Bệnh phổi – “sát thủ” bất chấp lứa tuổi bệnh nhân: Bạn cần biết những gì và làm sao để giảm nguy cơ?

Một nghệ sĩ trẻ tài năng vừa qua đời vì bệnh phổi. Điều này có thể khiến một số người ngạc nhiên, bởi đa số chúng ta nghĩ rằng các bệnh về phổi là bệnh của người lớn tuổi, hoặc người hút thuốc, hoặc người có thể trạng yếu đuối. Nhưng không phải vậy.

Có khoảng 65 triệu người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD), một trong những bệnh phổi phổ biến nhất. Mỗi năm, có khoảng 3 triệu người tử vong vì bệnh này, khiến nó là nguyên nhân gây tử vong thứ 3 trên thế giới (không tính lý do đại dịch).

Bệnh viêm phổi cũng tước đi mạng sống của hàng triệu người mỗi năm và nó không coi bất kỳ lứa tuổi nào là ngoại lệ – trẻ em, người trẻ, người già đều có thể bị viêm phổi. Bệnh ung thư phổi giết chết 1,6 triệu người mỗi năm và là bệnh ung thư gây tử vong nhiều nhất. Tất cả những số liệu này là của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Các bệnh về phổi không chỉ là “sát thủ” hàng đầu, mà bệnh nhân mang các bệnh này, nhất là bệnh nhân trẻ tuổi, còn dễ bị chẩn đoán nhầm. Ảnh: BT.

Thế nhưng, theo công ty nghiên cứu thị trường YouGov thì dù các bệnh về phổi nguy hiểm như vậy, nhưng phần lớn chúng ta vẫn không biết gì mấy về chúng. Có lẽ vì chúng ta tiếp xúc với những cảnh báo về bệnh tim hay đột quỵ thường xuyên hơn nhiều.

Một phần lý do khiến số ca tử vong vì các bệnh phổi cao như vậy bởi “bệnh phổi” không phải là một bệnh, mà gồm rất nhiều bệnh. Theo Medical News Today (Tin tức Y học Hôm nay), có 3 kiểu bệnh phổi chính:

Nhóm bệnh về tuần hoàn phổi: Các mạch máu trong phổi bị ảnh hưởng, do cục máu đông hoặc viêm mạch máu… Lúc này, khả năng hấp thụ oxy và thải carbonic của phổi cũng bị ảnh hưởng. Nhóm bệnh này đôi khi sẽ gây ra luôn cả các vấn đề về tim, mà như vậy thì hoàn toàn có thể khiến bệnh nhân tử vong đột ngột.

Bệnh phổi không “loại trừ” lứa tuổi nào. Ảnh: MSN.

Nhóm bệnh về đường thở: Các đường (ống) đưa oxy và các khí khác tới phổi và ra ngoài đều bị ảnh hưởng. Trong hầu hết các trường hợp, các đường thở bị hẹp hoặc bị tắc. Các ví dụ là bệnh viêm phế quản mãn tính, khí thũng, hen suyễn. Lúc này, việc thở trở nên rất nặng nhọc, một số người nói giống như hít thở qua một cái ống hút vậy.

Nhóm bệnh mô phổi: Cấu trúc của mô phổi bị ảnh hưởng, dẫn tới việc phổi không thể giãn nở hoàn toàn, nên khó hít oxy vào và thải carbonic ra. Nhóm này bao gồm bệnh sarcoidosis (bệnh do viêm các mô) và xơ phổi.

Một số bệnh phổi lại là sự kết hợp của hai hoặc cả ba kiểu.

Tình trạng ô nhiễm môi trường cũng khiến nhiều người sớm mắc các bệnh về phổi. Ảnh: iStock.

Theo Liên đoàn Phổi Hoa Kỳ (ALA), có một điều quan trọng là không ai nên nghĩ rằng bệnh phổi là bệnh của người già, mà phải chú ý đến những dấu hiệu đầu tiên của bệnh để được bác sĩ điều trị trước khi nó có thể đe dọa tính mạng. Những dấu hiệu đó có thể là: Ho dai dẳng (8 tuần trở lên); hụt hơi, khó thở (dù không vận động mạnh); có đờm kéo dài từ một tháng trở lên; thở khò khè hoặc rít lên; ho ra máu; đau ngực dai dẳng suốt một tháng trở lên, đặc biệt là đau khi hít thở hoặc ho.

Khó thở dù không vận động mạnh, hoặc tập thể dục xong đã lâu mà vẫn hụt hơi có thể là những dấu hiệu của các bệnh về phổi. Ảnh: OMH.

Vì bệnh phổi không trừ ai cả, nên tất cả chúng ta, bất kể giới tính và lứa tuổi, đều nên cố gắng làm giảm nguy cơ cho mình bằng các cách:

- Không hút thuốc.

- Tránh khói thuốc.

- Cố gắng tránh đứng gần các công trình xây dựng.

- Đeo khẩu trang để tránh bụi và một số chất độc hại khác.

- Tránh dùng nhiều hóa chất tẩy rửa ở nhà. Nếu phải dùng, hãy dùng ít hết mức có thể và mở các cửa cho thoáng khí. Nếu có thể, hãy tự làm các chất tẩy rửa tự nhiên.

- Ăn uống lành mạnh, sinh hoạt điều độ. Viện Nghiên cứu Ung thư Quốc gia của Mỹ cho biết, việc ăn nhiều rau củ quả tươi có thể làm giảm nguy cơ bị ung thư phổi và các bệnh phổi khác. Nhưng tất nhiên là rau củ quả cũng không thể đảo ngược những tổn thương do khói thuốc gây ra.

- Tập hít thở chậm và sâu, vận động đều đặn (đi lên đi xuống cầu thang, đi bộ, đạp xe…) mỗi ngày.

- Tiêm phòng để giảm nguy cơ bị cúm và viêm phổi.