận định tình hình Bắc Giang rất “ nóng” với các khu cách ly tập trung hàng chục ngàn công nhân. Những ngày gần đây số ca mắc mới tăng nhanh và hiện riêng số ca mắc tại Bắc Giang trong 17 ngày vừa qua (tính từ ngày 8-5 khi xuất hiện chùm ca bệnh tại khu công nghiệp), Bắc Giang đã ghi nhận xấp xỉ 1.500 ca dương tính, vượt 1/4 số mắc cả nước trong một năm rưỡi vừa qua.

Có nhiều yếu tố dẫn đến tình hình dịch tại Bắc Giang nóng lên nhanh chóng. Đó là chủng virus biến thể, không chỉ lây theo chuỗi tiếp xúc gần (các F) như thông thường, mà còn lây lan trong không khí.

Trong khi đặc thù tại khu công nghiệp là lượng công nhân tập trung đông, trần nhà thấp và vị trí làm việc cách nhau rất gần, sử dụng điều hòa không khí nên lưu thông không khí kém hơn các khu vực mở cửa sổ, cửa ra vào rộng. Đó là chưa kể việc công nhân ăn trưa chung theo giờ với lượng người tập trung tại bữa trưa lên đến hàng ngàn và di chuyển cùng xe buýt…

Sau khi dịch bùng phát với số mắc mới mỗi ngày khá cao, tại Bắc Giang lại xuất hiện thêm lo ngại lây nhiễm ở các khu cách ly. Hiện có 3 điểm nóng cách ly với hàng ngàn công nhân sinh sống.

Cách ly là “khoanh” các công nhân lại một chỗ, nhưng có thể họ đã nhiễm mầm bệnh từ trước và giờ mới lây lan. Cũng do chủng virus mới lây lan nhanh “cộng hưởng” với tình trạng tập trung cách ly quá đông, có đến 55% F1 trở thành F0, và tại các khu cách ly đã có lây nhiễm đến “vòng” thứ 3.

Ông Long cũng lo ngại khi cho biết chủng virus biến thể Ấn Độ có thời gian ủ bệnh và lây lan nhanh hơn các chủng cũ. “Khi cấy virus trước đây phải 3-4 ngày mới mọc, nhưng chủng này chỉ 2 ngày đã mọc rất nhiều” – ông Long nêu dẫn chứng.

Chính vì thế, cả bộ trưởng và các chuyên gia đều nhận định số ca nhiễm tại Bắc Giang sẽ còn tăng nhanh trong những ngày tới (mặc dù đa số trong số mắc mới vẫn ở trong nhóm công nhân đã cách ly, lây ra cộng đồng có nhưng chưa nhiều) và cần những biện pháp, những hỗ trợ mạnh “gấp 10 lần so với chống dịch tại Đà Nẵng” mới có thể ngăn được dịch.

Bệnh viện dã chiến số 2 tại nhà thi đấu thể thao tỉnh Bắc Giang với quy mô 620 giường bệnh để tiếp nhận điều trị bệnh nhân COVID-19 – Ảnh: TTXVN

Cần thiết thì “đóng băng toàn bộ”

Về biện pháp chống dịch, theo Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long, tỉnh Bắc Giang phải đánh giá nguy cơ của từng huyện, thị, không ngần ngại nếu đến mức phải giãn cách theo chỉ thị 16.

“Khu vực tập trung đông công nhân có nguy cơ lây nhiễm cao, phải đóng băng toàn bộ, nhưng trong khu phong tỏa phải thực hiện nghiêm, nhà nào ở nhà nấy, phòng nào ở phòng nấy, không thực hiện theo yêu cầu là xử lý nghiêm” – ông Long nêu giải pháp.

Cần thay đổi phương thức xét nghiệm để sàng lọc thật nhanh. Phương án là thay xét nghiệm PCR bằng xét nghiệm kháng nguyên nhanh. Hiện có 50.000 người nguy cơ cao, những người này sẽ phải cách ly xét nghiệm 3 ngày/lần, mỗi 7 ngày xét nghiệm PCR.

“Chấp nhận nhầm còn hơn bỏ sót thì mới nhanh được. Mỗi ngày phải làm 50.000 mẫu” – ông Long nhấn mạnh trên nguyên tắc phải nhanh nhất mới có thể thắng được dịch.

Đây là kiểu xét nghiệm nhiều vòng “làm sạch” bằng xét nghiệm, khi phát hiện F0 thì đưa F1 đi cách ly ngay. “Đà Nẵng từng nhanh 1, trận này phải nhanh 10 mới chặn được. Bộ Y tế sẽ hỗ trợ tối đa, sẽ điều “quân” các mặt trận về Bắc Giang. Cần bao nhiêu lại điều tiếp, nếu không thì không thể đủ sức kéo dài.

Mức hỗ trợ cho Bắc Giang có thể cao hơn Đà Nẵng. Tôi kêu gọi cả nước hướng về Bắc Giang, Bắc Ninh. Chống được dịch ở đây là chống được dịch cả nước” – ông Long nhấn mạnh.

Đang có mặt tại Bắc Giang, chủ trì bộ phận thường trực chống dịch của Bộ Y tế, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn rất lo ngại mật độ cách ly quá dày tại khu cách ly và phong tỏa hiện nay ở Bắc Giang.

“375 ca phát hiện đến chiều 25-5 là kết quả của hai ngày rưỡi lấy mẫu, nhưng tỉ lệ ca dương tính/số mẫu lấy là rất cao. Những ngày tới Bắc Giang phải giãn bớt mật độ trong khu cách ly, khu phong tỏa” – ông Sơn nêu giải pháp.

5 biện pháp mạnh

1. Thực hiện giãn cách. Bộ phận thường trực đặc biệt của Bộ Y tế cùng tỉnh đánh giá lại các nguy cơ của tất cả các huyện, không riêng 4 huyện đang cách ly theo chỉ thị 16.

2. Truy vết triệt để. Đối với tất cả những trường hợp có ổ dịch tại cộng đồng, thực hiện đúng nguyên tắc truy vết, cách ly, dập dịch, điều trị, không được để sót trường hợp F1.

3. “Đóng băng”. Các khu vực có nhiều công nhân như My Điền, Núi Hiểu, Trung Đồng… phải “đóng băng”, áp dụng thiết chế cách ly tập trung toàn bộ khu vực này và mở rộng ra các khu vực khác nếu có đông công nhân và yếu tố nguy cơ.

4. Tổ chức lại các tổ COVID-19 cộng đồng. Các tổ phải giám sát lại, đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng đối tượng.

5. Làm sạch môi trường qua xét nghiệm nhiều vòng. Nếu không làm sạch bằng xét nghiệm, không áp thiết chế cách ly tập trung thì không thể dừng chuỗi lây nhiễm lại được.

Chuẩn bị hơn 20.000 người chi viện cho Bắc Giang

Hiện công suất xét nghiệm tại tỉnh Bắc Giang là 17.000 mẫu/ngày, nhưng trước tình hình hiện nay, các chuyên gia đề xuất sẽ tổ chức các tổ lấy mẫu và nhập liệu 5 người/tổ. Tại các khu vực điểm dịch có thể tổ chức 100 – 200 điểm lấy mẫu và chuyển xét nghiệm gộp bằng kỹ thuật xét nghiệm kháng nguyên nhanh, từ đó đẩy nhanh tốc độ trả kết quả. Đây là biện pháp “quét” rộng rãi để sàng lọc ca bệnh.

Về kịch bản tình hình hiện nay, Bắc Giang đã có phương án chuẩn bị khi có 3.000 bệnh nhân, các cơ sở điều trị hiện đáp ứng được số lượng bệnh nhân đã phát hiện. Các bệnh nhân nặng được chuyển đến khu điều trị tích cực 58 giường mới thiết lập (nhưng hiện mới có 14 giường được chuẩn bị đầy đủ thiết bị điều trị tích cực).

Kế đến là thực hiện giãn cách mạnh hơn tại các khu vực đang cách ly y tế để chống lây chéo. Nếu triển khai đồng loạt các biện pháp, tình hình Bắc Giang mới có thể được khống chế.

Bộ trưởng Bộ Y tế đã yêu cầu các trường y trên cả nước phải chuẩn bị lực lượng sẵn sàng với hơn 20.000 người. Cục Khoa học đào tạo và công nghệ sẽ điều phối, tập huấn cho lực lượng này để chi viện cho Bắc Giang thay thế lực lượng hiện đang chống dịch tại tỉnh.

Điều này, theo bộ trưởng là để đủ lực lượng duy trì chiến đấu, giúp các cán bộ, nhân viên y tế đã tham gia từ đầu đợt dịch tới giờ có cơ hội nghỉ ngơi, tái tạo sức lao động.