Dinh dưỡng nâng cao sức khỏe đúng cách cho người trung niên

Can thiệp dinh dưỡng từ sớm có thể giảm 40% bệnh không lây nhiễm.

Việt Nam hiện là một trong 5 quốc gia có tốc độ già hóa nhanh nhất thế giới . Theo thống kê, Việt Nam hiện có khoảng 12,5 triệu người bệnh tăng huyết áp , 2,5 triệu người bị đái tháo đường, 2,5 triệu người bị phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD)… Tỉ lệ bệnh ung thư ngày càng tăng cao khi mỗi năm có khoảng 160.000 người mắc mới.

Đáng chú ý, hầu hết các loại bệnh này thường xuất hiện khi người dân bước vào độ tuổi trung niên.

BS CK2 Đỗ Thị Ngọc Diệp, Phó Chủ tịch Hội dinh dưỡng Việt Nam cho biết can thiệp dinh dưỡng từ sớm có thể giảm 40% bệnh không lây nhiễm.

Ở người trung niên và cao tuổi, mục tiêu của dinh dưỡng là duy trì khối cơ, khối xương, làm chậm quá trình lão hóa , giảm nguy cơ mắc bệnh, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống.

Theo BS Diệp, trong bữa ăn hàng ngày nên ăn đủ các nhóm thực phẩm đạm, bột đường, nhóm béo, nhóm sữa, nhóm rau, nhóm trái cây. Đặc biệt, phải ăn đảm bảo đủ nhu cầu chất đạm, kết hợp luyện tập thể dục hợp lý nhằm tăng khối cơ, tăng mật độ xương và giảm nguy cơ gãy xương.

Việc thiếu protein lâu dài có thể làm mất khối lượng cơ, suy giảm chức năng miễn dịch , chậm lành vết thương, suy dinh dưỡng . Do đó, nên ăn cá, thịt gà, sữa và chế phẩm từ sữa, đậu nành, nấm… Nên hạn chế ăn da, phủ tạng, thịp hộp, pate, xúc xích.

BS Đỗ Thị Ngọc Diệp chia sẻ về chế độ dinh dưỡng hợp lý cho người trung niên. Ảnh: HL

Về nhóm chất béo, nên hạn chế ăn chất béo bão hòa như mỡ động vật dầu dừa, dầu cọ, bơ thực vật và dùng chất béo chưa bão hòa như dầu đậu nành, dầu olive, dầu mè, mỡ cá…

Về nhóm chất bột đường, nên chọn loại chuyển hóa chậm như gạo lứt, nui, mì, khoai, bắp… và hạn chế đường mía, nước ngọt.

Cơ thể cũng cần các vi chất dinh dưỡng cần thiết cho hệ miễn dịch như zinc, sắt, selenhum, đồng, vitamin D; B2, B6, biotin, iodin cần cho giải phóng năng lượng, hệ thần kinh và cơ bắp; dưỡng chất thực vật phytonutrients.

Bên cạnh đó, cơ thể cần suốt đời 1 số vitamin chất khoáng dễ thiếu hụt như vitamin D: có nhiều trong cá, sữa; vitamin A có nhiều trong gan cá thịt, rau quả có màu vàng; calci có nhiều trong sữa, thủy sản, trứng, thịt, đậu; chất sắt có trong thịt rau màu xanh đậm.

Về sữa, nên chọn sữa giảm béo, không đường, giàu vi chất dinh dưỡng nhằm bổ sung chất tăng cường sức đề kháng, tránh các sai lầm thường gặp như uống sữa để trị bệnh, dùng sữa không rõ nguồn gốc xuất xứ.

Để nâng cao sức khỏe , trên thế giới hiện có xu hướng chọn thực phẩm năng lượng thấp, thực phẩm hữu cơ thay thế và có các giải pháp bổ sung các chất như fiber, probiotic, micronutrient, DHA-EPA-Omega-3, colostrum trong thực phẩm. Trong đó, việc bổ sung sữa non bò giúp cung cấp năng lượng, chất dinh dưỡng, hỗ trợ tế bào đường tiêu hóa trưởng thành, nâng cao sức khỏe đường tiêu hóa bảo vệ cơ thể trước bệnh nhiễm trùng (IgG, Lactoferrin), kháng viêm, giảm yếu tố tiền viêm cytokine IL-6, hỗ trợ phục hồi dây chằng và cơ do chứa chất chống oxy hpas và insulin growth-factor-I (IGF-I).

Có một số nghiên cứu cho thấy bổ sung sữa non bò có thể làm giảm stress, oxy hóa và tổn thương tổng thể đối với cơ bắp sau khi tập thể dục.

Đẩy mạnh phối hợp liên ngành trong kiểm soát bệnh không lây nhiễm

Ngày 18-1, Bộ Y tế tổ chức hội thảo xây dựng kế hoạch quốc gia phòng, chống bệnh không lây nhiễm và các rối loạn sức khỏe tâm thần giai đoạn 2021-2025.

Ảnh minh họa

Theo báo cáo của Bộ Y tế, gánh nặng của các bệnh không lây nhiễm đang chiếm tỷ lệ 70% tổng gánh nặng bệnh tật và tử vong toàn quốc.

Ước tính mỗi năm, tỷ lệ tử vong do bệnh không lây nhiễm chiếm tới 77% tổng số tử vong do mọi nguyên nhân, chủ yếu là do các bệnh tim mạch, ung thư, đái tháo đường và bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.

Cùng với đó, ước tính khoảng 15% dân số Việt Nam (tương đương 14 triệu người) mắc các bệnh về rối loạn tâm thần.

Trước thực tế đó, Bộ Y tế tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt kế hoạch phòng, chống bệnh không lây nhiễm và các rối loạn tâm thần cho giai đoạn 2021-2025; đẩy mạnh phối hợp liên ngành trong xây dựng, thực thi các chính sách, trong đó chú trọng kiểm soát bệnh không lây nhiễm.