Bí thư Bắc Giang: Dịch bệnh căng thẳng nhưng không vỡ trận

Trong những lúc tình hình Covid-19 diễn biến căng thẳng nhất, Bắc Giang vẫn luôn làm chủ được tình hình và tỉnh đặt mục tiêu dập dịch xong trong 14 ngày tới.

Bí thư Tỉnh ủy Bắc Giang Dương Văn Thái khẳng định như trên khi trả lời phỏng vấn VnExpress .

- Tại cuộc họp với Phó thủ tướng Vũ Đức Đam ngày 7/6, ông nêu quyết tâm từ 10 dến 14 ngày tới sẽ dập xong dịch bệnh. Cơ sở nào để ông đưa ra nhận định này?

- Chủ trương này thể hiện quyết tâm chính trị rất cao của lãnh đạo tỉnh, đồng thời dựa trên cơ sở khoa học từ phân tích thực tiễn. Đặc điểm dịch bệnh ở Bắc Giang chủ yếu trong khu công nhân ở các khu công nghiệp. Ngay từ sớm, đồng thời với chống dịch trong khu công nghiệp và địa bàn nhà trọ công nhân, tỉnh đã lấy mẫu xét nghiệm tầm soát cộng đồng, đến nay được hơn 360.000 mẫu, hầu hết cho kết quả âm tính.

Số F0 hàng trăm ca mỗi ngày chủ yếu ở khu nhà trọ công nhân thôn Núi Hiểu (xã Quang Châu, huyện Việt Yên) và các khu cách ly tập trung, chứ không phải ngoài cộng đồng. Bài toán đặt ra cho chúng tôi là làm sao chấm dứt lây nhiễm chéo trong khu cách ly và khu nhà trọ công nhân, thì sẽ dập được dịch. Toàn tỉnh hiện có hơn 15.700 người đang cách ly tập trung ở 237 cơ sở.

Vì vậy, tỉnh đã yêu cầu các huyện, thành phố xây dựng kế hoạch cao điểm, phấn đấu trong 14 ngày dập xong dịch. Biện pháp là giãn mật độ tối đa trong các khu cách ly tập trung.

F1 được chia thành ba nhóm nguy cơ thấp, trung bình, cao. Nhóm nguy cơ thấp có thể sắp xếp 4-5 người một phòng; nguy cơ trung bình 3 người một phòng; nguy cơ cao và người từ thôn Núi Hiểu chỉ 1-2 người một phòng. Người ở các phòng cách ly từng xuất hiện F0 hoặc người tiếp xúc với F0 cách ly riêng. Nếu khu cách ly quá tải, các huyện phải kích hoạt thêm cơ sở mới; gian nhà diện tích lớn thì dùng vách ngăn tạm thời chia thành nhiều phòng nhỏ.

Giãn tối đa mật độ cách ly, đồng nghĩa giảm tối đa nguy cơ lây nhiễm chéo. Virus lây lan ở Bắc Giang là chủng Ấn Độ, chu kỳ lây nhiễm 4-5 ngày. Qua 2-3 chu kỳ không còn lây nhiễm chéo nữa là sẽ dập được dịch.

Tỉnh cũng yêu cầu các địa phương gấp rút làm thêm nhà vệ sinh dã chiến trong khu cách ly, đảm bảo mỗi phòng một nhà vệ sinh, để tránh nguy cơ lây lan từ phòng này sang phòng khác khi dùng chung. Các nhà vệ sinh sẽ được lắp đặt hệ thống tự động phun khử khuẩn.

Ông Dương Văn Thái, Bí thư Tỉnh ủy Bắc Giang. Ảnh: Bộ Y tế

- Trong khi tỉnh đặt ra mục tiêu dập dịch trong 2 tuần tới, Bắc Giang vẫn là điểm nóng trên toàn quốc với vài chục ca nhiễm mỗi ngày. Ông nghĩ sao?

- Đã có thời điểm số ca F0 trên địa bàn lên đến 375 ca một ngày, kéo theo hàng nghìn F1, tạo áp lực rất lớn. Khi đó, các khu điều trị, khu cách ly đều rơi vào tình trạng quá tải. Chúng tôi phải sắp xếp lại mọi hoạt động, lập các tiểu ban xét nghiệm, truy vết, điều trị và hậu cần để phối hợp với nhau nhịp nhàng, giúp tình hình ổn hơn.

Trong lúc căng thẳng nhất, tôi chưa bao giờ nghĩ Bắc Giang sẽ “vỡ trận” bởi chúng tôi luôn làm chủ được tình hình. Về chuyên môn, có Bộ phận thường trực đặc biệt của Bộ y tế sát cánh, giúp tỉnh yên tâm hơn.

Cũng có ý kiến phản ánh vì sao lãnh đạo tỉnh tuyên bố đã kiểm soát được dịch, nhưng số F0 vẫn cao như vậy. Nhưng đặc thù dịch bệnh ở Bắc Giang là trong khu công nghiệp, chứ không phải ngoài cộng đồng dân cư. Nếu số F0 ở ngoài cộng đồng dân cư như vậy thì rất lo ngại.

Đến nay, dù ghi nhận 3.309 ca nhiễm, nhưng công suất điều trị của tỉnh đã được nâng lên 5.500 giường; hiện chỉ có 50 người phải can thiệp y tế. Mỗi ngày, toàn tỉnh có hàng trăm người khỏi bệnh, xuất viện; hàng nghìn F1 hết cách ly tập trung về đi làm trở lại. Điều này minh chứng tình hình dịch bệnh đã được kiểm soát.

- Tâm dịch của Bắc Giang hiện nay là thôn Núi Hiểu được xử lý ra sao?

- Đây là điểm nóng nhất của Bắc Giang. Chúng tôi đã áp dụng mô hình cách ly công nhân ngay tại nhà trọ trong thôn, coi như là khu vực phong tỏa.

Đồng thời, huyện Việt Yên tiến hành song song hai giải pháp là xét nghiệm sàng lọc nhiều lần nhóm công nhân này và di chuyển những người có kết quả âm tính đến nơi cách ly tập trung khác. Trong số 9.000 công nhân thôn Núi Hiểu, huyện đã di chuyển đến các nơi được 7.000 người, còn lại 2.000 người sẽ tiếp tục đưa ra khỏi thôn trong nay mai. Sau đó, lực lượng chức năng sẽ khử khuẩn, làm sạch thôn để đón công nhân đã có kết quả xét nghiệm an toàn, hết thời gian cách ly quay trở lại, đi làm việc.

Nếu khu cách ly trong huyện quá tải, các trường hợp đủ 17-18 ngày, có kết quả ba lần xét nghiệm âm tính được về cách ly tại nhà, tiếp tục theo dõi đến hết 28 ngày. Như vậy vừa đảm bảo an toàn trong khu cách ly, vừa tránh nguy cơ lây nhiễm ra cộng đồng.

Tôi động viên lực lượng chống dịch toàn tỉnh, cố gắng căng sức, quyết tâm cao độ thêm 14 ngày nữa, để dập dịch xong. Thay vì để dịch bệnh kéo dài sẽ vất vả cho rất nhiều người và ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế, xã hội. Vì vậy, công tác điều tra dịch tễ, sàng lọc, phân loại để cách ly phù hợp phải đảm bảo chính xác từng người.

Khu công nghiệp Quang Châu, xã Quang Châu, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang. Ảnh: Ngọc Thành

- Trong một tháng qua, quyết sách chống dịch nào khiến ông và lãnh đạo tỉnh căng thẳng nhất?

- Quyết định khó khăn nhất, cân não, nhiều lo lắng nhất với lãnh đạo tỉnh là dừng hoạt động 4 khu công nghiệp Vân Trung, Quang Châu, Đình Trám, Song Khê – Nội Hoàng và phong tỏa huyện Việt Yên, 3 xã của huyện Yên Dũng đêm 17/5.

Quan điểm chỉ đạo của Chính phủ là thực hiện mục tiêu kép, vừa chống dịch, vừa phát triển kinh tế. Nếu tỉnh dừng hoạt động các khu công nghiệp thì các doanh nghiệp lớn phải dừng sản xuất, đồng thời hàng chục nghìn công nhân nghỉ làm. Chúng tôi phải lựa chọn thực hiện mục tiêu kép thế nào? Thực hiện cả hai cùng lúc rất khó khăn và bất khả thi.

Sau khi họp bàn, Thường trực Tỉnh ủy thống nhất đánh giá tốc độ lây lan của chủng virus rất nhanh, nhiều công nhân làm việc môi trường kín, nếu có một ca bệnh sẽ nhanh chóng lây cho hàng trăm, hàng nghìn người khác. Vậy nên trước mắt phải lựa chọn số 1 và số 2. Số 1 cần ưu tiên hàng đầu là chống dịch, số 2 là sản xuất kinh doanh. Bởi nếu để dịch lây lan trong khu công nghiệp, cũng không thể duy trì sản xuất kinh doanh được.

Nhưng vậy thì giải quyết ra sao với toàn bộ công nhân sẽ nghỉ làm ở 4 khu công nghiệp? Nếu để họ về các tỉnh rất nguy hiểm, sẽ lây lan ra cả nước. Nhưng nếu giữ lại thì sẽ xử lý ra sao để không lây nhiễm? Đảm bảo hậu cần cho họ thế nào?

Sau cùng, chúng tôi quyết định Bắc Giang chấp nhận rủi ro, vất vả để giữ an toàn cho cả nước.

Ngay trong đêm, tỉnh đưa ra hai quyết sách cùng lúc là dừng hoạt động 4 khu công nghiệp đồng thời phong tỏa toàn bộ huyện Việt Yên và ba xã của huyện Yên Dũng, để giữ chân hơn 60.000 công nhân ở 61 tỉnh, thành. Công nhân và người dân ở những nơi này không di chuyển ra ngoài, về địa phương được. Đến nay, thống kê cho thấy 60% ca F0 ở Bắc Giang là công nhân ngoài tỉnh.

Thành phố Bắc Giang trong thời gian giãn cách xã hội theo chỉ thị 15, ngày 28/5. Ảnh: Ngọc Thành

- Hiện nay, ông còn lo lắng những vấn đề gì về dịch bệnh tại Bắc Giang?

- Bắc Giang đã qua đỉnh dịch và kiếm soát được tình hình. Khi dịch bùng phát, cả tỉnh có ba điểm nóng là xã Phương Sơn (huyện Lục Nam); khu công nghiệp Vân Trung; khu công nghiệp Quang Châu. Đến nay, hai ổ dịch đã được kiểm soát, chỉ còn ổ dịch tại khu công nghiệp Quang Châu (tập trung tại thôn Núi Hiểu) đang được xử lý như đã đề cập ở trên.

Nhưng tôi và lãnh đạo tỉnh vẫn còn những nỗi lo. Dịch bệnh phức tạp, khó lường, không ai có thể khẳng định trước tuyệt đối điều gì. Có thể đâu đó trong cộng đồng, nơi này, nơi kia còn mầm bệnh, còn nguy cơ lây nhiễm, nhưng ngành y tế chưa tầm soát được.

Hơn nữa, Bắc Ninh và Bắc Giang có sự giao thoa rất lớn, đặc biệt là công nhân làm việc trong các khu công nghiệp. Nên nếu Bắc Ninh còn dịch thì Bắc Giang có nguy cơ cao. Vì vậy, dập xong dịch trong tỉnh, chúng tôi sẽ cử lực lượng sang hỗ trợ Bắc Ninh, đảm bảo an toàn cho cả hai tỉnh.

Có thể sau hai tuần nữa, Bắc Giang vẫn phát hiện thêm một vài ca nhiễm rải rác. Tuy nhiên, các điểm nóng sẽ được xử lý triệt để. Các huyện đang cách ly, giãn cách xã hội sẽ giảm cấp độ chống dịch.

- Bắc Giang là địa phương đầu tiên trong cả nước phải ứng phó với Covid-19 lây lan trong khu công nghiệp. Ông chia sẻ kinh nghiệm gì từ một tháng chống dịch?

- Để kiểm soát tình hình như hiện nay, tỉnh đã huy động cả hệ thống chính trị, mọi người dân cùng vào cuộc. Lực lượng chống dịch làm việc không kể ngày đêm. Ngày cao điểm, cán bộ y tế lấy hơn 30.000 mẫu bệnh phẩm. Sau khi có kết quả xét nghiệm, bộ phận truy vết lại chạy đua thời gian để thu dung F0 về cơ sở y tế điều trị; đưa F1 đi cách ly. Có thể nói kinh nghiệm quan trọng nhất là chạy đua với thời gian để tận dụng “giai đoạn vàng” trong phòng, chống dịch. Chúng tôi đã thần tốc hơn tốc độ lây của dịch, nên mới ngăn được lây lan ra cộng đồng.

Bắc Giang gặp rất nhiều khó khăn trong công tác điều trị bệnh nhân Covid-19. Tỉnh có ít bệnh viện, cơ sở vật chất khiêm tốn, không có bệnh viện tuyến trung ương nào. Cơ sở cách ly F1 cũng hạn chế, phải trưng dụng rất nhiều trường học.

Trong bối cảnh đó, Mặt trận Tổ quốc tỉnh, các đoàn thể được huy động lo hậu cần cho hơn 15.000 người (có thời điểm lên đến gần 20.000 người) ở các khu cách ly và hơn 60.000 công nhân trong khu nhà trọ bị phong tỏa. Lo cơm nước, sinh hoạt cho chừng đó người hằng ngày là việc không dễ dàng. Nhiều giáo viên, hội viên phụ nữ các xã, thôn đã tình nguyện tham gia việc này. Hiện đã có 29 siêu thị 0 đồng đảm bảo nhu yếu phẩm cho công nhân.

Ngoài ra, toàn tỉnh hiện có 9.000 tổ Covid-19 cộng đồng, hoạt động rất hiệu quả, “đi từng nhà, rà từng người”. Nơi nào có công nhân về, các tổ đều nắm được, điều tra dịch tễ triệt để. Vì vậy, chúng tôi mới nắm được số công nhân cần cách ly.

Bắc Giang cũng nhận được sự chỉ đạo sâu sát của Chính phủ, Ban chỉ đạo, Bộ Y tế. Nhiều đơn vị, địa phương từ khắp mọi miền đã chi viện tích cực, nhiệt tình. Người dân cả nước đã ủng hộ chúng tôi cả về vật chất, tinh thần. Chúng tôi rất cảm động về những tấm lòng ấy. Có thể nói, Bắc Giang vì cả nước, cả nước hướng về Bắc Giang.