Biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra khi bổ sung vitamin C quá liều

Không rõ từ khi nào, sự thiếu hụt vitamin C được gắn mác gây khô da, dẫn đến tình trạng tự ý mua các viên uống bổ sung. Nhận lời khuyên từ gia đình cho rằng nhiều khả năng đang thiếu vitamin C, N.Q.V. (nam, 25 tuổi, trú tại Hoàng Mai, Hà Nội) nhanh chóng quyết định mua viên sủi bổ sung chất này tại hiệu thuốc gần nhà để sử dụng.

Trước đó, nam thanh niên xuất hiện tình trạng bong tróc phần da ở lòng bàn chân và ngày càng lan rộng.

Tương tự, N.K.L. (22 tuổi, ngụ Đống Đa, Hà Nội) có biểu hiện khô, nứt nẻ bàn tay đến nay đã gần một tuần. Theo truyền thống gia đình, L. cũng nhanh chóng tìm tới hiệu thuốc trên đường đi làm về để tìm mua vitamin C bổ sung.

“Trước giờ tôi được nghe bố mẹ và những người xung quanh nói khá nhiều về việc bị khô da là thiếu vitamin C. Mỗi lần như vậy, họ đều tìm mua vitamin C để bổ sung, không chỉ tôi, mà còn cả nhà uống. Không rõ có chữa được hay không nhưng dù sao cũng không mất gì, thêm vitamin thì tốt thôi”, L. chia sẻ.

Các loại viên uống bổ sung vitamin C được mua và sử dụng rộng rãi ở nhiều nơi. Ảnh minh họa: everydayhealth.

Qua lời kể của V. và L., dễ thấy một quan điểm rất phổ biến của người dân hiện nay là vitamin C có thể ảnh hưởng trực tiếp tới da, thậm chí bổ trợ sức đề kháng cho cơ thể. Loại vitamin này được cho là mát, lành và nghiễm nhiên trở thành một dạng thuốc bổ.

Thiếu hay thừa?

Trao đổi với Zing, tiến sĩ, bác sĩ Vũ Nguyệt Minh, Giám đốc Trung tâm Thử nghiệm Lâm sàng, Bệnh viện Da liễu Trung ương (Hà Nội), khẳng định việc người bệnh quy tất cả triệu chứng bong da tay, chân, khô da,… vào tình trạng thiếu vitamin C là không chính xác.

Theo vị chuyên gia, ở người bệnh thực sự thiếu vitamin C, các triệu chứng sẽ xảy ra ở toàn thân như khô da, bong vảy, thậm chí ở mức độ nặng là xuất huyết, tổn thương răng, tóc, thiếu máu,… thay vì chỉ ở bàn tay, bàn chân.

Để chẩn đoán tình trạng thiếu vitamin C, các bác sĩ sẽ phải thăm khám dựa vừa những biểu hiện nói trên. Bên cạnh đó, người bệnh cũng có thể phải làm xét nghiệm, chụp chiếu để đánh giá có thật sự thiếu hay không.

Theo Healthline, việc bổ sung đủ vitamin C có vai trò rất quan trọng trong duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh, đồng thời góp phần chữa lành vết thương, giữ cho xương chắc khỏe, tăng cường chức năng não.

Tuy nhiên, cũng bởi những lợi ích này, nhiều người đã sử dụng thêm vitamin thông qua dạng viên uống, viên sủi. Đây là hành động rất nguy hiểm bởi những sản phẩm này thường chứa hàm lượng vitamin C rất cao. Việc nạp thừa vitamin C có thể gây ra những tác dụng phụ không mong muốn.

Cụ thể, bác sĩ Minh cho hay việc uống vitamin C bổ sung kéo dài nhưng không có chỉ định có thể đặt người bệnh vào nhiều nguy cơ. Trong đó, phổ biến nhất là tình trạng sỏi thận. Đây là biến chứng thường gặp do tự ý uống vitamin C liều cao kéo dài.

“Trường hợp thứ 2 khi nạp thừa vitamin C là các vấn đề rối loạn tiêu hóa. Quá nhiều axit trong ruột gây nôn, buồn nôn, tiêu chảy”, vị chuyên gia cảnh báo.

Do đó, bà cho rằng người dân nếu có nhu cầu hoặc gặp vấn đề buộc phải sử dụng vitamin C bổ sung từ dạng viên uống cần tham vấn ý kiến chuyên môn của các bác sĩ.

Cân nhắc số lượng và con đường bổ sung

Trong một số trường hợp có mong muốn bổ sung vitamin C để hạn chế nguy cơ lão hóa da, bác sĩ Vũ Nguyệt Minh nhận định điều quan trọng nhất là phân định rõ ràng sự khác biệt giữa nạp vitamin C từ hoa quả, thực phẩm và các dạng viên uống.

Việc bổ sung vitamiin C từ trái cây, thực phẩm được đánh giá có hiệu quả cao và an toàn hơn. Ảnh minh họa: engin_akyurt.

“Vitamin C có đặc điểm là chúng được dung nạp tốt nhất khi chúng ta ăn các loại hoa quả có múi, thực phẩm chứa nhiều chất này như ổi, cam, quýt, bưởi,… Với cách bổ sung này, nếu ăn đủ, những trường hợp thực sự thiếu vitamin C sẽ hết các triệu chứng toàn thân sau khoảng 2 tuần”, vị chuyên gia cho hay.

Ngoài ra, thông qua bổ sung vitamin C từ hoa quả, thực phẩm, vi chất này cũng không gây ra các tác dụng phụ do thừa vitamin C như các dạng viên uống ở hiệu thuốc.

“Nguyên nhân là bản chất vitamin C tự nhiên và vitamin C ở viên uống khác nhau”, bác sĩ Minh nhấn mạnh.

Thông tin từ Healthline cũng cho rằng nguy cơ quá liều vitamin C sẽ cao hơn khi chúng ta bổ sung qua viên uống. Điều này đặc biệt nguy hiểm ở những người tiềm ẩn yếu tố thừa sắt hay sỏi thận.

Theo nghiên cứu đăng tải trên trang thông tin y khoa PubMed, Viện Y tế Quốc gia Mỹ (NIH), tất cả tác dụng phụ của vitamin C thường xảy ra ở những trường hợp dùng trên 2.000 mg.

Từ đây, trong trường hợp không thể bổ sung từ hoa quả và buộc phải sử dụng viên uống vitamin C, một nghiên cứu khác khuyến cáo người dân lựa chọn sản phẩm chứa không quá 100% nhu cầu. Cụ thể, con số này ở nam giới là 90 mg/ngày và nữ giới là 75 mg/ngày,ngày.

Trong khi đó, bác sĩ Vũ Minh Nguyệt nhấn mạnh người dân chỉ nên dùng viên uống bổ sung vitamin C khi có chỉ định và hướng dẫn từ nhân viên y tế.