Bí ẩn về những hòn đá ‘biết đi’ ở Thung lũng Chết khiến giới khoa học đau đầu

Trong suốt nhiều năm, bí ẩn về những hòn đá biết đi đã khiến các nhà khoa học trên thế giới đau đầu.

Trong nhiều năm, những tảng đá bí ẩn tại Thung lũng Chết đã khiến các nhà khoa học bối rối. Mặc dù đã có nhiều nhà khoa học cố gắng đưa ra lời giải đáp hợp lý nhưng trên thực tế, vẫn chưa có câu trả lời cuối cùng cho hiện tượng kỳ lạ này.

Nằm tại khu vực hẻo lánh của Vườn quốc gia Thung lũng Chết thuộc bang California, Mỹ, những tảng đá nặng trông như thể đang di chuyển trên lòng hồ khô có tên Racetrack Playa, để lại dấu vết của chúng ở phía sau trong lớp bùn nứt nẻ. Người ta nghĩ ra đủ mọi lý do để lý giải cho sự chuyển động của những tảng đá, từ người ngoài hành tinh cho đến từ trường. Nhưng không ai thực sự nhìn thấy những tảng đá di chuyển, điều này càng làm tăng thêm sự bí ẩn.

“Ngoài kia rất yên tĩnh và rất rộng mở, bạn càng ở đó lâu, nó càng mang đến cảm giác bí ẩn”, kiểm lâm viên Alan van Valkenburg nói.

Các nhà khoa học đã cố gắng giải mã bí ẩn của những tảng đá hình cánh buồm này trong nhiều thập kỷ. Một số nhà nghiên cứu cho rằng lốc cát có thể đã di chuyển các tảng đá nặng nề này, có hòn lên tới 318 kg. Một số nghiên cứu khác thì tin rằng chính những cơn gió mạnh thường xuyên thổi qua lòng hồ rộng lớn có thể khiến đá trượt trên mặt đất. Hết giả thuyết này đến giả thuyết khác đều bị bác bỏ và đến nay giới khoa học vẫn chưa có lời giải thích chính xác nhất.

Theo Slate.com, một số vệt mòn do đá để lại dài tới 250 m. Một số vệt mòn tạo thành những đường cong duyên dáng, có vệt thì tạo thành đường thẳng, sau đó đột ngột chuyển sang trái hoặc phải khiến các nhà nghiên cứu bối rối.

Năm 2006, Ralph Lorenz, một nhà khoa học của NASA (Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Hoa Kỳ) đang nghiên cứu điều kiện thời tiết trên các hành tinh khác. Ông đã quan tâm đến Thung lũng Chết và đặc biệt quan tâm đến việc so sánh các điều kiện khí tượng ở thung lũng này với những điều kiện gần Ontario Lacus, một hồ hydrocacbon rộng lớn trên Titan, một mặt trăng của Sao Thổ. Nhưng khi điều tra Thung lũng Chết, ông bị những viên đá bí ẩn của hồ Racetrack Playa hấp dẫn.

Ralph Lorenz đã sử dụng hộp đựng thực phẩm Tupperware thông thường để cho thấy cách mà những tảng đá có thể lướt trên mặt lòng hồ. “Tôi lấy một tảng đá nhỏ và bỏ vào hộp Tupperware, đổ nước vào đó sao cho để viên đá hở ra hơn 2cm”, ông nói với trang Smithsonian.com. Sau khi đặt hộp đựng vào tủ đông, Ralph lấy viên đá bị đóng băng, bỏ vào khay nước lớn có cát ở đáy. Lúc này, ông chỉ cần thỏi nhẹ là tảng đá tự di chuyển trên mặt nước. Và khi tảng đá nhúng băng di chuyển, nó tạo thành một đường mòn trên cát ở đáy khay.

Nhóm nghiên cứu của Ralph tính toán rằng trong một số điều kiện mùa đông nhất định ở Thung lũng Chết, đủ nước và băng có thể hình thành để giúp tảng đá trôi qua đáy bùn của hồ Racetrack Playa nhờ một cơn gió nhẹ, để lại vệt bùn khi đá di chuyển.

Đến cuối năm 2013, hai nhà khoa học là Jim và Richard Norris đã đến khảo sát khu vực lòng hồ Racetrack Playa tại Thung lũng Chết. Họ phát hiện ra có rất nhiều yếu tố phối hợp để khiến những tảng đá ở đây di chuyển. Thứ nhất, bề mặt thung lũng phủ một lớp nước có độ sâu vừa đủ để tạo thành băng nổi. Khi nhiệt độ xuống thấp, mặt hồ sẽ có một lớp băng mỏng ở trên, bên dưới vẫn là nước. Lượng băng sau đó dày lên đủ độ cứng và tạo lực đẩy tảng đá.

Thứ hai, khi mặt trời lên, nhiệt độ tăng, lớp băng trên bề mặt sẽ nứt thành từng mảng. Lúc này, các mảng băng bị gió đẩy trôi, đẩy cả đá đi theo. Tuy nhiên, 2 nhà nghiên cứu mới chỉ quan sát được hiện tượng này ở những hòn đá nhỏ. Với các tảng đá lớn, họ cần nghiên cứu thêm để đi đến kết luận cuối cùng.

Tuy nhiên, một số du khách khi đến Thung lũng Chết dường như thích cách lý giải huyền bí cho những tảng đá thuyền buồm này. “Mọi người luôn hỏi: “Bạn nghĩ điều gì khiến chúng di chuyển?”. Nhưng nếu bạn cố gắng giải thích thì không phải lúc nào họ cũng muốn nghe câu trả lời. Mọi người thích những điều bí ẩn, họ thích một câu hỏi chưa có câu trả lời”, kiểm lâm viên Alan van Valkenburg nói.

Cho đến nay, bản thân Thung lũng Chết và những hòn đá tự di chuyển tại đây vẫn còn là bí ẩn với nhân loại. Vào năm 1849, một đoàn người đi tìm vàng bị lạc vào thung lũng này và mất phương hướng. Họ bị hành hạ bởi nắng nóng, đói khát và các loài sâu bọ, rắn rết. Đến tháng 1/1850, chỉ một thành viên duy nhất của đoàn người này thoát ra được bên ngoài.

Năm 1941, một đoàn thám hiểm người Mỹ cũng lạc vào đây và phải bỏ mạng toàn bộ. Năm 1949, một đoàn thám hiểm khác cũng gặp thảm cảnh tương tự. Có một vài người thoát ra ngoài nhưng sau đó họ cũng chết một cách khó hiểu. Chính vì những lẽ đó mà nơi này được mệnh danh là Thung lũng Chết.