Bêu tên dưới cờ là cách giáo dục dựa trên sự đa.u đớ.n của học trò
TS Trần Thành Nam cho rằng giáo viên cần quán triệt triết lý kỷ luật tích cực, không giáo dục học sinh dựa trên sự đa.u đớ.n, nhụ.c nh.ã, sợ hãi.
“Vụ việc n.ữ sin.h nghi t.ự t.ử ở An Giang là tiếng trống cảnh tỉnh về cách thức ứng xử của giáo viên với học sinh, đặc biệt là trong giai đoạn các em càng ngày càng nhạy cảm với sự tôn trọng”, TS Trần Thành Nam, Chủ nhiệm khoa Các khoa học giáo dục, Đại học Giáo dục (Đại học Quốc gia Hà Nội), nói về vụ n.ữ sin.h ở An Giang.
TS Trần Thành Nam lý giải việc bêu tên học sinh trước trường là hình thức kỷ luật dựa trên nguyên tắc làm học sinh cảm thấy xấu hổ, nhụ.c nh.ã, giảm giá trị, qua đó, hy vọng các em sẽ thay đổi hành vi.
Theo ông, hình thức này thuộc dạng kỷ luật truyền thống, hạ thấp, giảm giá trị của người học và dẫn đến nhiều nguy cơ.
Học sinh để lại thư tuyệt mệnh trước khi uống thuố.c nhằm thể hiện thông điệp không muốn bạn khác cũng rơi vào tình huống tương tự. Ảnh: GĐCC.
Bêu tên dưới cờ là bạo lực tinh thần
Học sinh bị phạt như vậy sẽ oán giận. Thậm chí, một số em có hành vi trả đũa bằng cách chống đối giáo viên hay tự gây hại cho bản thân, khiến mọi người hối hận vì đã phạt mình.
Như trường hợp ở An Giang, nếu thực sự n.ữ sin.h để lại thư tuyệt mệnh rồi uống thuố.c, tức em tự gây hại bản thân để phản ánh mình không chấp nhận, đồng ý với cách xử phạt của thầy cô. Hành vi đó cũng có thể thể hiện thông điệp muốn người khác dừng lại cách xử phạt đó, không ai phải rơi vào hoàn cảnh giống mình.
Ông cho rằng đẩy đứ.a tr.ẻ đến tình huống này không phải chỉ mỗi thầy cô mà có thể một phần do gia đình. Nếu gia đình không tin tưởng con, đồng ý với cách hành xử của thầy cô, trẻ cảm thấy cả thế giới, bao gồm người thân quan trọng nhất, quay lưng với mình.
“Trong trường hợp đó, học sinh sẽ cảm thấy mình là một đứa tồi, láo, không có giá trị, đáng bị trừng phạt. Những trẻ có vấn đề tâm lý sẵn hoặc thiếu kỹ năng quản lý cảm xúc dễ dẫn đến hành động trả đũa, làm người khác hối hận vì đã làm mình tổn thương”, TS Trần Thành Nam phân tích.
Ông Nam khẳng định việc bêu tên học sinh trước toàn trường là bạo lực tinh thần. Trường hợp này liên quan một số hình thức bạo lực như bằng lời nói (mắn.g nhiế.c), bêu tên, lấy lỗi cá nhân để bôi xấu trước toàn trường và có thể có dạng khác là bỏ mặc.
“Bỏ mặc tức là bố mẹ không quan tâm, lắng nghe, tin tưởng, thuộc dạng bạo lực không hành động kịp thời”, ông Nam cho hay.
N.ữ sin.h nghi t.ự t.ử ở An Giang. Ảnh: M.N.
Video đang HOT
Cần kỷ luật tích cực
Thực tế, theo Thông tư 32 của Bộ GD&ĐT, việc phê bình học sinh trước lớp, trường không còn được cho phép. Tuy nhiên, ông Nam cho rằng để thông tư đi từ ngành đến cơ sở, trường học cần có quá trình. Nhưng quan trọng hơn, giáo viên cần quán triệt triết lý kỷ luật tích cực.
Theo đó, mục tiêu tốt nhất của kỷ luật tích cực là không kỷ luật mà đưa học sinh vào trạng thái kỷ luật, bầu không khí tâm lý tích cực.
“Chúng ta có rất nhiều cách thức không trừng phạt mà vẫn giúp trẻ vào kỷ luật tích cực như khen thưởng, chú ý vào điểm mạnh, hành vi tốt của đứ.a tr.ẻ, nói một cách thông thường là làm gương, lấy cái đẹp để dẹp cái xấu”, ông Nam phân tích.
Khi người lớn chú ý đến điểm mạnh, hành vi tốt, trẻ cũng sẽ chú ý vào đó. Hành vi tốt tăng lên đồng nghĩa hành vi xấu giảm đi. Theo ông Nam, đấy là cách thức bền vững nhất để giảm hành vi xấu.
“Những biện pháp đi ngược quan điểm này, như giáo dục dựa trên đa.u đớ.n và bị nhụ.c nh.ã, sợ hãi, là bạo lực”, TS Trần Thành Nam khẳng định và cho rằng xử phạt như vậy là trái với Thông tư 32.
Đương nhiên, trong một số tình huống, giáo viên vẫn cần phạt học sinh nhưng phải dựa trên hệ quả tự nhiên (ví dụ, trẻ không ăn phải chịu đói) và logic (trẻ vứt rác bừa bãi sẽ phải tự dọn vệ sinh). Việc dựa trên hệ quả tự nhiên phải đảm bảo đứ.a tr.ẻ an toàn, được tôn trọng.
Hệ quả logic dựa trên 3 yếu tố liên quan – tôn trọng – hợp. Ở yếu tố liên quan, hình thức xử phạt phải liên quan lỗi hành vi. Tôn trọng tức biện pháp đó phải làm trẻ hiểu rằng giáo viên đưa ra hình phạt vì muốn mình tốt lên, không phải để trả thù cá nhân hay thiên vị.
Yếu tố thứ 3 là hợp lý. Ví dụ, học sinh vứt rác xuống lớp, giáo viên không thể phạt em cọ nhà vệ sinh – nơi hôi hám, tối tăm, khiến trẻ sợ (tức bạo lực theo cách phạt truyền thống). Hơn nữa, cách xử phạt này còn khiến học sinh xấu hổ với bạn bè.
Ông Nam nói thêm không chỉ khi Bộ GD&ĐT ra Thông tư 32, trước đó, trong quá trình học, sinh viên sư phạm đã có kỳ thực tập để trải nghiệm các tình huống sư phạm, học cách xử lý tình huống để có cách hành xử phù hợp trong môi trường giáo dục.
Tuy nhiên, ông cho rằng cần kéo dài thời gian thực hành này để sinh viên sư phạm gặp đa dạng tình huống, rèn luyện phẩm chất đạo đức và cách ứng xử dựa trên các nguyên tắc trên.
Ngoài ra, một số chương trình như tại ĐH Giáo dục (ĐH Quốc gia Hà Nội), sinh viên sư phạm được học môn Đạo đức nhà giáo dục – môn học dài nhất từ trước đến nay, kéo dài trong suốt 4 năm.
Ngay từ năm nhất, sinh viên có nhiệm vụ lập và theo đuổi dự án về văn hóa, cách thức ứng xử dạy trong 4 năm. Giảng viên đán.h giá hoàn thành môn học dựa trên cả quá trình sinh viên học các môn khác, ứng xử với bạn bè trong lớp, môi trường cảnh quan trong trường, quá trình thực tập…
Hỗ trợ tâm lý cho n.ữ sin.h tại An Giang
TS Trần Thành Nam cho rằng n.ữ sin.h tại An Giang cần được hỗ trợ tâm lý. Nếu thực sự n.ữ sin.h này lại viết thư tuyệt mệnh rồi uống thuố.c, điều đó cho thấy năng lực quản lý cảm xúc và năng lực giải quyết vấn đề còn yếu, nên mới chọn cách xử lý tiêu cực.
Trong khi đó, khả năng quản lý cảm xúc, còn gọi là trí tuệ cảm xúc, là năng lực quan trọng của công dân thế kỷ 21, ngày càng được đề cao. Còn năng lực giải quyết vấn đề là khả năng chuyển đổi, giúp cá nhân thích ứng linh hoạt với bối cảnh thay đổi của thị trường lao động trong tương lai.
N.ữ sin.h nghi t.ự t.ử ở An Giang: 'Em không dám đến trường nữa'
"Sau mọi chuyện diễn ra, em không dám đến trường nữa. Em tìm đến cái chế.t vì muốn thay đổi suy nghĩ của thầy cô, không muốn ba mẹ phiền lòng".
Liên quan đến sự việc em NTNY, học sinh trường THPT Vĩnh Xương, An Giang nghi uống thuố.c t.ự t.ử, để lại thư nêu lý do tìm đến cái chế.t vì bị cô giáo "bạo lực tinh thần", Bệnh viện (BV) Nhi đồng 2 (TP.HCM) đang tiếp nhận điều trị cho em.
Sốc khi bị nêu tên dưới cờ
Hiện tại, em Y. được chăm sóc tại Khoa Nội tổng hợp của BV với tình trạng sức khỏe ổn định. Ngồi trên giường bệnh, sắc mặt của Y. khá nhợt nhạt. Y. khẳng định mình cố tình uống thuố.c t.ự t.ử để giải thoát áp lực bị "bạo lực tinh thần".
Em NTNY (trái) đang được điều trị tại Bệnh viện Nhi đồng 2, TP.HCM. Ảnh: HOÀNG LAN
Y. kể em là học sinh giỏi suốt 9 năm liền. Lên lớp 10, ban đầu em học lớp giỏi nhưng sau đó do em bị bệnh hen suyễn, sức khỏe yếu nên gia đình xin chuyển xuống lớp trung bình.
Vào trước thời điểm 20-11, nhà trường tổ chức lớp học phụ đạo, yêu cầu các học sinh đăng ký học các môn. Vì lý do sức khỏe nên Y. chỉ đăng ký môn Anh Văn trong 6 môn và có nói rõ với giáo viên chủ nhiệm.
Tuy nhiên, đến khi đi đóng tiề.n học thì cô thủ quỹ tỏ thái độ khó chịu, nói rằng phải học tất cả các môn và báo lên ban giám hiệu giải quyết. Cùng ngày, cô chủ nhiệm cũng gọi em đến nói chuyện riêng. "Cô nói em học một môn hay học hết đi nữa cũng phải đóng tiền", Y. kể.
Sau đó, theo Y., cô giáo chủ nhiệm thỉnh thoảng lên lớp nói dạng ám chỉ có một bạn trong lớp gây ảnh hưởng mất đoàn kết và Phó Hiệu trưởng hay kêu em lại hoặc vào phòng nói chuyện.
Y. đã về nhà nói với ba mẹ để lên làm việc với thầy hiệu trưởng. "Sau khi trình bày lý do, thầy yêu cầu phải viết bản cam kết cuối năm em phải là học sinh giỏi, không được học sinh khá hay trung bình", Y. kể lại.
Sau đó, một hôm gia đình bận việc, không có ai đưa đi học, em phải chạy xe phân khối lớn đến trường. Cô biết chuyện, gặp và bắt em viết tự kiểm về việc chạy xe quá phân khối.
"Trong thời gian em viết kiểm điểm, cô luôn đi xung quanh, cằn nhằn và nói : "Gần tới 20-11, em tặng tôi món quà bất ngờ, để tôi bị nói này kia". Khi đó, em giải thích: "Chuyện học phụ đạo gia đình đã vào làm việc với hiệu trưởng. Thế nhưng cô chủ nhiệm cho rằng gia đình gặp hiệu trưởng chứ không gặp cô", Y. kể.
"Thứ 2 tuần rồi, em phải đi khám bệnh nên không đến trường. Khi về nhà, thấy nhiều bạn nhắn tin và gọi điện nói em bị nêu tên dưới cờ với nội dung phản ánh sự việc ở trường không đúng sự thật, gây hiểu lầm trong quan hệ nhà trường và gia đình, sử dụng điện thoại ghi âm giáo viên; phải học lại bài học đạo đức, phạt lao động 4 tuần (tờ thông báo kiểm điểm sau này giảm còn 2 tuần-PV)".
Ghi âm vì cô giáo hay lớn tiếng?
Về vấn đề ghi âm giáo viên, Y. thừa nhận mình có dùng điện thoại để ghi âm. Bởi nhiều lần nói chuyện với em, các cô thường lớn tiếng nhưng khi tiếp xúc với gia đình, thái độ lại thay đổi như tất cả những chuyện cô làm vì thương học sinh. Do đó, dù đúng dù sai em đều phải xin lỗi. Vì thế, em muốn ghi âm lại về cho ba mẹ nghe để làm bằng chứng.
Đến ngày thứ 3, khi Y. đi học lại thì cô hiệu phó chất vấn tại sao không viết tự kiểm nhưng thực sự Y. cũng hoang mang không biết mình vi phạm ở điểm nào và các cô giáo cũng không chỉ cụ thể các lỗi sai cho Y.
"Em hỏi cô không biết vi phạm ở đâu, em sai ở đâu cô chỉ em biết. Lúc đó, phó hiệu trưởng nói lại, em ghi âm giáo viên là em không sai hay gì, cô la lớn, cuối cùng cô đứng dậy và đi về luôn", Y. thuật lại.
Đến cuối tuần, vào tiết sinh hoạt chủ nhiệm, Y. được giáo viên chủ nhiệm phát tờ thông báo kỷ luật, trong đó có nêu nội dung Y. sai khi ghi âm giáo viên, phản ánh với gia đình sự việc ở trường không đúng sự thật, gây hiểu nhầm trong quan hệ nhà trường và gia đình. Đồng thời, thông báo cũng nêu gia đình em Y. nhận ra lỗi của con mình nhưng em Y. vẫn chưa nhận rõ lỗi của mình.
Y. cho biết, cô giáo còn yêu cầu em viết bản tự kiểm để giờ chào cờ đọc trước toàn trường.
Thông báo về việc vi phạm của em Y. của trường THPT Vĩnh Xương. Ảnh: GĐCC
"Thứ 2 đi học, em rất sợ, em không biết lúc nào bị các cô gọi tên. Em sợ sẽ phải đọc tự kiểm và nhận sai trước trường. Do quá sợ hãi nên em vào nhà vệ sinh. Khi đó, bệnh hen suyễn tái phát, em đã uống một viên thuố.c để lấy lại bình tĩnh.
Thế nhưng, em lại suy nghĩ, giờ mọi người đều biết chuyện. Gia đình cũng vì em phiền lòng. Bản thân em suốt ngày bị các cô gọi lên nói chuyện. Em đã uống hết cả vỉ thuố.c với ý nghĩ như một sự giải thoát. Em muốn dùng cái chế.t để thay đổi suy nghĩ của thầy cô về mình", Y. chia sẻ.
"Sau sự việc này, không biết thầy cô có thay đổi cách nhìn về em không nhưng em không dám trở lại trường. Bởi em sợ cảm giác bước vào phòng riêng, ở lại cuối giờ học đối diện với các cô", Y. thổn thức.
Chị Lê Thị Ngọc Mai, chị gái ruột, người đang chăm sóc bé Y. tại BV bày tỏ: "Từ sự việc học phụ đạo, về nhà bé tâm sự thường bị cô gọi nói chuyện. Nhiều hôm bé không ngủ được. Nó lấy những chiếc bút màu ra vẽ trên giấy nhưng không rõ hình thù gì nên tôi lo lắm.
Chưa kể, bé còn bị nhắc nhở về chuyện áo dài mỏng dù trước đó vấn đề này không bị đề cập. Đến khi bé biết mình bị nêu tên trước cờ thì vô cùng sốc. Tôi và gia đình đã có ý định chuyển lớp cho bé và trấn an cố gắng học nhưng chưa kịp thì có thông báo kỷ luật, đọc tên bé ở trường làm cho bé trong thời gian ngắn chịu nhiều sự đả kích nên nghĩ quẩn", chị Mai kể.
Mấy ngày qua, khi điều trị tại bệnh viện, bé Y. cũng tiếp tục không ngủ được và được các bác sĩ hỗ trợ về tâm lý. "Sau sự việc này, gia đình tôi có lẽ sẽ chuyển trường cho bé. Hy vọng, nhà trường và thầy cô sẽ hiểu đúng về mọi việc và không bao giờ chèn ép học sinh", chị Mai mong muốn.
Tạm đình chỉ Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng nhà trường
Sở GD&ĐT An Giang nhận định trong công tác tổ chức, quản lý và biện pháp xử lý của nhà trường còn một số sai sót. Cụ thể, trường tổ chức dạy thêm, học thêm trong trường không đúng với quy định của ngành. Hình thức phê bình, kỷ luật học sinh không đúng với quy định của ngành.
Ngoài ra, biện pháp giải quyết, xử lý học sinh vi phạm nội quy nhà trường chưa phù hợp, hiệu quả, gây bức xúc đối với phụ huynh học sinh và bản thân học sinh.
Xuất phát từ những hạn chế, sai phạm của nhà trường như đã nêu trên, Sở GD&ĐT quyết định tạm đình chỉ công tác đối với ông Nguyễn Việt Hùm, Hiệu trưởng trường và bà Nguyễn Ngọc Hạnh, Phó Hiệu trưởng trường trong thời hạn 15 ngày (kể từ ngày thứ Hai, 7-12)
Cách xử lý "quân phiệt" khi học sinh đi toilet không bỏ giày đúng chỗ và triết lý giáo dục "yêu thương cần tàn nhẫn" ở 1 ngôi trường tại Hà Nội Thầy chủ trường đã kể câu chuyện về một cậu bé vội đi vệ sinh mà quên "luật định" phải xếp giày dép ngay ngắn trên giá, cùng cách "xử lý" của trường trước tình thế này... * Bài viết thể hiện quan điểm cá nhân của tác giả, không thuộc về tòa soạn. Trước đây 2 luồng tư tưởng giáo dục trẻ...